|
2023
|
|
|
Bestalde, foru arauak Administrazioarekiko auzien jurisdikzioan aurkaratzen ziren, erregelamendu lerrunekoak baitziren, nahiz eta horien edukia ikusita Estatuko legeen parekoak izan eta azken horiek Konstituzio Auzitegiaren aurrean soilik aurkara zitezkeen. Bada, otsailaren 19ko 1/ 2010 Lege Organikoa onetsi zenetik, Konstituzio Auzitegiaren Lege Organikoa, Botere Judizialaren Lege Organikoa
|
eta
Administrazioarekiko Auzien Jurisdikzioaren Legea aldatu dira. Foru arauen lerruna aldatu gabe, foru arau fiskalak ezin dira auzitegi arrunten aurrean aurkaratu, eta Konstituzio Auzitegiaren aurrean soilik aurkara daitezke.
|
|
|
Bada, otsailaren 19ko 1/ 2010 Lege Organikoa onetsi zenetik, Konstituzio Auzitegiaren Lege Organikoa, Botere Judizialaren Lege Organikoa eta Administrazioarekiko Auzien Jurisdikzioaren Legea aldatu dira. Foru arauen lerruna aldatu gabe, foru arau fiskalak ezin dira auzitegi arrunten aurrean aurkaratu,
|
eta
Konstituzio Auzitegiaren aurrean soilik aurkara daitezke. Halako arauketari esan omen zaio Ekonomia Itunaren" blindajea".
|
|
|
Halako arauketari esan omen zaio Ekonomia Itunaren" blindajea". Lege organiko hori Konstituzioarekin bat datorrela esan du Konstituzio Auzitegiak ekainaren 23ko 118/ 2016 emandako epaian; baina, edu berean, adierazpen horren esparrua
|
eta
mugak finkatu ditu: " Mugatu ere, batetik, Konstituzio Auzitegiaren bosgarren xedapen gehigarri berriak Konstituzio Auzitegiak egin beharreko kontrolaren objektua mugatu da Batzar Nagusiek emandako foru arauei begira; ez ditu foru arau guztiak kontrolatuko, ezpada foru arau mota zehatz batekoak, hots, izaera fiskalekoak soilik, eta horien artean, Euskadiko Autonomia Estatutuaren 41.2.a) artikuluak aitortutako eskumenak erabilita eman izan diren foru arauak, hau da, euren lurraldean tributu araubidea mantendu, ezarri eta arautzeko foru arauak Estatuko zergen antolaketa orokorra aintzat hartuta (3 ZO)" 2.
|
|
|
Lege organiko hori Konstituzioarekin bat datorrela esan du Konstituzio Auzitegiak ekainaren 23ko 118/ 2016 emandako epaian; baina, edu berean, adierazpen horren esparrua eta mugak finkatu ditu: " Mugatu ere, batetik, Konstituzio Auzitegiaren bosgarren xedapen gehigarri berriak Konstituzio Auzitegiak egin beharreko kontrolaren objektua mugatu da Batzar Nagusiek emandako foru arauei begira; ez ditu foru arau guztiak kontrolatuko, ezpada foru arau mota zehatz batekoak, hots, izaera fiskalekoak soilik,
|
eta
horien artean, Euskadiko Autonomia Estatutuaren 41.2.a) artikuluak aitortutako eskumenak erabilita eman izan diren foru arauak, hau da, euren lurraldean tributu araubidea mantendu, ezarri eta arautzeko foru arauak Estatuko zergen antolaketa orokorra aintzat hartuta (3 ZO)" 2.
|
|
|
Lege organiko hori Konstituzioarekin bat datorrela esan du Konstituzio Auzitegiak ekainaren 23ko 118/ 2016 emandako epaian; baina, edu berean, adierazpen horren esparrua eta mugak finkatu ditu: ...egiak egin beharreko kontrolaren objektua mugatu da Batzar Nagusiek emandako foru arauei begira; ez ditu foru arau guztiak kontrolatuko, ezpada foru arau mota zehatz batekoak, hots, izaera fiskalekoak soilik, eta horien artean, Euskadiko Autonomia Estatutuaren 41.2.a) artikuluak aitortutako eskumenak erabilita eman izan diren foru arauak, hau da, euren lurraldean tributu araubidea mantendu, ezarri
|
eta
arautzeko foru arauak Estatuko zergen antolaketa orokorra aintzat hartuta (3 ZO)" 2.
|
|
|
Hiru Lurralde Historikoetan ere, Foru Aldundiek foru arau lerruneko arauak eman ditzakete (TFAOren 8 artikulua) presazko arrazoietan oinarrituta ala tributu arauak ezartzeko edo egokitzeko. Legegintzazko Dekretuen
|
eta
Lege dekretuen antzera, honako arauak ematen dira Lurralde Historikoaren arabera: Bizkaian, Foru Dekretu Arauemaileak; eta Araban, Zerga presako Dekretu Arauemailea.
|
|
|
Legegintzazko Dekretuen eta Lege dekretuen antzera, honako arauak ematen dira Lurralde Historikoaren arabera: Bizkaian, Foru Dekretu Arauemaileak;
|
eta
Araban, Zerga presako Dekretu Arauemailea. Gipuzkoan, ordea, 2017an GTFAOtik ezabatu zen
|
|
|
Hala ere, Auzitegiaren erabaki hori eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman baitzuten. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena zuena, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta. Foru Araua Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu
|
eta
Administrazioari buruzkoa da eta horretan oinarritu dira abuztuaren 30eko 2/ 2022, prezioen igoerak ekarritako ondorioak konpontzeko premiazko neurriak onesten duena, edota maiatzaren 26ko 5/ 2020 eta ekainaren 15eko 3/ 2021 Foru Dekretu Arauak, Covid gaitzaren osasun krisiaren ondorioz aurrekontu eta tributu arloko neurri jakin batzuk onartzen dituztenak. Egun, Gipuzkoako TFAOren 8 artikulura berriro ekarri da" foru dekretu arauemaile" izenarekin, baina Ekonomia Itunaren aginduz Gipuzkoan aplikatu beharreko lurralde erkideko arauketa egokitzeko soilik erabili izan dira (urtarrilaren 17ko 1/ 2023 Foru araua).
|
|
|
Hala ere, Auzitegiaren erabaki hori eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman baitzuten. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena zuena, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta. Foru Araua Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu eta Administrazioari buruzkoa da
|
eta
horretan oinarritu dira abuztuaren 30eko 2/ 2022, prezioen igoerak ekarritako ondorioak konpontzeko premiazko neurriak onesten duena, edota maiatzaren 26ko 5/ 2020 eta ekainaren 15eko 3/ 2021 Foru Dekretu Arauak, Covid gaitzaren osasun krisiaren ondorioz aurrekontu eta tributu arloko neurri jakin batzuk onartzen dituztenak. Egun, Gipuzkoako TFAOren 8 artikulura berriro ekarri da" foru dekretu arauemaile" izenarekin, baina Ekonomia Itunaren aginduz Gipuzkoan aplikatu beharreko lurralde erkideko arauketa egokitzeko soilik erabili izan dira (urtarrilaren 17ko 1/ 2023 Foru araua).
|
|
|
Hala ere, Auzitegiaren erabaki hori eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman baitzuten. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena zuena, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta. Foru Araua Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu eta Administrazioari buruzkoa da eta horretan oinarritu dira abuztuaren 30eko 2/ 2022, prezioen igoerak ekarritako ondorioak konpontzeko premiazko neurriak onesten duena, edota maiatzaren 26ko 5/ 2020
|
eta
ekainaren 15eko 3/ 2021 Foru Dekretu Arauak, Covid gaitzaren osasun krisiaren ondorioz aurrekontu eta tributu arloko neurri jakin batzuk onartzen dituztenak. Egun, Gipuzkoako TFAOren 8 artikulura berriro ekarri da" foru dekretu arauemaile" izenarekin, baina Ekonomia Itunaren aginduz Gipuzkoan aplikatu beharreko lurralde erkideko arauketa egokitzeko soilik erabili izan dira (urtarrilaren 17ko 1/ 2023 Foru araua).
|
|
|
Hala ere, Auzitegiaren erabaki hori eztabaidatsua izan da Auzitegiaren kide batzuk boto partikularra eman baitzuten. antzeko figura, Zerga alorreko Presazko Foru Dekretu Araua izena zuena, baina gero ere erabili zen tributuen arloan uztailaren 12ko 6/ 2005 Foru arauaren 14 artikuluan oinarrituta. Foru Araua Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Erakunde Antolaketa, Gobernu eta Administrazioari buruzkoa da eta horretan oinarritu dira abuztuaren 30eko 2/ 2022, prezioen igoerak ekarritako ondorioak konpontzeko premiazko neurriak onesten duena, edota maiatzaren 26ko 5/ 2020 eta ekainaren 15eko 3/ 2021 Foru Dekretu Arauak, Covid gaitzaren osasun krisiaren ondorioz aurrekontu
|
eta
tributu arloko neurri jakin batzuk onartzen dituztenak. Egun, Gipuzkoako TFAOren 8 artikulura berriro ekarri da" foru dekretu arauemaile" izenarekin, baina Ekonomia Itunaren aginduz Gipuzkoan aplikatu beharreko lurralde erkideko arauketa egokitzeko soilik erabili izan dira (urtarrilaren 17ko 1/ 2023 Foru araua).
|
|
|
EKren 97 artikuluaren arabera, Gobernuak bakarrik egin ditzake erregelamenduak,
|
eta
Auzitegi Gorenak gogoratu duenez, ahalmen hori ezin dakieke ministroei eskuordetu. Zernahi gisaz, ministroek Gobernuaren erregelamenduak betearazteko arauak egin ditzakete, baita ministerio barruko zein antolakuntzarako arauak ere.
|
|
|
Ildo bertsutik, erregelamenduak ezin uki dezake legeari erreserbaturiko gairik. Erregelamenduen berezko edukia da legearen betearazpen
|
eta
garapena; hortaz, hierarkiak ezarritako mugak ezin dituenez gainditu, erregelamenduak forma, kudeaketa eta prozedurei buruzko gaiak jorratuko ditu. Zerga nagusiei begiratuz gero, zerga bakoitzak izango du bere Legea edo bere Foru Araua, baina aldi berean, halako araua erregelamendu baten bidez osatuko da:
|
|
|
Ildo bertsutik, erregelamenduak ezin uki dezake legeari erreserbaturiko gairik. Erregelamenduen berezko edukia da legearen betearazpen eta garapena; hortaz, hierarkiak ezarritako mugak ezin dituenez gainditu, erregelamenduak forma, kudeaketa
|
eta
prozedurei buruzko gaiak jorratuko ditu. Zerga nagusiei begiratuz gero, zerga bakoitzak izango du bere Legea edo bere Foru Araua, baina aldi berean, halako araua erregelamendu baten bidez osatuko da:
|
|
|
Batzuetan, legeak erregelamendura igortzen du prestazioaren oinarrizko osagaien zenbait alde edo xehetasunen zehaztapena,
|
eta
aukera hori doktrinak ere onartzen du. Kasu horretan ez da lege erreserbaren printzipiorik hausten, legeak berak argiro zehaztu behar baititu erregelamenduak izan beharreko mugak.
|
|
|
legeak ezarritako muga nahiz baldintzak bete arren, karga tasaren ezarpen edo aldarazpena erregelamendu bidez egin ote daiteke? Aukera hori Toki ogasunaren kasuan bakarrik onar daiteke, toki erakundeen autonomia errespetatu ahal izateko; horrela, Estatuak ezarri behar ditu toki tributuen oinarrizko osagaiak
|
eta
, gero, toki erakundeei dagokie karga tasa edo, tributua hautazkoa denetan, tributua bera ezartzea.
|
|
|
Hiru Lurralde Historikoetan, erregelamenduak emateko ahalmena Foru Aldundiari dagokio. Foru arau fiskalak betearazteko
|
eta
garatzeko ematen diren erregelamenduek hartzen dute Foru Dekretuaren forma xedapen bihurtzen direnean (TFAOren 4 artikulua).
|
|
|
Azken buruan, erregelamenduak emateko ahala Gobernuari dagokio,
|
eta
ez ministroei banan banan hartuta. Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da eta ez Ogasun eta Finantzen Foru Diputatuarena.
|
|
|
Azken buruan, erregelamenduak emateko ahala Gobernuari dagokio, eta ez ministroei banan banan hartuta. Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da
|
eta
ez Ogasun eta Finantzen Foru Diputatuarena. Nolanahi ere, ministroek eta foru diputatuek barneko arauak eta antolaketa arauak eman ditzakete, bai eta, are garrantzitsua, Foru Dekretu edo Errege Dekretuak jasotako erregelak betetzeko xedapenak ere eman ditzakete, Ministro Aginduen bidez edo Foru Aginduen bidez (Lurralde Historikoen kasuan), Lege batek, Foru Arau batek edota, gertatu ohi denez, lege edo foru arau horiek garatzeko erregelamendu batek hala agintzen duenean.
|
|
|
Azken buruan, erregelamenduak emateko ahala Gobernuari dagokio, eta ez ministroei banan banan hartuta. Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da eta ez Ogasun
|
eta
Finantzen Foru Diputatuarena. Nolanahi ere, ministroek eta foru diputatuek barneko arauak eta antolaketa arauak eman ditzakete, bai eta, are garrantzitsua, Foru Dekretu edo Errege Dekretuak jasotako erregelak betetzeko xedapenak ere eman ditzakete, Ministro Aginduen bidez edo Foru Aginduen bidez (Lurralde Historikoen kasuan), Lege batek, Foru Arau batek edota, gertatu ohi denez, lege edo foru arau horiek garatzeko erregelamendu batek hala agintzen duenean.
|
|
|
Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da eta ez Ogasun eta Finantzen Foru Diputatuarena. Nolanahi ere, ministroek
|
eta
foru diputatuek barneko arauak eta antolaketa arauak eman ditzakete, bai eta, are garrantzitsua, Foru Dekretu edo Errege Dekretuak jasotako erregelak betetzeko xedapenak ere eman ditzakete, Ministro Aginduen bidez edo Foru Aginduen bidez (Lurralde Historikoen kasuan), Lege batek, Foru Arau batek edota, gertatu ohi denez, lege edo foru arau horiek garatzeko erregelamendu batek hala agintzen duenea...
|
|
|
Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da eta ez Ogasun eta Finantzen Foru Diputatuarena. Nolanahi ere, ministroek eta foru diputatuek barneko arauak
|
eta
antolaketa arauak eman ditzakete, bai eta, are garrantzitsua, Foru Dekretu edo Errege Dekretuak jasotako erregelak betetzeko xedapenak ere eman ditzakete, Ministro Aginduen bidez edo Foru Aginduen bidez (Lurralde Historikoen kasuan), Lege batek, Foru Arau batek edota, gertatu ohi denez, lege edo foru arau horiek garatzeko erregelamendu batek hala agintzen duenean.
|
|
|
Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da eta ez Ogasun eta Finantzen Foru Diputatuarena. Nolanahi ere, ministroek eta foru diputatuek barneko arauak eta antolaketa arauak eman ditzakete, bai
|
eta
, are garrantzitsua, Foru Dekretu edo Errege Dekretuak jasotako erregelak betetzeko xedapenak ere eman ditzakete, Ministro Aginduen bidez edo Foru Aginduen bidez (Lurralde Historikoen kasuan), Lege batek, Foru Arau batek edota, gertatu ohi denez, lege edo foru arau horiek garatzeko erregelamendu batek hala agintzen duenean.
|
|
|
Labur bilduz, Finantza zuzenbideko idatzizko iturri nagusiak pareko egitura dute lurralde erkidean
|
eta
foru lurraldeetan, eta modu grafikoan honela adieraz daitezke:
|
|
|
Labur bilduz, Finantza zuzenbideko idatzizko iturri nagusiak pareko egitura dute lurralde erkidean eta foru lurraldeetan,
|
eta
modu grafikoan honela adieraz daitezke:
|
|
|
Araba, Bizkaia
|
eta
Gipuzkoa
|
|
|
Lurralde erkidean ordenantza fiskalak arautzen dituen Estatuko Legea martxoaren 5eko 2/ 2004 Legegintzazko Errege Dekretua da, Toki Ogasunak arautzeko Legearen testu bategina onetsi zuela. Araban, Bizkaian
|
eta
Gipuzkoan beste egitura bat aukeratu da: Toki Ogasunei buruzko Foru Arau bat onetsi da eta udal zerga bakoitzeko Foru Arau bat ere.
|
|
|
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan beste egitura bat aukeratu da: Toki Ogasunei buruzko Foru Arau bat onetsi da
|
eta
udal zerga bakoitzeko Foru Arau bat ere. Toki zergen kasuan, egoera bi azalarazten dira:
|
|
|
Toki zergen kasuan, egoera bi azalarazten dira: a) toki erakundeentzat tributuaren ezarpena hautazkoa denean, ordenantzak tributuaren oinarrizko osagaiak xedatu behar ditu, baina Toki Ogasunaren Legearen edo Foru Arauaren mugen barruan; b) tributuak derrigorrak izanik, toki erakundeek horien zenbatekoa aldarazteko aukera dutenean, ordenantzak tributuaren zenbatekoa kalkulatzeko osagaiak arautuko ditu, baldin
|
eta
toki erakundeek ahalmen hori erabili nahi badute.
|
|
|
Tributuen arloan ohitura aplikatu ahal izateko, hiru baldintza bete behar dira: 1) kasuari aplikatzeko moduko legerik ez izatea; 2) ohitura hori moralaren edo ordena publikoaren aurkakoa ez izatea;
|
eta
3) ohitura hori egon badagoela frogatzea. Horrezaz aparte, Tributu zuzenbidean badago ohituraren aplikazioa oztopatzen duen eragozpena:
|
|
|
legeak duen erabateko nagusitasuna, legearen kasuan dena baitago idatziz araututa. Egin eginean ere, lege erreserbaren printzipioak
|
eta
Finantza administrazioa lotzen duen legezkotasun printzipioak modu nabarian oztopatzen dute ohitura Finantza zuzenbidearen iturri izatea.
|
|
|
Halako printzipioek, hots, antolamendu juridikoaren euskarri diren printzipioek, eginkizun hirukoitza betetzen dute: antolamenduaren oinarri izateaz gain, interpretazio lanari norabidea ematen diote
|
eta
, azkenez, legea zein ohitura askiezak direnean, Zuzenbidearen iturri izan daitezke.
|
|
|
Jurisprudentziak badu bere garrantzia. Izatez, Auzitegi Gorenaren jurisprudentzia ez da Zuzenbidearen iturri, baina antolamendu juridikoaren zatia da,
|
eta
batzuetan, berezkoa duen eginkizuna gaindituz, jurisprudentziak antolamendu bera aldaraz dezake. Konstituzio Auzitegiaren jurisprudentziak emaniko interpretazio irizpideak, aldiz, garrantzitsuagoak dira legeen gainetik ezartzen direlako.
|
|
|
Konstituzio Auzitegiaren jurisprudentziak emaniko interpretazio irizpideak, aldiz, garrantzitsuagoak dira legeen gainetik ezartzen direlako. Azkenik, Nazio Entzutegia aipatu behar da, horrek gai batzuetan eskumen esklusiboa duelako,
|
eta
Autonomia erkidegoetako Auzitegi Nagusiak ere, kasazio errekurtsoak ebazten dituztelako kopuruak txikiak direnean.
|
|
|
Amaitzeko, Europar Batasuneko Auzitegia daukagu. Auzitegi horrek nahastu ditu Europar Batasuneko antolamendu juridikoetan bizi diren bi sistemak kontinentekoa
|
eta
common laweta Europako arauketa interpretatu du Europako zuzenbideko oinarrizko osagaiak sortuz: horien guztien artean aipa daiteke Europako arauaren lehentasuna.
|
|
|
horien guztien artean aipa daiteke Europako arauaren lehentasuna. Europar Batasuneko Auzitegiaren epaiak zuzenean aplika ditzakete Batasuneko estatuen epaile
|
eta
auzitegiek.
|
|
|
2.15 Administrazioaren doktrina: agindu interpretatzaileak, administrazio ebazpenak, administrazio aurre kasua
|
eta
zirkularrak
|
|
|
Agindu interpretatzaileak, ebazpenak, zirkularrak
|
eta
aurre kasuak ez dira Zuzenbidearen zinezko iturriak, baina administrazio doktrina osatzen dute. Tributu administrazioak ezarritako administrazio doktrina hori loteslea da Administrazioarentzat soilik, ez ordea, organo judizialentzat ezta tributu betebeharpekoentzat.
|
|
|
Hala ere, administratuarentzat interesgarria da oso arauaren zalantzazko interpretazioaren kasuan Administrazioaren irizpidea ezagutu daitekeelako; horiek horrela, betebeharpekoak bere jarrera Administrazioaren irizpidera egokituz gero, lasaitasun apurra izango du bere egintzen ondorioei begira. Horregatik, administrazio doktrina argitaratu behar da
|
eta
Zuzenbideko iturrien antzeko zabalkundea izan behar du.
|
|
|
Agindu interpretatzaileak TFAOren 11 artikuluaren 3 atalean arautu dira (TLOren 12.3 artikuluan). Lurralde erkidean, legeak
|
eta
tributuetako gainerako arauak argitzeko edo interpretatzeko xedapenak Ministroak eman ditzake, eta Tributuen Zuzendaritza Nagusiak ere; TFAOetan, eskumen hori Ogasun Saileko Diputatuari dagokio, modu esklusiboan. Lurralde erkidean Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratuko dira eta hiru Lurralde Historikoetan, bakoitzaren Aldizkari Ofizialean.
|
|
|
Agindu interpretatzaileak TFAOren 11 artikuluaren 3 atalean arautu dira (TLOren 12.3 artikuluan). Lurralde erkidean, legeak eta tributuetako gainerako arauak argitzeko edo interpretatzeko xedapenak Ministroak eman ditzake,
|
eta
Tributuen Zuzendaritza Nagusiak ere; TFAOetan, eskumen hori Ogasun Saileko Diputatuari dagokio, modu esklusiboan. Lurralde erkidean Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratuko dira eta hiru Lurralde Historikoetan, bakoitzaren Aldizkari Ofizialean.
|
|
|
Lurralde erkidean, legeak eta tributuetako gainerako arauak argitzeko edo interpretatzeko xedapenak Ministroak eman ditzake, eta Tributuen Zuzendaritza Nagusiak ere; TFAOetan, eskumen hori Ogasun Saileko Diputatuari dagokio, modu esklusiboan. Lurralde erkidean Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratuko dira
|
eta
hiru Lurralde Historikoetan, bakoitzaren Aldizkari Ofizialean. Edozein kasutan, agindu interpretatzaileak Tributu administrazioaren organo guztientzat lotesleak izango dira.
|
|
|
Beste alde batetik, administrazio aurre kasua (administrazio organoak bere erabakian aplikatutako irizpidea)
|
eta
Administrazioaren eginerak ditugu. Horiek ere ez dira Zuzenbidearen iturri, baina oso eragingarriak izan daitezke zergadunaren berme gisa.
|
|
|
Administrazio doktrinari dagokion aldetik, Auzitegi ekonomiko administratiboek emandako ebazpenak aipa daitezke, baita Tributuen Zuzendaritza Nagusiari eginiko kontsulten erantzunak ere. Aurrerago esan bezala, horiek guztiak ez dira Zuzenbidearen iturri
|
eta
alderdiei begira bakarrik dira lotesleak, hots, betebeharpekoei begira eta Tributu administrazioari begira, ebazpena edo kontsulta ukitzen duen organoari begira, zehatz esateko. Administrazio auzitegi horien ebazpenak nahiz kontsultei emaniko erantzunak, bi biak, aldizka argitaratzen dira guztiok horien berri izan dezagun, Tributu administrazioaren webgunean.
|
|
|
Administrazio doktrinari dagokion aldetik, Auzitegi ekonomiko administratiboek emandako ebazpenak aipa daitezke, baita Tributuen Zuzendaritza Nagusiari eginiko kontsulten erantzunak ere. Aurrerago esan bezala, horiek guztiak ez dira Zuzenbidearen iturri eta alderdiei begira bakarrik dira lotesleak, hots, betebeharpekoei begira
|
eta
Tributu administrazioari begira, ebazpena edo kontsulta ukitzen duen organoari begira, zehatz esateko. Administrazio auzitegi horien ebazpenak nahiz kontsultei emaniko erantzunak, bi biak, aldizka argitaratzen dira guztiok horien berri izan dezagun, Tributu administrazioaren webgunean.
|
|
|
Zirkularren edo jarraibideen bitartez administrazio egintzak ematen dira. Egintza horiek, barruko arauak izanik, Administrazioaren organoentzat izango dira lotesleak
|
eta
bertan hierarkiari begira mendeko langileei ezarritako jokabideak arautu daitezke edota arau juridikoaren interpretazioa egin daiteke araua hobeto aplikatzeko. Agindu interpretatzailearekin gertatu bezala, ez dira lotesleak partikularrentzat baina halakoak ezagutzea ezinbestekoa da.
|
|
|
Agindu interpretatzailearekin gertatu bezala, ez dira lotesleak partikularrentzat baina halakoak ezagutzea ezinbestekoa da. Agindu interpretatzaileekin gertatu aldera, zirkularrak
|
eta
jarraibideak lotesleak dira hierarkiari begira mendeko organoentzat eta ez Ogasun Ministerioko edo Foru Ogasun Saileko organo guztientzat. Adibidez, Bizkaiko Foru Aldundiaren Ogasun eta Finantzen Sailak jarraibideak erabili ohi ditu, Ogasuneko Zuzendari Nagusiak emanda.
|
|
|
Agindu interpretatzailearekin gertatu bezala, ez dira lotesleak partikularrentzat baina halakoak ezagutzea ezinbestekoa da. Agindu interpretatzaileekin gertatu aldera, zirkularrak eta jarraibideak lotesleak dira hierarkiari begira mendeko organoentzat
|
eta
ez Ogasun Ministerioko edo Foru Ogasun Saileko organo guztientzat. Adibidez, Bizkaiko Foru Aldundiaren Ogasun eta Finantzen Sailak jarraibideak erabili ohi ditu, Ogasuneko Zuzendari Nagusiak emanda.
|
|
|
Agindu interpretatzaileekin gertatu aldera, zirkularrak eta jarraibideak lotesleak dira hierarkiari begira mendeko organoentzat eta ez Ogasun Ministerioko edo Foru Ogasun Saileko organo guztientzat. Adibidez, Bizkaiko Foru Aldundiaren Ogasun
|
eta
Finantzen Sailak jarraibideak erabili ohi ditu, Ogasuneko Zuzendari Nagusiak emanda. Ohikoena eta ezagunena urtero martxo edo apirila aldera Ogasuneko web orrian argitaratu ohi dena da, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpainan erabiliko diren irizpideak finkatuz3.
|
|
|
Adibidez, Bizkaiko Foru Aldundiaren Ogasun eta Finantzen Sailak jarraibideak erabili ohi ditu, Ogasuneko Zuzendari Nagusiak emanda. Ohikoena
|
eta
ezagunena urtero martxo edo apirila aldera Ogasuneko web orrian argitaratu ohi dena da, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpainan erabiliko diren irizpideak finkatuz3.
|
|
|
Tributuen arloko printzipioetarik batzuek konstituzio lerruna dute, Konstituzioak beren beregi aipatzen dituelako (EKren 31 art.), edo doktrinak
|
eta
jurisprudentziak horrela deritzelako. Printzipio horiek benetako aginduak dira tributu legegilearentzat.
|
|
|
TFAOen 2 artikuluak(
|
eta
TLOren 3 Artikuluak) tributu sistema antolatzeko eta berau aplikatzeko printzipioak bereizten ditu. Horrela, tributu sistema antolatzeko printzipioak dira tributuak ordaindu behar dituzten pertsonen ekonomia ahalbidea, eta orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, konfiskaezintasuna, 3 Ogasuneko Zuzendaritzaren bidez, Arabako Foru Aldundiak ere, urtero Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpaina hasi aurretik antzeko jarraibideak argitaratzen ditu.
|
|
|
TFAOen 2 artikuluak (eta TLOren 3 Artikuluak) tributu sistema antolatzeko
|
eta
berau aplikatzeko printzipioak bereizten ditu. Horrela, tributu sistema antolatzeko printzipioak dira tributuak ordaindu behar dituzten pertsonen ekonomia ahalbidea, eta orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, konfiskaezintasuna, 3 Ogasuneko Zuzendaritzaren bidez, Arabako Foru Aldundiak ere, urtero Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpaina hasi aurretik antzeko jarraibideak argitaratzen ditu.
|
|
|
TFAOen 2 artikuluak (eta TLOren 3 Artikuluak) tributu sistema antolatzeko eta berau aplikatzeko printzipioak bereizten ditu. Horrela, tributu sistema antolatzeko printzipioak dira tributuak ordaindu behar dituzten pertsonen ekonomia ahalbidea,
|
eta
orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, konfiskaezintasuna, 3 Ogasuneko Zuzendaritzaren bidez, Arabako Foru Aldundiak ere, urtero Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpaina hasi aurretik antzeko jarraibideak argitaratzen ditu. Gipuzkoak, bere aldetik, ez du halako tresnarik erabili.
|
|
|
Gipuzkoak, bere aldetik, ez du halako tresnarik erabili. Horien lekuan, agindu interpretatzaileak eman ditu Foru agindu formarekin, esaterako, apirilaren 28ko 179/ 2023 Foru agindua, eratorritako ondare izaeraren erregela interpretatzeko irizpideak onetsiz, subholding egituretan Sozietateen gaineko Zergan
|
eta
Ondarearen gaineko Zergan aplikatzeko. Modu horretara, jarraibideak baino segurtasun juridiko handiagoa ematen dute aldizkari ofizialean argitaratzen direlako. tributu zama ekitatez banatzea, eta justizia printzipioak.
|
|
|
Horien lekuan, agindu interpretatzaileak eman ditu Foru agindu formarekin, esaterako, apirilaren 28ko 179/ 2023 Foru agindua, eratorritako ondare izaeraren erregela interpretatzeko irizpideak onetsiz, subholding egituretan Sozietateen gaineko Zergan eta Ondarearen gaineko Zergan aplikatzeko. Modu horretara, jarraibideak baino segurtasun juridiko handiagoa ematen dute aldizkari ofizialean argitaratzen direlako. tributu zama ekitatez banatzea,
|
eta
justizia printzipioak. Tributu sistema aplikatzeko printzipioak dira, ostera, proportziotasuna, eragingarritasuna, formazko betebeharrak betetzeagatik izandako zeharkako kostuak mugatzea eta tributu betebeharpekoaren eskubide eta bermeak errespetatzea.
|
|
|
Modu horretara, jarraibideak baino segurtasun juridiko handiagoa ematen dute aldizkari ofizialean argitaratzen direlako. tributu zama ekitatez banatzea, eta justizia printzipioak. Tributu sistema aplikatzeko printzipioak dira, ostera, proportziotasuna, eragingarritasuna, formazko betebeharrak betetzeagatik izandako zeharkako kostuak mugatzea
|
eta
tributu betebeharpekoaren eskubide eta bermeak errespetatzea. Une honetan guk nabarmendu nahi ditugu tributu sistema antolatzeko printzipioak legegilearen aukerak mugatzen dituztelako tributu arauak sortzeko eta onesteko orduan.
|
|
|
Modu horretara, jarraibideak baino segurtasun juridiko handiagoa ematen dute aldizkari ofizialean argitaratzen direlako. tributu zama ekitatez banatzea, eta justizia printzipioak. Tributu sistema aplikatzeko printzipioak dira, ostera, proportziotasuna, eragingarritasuna, formazko betebeharrak betetzeagatik izandako zeharkako kostuak mugatzea eta tributu betebeharpekoaren eskubide
|
eta
bermeak errespetatzea. Une honetan guk nabarmendu nahi ditugu tributu sistema antolatzeko printzipioak legegilearen aukerak mugatzen dituztelako tributu arauak sortzeko eta onesteko orduan.
|
|
|
Tributu sistema aplikatzeko printzipioak dira, ostera, proportziotasuna, eragingarritasuna, formazko betebeharrak betetzeagatik izandako zeharkako kostuak mugatzea eta tributu betebeharpekoaren eskubide eta bermeak errespetatzea. Une honetan guk nabarmendu nahi ditugu tributu sistema antolatzeko printzipioak legegilearen aukerak mugatzen dituztelako tributu arauak sortzeko
|
eta
onesteko orduan.
|
|
|
Horrekin batera, EKren 31.1 artikuluak xedatu du guztiok lagundu behar dugula gastu publikoei aurre egiten, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera,
|
eta
progresibitate eta berdintasunaren printzipioak oinarri dituen tributu sistema zuzenaren bitartez; sistema hori ez da inoiz konfiskagarria izango. Eta 31 artikulu horrek 3 atalean jarraitzen duenez, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Horrekin batera, EKren 31.1 artikuluak xedatu du guztiok lagundu behar dugula gastu publikoei aurre egiten, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera, eta progresibitate
|
eta
berdintasunaren printzipioak oinarri dituen tributu sistema zuzenaren bitartez; sistema hori ez da inoiz konfiskagarria izango. Eta 31 artikulu horrek 3 atalean jarraitzen duenez, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Horrekin batera, EKren 31.1 artikuluak xedatu du guztiok lagundu behar dugula gastu publikoei aurre egiten, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera, eta progresibitate eta berdintasunaren printzipioak oinarri dituen tributu sistema zuzenaren bitartez; sistema hori ez da inoiz konfiskagarria izango.
|
Eta
31 artikulu horrek 3 atalean jarraitzen duenez, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Lehenik
|
eta
behin, bada, Konstituzioan jasotako printzipio horiek aztertuko ditugu (ekonomia ahalbidea, orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, konfiskaezintasuna, lege erreserba, justizia), gerogarrenean Europar Batasunaren printzipioak jorratzeko.
|
|
|
Artikulu horrek dionez," guztiok lagundu behar dugu gastu publikoei aurre egitean, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera...". Legeria arruntari helduta, TFAOen 2 artikuluak(
|
eta
TLOren 3 art.ak) ere gauza bera ezartzen du: " Tributuak antolatzeko oinarri izan behar da, tributuok ordaindu behar dituztenen ekonomia ahalbidea".
|
|
|
Ekonomia ahalbidea gainerako printzipioen abiapuntu
|
eta
euskarri da; ikusiko dugun moduan, lotura estu estua dago printzipio horren eta berdintasun printzipioaren artean, edota printzipio horren eta justizia printzipioaren artean. Orokorrean, ekonomia ahalbidearen printzipiotik honako bi printzipio hauek ondorioztatzen dira:
|
|
|
Ekonomia ahalbidea gainerako printzipioen abiapuntu eta euskarri da; ikusiko dugun moduan, lotura estu estua dago printzipio horren
|
eta
berdintasun printzipioaren artean, edota printzipio horren eta justizia printzipioaren artean. Orokorrean, ekonomia ahalbidearen printzipiotik honako bi printzipio hauek ondorioztatzen dira:
|
|
|
Ekonomia ahalbidea gainerako printzipioen abiapuntu eta euskarri da; ikusiko dugun moduan, lotura estu estua dago printzipio horren eta berdintasun printzipioaren artean, edota printzipio horren
|
eta
justizia printzipioaren artean. Orokorrean, ekonomia ahalbidearen printzipiotik honako bi printzipio hauek ondorioztatzen dira:
|
|
|
Orokorrean, ekonomia ahalbidearen printzipiotik honako bi printzipio hauek ondorioztatzen dira: ahalbide hori duten guztiek ordaindu behar dituzte tributuak (orokortasun printzipioa)
|
eta
ekonomia ahalbide bera dutenek zati berbera ordaindu behar dute (berdintasun printzipioa).
|
|
|
Aitzitik, ordaintze kuota zehazten denean adin, sexu, erlijio edo egoera zibilaren ariora, tributua Konstituzioaren aurkakoa izango da, ekonomia ahalbiderik erakusten ez duen inguruabarraren gainean eratu baita. Laburbilduz, tributuak ezartzean legegileak ekonomia ahalbidea azalarazten duen inguruabarra hartu behar du kontuan (errenta edo diru sarreren bat jasotzea, ondarea edukitzea, ondasunak eskuratzea...),
|
eta
tributu betebeharpeko bakoitzaren tributu zama ahalbide horren arabera moldatu behar du. Horiek horrela, Konstituzio Auzitegiak Hiri Lurren Balio gehikuntzaren gaineko Zerga Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi zuen, ekonomia ahalbiderik ez zegoenean ere zerga kobratzen zelako (26/ 2017, 37/ 2017 eta 59/ 2017 KAE), eta gero berriro adierazi zuen Konstituzioaren aurkakoa zela tributu zorra zehazteko sistema ez zetorrelako bat zergadunaren benetako ekonomia ahalbidearekin (182/ 2021 KAE).
|
|
|
Laburbilduz, tributuak ezartzean legegileak ekonomia ahalbidea azalarazten duen inguruabarra hartu behar du kontuan (errenta edo diru sarreren bat jasotzea, ondarea edukitzea, ondasunak eskuratzea...), eta tributu betebeharpeko bakoitzaren tributu zama ahalbide horren arabera moldatu behar du. Horiek horrela, Konstituzio Auzitegiak Hiri Lurren Balio gehikuntzaren gaineko Zerga Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi zuen, ekonomia ahalbiderik ez zegoenean ere zerga kobratzen zelako (26/ 2017, 37/ 2017
|
eta
59/ 2017 KAE), eta gero berriro adierazi zuen Konstituzioaren aurkakoa zela tributu zorra zehazteko sistema ez zetorrelako bat zergadunaren benetako ekonomia ahalbidearekin (182/ 2021 KAE).
|
|
|
Laburbilduz, tributuak ezartzean legegileak ekonomia ahalbidea azalarazten duen inguruabarra hartu behar du kontuan (errenta edo diru sarreren bat jasotzea, ondarea edukitzea, ondasunak eskuratzea...), eta tributu betebeharpeko bakoitzaren tributu zama ahalbide horren arabera moldatu behar du. Horiek horrela, Konstituzio Auzitegiak Hiri Lurren Balio gehikuntzaren gaineko Zerga Konstituzioaren aurkakoa dela adierazi zuen, ekonomia ahalbiderik ez zegoenean ere zerga kobratzen zelako (26/ 2017, 37/ 2017 eta 59/ 2017 KAE),
|
eta
gero berriro adierazi zuen Konstituzioaren aurkakoa zela tributu zorra zehazteko sistema ez zetorrelako bat zergadunaren benetako ekonomia ahalbidearekin (182/ 2021 KAE).
|
|
|
Horrenbestez, ekonomia ahalbidea zama fiskala banatzeko irizpide nagusia da. Tributuak nork ordaindu behar dituen adierazten digu ahalbide horrek, hau da, ekonomia ahalbidearen titularrak nortzuk diren
|
eta
, ahalbide horren neurriaren arabera, zenbat ordaindu behar duten.
|
|
|
1) Tributuez landa, badira Administrazio publikoen beste finantza iturri batzuk. Ekonomia ahalbidearen printzipioa tributuei bakarrik aplikatuko zaie,
|
eta
ez beste diru sarrerei ezta izaera publikoko gainerako ondare prestazioei ere.
|
|
|
2) Tributuen Foru Arau Orokorrek
|
eta
Lege Orokorrak hiru tributu mota arautzen dituzte: zergak, tasak eta kontribuzio bereziak.
|
|
|
2) Tributuen Foru Arau Orokorrek eta Lege Orokorrak hiru tributu mota arautzen dituzte: zergak, tasak
|
eta
kontribuzio bereziak. Azkeneko biak ahalbide printzipioaren araberakoak baino gehiago, baliokidetasun printzipioaren araberakoak dira.
|
|
|
Azkeneko biak ahalbide printzipioaren araberakoak baino gehiago, baliokidetasun printzipioaren araberakoak dira. Badirudi ekonomia ahalbidearen printzipioa bakarrik zergei aplikatzen zaiela, baina horrek ez du esan nahi tasak
|
eta
kontribuzio bereziak Konstituzioaren aurkakoak direnik. Esanahi horretan, baliokidetasun printzipioan oinarritutako tributu batzuk zerbitzu publikoaren kostea estaltzeko bestekoak dira; horiei zerbitzu zatigarri deritze.
|
|
|
Esanahi horretan, baliokidetasun printzipioan oinarritutako tributu batzuk zerbitzu publikoaren kostea estaltzeko bestekoak dira; horiei zerbitzu zatigarri deritze. Edu berean, beste zerbitzu publiko batzuk zergen bitartez baino ezin dira finantzatu
|
eta
zerbitzu zatiezin deritze. Horren ildotik, Konstituzio Auzitegiak berak adierazi duenez," Konstituzioarekin bat dator Estatuak edo autonomia erkidegoek ekonomia ahalbideaz besteko ekonomianahiz gizarte printzipioak gogoan izatea zenbait tributu ezartzean".
|
|
|
3) Ahalbide printzipioak desbideraketak izan ditzake ez baita printzipio absolutua, baina norabide bakarreko desbideraketak izan daitezke, hain zuzen, ahalbidea duenak berari dagokiona baino gutxiago ordaintzea (salbuespen
|
eta
hobariak). Kasu horietan, tributua helburu estrafiskalak lortzeko erabiltzen da eta, tributu hori bidezkoa izan dadin, Konstituzioarekin bat etorri behar da gainerako aldeetan.
|
|
|
3) Ahalbide printzipioak desbideraketak izan ditzake ez baita printzipio absolutua, baina norabide bakarreko desbideraketak izan daitezke, hain zuzen, ahalbidea duenak berari dagokiona baino gutxiago ordaintzea (salbuespen eta hobariak). Kasu horietan, tributua helburu estrafiskalak lortzeko erabiltzen da
|
eta
, tributu hori bidezkoa izan dadin, Konstituzioarekin bat etorri behar da gainerako aldeetan. Alderantzizko desbideraketa, ordea, ez da onartzen, alegia, ezin daiteke zergaduna behartu berari dagokiona baino gehiago ordaintzera, azken finean hori konfiskazioa izango litzatekeelako.
|
|
|
5) Ekonomia ahalbidearen printzipioa tributu sistema osoan
|
eta
, oro har, sistema horretako erakunde bakoitzean aplikatzen da. Edozein kasutan, printzipio hori ez da derrigor agertu behar zerga egitatean.
|
|
|
Horra hor BEZaren kasua: zerga egitatea enpresari edo profesional batek bere jarduera ekonomikoaren baitan ondasunak nahiz zerbitzuak ematea izango da, baina benetan kargatu nahi den ekonomia ahalbidea ondasun
|
eta
zerbitzuon eskuratzailearena da (kontsumoa).
|
|
|
guztiok ordaindu behar ditugu zergak, baina bakoitzak ahal duen neurrian, hots, subjektu pasiboaren ekonomia ahalbidea kontuan hartuta. " Guztiok" adierazmolde horretara Estatuko
|
eta
atzerriko zergadunak biltzen dira, zergadun horiek pertsona fisiko zein juridikoak izan, egoiliarrak izan ala ez.
|
|
|
Orokortasun printzipioa ez da absolutua, hau da, beste printzipio edo interes batzuek lehentasuna izan dezakete horren gain. Esan dugunez, ekonomia ahalbidearen printzipioa
|
eta
berdintasun printzipioa dira horietako batzuk. Bestela, onura fiskalak edo salbuespenak orokortasun printzipioaren aurkakoak izango lirateke, eta horrenbestez, Konstituzioaren aurkakoak.
|
|
|
Esan dugunez, ekonomia ahalbidearen printzipioa eta berdintasun printzipioa dira horietako batzuk. Bestela, onura fiskalak edo salbuespenak orokortasun printzipioaren aurkakoak izango lirateke,
|
eta
horrenbestez, Konstituzioaren aurkakoak. Salbuespena dago zenbait kasutan legearen aginduz tributu betebeharra ordaindu ordez ez da zergarik ordainduko kasu horietan (salbuespen objektiboa) edo pertsona horien kasuan (salbuespen subjektiboa).
|
|
|
Salbuespena dago zenbait kasutan legearen aginduz tributu betebeharra ordaindu ordez ez da zergarik ordainduko kasu horietan (salbuespen objektiboa) edo pertsona horien kasuan (salbuespen subjektiboa). Beste horrenbeste esan daiteke kenkari
|
eta
gainerako onura fiskalen kasuan.
|
|
|
Printzipio hori Konstituzioaren 1, 14
|
eta
31 artikuluetan aipatzen da. Lehenengoak antolamendu juridiko osoaren balio nagusien artean aipatzen du berdintasun printzipioa.
|
|
|
Lehenengoak antolamendu juridiko osoaren balio nagusien artean aipatzen du berdintasun printzipioa. Bigarrenari helduta," Espainiarrak legearen arabera berdinak dira,
|
eta
ezin da inolako bereizkeriarik egin, jaiotza, arraza, sexu, erlijio, iritzi nahiz bestelako inguruabar edo egoera pertsonal zein sozialak aintzat hartuta". Bi artikulu horietan berdintasuna printzipio orokor gisa agertzen da, alegia, antolamendu juridikoaren edozein arlotan aplikatu beharreko printzipio gisa.
|
|
|
Artikulu horietan aipaturiko berdintasunaren arabera, berdinak direnek tributu kuota bera ordaindu behar dute
|
eta
desberdinek, aldiz, kuota desberdina. Orokortasunaren kasuan gertatzen zen moduan, berdina izateak ere zuzeneko zerikusia dauka ekonomia ahalbidearekin.
|
|
|
Berdintasun printzipioaren aplikazioak ezin ekar dezake tratamendu bera ematea egoera desberdinetan dauden edo ekonomia ahalbide desberdina duten pertsonentzat. Haatik, berdintasun formal horren ordez, berdintasun materiala hartu behar da abiapuntutzat; horrek esan nahi du tributuen alorrean norbanakoen errentak
|
eta
egoera ekonomikoa aintzat hartu behar direla, baita bestelako arrazoiak ere (egokitasuna, gizarte justizia, guztion onura).
|
|
|
Zenbait autorek, ordea, berdintasun printzipioa sustapen jarduerarekin lotu dute,
|
eta
ez ekonomia ahalbidearen printzipioarekin. Horren inguruan esan daiteke sustapen jarduerak gauzatzean hainbat subjektuk ez dutela tributu kuotarik ordaintzen, baina ez berdintasun printzipioa aplikatzeagatik, ezpada bestelako printzipio batzuen ondorioz.
|
|
|
Horren inguruan esan daiteke sustapen jarduerak gauzatzean hainbat subjektuk ez dutela tributu kuotarik ordaintzen, baina ez berdintasun printzipioa aplikatzeagatik, ezpada bestelako printzipio batzuen ondorioz. Jarraian ikusiko dugunez, Konstituzio Auzitegiak ildo horri ekin dio (alegia, berdintasun printzipioaren
|
eta
ekonomia ahalbidearen arteko loturari), eta, zenbait kasutan, bereizketa bidezkotzat jo izan du.
|
|
|
Horren inguruan esan daiteke sustapen jarduerak gauzatzean hainbat subjektuk ez dutela tributu kuotarik ordaintzen, baina ez berdintasun printzipioa aplikatzeagatik, ezpada bestelako printzipio batzuen ondorioz. Jarraian ikusiko dugunez, Konstituzio Auzitegiak ildo horri ekin dio (alegia, berdintasun printzipioaren eta ekonomia ahalbidearen arteko loturari),
|
eta
, zenbait kasutan, bereizketa bidezkotzat jo izan du.
|
|
|
berdintasun printzipioa zerga bakoitzean zaindu behar ote da, ala nahikoa da tributu sistemak printzipio hori orokorrean errespetatzea? Alde batetik, argi dago ekonomia ahalbidea bakarra dela,
|
eta
zergek ahalbide horren agerpen desberdinak kargatzen dituztela. Horren ondorioz, berdintasuna tributu sistema osoaren irizpide izan behar da.
|
|
|
Tributu batek ezin du arrazoirik gabeko edo debekaturiko bereizkeriarik egin, alegia, tributuaren egiturarekin bat ez datorren bereizkeriarik. Tratamendu desberdina irizpide objektibo
|
eta
arrazoizkoetan oinarrituz gero, berdintasun printzipioarekin bat dator hiru baldintza betez gero:
|
|
|
2) Bereizkeria edo desberdintasun oro ez da Konstituzioaren aurkakoa izango, ezpada justifikazio objektibo
|
eta
arrazoirik gabekoak.
|
|
|
3) Justifikazio objektibo
|
eta
arrazoizkoaz gainera, tratamendu desberdina proportziozkoa izan behar da, neurriz kanpoko emaitzak edota emaitza nekezak alde batera utziz.
|
|
|
Konstituzioaren 1, 14
|
eta
31 artikuluetan ez ezik, berdintasun printzipioa 139.1 artikuluan ere aipatzen da. Horren arabera, espainiar guztiek eskubide eta betebehar berberak izan behar dituzte Estatuko lurraldeko edozein tokitan.
|
|
|
Konstituzioaren 1, 14 eta 31 artikuluetan ez ezik, berdintasun printzipioa 139.1 artikuluan ere aipatzen da. Horren arabera, espainiar guztiek eskubide
|
eta
betebehar berberak izan behar dituzte Estatuko lurraldeko edozein tokitan. Manu horrek benetako esangura ematen dio tributuen arloko berdintasun printzipioari, baina interpretazio arazoak ekar ditzake:
|
|
|
artikulu horrek ez du esan nahi ekonomia ahalbide bera duten subjektuek tributu kuota berbera ordaindu behar dutenik lurralde osoan. Hori lurralde erakundeen autonomiaren aurka jotzea izango litzateke,
|
eta
Konstituzioaren printzipio batek ezin dezake beste bat urratu. Izan ere, 139.1 artikulu horren ariora, autonomia erkidego bakoitzeko erakunde eskudunak, zergak ezartzean, ezin du bereizkeria larririk sortarazi beste autonomia erkidegoetan egindakoarekin konparatuz.
|
|
|
Progresibitateak, alabaina, urrunago joan nahi du. Zerga progresiboetan, proportzionaletan bezala, ordaindu beharreko kuota gero
|
eta
handiagoa da zerga oinarria handitzen den heinean; baina horrez gain, karga tasa ere gorantz doa, zerga oinarriaren arabera.
|