|
2000
|
|
|
Zuk
|
diozun
sistemak berdin funtzionatzen du eredu euskaldunetan dabiltzan umeen guraso erdaldunekin. Hasierako kezka izaten da ezin izango diola lagundu umeari etxeko lanetan eta abar, eta gero ikusten du dakien apur hori nahikoa dela umeak hizkuntza hori garrantzitsua dela sentitzeko.
|
|
2002
|
|
|
Sistema informatiko zentralizatua Osasun Ministerioan, autonomia erkidego guztietara iritsiko litzatekeena, laneko osasunari eta istripuei buruzko oinarrizko datuekin, eta horietan arrisku psikosozialen ebaluazioa sartuko litzateke. Izagirrek
|
dio
sistema horrek estresak duen prebalentziaren hurbilketa fidagarria emango digula. Bestalde, Jesús Uzkudun jaunak adierazi duenez, sindikatuek eskatu dute estresari gaixotasun profesionalen zerrendan sartzeko, eta gogorarazi du «Espainiako Gobernuak Elkarrizketa Sozialeko Akordioa hartu zuela bere europar lehendakaritzan aurrera eraman ahal izateko, eta hori amaitu berria duela».
|
|
2005
|
|
|
• Hurrengo atalean aipatuko dugun" gizarte osoaren eskaria da euskarazko hezkuntza" argudioaren faltsukeria nabarmentzen dute. Argudio honen arabera, ez da
|
esaten
sisteman aurrera egiten den neurrian eskari hori murriztu egiten dela eta Bigarren Hezkuntzan (afektatuen gehiengoa hemen dago) egoera hau aldatu egiten dela eta Lanbide Heziketan[...] gaztelaniazko eskaria %80ra gerturatzen dela. Hori guztia ezkutatu egiten da.
|
|
2007
|
|
|
TIMen porrota 2006ko maiatzean, bahituraren ondorio sozialak ikusita, EBk Nazioarteko Aldi Baterako Mekanismoa (TIM) sortzea erabaki zuen, laguntza helarazten saiatzeko, Hamasko Gobernuarekin kontakturik izan ez zezan. Hala ere, erakunde humanitarioek
|
diote
sistema horrek ez duela lortu palestinarren bizi baldintzen narriadura saihestea. Hala, helburu espezifikoetako bat osasun eta hezkuntza sektoreari laguntzea zen arren, 2006an TIMek ez zuen sendagairik eman, eta, sortu eta hamar hilabetera, ekarpen txikia egin du.
|
|
2008
|
|
|
Kilometro horietan 3.000 watt kontsumitzen dituenez, korronte erregulatzaileari egokitu behar
|
dio
sistema.
|
|
|
Kritikak Aditu batzuek zalantzan jartzen dituzte sistemaren abantailak, eta gehiegizkotzat jotzen dute zenbait enpresa instalatzailek emandako informazioa. Adibidez, zenbait teknikarik
|
diote
sistema horiek bero ponpa direla, eta, azkenean, elektrizitatea behar dute konpresorea mugitzeko. Eragozpen bat dute:
|
|
|
Adibidez, Roofscapes, zabaltza berde horiek diseinatzen eta instalatzen espezializatutako enpresa beteranoa, 1.000 eta 2.400 euro inguru kobratzen du metro karratuko, ohiko teilatua ordeztea kostatzen dena baino hiru aldiz gehiago. Hala ere, arduradunek
|
diote
sistema horiek 30 eta 40 urte bitartean irauten dutela, teilatu normalen bikoitza. Era berean, kostuak murriztu egiten dira bizilagunak ados jartzen badira enpresak berak teilatu berde horiek eraikin batzuetan aldi berean jar ditzan.
|
|
|
Irudia: skywindpowerDiseinatzaileek
|
diote
sistemak ohiko sistemek baino elektrizitate merkeagoa sor dezakeela. Alde horretatik, Ken Caldeira Carnegie Instituteko adituak, konpainia horrentzat lan egin duenak, dio haizearen %1 bakarrik harrapatuta energia sor daitekeela mundu guztiarentzat.
|
|
|
Maciasen esanetan, ohiko bonbillak kontsumitzen duten energiaren %90 bero gisa isurtzen dute airera. «Klima aldaketaren inguruko beldurrak zabaltzen ari diren garaian, ezin
|
esan
sistema eredugarria denik». Energiaren Nazioarteko Agentziaren arabera, berriz, 2030erako mundu guztiko ohiko bonbilak behin betiko desagerrarazi eta haien ordez kontsumo txikikoak jarriko balira, Australiak kontsumitzen duen energia halako bost aurreztuko litzateke urtero.
|
|
2009
|
|
|
Bestetik, Okan ohikoak diren dragatzeek kalte egite
|
diote
sistemaren orekari, eta ez Mundakako olatuari bakarrik, nahiz eta horretaz gehiago hitz egiten den. Muruetako ontziolan ekoizten dituzten ontziak itsasoratu ahal izateko egiten dira dragatzeok.
|
|
|
Sistemen arteko harreman dinamiko horiek direla eta, ikuskizun dago handiaren eta txikiaren indarrak nola egokitzen zaizkion elkarri. Fenomeno soziologikoen logikak
|
dio
sistema handiek dutela sistema txikiek baino indar gehiago beren koherentzietara makurrarazteko. Eta hala da, seguru asko, hainbat eta hainbat kasutan.
|
|
|
Beti egongo da 35 milimetrotan ikustea nahiago duen nonor, baina teknologia digitalaren
|
aldekoen
esanetan sistema tradizionalaren eta 3Dko sistemaren arteko aldea kualitatiboa da. Emilio Ferreras, Durangoko Zugaza zinema aretoko arduradunaren hitzetan ezberdintasuna batez ere, fokatzean, araztasunean, soinuan eta argian dago...
|
|
|
Beti egongo da 35 milimetrotan ikustea nahiago duen nonor, baina teknologia digitalaren
|
aldekoen
esanetan sistema tradizionalaren eta 3Dko sistemaren arteko aldea kualitatiboa da. Emilio Ferreras, Durangoko Zugaza zinema aretoko arduradunaren hitzetan ezberdintasuna batez ere, fokatzean, araztasunean, soinuan eta argian dago...
|
|
|
Hauteskunde demokratikoen bidez ez daziurtatzen interes orokorraren garaipena, baizik eta iritzi orokorraren garaipena, erraz gerta daitekeelako herritarrak okertuta izatea hartzen dituztenerabakietan. Beraz, zehatzagoa da
|
esatea
sistema demokratikoak «iritziorokorra» babesten duela eta iritzi orokorrak eta interes orokorrak ez dutelazergatik bat etorri behar.
|
|
|
Bigarren kasu honetan, aplikazioak zein portu dagokion baldin badaki (adibidez, erreserbatua denean), aplikazioak berak beteko du eremua. Bestela, sistema eragileak esleitutako portu dinamiko bat bada, aplikazioak eskatu behar
|
dio
sistemari eremu horretan esleitutako portu dinamikoaren balioa grabatzeko (getsockname funtzioa erabiltzen da horretarako).
|
|
|
· Socket mota. Honekin aplikazioak behar duen zerbitzua adierazi behar
|
diogu
sistemari. PF_ INET domeinuan aukera asko daude, eta batzuk ez daude sistema eragile guztietan erabilgarri.
|
|
|
Ekzema edo dermatitis atopikoa alergiaren lehen zantzuetako bat izan daiteke bizitzako lehen egunetan. Hipotesietako batek
|
dio
sistema immunearen garapenaren atzerapenagatik sortzen dela, nahiz eta gaur egun ez dakiten zergatik. Ikertzaile alemanek hiru urteko ikerlana egin dute, eta familian alergiak dituzten 2.200 haur baino gehiago bildu dituzte.
|
|
|
Wisconsin Madisongo Unibertsitatean, bi zientzialarik disolbatzaileen eta gehigarrien nahasketa berezi bat garatu dute, zelulosa disolbatzeko gaitasun bereziarekin. Ron Raines ikertzaile nagusiak
|
dio
sistema erraza eta ekonomikoa dela eta ez dela ez arriskutsua ez toxikoa. Brasilen, Sao Paulo estatuko ikerketa zentroko (FAPESP) Bioen programaren arduradunak lanean ari dira azukre kanabera etanol bihurtzeko prozesuaren eraginkortasuna hobetzeko eta beste agroerregai batzuen eragozpen ekologikoak saihesteko.
|
|
|
Le Monde eko kazetari horrek liburua idatzi zuen, bi gai horiek modu argienean uztartuz. Hark
|
dio
sistema ekonomiko batek ondorioak dituela ingurumenean. Bigarren liburua aurkeztuko du laster, eta hor aterabideak aipatzen ditu.
|
|
2010
|
|
|
|
Esadazu
sistemak egiten duela kale eskalada lehiaren espektrotik agertuz.
|
|
|
Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionalaren (NAS) azterketa baten arabera, 2012an intentsitate bereziko bat gerta liteke. “Denbora espazialaren fenomeno larriak, inpaktu sozial eta ekonomikoak” izeneko txostenak
|
dio
sistema elektrikoak ez direla eraginkorrak. Arazo hori katastrofikoa izan liteke gaur egungo gizarteetan, gero eta teknologikoagoak eta kontsumo elektrikoaren mendekoak baitira.
|
|
|
AEBetako Babes Agentziaren azterketa. (EPA)
|
dio
sistema horrek eragindako haranetatik hurbil dauden errekek mineral maila handia dutela uretan, eta ur biodibertsitatea jaitsi egiten dela. Gainera, AEBn legez nahitaezkoak diren zaharberritze praktikak ez dira basoberritzeari buruzkoak.
|
|
|
Natura hondatzen ari gara, mende honen bukaerarako planetako espezieen erdia desagertuko da ezer egiten ez badugu. Klima aldaketaren larritasunaren aurrean zer daukate
|
esateko
sistemaz parke eolikoen aurka daudenak. Edozein menditan jarriko den parke eolikoa salatzeko prest daudenak?
|
|
2011
|
|
|
Giddensen ustez (1984 eta 1979), eragileek egunero erreproduzitzen dituzten egitura sozialek, mugatu bai, baina ez dituzte erabat ezabatzen erabakiak hartzeko aukera irekiak. Zentzu horretan, Zuninok (2000)
|
dio
sistema sozialen ondoriozko egiturek mugak inposatzeaz batera, eragileen jardunari aukerak ere zabaltzen dizkiotela.
|
|
|
Izan ere, Estebanek ohartarazi du egonkortasun ekologikorik gabe, egonkortasun ekonomikoa ezinezkoa izango dela, eta, krisi ekonomikoak norberarena baino gehiago gastatzearen arriskuak eta ondorioak erakusten dituen bitartean, planetako mugetatik haratago kontsumitzearen ondorioak “handiagoak izan daitezke”. Egoera horretara eraman duten arrazoien artean, txostenak
|
dio
sistema ekonomikoak “ez duela giza jarduera ekonomikoaren egia ekologikoa eta soziala kontatzen”. Ildo horretatik, Estebanek azaltzen du ekonomiaren egonkortasuna, enpleguaren maila eta herritarren ongizatea sistema naturalaren funtzionamendu onaren mende daudela, nahiz eta mundua konpas ekonomiko batek gidatzen duen, giza jardueraren egia ekologikoa eta soziala islatzen ez duen konpas batek.
|
|
|
Agian horixe da literaturaren historia: idazleak zilbor bat bilatu behar
|
dio
sistema oso bati, eta, nahi ez duelarik ere, bere zilborra jartzen du ispiluaren aurrean. Idazleak, aldez edo moldez, bere giltza sartu nahi izaten du sistemaren sarrailan.
|
|
|
Horrelakorik ez gertatzeko argazkiaren sistema asmatu zen. Ernestinek eta Leok
|
esandako
sistema. Hau hala ote zen portugaldarrei galdetzerakoan baietz erantzun zuten noski:
|
|
2012
|
|
|
Atez atekoaren aurka daudenek
|
diote
sistema hori garestia izango dela;. Zein da zuen bizipena?
|
|
2013
|
|
|
Alor bakoitzean agintea zer erakunderena den «argitu» nahi izan du era horretara Espainiako Gobernuak. «Homogeneotasuna» eman nahi
|
dio
sistemari, erkidego guztietan «gutxieneko edukiak» ikasten direla bermatzeko. Eskoletan ere izango du eragina zentralizazioak:
|
|
|
Enpresak bere zereginak egin ditzan, baliabide guztiak (finantzarioak, teknologikoak eta giza baliabideak) bata bestearekin lotu behar dira. Hortaz, funtzionamendu sistema bat diseinatu beharra dago; zer egin behar den, nola egin behar den eta nork egin behar duen
|
dioen
sistema bat.
|
|
2014
|
|
|
Zergatik
|
diozu
sistemak bizitza mespretxatzen duela?
|
|
2015
|
|
|
Espainiako Konstituzioak ez du definizio edo kontzeptu hau jasotzen, baina doktrinak
|
dio
sistema solidario bat ordenatzen duten neurri publikoak direla, arrisku pertsonalak saihestu eta konpontzera zuzendutakoak. Horrela, prestazio indibidual eta ekonomikoak emanez, beharrizan egoeran dauden biztanleei errenta minimo bat bermatzeko helburua du (Alonso Olea eta Tortuero, 2002:
|
|
2017
|
|
|
Idazle izan nahi nuen, egia esan zuen, gezurra
|
esatea
sistemari traizio egitea zen eta?. Umemoko bat nintzen, jakina; iraultzaren aurreko garaiak ziren.
|
|
|
– Zer
|
diozu
sistemaren bateragarritasunari buruz. Bateragarria eta mugatua, bateragarria eta mugagabea ala
|
|
|
Erritu luze baten hasiera delako, hitz batean. Horren luzea da zubi erritua non berdin
|
dio
sistemari hasieran bide zuzenetik bideratzen diren edo ez ikasleak, benetan interesatzen zaiona zera baita, bidearen amaierara behar bezala ailegatzea. Gauzak horrela, LH k irakasle eta metodologia tradizional eta berritzaileen arteko borroka bizi du, irakasle guztiek ez baitute berdin jokatzen aldaketen aurrean; irakasleen arteko etengabeko konparaketen garaia bizi dugu zeinetan, azkenean, nahasketa den nagusi; eta, nahaspila horretan, metodo tradizionalek jarraitzen dute praktiken nukleoa eratzen.
|
|
2018
|
|
|
Oilarkerian aritzea lirateke erraitea" bai posible da" ala" ez, ezinezkoa da". Batek
|
dio
sistema politiko instituzional bat aldatzeko hiru osagai batu behar direla: aurka, gabe eta rekin.
|
|
|
Estrategia energetiko batek eutsi behar
|
dio
sistema baten berregituratzeari. Bi gako azpimarratu ditugu.
|
|
|
Douglasek
|
dio
sistema sozial guztiak ahulagoak direla bazterretan, eta horregatik jotzen direla bazter guztiak arriskutsutzat. Gorputza sistema sozialaren sinekdokea edo sistema irekiak elkartzen diren lekua bada, erregeletatik kanpo iragazkorra den guztia kutsadura eta arrisku gunea da.
|
|
|
Ez dute beraien sisteman sinesten. Beraiek hondoratu dute, eta horregatik
|
diogu
sistema bera aldatu behar dela, beste eredu bat behar dugula: hurbilagoa, parte hartzailea, guk geu sortutakoa eta diru sarreren eta gastuen antolakuntza eta kudeaketa gure lurraldean egitea ahalbidetuko duena.
|
|
|
PISA frogak balio
|
dio
sistema bati bere buruaren analisi bat egiteko, baina konpara ezinak konparatuz ariko ginateke PISA erabiliko bagenu Finlandiako eta Euskal Herriko gizarteak konparatzeko. Curriculumak konparatzeko ere ez du balio PISA-k.
|
|
2019
|
|
|
Horregatik, badagoerakundeei buruz gehiago jakiten laguntzen duten sistemakbezeroak. Gure nabigazioek hau
|
diote
sistemari: sareetara igotzen ditugun argazkiek gure bizimoduaren berri ematen digute, eta iruzkinek gure jokabidea eta asmoak egiten dituzte. Interneten intimitatea babesteko 10 urrats «Sare sozial batera sartzean, zurekin hitz egiten dugun lagunak ez badira gomendagarrienak (ikuspegi finantzariotik), erakusten ditugun argazkiak ez badira unerik onenean hartzen, ez da harritzekoa izango:
|
|
2020
|
|
|
Herrialde eta eskualde bakoitzeko kulturara egokitzea konplexua izango da, baina testuinguru eta dieta desberdinak har ditzake. Batzuek
|
diote
sistema horrek mesede egiten diola elikagaien industriari. Badakigu mezu horiek kontsumitzailearengana iristen direla.
|
|
|
Zeri erreparatu behar
|
dio
sistemak, edo aroztegiak Azurmendiren kondairan, sistema bere buruaz kontziente izateko. Ez etorkizunari ez iraganari, oraingoari baizik.
|
|
|
Baina ez
|
badiogu
sistemari uzten aberastasuna nolabait banatzen, herrialde honetan iraultza bat izango dugu.
|
|
2021
|
|
|
«Zuri askok uste dute arrazakeria dela aurreiritziak dituzten pertsonen kontua, sagar ustelei soilik lotutakoa. Baina, guretzat, talde osoarena da arazoa, eta horregatik
|
diogu
sistematikoa dela. Sagar ustelei ez ezik, gainontzeko sagarrei ere begiratu behar zaie, eta historian atzera egingo dugu nahi baduzu.
|
|
|
Santa Teresako eta Doneztebe Portuko bizilagunek osatzen duten Avesantes elkarteko kideek
|
diote
sistema berriak aparkalekuen arazoa lekuz aldatu besterik ez duela egingo. " Horrelako sistema bat martxan jarri behar denean, herritarren iritzia kontuan hartu behar da.
|
|
2022
|
|
|
Aurtengo izialdura kasatu bada, heldu den urteko beste aterabideak bilatu nahi ditu orain Ametza ikastolak. Euskal Elkargoa denez egoitzaren jabe, hari galdegina
|
dio
sistema aldatzeko. Sistema elektriko batera pasatzea nahi lukete, Eiherabidek dioenez.
|
|
|
Meadowsek pentsaera antzeko bat zuelako sistemekin. Gure analistak
|
zioen
sistema dinamikoak hain direla konplexuak, ezen, orokorrean ulertu ditzakegun arren iragarri ezinak eta kontrolaezinak ere badirela: " Inoiz ezin izango dugu gure mundua erabat ulertu, ez behintzat zientzia murriztaileak espero izatera eraman gaituen moduan", idatzi zuen bere liburuan.
|
|
|
Pentsamendu sistemikoa zer den azaltzen saiatu gara orain arte, baina zerez osaturik dago? Bere liburuan, Meadowsek
|
dio
sistema baten funtsa erreserba dela; hitzak berak esaten duen bezala, biltegi moduko bat da, ukitu, kontatu edo ikusi daitekeena. Erreserba bat izan daiteke zure herriko biztanleria, Durangoko Azokan salgai egon diren liburuak, edo Kutxabankek bere deposituetan duen dirua.
|
|
|
Fisikoek aurreko ikuspegian ahokatzen ez ziren sistema konplexuak ikusi zituzten nahiz eta biologoek erabiltzen dutenak baino askozaz ere bakunagoak izan. Sortu ziren teoria kuantikoak
|
esanez
sistemak ez zirela deterministak eta behatzailea eta behatzen dena banandu ezin direnez ezin genuela murriztu sistemak. Termodinamika ere iritsi zen Prigogine eta orekatik urrun dauden sistemak eta konturatu zen prozesuak denak?
|
|
|
Praktikan, askoren ustez, kontsumorako gai bihurtu da hezkuntza. Oraingo zirriborroak
|
dio
sistema publikoa izango dela hezkuntza sistemaren ardatza, eta estatuak ezin duela bere ardura saihestu. Hezkuntza askatasuna eta ikastetxea aukeratzeko askatasuna ere jaso dituzte zirriborroan.
|
|
|
Barne ministroak toryen bilkuran azpimarratu zuenez, immigrazioaren kontrolaz hitz egin behar da. «Ez da intolerantea
|
esatea
sistemaz baliatzen diren asilo eskatzaile gehiegi ditugula. Ez da xenofoboa esatea immigrazio masiboak eta azkarrak presioa eragiten duela etxebizitzen auzian, zerbitzu publikoetan eta harreman komunitarioetan».
|
|
|
Masaren aldetik ere ezin da
|
esan
sistema totalitario batean gaudela. Izututako artalde menekoaren itxura izan arren, masa aktiboa eta librea da.
|
|
2023
|
|
|
Beste batzuk
|
diote
sistemaren eraginak baliorik ez duela, eguzkia berantago sartzen bada eta egunaren bururatzean elektrizitatearen erabilera gutitzen bada, goizetan energia gehiago behar dela. Bestalde, argitzeko teknologiak gero eta eraginkorragoak izanez, kontsumo apaleko anpulak bezala, energia gutiago kontsumitzen dela, kontrakoek aldarrikatzen dute.
|
|
|
Claude Bernard-ek
|
zioen
sistema osasungarri batek barne inguru konstante bat eskatzen duela eta barne inguru egonkor hori homeostasia deitu zuen Walter Cannon ek. Barneko edo kanpoko aldaketen aurrean barne oreka dinamikoa gordetzeko sistema biologiko batek duen gaitasuna izango litzateke homeostasia.
|
|
|
Claude Bernard-ek
|
zioen
sistema osasungarri batek barne inguru konstante bat eskatzen duela eta barne inguru egonkor hori homeostasia deitu zuen Walter Cannon ek. Barneko edo kanpoko aldaketen aurrean barne oreka dinamikoa gordetzeko sistema biologiko batek duen gaitasuna izango litzateke homeostasia.
|
|
|
«Andreak aritu dira zaintzen lehen eta orain, eta bihar nork zainduko du? Ezin
|
diogu
sistema horri eutsi». Langile migratuak ere gogora ekarri ditu Sirianyk:
|
|
|
Mikroalgak jaten dituzten mikroanimaliak, zooplanktona, gero arrain txikiek jaten dute, eta horrela katea osatzen doa. Horregatik
|
diot
sistemaren funtzionamendua ulertzeko oso interesgarriak direla, eta habitat baten egoeraren informazio iturri bezala ere erabiltzen ditugu. Nik aztertzen ditudan cryptophytak oso elikagai ona dira zooplanktona bezalako beste izaki batzuentzat, eta, baldintza normaletan asko hazten diren arren, kontsumituak ere badira, beraz, ez dira kopuru altuetara heltzen.
|