|
2014
|
|
|
Utzitako pabiloiei erabilera ematea galdegin diote udalari,
|
eta
etxegabeentzako eraikin bat egokitzea
|
|
|
Master Plan bat du Zorrotzaurrek, penintsula irla bihurtu
|
eta
eraikin modernoez apaintzeko egitasmoa; Bilboko Manhattan izango dela esatera ausartu izan dira batzuk. Baina hondakindegi bihurtutako eraikin eta orubeak ikusten dituzte auzoan bizi diren ia 600 lagunek.
|
|
|
Master Plan bat du Zorrotzaurrek, penintsula irla bihurtu eta eraikin modernoez apaintzeko egitasmoa; Bilboko Manhattan izango dela esatera ausartu izan dira batzuk. Baina hondakindegi bihurtutako eraikin
|
eta
orubeak ikusten dituzte auzoan bizi diren ia 600 lagunek. " Hiriaren trasteleku" bihurtu direla salatu zuten zapatuan Euskaldunako Zubia auzo elkarteko kideek, Etorkizun gutxiago, oraina gehiago lelopean egindako elkarretaratzean.
|
|
|
" Hiriaren trasteleku" bihurtu direla salatu zuten zapatuan Euskaldunako Zubia auzo elkarteko kideek, Etorkizun gutxiago, oraina gehiago lelopean egindako elkarretaratzean.
|
Eta
konponbideak eskatu zituzten, besteak beste, eraikinak okupatu ohi dituzten etxegabeentzat. " Iragartzen diguten etorkizun oparoak gure oraina hipotekatzeari utz diezaion nahi dugu".
|
|
|
Ez dute gehiago itxaron nahi. Zorrotzaurre Plana atzerapenez ari da martxan jartzen Bilboko Udala,
|
eta
urteak dituzte azpiegituretan lehen berritze lanen betearazte fasea heltzerako, Deustuko kanala irekitzeari emango baitio udalak lehentasuna. " Ez dugu uste obrek jarraipena izango dutenik, baizik eta boladaka egingo dituztela", esan du Eneko Herran auzokideak.
|
|
|
Zorrotzaurre Plana atzerapenez ari da martxan jartzen Bilboko Udala, eta urteak dituzte azpiegituretan lehen berritze lanen betearazte fasea heltzerako, Deustuko kanala irekitzeari emango baitio udalak lehentasuna. " Ez dugu uste obrek jarraipena izango dutenik, baizik
|
eta
boladaka egingo dituztela", esan du Eneko Herran auzokideak. " Utzita dauden eraikinak birgaitu arte hamar urte pasa daitezke; bitartean horrela utziko dituzte?
|
|
|
Planifikazioaren arabera desagertuko diren pabiloietako batzuk erabil daitezkeela esan dute, baina erabili ezin direnak" azkar eraisteko" eskatu dute. Aldiz, etorkizunean zutik iraungo duten pabiloiak egokitzea galdegin dute, behin behineko erabilera eman ahal izateko,
|
eta
, bestela, eraikinok" egoera onean kontserbatu ahal izateko lanei ekitea". Horren haritik, udalak jakinarazi die gutxi barru azpiegitura batzuk eraitsiko dituela, baina auzokoek erantzun azkarragoak nahi dituzte, egoera berriro errepikatuko delakoan:
|
|
|
Horrekin batera, orubeen edo pabiloien inguruan horma alturik ez jartzeko ere eskatu diote udalari. " Jendea sartzea saihesteko ipintzen dituzte,
|
eta
azkenean hondakindegi bihurtzen dira. Infekzioak sortzeko baino ez dute balio", azaldu du Nerea Etxaniz Osa auzokideak.
|
|
|
Erabilerarik gabeko pabiloiak
|
eta
guneak" erabat utzita" daudela gaineratu du: " Udala edo higiezinen enpresak dira jabeak, eta ez dituzte lekuak zaintzen".
|
|
|
Erabilerarik gabeko pabiloiak eta guneak" erabat utzita" daudela gaineratu du: " Udala edo higiezinen enpresak dira jabeak,
|
eta
ez dituzte lekuak zaintzen". Gogora ekarri du abandonu hori historikoa dela:
|
|
|
" Auzoa hogei urtez egon zen hiri antolamendutik kanpo; garai hartan ezin zen inolako obrarik egin hemen. 2008an lortu genuen aldatzea,
|
eta
biztanleen ekimenez hasi ginen etxe aurrealde batzuk berritzen".
|
|
|
Egoerak ez du gehiegi hobera egin ordutik, halere. " Auzoaren degradazio sistematikoa
|
eta
bizilagunen bizi kalitatearen pobretzea" salatu dute. Bilboko beste auzoetan ordenantzek debekatzen dituzten jarduerak Zorrotzaurren onartzen ditu udalak, Etxanizen arabera:
|
|
|
" Hemen astebururo dagoen kale edanari, esaterako, ez dio garrantzirik ematen. Horrek, alde batetik, konparaziozko bidegabekeria sortzen digu,
|
eta
, bestetik, eragozpen asko eragiten dizkigu".
|
|
|
" Baliabiderik gabeko pertsonak, etorkinak izan zein ez izan, zoko horiek erabiltzen ari dira baldintza penagarrietan bizirik irauteko". Izan ere, Bilboko Udaltzaingoak
|
eta
Espainiako Poliziak elkarlanean aldiro egiten dituzten sarekaden ondorioz izan ohi da auzoa albiste: etxegabeen arteko paperik gabeak identifikatu eta egozteko baliatzen dituzte operazio horiek.
|
|
|
Izan ere, Bilboko Udaltzaingoak eta Espainiako Poliziak elkarlanean aldiro egiten dituzten sarekaden ondorioz izan ohi da auzoa albiste: etxegabeen arteko paperik gabeak identifikatu
|
eta
egozteko baliatzen dituzte operazio horiek.
|
|
|
" Horren jakitun gara", onartu du Etxanizek. " Baina instituzioei dagokie gizarte bazterketaren arazoari heltzea,
|
eta
hori desagerrarazi bitartean, bazterketan erortzen direnentzat bizi baldintza duinak bermatzea: babesteko aterpea eta garbitzeko eta apaintzeko leku duina edukitzea, gutxienez.
|
|
|
" Baina instituzioei dagokie gizarte bazterketaren arazoari heltzea, eta hori desagerrarazi bitartean, bazterketan erortzen direnentzat bizi baldintza duinak bermatzea: babesteko aterpea
|
eta
garbitzeko eta apaintzeko leku duina edukitzea, gutxienez. Pertsonez ari gara, eta gure errespetu osoa merezi dute".
|
|
|
" Baina instituzioei dagokie gizarte bazterketaren arazoari heltzea, eta hori desagerrarazi bitartean, bazterketan erortzen direnentzat bizi baldintza duinak bermatzea: babesteko aterpea eta garbitzeko
|
eta
apaintzeko leku duina edukitzea, gutxienez. Pertsonez ari gara, eta gure errespetu osoa merezi dute".
|
|
|
babesteko aterpea eta garbitzeko eta apaintzeko leku duina edukitzea, gutxienez. Pertsonez ari gara,
|
eta
gure errespetu osoa merezi dute".
|
|
|
" Horrela, erabilera berria eman arte behintzat, behin behineko erabileraren bidez utzikeria gelditzea lortuko genuke.
|
Eta
denok zer edo zer irabaziko genuke, epe labur edo ertainean izan arren".
|
|
|
Bortziriarren historia klinikoa partekatuko dute Nafarroak
|
eta
Gipuzkoak
|
|
|
Osasunbideak
|
eta
Osakidetzak elkarlan hitzarmena sinatu dute Bortzirietako biztanleen historia klinikoak partekatzeko. Gertutasun geografikoa eta errepideen loturak direla-eta, Arantza, Bera, Etxalar, Igantzi eta Lesakako biztanleak Osakidetzako laguntza sareko zerbitzuetan artatzen dituzte.
|
|
|
Osasunbideak eta Osakidetzak elkarlan hitzarmena sinatu dute Bortzirietako biztanleen historia klinikoak partekatzeko. Gertutasun geografikoa
|
eta
errepideen loturak direla-eta, Arantza, Bera, Etxalar, Igantzi eta Lesakako biztanleak Osakidetzako laguntza sareko zerbitzuetan artatzen dituzte. Hala ere, aurreko urtean, hainbat gaixori medikua aldatu eta Iruñera joateko agindua eman zieten.
|
|
|
Osasunbideak eta Osakidetzak elkarlan hitzarmena sinatu dute Bortzirietako biztanleen historia klinikoak partekatzeko. Gertutasun geografikoa eta errepideen loturak direla-eta, Arantza, Bera, Etxalar, Igantzi
|
eta
Lesakako biztanleak Osakidetzako laguntza sareko zerbitzuetan artatzen dituzte. Hala ere, aurreko urtean, hainbat gaixori medikua aldatu eta Iruñera joateko agindua eman zieten.
|
|
|
Zehatz mehatz, Osakidetzak
|
eta
Osasunbideak beren Bortzirietako gaixoen historia klinikoak partekatzeko arazo administratiboak gainditu dituzte. Izan ere, bertako herritarrak batzuetan Nafarroan eta besteetan Gipuzkoan artatzen dituzte.
|
|
|
Horrek kexak eragin zituen herritarren artean. " Nafarroako Gobernuak beti esan du ez dela ezer aldatu, baina egia da orain Iruñera jo behar dugula,
|
eta
lehen ez", azaldu du Tabernak. Horretaz gain, aspaldiko hainbat gabezia salatu ditu Berako alkateak:
|
|
|
Gertutasun geografikoa eta errepideen loturak direla-eta, Arantza, Bera, Etxalar, Igantzi eta Lesakako biztanleak Osakidetzako laguntza sareko zerbitzuetan artatzen dituzte. Hala ere, aurreko urtean, hainbat gaixori medikua aldatu
|
eta
Iruñera joateko agindua eman zieten. Horrek hainbat kexa eragin zituen Bortzirietako biztanleen artean, Donostia Iruñea baino hurbilago baitute.
|
|
|
Zehatz mehatz, Osakidetzak eta Osasunbideak beren Bortzirietako gaixoen historia klinikoak partekatzeko arazo administratiboak gainditu dituzte. Izan ere, bertako herritarrak batzuetan Nafarroan
|
eta
besteetan Gipuzkoan artatzen dituzte. Egoera horrek berekin ekarri du hainbat herritarrek bi historia kliniko izatea.
|
|
|
Hitzarmena behar bezala betetzen dela ziurtatzeko, jarraipen bat egingo duen batzordea sortuko da. Akordioa urtebetekoa da,
|
eta
automatikoki berrituko da.
|
|
|
Horretaz gain, aspaldiko hainbat gabezia salatu ditu Berako alkateak: adibidez, zenbait tratamendutarako
|
eta
eguneko zentroetarako garraiorik eza.
|
|
|
Espainiako herritarrei euskal gatazka beste era batera erakusteko ahalegina da' Asier
|
eta
biok' filma. Aitor eta Amaia Merino anai arrebek zuzendutako proiektua gaur estreinatuko da.
|
|
|
Espainiako herritarrei euskal gatazka beste era batera erakusteko ahalegina da' Asier eta biok' filma. Aitor
|
eta
Amaia Merino anai arrebek zuzendutako proiektua gaur estreinatuko da.
|
|
|
Asier
|
eta
biok grabatu zenean, Asier Aranguren preso ohia zen. Egun, preso dago berriro; EPPK Euskal Preso Politikoen Kolektiboko bitartekaritza taldeko kideen kontrako operazioan atxilotu eta astelehenean Aranjuezen espetxeratuzuten.
|
|
|
Asier eta biok grabatu zenean, Asier Aranguren preso ohia zen. Egun, preso dago berriro; EPPK Euskal Preso Politikoen Kolektiboko bitartekaritza taldeko kideen kontrako operazioan atxilotu
|
eta
astelehenean Aranjuezen espetxeratuzuten. Aranguren eta Aitor Merino (Donostia, 1972) dira Asier eta biok filmeko protagonistak.
|
|
|
Egun, preso dago berriro; EPPK Euskal Preso Politikoen Kolektiboko bitartekaritza taldeko kideen kontrako operazioan atxilotu eta astelehenean Aranjuezen espetxeratuzuten. Aranguren
|
eta
Aitor Merino (Donostia, 1972) dira Asier eta biok filmeko protagonistak. Aitor eta Amaia Merino anai arrebek zuzendu dute filma.
|
|
|
Egun, preso dago berriro; EPPK Euskal Preso Politikoen Kolektiboko bitartekaritza taldeko kideen kontrako operazioan atxilotu eta astelehenean Aranjuezen espetxeratuzuten. Aranguren eta Aitor Merino (Donostia, 1972) dira Asier
|
eta
biok filmeko protagonistak. Aitor eta Amaia Merino anai arrebek zuzendu dute filma.
|
|
|
Aranguren eta Aitor Merino (Donostia, 1972) dira Asier eta biok filmeko protagonistak. Aitor
|
eta
Amaia Merino anai arrebek zuzendu dute filma. Eurekin batera, Doxa produkzioetako Ainhoa Andraka eta beste hamaika lagun aritu dira produkzio lanetan.
|
|
|
Aitor eta Amaia Merino anai arrebek zuzendu dute filma. Eurekin batera, Doxa produkzioetako Ainhoa Andraka
|
eta
beste hamaika lagun aritu dira produkzio lanetan. Filmak Aranguren eta [Aitor] Merinoren adiskidetasuna du oinarri.
|
|
|
Eurekin batera, Doxa produkzioetako Ainhoa Andraka eta beste hamaika lagun aritu dira produkzio lanetan. Filmak Aranguren
|
eta
[Aitor] Merinoren adiskidetasuna du oinarri. Baina helburua euskal gatazkaren beste ikuspegi bat azaltzea da.
|
|
|
Filmaren espirituaren aurka doa erabat. Filmak adiskidetzearen, elkar ulertzearen
|
eta
errespetuaren alde egiten du. Uste dut gertatu denak filma oraindik beharrezkoagoa egiten duela.
|
|
|
Estreinaldiaren astean Asier espetxeratu dute, gatazkaren konponbidearen alde lan egiteagatik. Asier
|
eta
biok euskal gatazkari buruzko beste kontakizun bat baino ez da. Normalean medioek azaltzen ez duten errealitate hori kontatu nahi dugu.
|
|
|
Hasieran ez genuen batere zehaztu zer egingo genuen, baina argi genuen Asierri buruzko filma egin nahi genuela. Arreba
|
eta
biok urteak daramatzagu kanpoan bizitzen. Ni 16 urterekin joan nintzen Madrilera, eta Amaiak urteak daramatza Ekuadorren.
|
|
|
Arreba eta biok urteak daramatzagu kanpoan bizitzen. Ni 16 urterekin joan nintzen Madrilera,
|
eta
Amaiak urteak daramatza Ekuadorren. Askotan azaldu behar izan dugu nortzuk garen, nondik gatozen.
|
|
|
Asier askatu zuten egunean, Frantziako mugara joan,
|
eta
grabatzen hasi nintzen. Proiektuak aldaketa asko izan ditu.
|
|
|
Filma indarkeriaren aurkakoa da. ETAren indarkeriaren aurkakoa, baina baita Espainiako
|
eta
Frantziako estatuek erabili duten indarkeriaren aurkakoa ere. Aldi berean, gauzak ezin dira murriztu" indarkeria txarra da" soil batera.
|
|
|
Aldi berean, gauzak ezin dira murriztu" indarkeria txarra da" soil batera. Guri zalantzak sortu zaizkigu,
|
eta
zalantza horiek publikoari helarazi nahi izan dizkiogu. Ikusleei zalantzak sortu nahi dizkiegu, haiek ere euren ondorio propioak atera ditzaten.
|
|
|
Filma jarri ostean, ikusleekin hitz egiten aritu ginen, aretoan bertan. Azkenean, papera
|
eta
boligrafoak eman genizkien eta euren iritzia era anonimoan emateko eskatu genien. Guztiak positiboak izan ziren.
|
|
|
Filma jarri ostean, ikusleekin hitz egiten aritu ginen, aretoan bertan. Azkenean, papera eta boligrafoak eman genizkien
|
eta
euren iritzia era anonimoan emateko eskatu genien. Guztiak positiboak izan ziren.
|
|
|
Jendea zalantzan gelditu zen ea komunikabideetatik jasotzen dutena errealitatea ezagutzeko bide bakarra ote den. Errealitateak hamaika alde ditu,
|
eta
eurei bakarra eskaintzen zaie. Esan nahi dut:
|
|
|
espainiarrek ezin dute ehunka kilometro egin behar dituen preso baten amarekin enpatizatu. Ez sentitzen ez dutelako, baizik
|
eta
oinaze hori ezagutzen ez dutelako.
|
|
|
Badira bost sei urte ez dudala kanpotik ekarri. Dastatu ordurako, berehala ikusten da hemengo sagarrarekin egiten den sagardoa dela,
|
eta
hori gustatzen zait.
|
|
|
Batetik, nire ekoizpena ez da sagardotegi handiena bezalakoa,
|
eta
, horri esker, hemengo sagarrarekin nahikoa dut. Bortzirietan, Malerrekan eta Oiartzun aldean lortzen dut behar dudan adina sagar.
|
|
|
Batetik, nire ekoizpena ez da sagardotegi handiena bezalakoa, eta, horri esker, hemengo sagarrarekin nahikoa dut. Bortzirietan, Malerrekan
|
eta
Oiartzun aldean lortzen dut behar dudan adina sagar. 2013a oso urte oso euritsua izan da, eta horrek sagar kantitatean eta sagarraren zaporean eragin zuzena izan du; ez zen behar bezala hazi eta gozatu.
|
|
|
Bortzirietan, Malerrekan eta Oiartzun aldean lortzen dut behar dudan adina sagar. 2013a oso urte oso euritsua izan da,
|
eta
horrek sagar kantitatean eta sagarraren zaporean eragin zuzena izan du; ez zen behar bezala hazi eta gozatu. Beste fruitu askorekin ere gauza bera gertatu da:
|
|
|
Bortzirietan, Malerrekan eta Oiartzun aldean lortzen dut behar dudan adina sagar. 2013a oso urte oso euritsua izan da, eta horrek sagar kantitatean
|
eta
sagarraren zaporean eragin zuzena izan du; ez zen behar bezala hazi eta gozatu. Beste fruitu askorekin ere gauza bera gertatu da:
|
|
|
Bortzirietan, Malerrekan eta Oiartzun aldean lortzen dut behar dudan adina sagar. 2013a oso urte oso euritsua izan da, eta horrek sagar kantitatean eta sagarraren zaporean eragin zuzena izan du; ez zen behar bezala hazi
|
eta
gozatu. Beste fruitu askorekin ere gauza bera gertatu da:
|
|
|
tomatearekin, esaterako. Udaberria ere txarra egin zuen,
|
eta
horrek urte guztia baldintzatu zuen. Ez da izan beste urteetakoa bezalakoa, ez kopuruz, ez kalitatez.
|
|
|
Ni, berez, oiartzuarra naiz,
|
eta
txikia nintzela etxean sagardoa egiten genuen. Noizean behin, ondoko dolare batetik ere ekartzen genuen sagardoa.
|
|
|
Lesakara etorri,
|
eta
2000 urtean sagardotegia ireki genuen. Lehen urteetan, Oiartzundik ekartzen genuen sagarraren zukua.
|
|
|
Inolako zalantzarik gabe. Esaterako, upelei dagokienez, lehen egurrezkoak erabiltzen ziren,
|
eta
orain, berriz, altzairu herdoilezinezkoak edo poliesterrezkoak erabiltzen ditugu. Sagardoa botilaratzeko garaian ez duela eragin handirik uste dut.
|
|
|
Gainera, sagardiak ditugunok ere horiek zaindu behar izaten ditugu. Oiartzunen badut hamar urteko sagardia, Lesakan hogei urte baino gehiagokoa
|
eta
orain hiru urte inguru landatutako hektarea eta erdi. Azken finean, urte guztiko lana da.
|
|
|
Gainera, sagardiak ditugunok ere horiek zaindu behar izaten ditugu. Oiartzunen badut hamar urteko sagardia, Lesakan hogei urte baino gehiagokoa eta orain hiru urte inguru landatutako hektarea
|
eta
erdi. Azken finean, urte guztiko lana da.
|
|
|
Zona honetan bi sagardotegi daude: bat, gurea,
|
eta
bestea, Lekarozkoa. Baztan, Malerreka eta Bortzirietakoek badute sagardotegietara joateko joera.
|
|
|
bat, gurea, eta bestea, Lekarozkoa. Baztan, Malerreka
|
eta
Bortzirietakoek badute sagardotegietara joateko joera. Inguruko jendearekin egiten dugu lan gehien.
|
|
|
Ipar Euskal Herritik ere jende asko etortzen da. Hala ere, sagardotegia txikia da,
|
eta
, beraz, gehienak sagardoa dastatzera etortzen dira. Niri hori gustatzen zait bereziki.
|
|
|
Badira urte batzuk sagardoa egiteko inguruko sagarrak soilik erosten dituela. Etxe inguruan duen sagastikoez gain, Oiartzun
|
eta
Bortzirietatik ekartzen ditu, besteak beste. Aurten, Nafarroako Sagardogileen Elkarteak Linddurrenbordan eman dio hasiera sagardo denboraldiari.
|
|
|
Orain dela 50 urte Nafarroako Sakanan jaio ginenok gaztelania hutsez ikasi behar izan genuen. Urte batzuk pasatuko ziren eskualdeko ikastolak sortzerako,
|
eta
garai hartan pentsaezina zen Nafarroako Gobernuak, noizbait, eredua martxan jarriko zuenik.
|
|
|
OHOko ikasturteetan, txirularekin Eres alta y delgada primeran jotzen genuen, Espainiako ibai
|
eta
mendilerro guztiak ederki ikasi genituen, eta baita Burgoseko katedrala bisitatu ere, orduak jotzen zituen Papamoscasi aho zabalik eta isil isilik begiratzen geniola.
|
|
|
OHOko ikasturteetan, txirularekin Eres alta y delgada primeran jotzen genuen, Espainiako ibai eta mendilerro guztiak ederki ikasi genituen,
|
eta
baita Burgoseko katedrala bisitatu ere, orduak jotzen zituen Papamoscasi aho zabalik eta isil isilik begiratzen geniola.
|
|
|
OHOko ikasturteetan, txirularekin Eres alta y delgada primeran jotzen genuen, Espainiako ibai eta mendilerro guztiak ederki ikasi genituen, eta baita Burgoseko katedrala bisitatu ere, orduak jotzen zituen Papamoscasi aho zabalik
|
eta
isil isilik begiratzen geniola.
|
|
|
Institutuko garaietan, hainbat ikasgairen artean, Literatura lantzen genuen, Espainiako literatura, jakina.
|
Eta
selektibitatean eskatuko ziguten testu iruzkina prestatzeko, hamaika narrazio eta pasarte landu genuen, ederki asko landu ere, nahiz eta, esan beharrik ez dago, guzti guztiak Espainiako semeen (alabarik ere ez) obrak ziren. Besteak beste, Valle Inclán en Luces de Bohemía, Cervantesen Don Quijote de la Mancha, Antonio Machadoren Poesías completas, Fernando de Rojasen La Celestina izan ziren irakurri beharreko liburuak.
|
|
|
Institutuko garaietan, hainbat ikasgairen artean, Literatura lantzen genuen, Espainiako literatura, jakina. Eta selektibitatean eskatuko ziguten testu iruzkina prestatzeko, hamaika narrazio
|
eta
pasarte landu genuen, ederki asko landu ere, nahiz eta, esan beharrik ez dago, guzti guztiak Espainiako semeen (alabarik ere ez) obrak ziren. Besteak beste, Valle Inclán en Luces de Bohemía, Cervantesen Don Quijote de la Mancha, Antonio Machadoren Poesías completas, Fernando de Rojasen La Celestina izan ziren irakurri beharreko liburuak.
|
|
|
Institutuko garaietan, hainbat ikasgairen artean, Literatura lantzen genuen, Espainiako literatura, jakina. Eta selektibitatean eskatuko ziguten testu iruzkina prestatzeko, hamaika narrazio eta pasarte landu genuen, ederki asko landu ere, nahiz
|
eta
, esan beharrik ez dago, guzti guztiak Espainiako semeen (alabarik ere ez) obrak ziren. Besteak beste, Valle Inclán en Luces de Bohemía, Cervantesen Don Quijote de la Mancha, Antonio Machadoren Poesías completas, Fernando de Rojasen La Celestina izan ziren irakurri beharreko liburuak.
|
|
|
Irakasle aurreratuenak Hego Ameriketako poetaren baten poesia helaraziko zigun grabazio musikatua lagun. Basamortua baino antzuagoa zen gure euskal ezagutza literario
|
eta
kulturala.
|
|
|
Euskara, eguneroko bizimoduko hizkuntza hura, etxeko
|
eta
lagun arteko tresna zen; kontu serioetarako, aldiz, ez. Gauzak horrela, orain dela 35 urte ez nuen uste euskaraz irakurriko nuenik, euskaraz irakurtzen zaletuko nintzenik, euskaraz ikasiko nuenik eta, are gutxiago, inoiz ezer euskaraz idazten ausartuko nintzenik ere.
|
|
|
Gauzak horrela, orain dela 35 urte ez nuen uste euskaraz irakurriko nuenik, euskaraz irakurtzen zaletuko nintzenik, euskaraz ikasiko nuenik eta, are gutxiago, inoiz ezer euskaraz idazten ausartuko nintzenik ere. Aurreraxeago, ordea, ikuspegi berri bat zabaldu zidaten Mirandek, Arestik, Txillardegik, Atxagak, Urretabizkaiak, Aristik, Irigoienek…
|
eta
, nola ez, Sarrionandiak. Idazle horiek guztiek ez zidaten literatura soilik eskaini; izan ere, ezagutze bide berriak erakutsi eta irakatsi zizkidaten:
|
|
|
Aurreraxeago, ordea, ikuspegi berri bat zabaldu zidaten Mirandek, Arestik, Txillardegik, Atxagak, Urretabizkaiak, Aristik, Irigoienek… eta, nola ez, Sarrionandiak. Idazle horiek guztiek ez zidaten literatura soilik eskaini; izan ere, ezagutze bide berriak erakutsi
|
eta
irakatsi zizkidaten: beste mundu bat, bestelako sentsibilitatea, bestelako errealitateak.
|
|
|
|
Eta
beste mundu bat, bestelako sentsibilitate eta bestelako errealitate horiek dira azkeneko urteetan guk, ereduko irakasle garenok, gure hizkuntzaz, gure ikasleei erakutsi eta irakatsi ahal dizkiegunak: Basajaunen basoetan eta Mariren haitzetan galdu, Obaba edo Kalaportun pasieran ibili, Joanes Mailurekin historiara bidaiatu, kauterekin bihurrikeriatan aritu, arrantzaleari galduriko eraztuna arrainaren tripetan aurkitu; Mattin Mottela, Irene eta Hinner ezagutu; munstroen hamaika aurpegiak identifikatu, Mikelotekin Orreagan abestu, dioramak irakurri, xake mate egin, gauaz parke batean egon, Lutxen argazkiaren peskizan ibili, gure abenturak aukeratu, magnoliei usaina hartu, txoria maitatu, Alkasoroko bentan edozer erosi, samurai bihurtu, paper festan murgildu, piztiak otzandu, erregearen mezularia izan, krokodilo bat ohe azpian aurkitu, Patakonekin bideetan lapurtu, Ebelinarekin zirku batean bizi... eta hori guztia Sherezade, Acab, Axenario, Alice, Bernarda Alba, Migel Strogoff, Poirot… ahaztu gabe.
|
|
|
Eta beste mundu bat, bestelako sentsibilitate
|
eta
bestelako errealitate horiek dira azkeneko urteetan guk, ereduko irakasle garenok, gure hizkuntzaz, gure ikasleei erakutsi eta irakatsi ahal dizkiegunak: Basajaunen basoetan eta Mariren haitzetan galdu, Obaba edo Kalaportun pasieran ibili, Joanes Mailurekin historiara bidaiatu, kauterekin bihurrikeriatan aritu, arrantzaleari galduriko eraztuna arrainaren tripetan aurkitu; Mattin Mottela, Irene eta Hinner ezagutu; munstroen hamaika aurpegiak identifikatu, Mikelotekin Orreagan abestu, dioramak irakurri, xake mate egin, gauaz parke batean egon, Lutxen argazkiaren peskizan ibili, gure abenturak aukeratu, magnoliei usaina hartu, txoria maitatu, Alkasoroko bentan edozer erosi, samurai bihurtu, paper festan murgildu, piztiak otzandu, erregearen mezularia izan, krokodilo bat ohe azpian aurkitu, Patakonekin bideetan lapurtu, Ebelinarekin zirku batean bizi... eta hori guztia Sherezade, Acab, Axenario, Alice, Bernarda Alba, Migel Strogoff, Poirot… ahaztu gabe.
|
|
|
Eta beste mundu bat, bestelako sentsibilitate eta bestelako errealitate horiek dira azkeneko urteetan guk, ereduko irakasle garenok, gure hizkuntzaz, gure ikasleei erakutsi
|
eta
irakatsi ahal dizkiegunak: Basajaunen basoetan eta Mariren haitzetan galdu, Obaba edo Kalaportun pasieran ibili, Joanes Mailurekin historiara bidaiatu, kauterekin bihurrikeriatan aritu, arrantzaleari galduriko eraztuna arrainaren tripetan aurkitu; Mattin Mottela, Irene eta Hinner ezagutu; munstroen hamaika aurpegiak identifikatu, Mikelotekin Orreagan abestu, dioramak irakurri, xake mate egin, gauaz parke batean egon, Lutxen argazkiaren peskizan ibili, gure abenturak aukeratu, magnoliei usaina hartu, txoria maitatu, Alkasoroko bentan edozer erosi, samurai bihurtu, paper festan murgildu, piztiak otzandu, erregearen mezularia izan, krokodilo bat ohe azpian aurkitu, Patakonekin bideetan lapurtu, Ebelinarekin zirku batean bizi... eta hori guztia Sherezade, Acab, Axenario, Alice, Bernarda Alba, Migel Strogoff, Poirot… ahaztu gabe.
|
|
|
Eta beste mundu bat, bestelako sentsibilitate eta bestelako errealitate horiek dira azkeneko urteetan guk, ereduko irakasle garenok, gure hizkuntzaz, gure ikasleei erakutsi eta irakatsi ahal dizkiegunak: Basajaunen basoetan
|
eta
Mariren haitzetan galdu, Obaba edo Kalaportun pasieran ibili, Joanes Mailurekin historiara bidaiatu, kauterekin bihurrikeriatan aritu, arrantzaleari galduriko eraztuna arrainaren tripetan aurkitu; Mattin Mottela, Irene eta Hinner ezagutu; munstroen hamaika aurpegiak identifikatu, Mikelotekin Orreagan abestu, dioramak irakurri, xake mate egin, gauaz parke batean egon, Lutxen argazkiaren peskizan i...
|
|
|
Eta beste mundu bat, bestelako sentsibilitate eta bestelako errealitate horiek dira azkeneko urteetan guk, ereduko irakasle garenok, gure hizkuntzaz, gure ikasleei erakutsi eta irakatsi ahal dizkiegunak: Basajaunen basoetan eta Mariren haitzetan galdu, Obaba edo Kalaportun pasieran ibili, Joanes Mailurekin historiara bidaiatu, kauterekin bihurrikeriatan aritu, arrantzaleari galduriko eraztuna arrainaren tripetan aurkitu; Mattin Mottela, Irene
|
eta
Hinner ezagutu; munstroen hamaika aurpegiak identifikatu, Mikelotekin Orreagan abestu, dioramak irakurri, xake mate egin, gauaz parke batean egon, Lutxen argazkiaren peskizan ibili, gure abenturak aukeratu, magnoliei usaina hartu, txoria maitatu, Alkasoroko bentan edozer erosi, samurai bihurtu, paper festan murgildu, piztiak otzandu, erregearen mezularia izan, krokodilo bat ohe azpian aurkitu, Pa...
|
|
|
Eta beste mundu bat, bestelako sentsibilitate eta bestelako errealitate horiek dira azkeneko urteetan guk, ereduko irakasle garenok, gure hizkuntzaz, gure ikasleei erakutsi eta irakatsi ahal dizkiegunak: ...kelotekin Orreagan abestu, dioramak irakurri, xake mate egin, gauaz parke batean egon, Lutxen argazkiaren peskizan ibili, gure abenturak aukeratu, magnoliei usaina hartu, txoria maitatu, Alkasoroko bentan edozer erosi, samurai bihurtu, paper festan murgildu, piztiak otzandu, erregearen mezularia izan, krokodilo bat ohe azpian aurkitu, Patakonekin bideetan lapurtu, Ebelinarekin zirku batean bizi...
|
eta
hori guztia Sherezade, Acab, Axenario, Alice, Bernarda Alba, Migel Strogoff, Poirot… ahaztu gabe.
|
|
|
Astebetean hiru lagun hil dira gripeak jota Nafarroan. Adituek ohartarazi dute birusa ez dela iragan urtean baino gogorragoa, nahiz
|
eta
kutsakorragoa den.
|
|
|
Urtetik urtera, mutazioak izaten ditu birus horrek. Medikuek ohartarazi dute aurtengoa ez dela iragan urtekoa baino gogorragoa, nahiz
|
eta
kutsakorragoa den. Gainera, astetik astera, pneumonia kasuak ere hazten ari dira.
|
|
|
Osasun Publikoaren Institutuak astero txosten bat egiten du gripeak izan duen eraginaren inguruko argibideak emanez. Besteak beste, biztanleko kasu kopurua, artatutakoen sintomatologia
|
eta
gaixotasuna saihesteko hartu beharreko neurriak zeintzuk diren ohartarazi dute txosten horretan. Hala, urteko lehen astean, urtarrilaren 5a bitartekoan alegia, 100.0000 biztanleko 187,6 gripe kasu izan ziren.
|
|
|
Hala, urteko lehen astean, urtarrilaren 5a bitartekoan alegia, 100.0000 biztanleko 187,6 gripe kasu izan ziren. Bigarren astean, berriz, urtarrilaren 6
|
eta
12 artekoan, alegia, 100.000 biztanleko 376 kasu izan ziren ikerketen arabera.
|
|
|
Izan ere, urtarrilaren 13tik 19ra 100.000 biztanleko 507 kasu izan ziren. Nafarroako Osasun Publikoaren Institutuak azaldu duenez, gripeak indar" handia" du,
|
eta
kasu kopuruak goranzko joera izango du datozen asteetan ere.
|
|
|
Duela lau aste inguru gripe garaia hasi zenetik, 8.100 gripe sindrome kasu diagnostikatu dituzte, horietatik 3.200 azken astean. Mikel Moreno Irurtzungo osasun etxean lan egiten duen familia medikua da,
|
eta
aitortu du iaz baino gripe kasu gehiago artatu dituela kontsultan: " Aurten gripeak jotako gaixo gehiago artatu ditugu, ziurrenik birusa bera kutsakorragoa delako".
|
|
|
Gaixoek oro har zer nolako sintomak izaten dituzten galdetuta, nabarmendu du sukarra, buruko
|
eta
eztarriko mina eta hotzikarak izaten direla ohikoena. Komunikabideetan gripearen harira azaldu diren hainbat albistek alarma pitz dezaketela ohartarazi du:
|
|
|
Gaixoek oro har zer nolako sintomak izaten dituzten galdetuta, nabarmendu du sukarra, buruko eta eztarriko mina
|
eta
hotzikarak izaten direla ohikoena. Komunikabideetan gripearen harira azaldu diren hainbat albistek alarma pitz dezaketela ohartarazi du:
|
|
|
Komunikabideetan gripearen harira azaldu diren hainbat albistek alarma pitz dezaketela ohartarazi du: " Ez dakit zergatik, baina batzuetan hedabideetan gripearen eraginez hildako pertsonen berri ematen da,
|
eta
horrek izugarri kezkatzen ditu gaixoak".
|
|
|
Morenok joan den astean Zaragozan (Aragoi, Espainia)
|
eta
Santanderren (Kantabria, Espainia) gripea dela-eta hil ziren bi lagunen heriotzari egin dio erreferentzia, orduan ez baitzegoen Nafarroan hildako hiru lagunen berririk. Bi lagun horien heriotzaren nondik norakoen informazio handirik ez dago.
|
|
|
Aurten, A gripearen bi birus aldaera ari dira eragin handiena izaten: A/ H3N2
|
eta
A/ H1N1 Beste tokietan ez bezala, gripea dutenen %65ek lehenengo aldaera dute. Dena den, Morenok ez du aldaera horien zenbatekoetan erreparatu.
|
|
|
Dena den, Morenok ez du aldaera horien zenbatekoetan erreparatu. Onartu du kontsultan azken egunetan lan gehiago duela, gripe zantzuekin gero
|
eta
jende gehiago joaten delako.
|
|
|
Oraindik, ezin da jakin batez beste zenbat denborako egonaldia egiten dute erietxean gripeak jotako gaixoek. Urtarrilaren 6tik 12ra 78 lagunek egon behar izan zuten denbora batez erietxean,
|
eta
joan den astean, berriz, 137 lagunek. Gainera, Osasun Publikoaren Institutuak ohartarazi duenez, ospitaleratuta egon direnetatik hemezortzi ZIU Zainketa Intentsiboetako Unitatean artatu behar izan dituzte.
|
|
|
Hori ikusirik, gripe zantzuak dituztenak lehenik
|
eta
behin familia medikuarenera joateko gomendioa egin dute Osasunbideko adituek. Modu horretan, larrialdi zerbitzuetako itxaronaldi luzeak saihestu nahi dituzte.
|
|
|
Gainera, ohartarazi du ez dela komeni mediku errezetarik gabe botikarik hartzerik: " Medikuarenera joan
|
eta
hark gomendatuta soilik hartu behar dira botikak, bestela arazo larriagoak ere sor daitezke eta".
|
|
|
Gainera, ohartarazi du ez dela komeni mediku errezetarik gabe botikarik hartzerik: " Medikuarenera joan eta hark gomendatuta soilik hartu behar dira botikak, bestela arazo larriagoak ere sor daitezke
|
eta
".
|
|
|
Urteetan hara
|
eta
hona ibili ostean, herrian, Uztarrozen lan egin eta bizi nahi zuen Josu Alastueik. Lagun batekin bazkidetu, eta Ekia gazta egiten hasi ziren.
|