|
2008
|
|
|
Hasi Juan Carlos Navarrorekin, NBAn denboraldi bat egin eta etxera bueltatu baita, bere joko apartarekin etxean etxetik urrun baino zoriontsuago izan daitekeela ulertu ondoren. Zer
|
esan
Jaka Lakovic esloveniarraren edo Gianluca Basile italiarraren inguruan, hiruko jaurtitzaile trebe trebeak biak. Victor Sada, Lubos Barton, Roger Grimau kapitaina eta Jordi Trias ere ez dira herrenak, eta zeresana emango dutela ziurra da.
|
|
2011
|
|
|
Hain gogorrak izaten ziran hareek sermoiak ze, andra batzuek hareen ostean gehiago eukiten ei ebezan. Misiñoietakoak
|
esaten
jaken hareei umeai. eta erramu kuru tzedunok txortan batuta, eleizara eroaten ziran bedeinkatzen; eta etxera bueltan soloetan sartzen ziran kurutzeak eta etxean gordeten zan erramua. Pazko egunean, ostera, ura eroaten zan eleizara, abadeak bedeinkatu egian; ur bedeinkatu hori etxera ekarten zan eta, trumoia jo edo ekatxa egoanean, e txeko gela guztiak igurzten ziran beragaz.
|
|
|
Baina laminak ez ei ziran Mundakan bakarrik egon. Bareziko lekukoek entzutea daukie, mendialdeko erreketan, ura egoan lekuan eta batez be osiñe
|
esaten
jaken pozu sakonetan beti egon dirala laminak. Horregaz zerikusia dauka Altamirako auzoan batu dogun Osinbaltzagako laminen istorioak.
|
|
|
Ostean abadea Altamiran zaldiz joaten ei zan abadea eta monagiloa joaten ziran. Honeen atzetik lau andariak, atautea eta gorpua sorbaldetan eroienak, eta eurakaz batera sei gizon, atxak
|
esaten
jaken kandela lodiak eskuetan hartuta atxeruak, atxeruk esaten jaken honeei. Hareen hurrengo, etxekoak eta senitartekoak, eta atzetik auzoko eta gainerako herritarrak.
|
|
|
Ostean abadea Altamiran zaldiz joaten ei zan abadea eta monagiloa joaten ziran. Honeen atzetik lau andariak, atautea eta gorpua sorbaldetan eroienak, eta eurakaz batera sei gizon, atxak esaten jaken kandela lodiak eskuetan hartuta atxeruak, atxeruk
|
esaten
jaken honeei. Hareen hurrengo, etxekoak eta senitartekoak, eta atzetik auzoko eta gainerako herritarrak.
|
|
|
Gabon gaua baino bederatzi egun lehenago hasten ziran Busturian Egubarri, Natibitate edo Jesusen jaiotzea iragarten, Marijesiak
|
esaten
jaken kanten bidez. Eskuetan makilak hartuta joaten ziran etxerik etxe kantetan eta Gabon egun goizean dirua batzen eben. Kantetan urteten ebenak, gure lekukoen gomutan, mutilak izan ohi ziran.
|
|
|
Busturiak itsasoagaz izan dauen hartu emonaren beste alderdi bat ontziolea da, astilleridxe. Astilleridxen etxiek
|
esaten
jakenetan bizi izan dira bertara beharrean etorritako beharginen familiak. Barku handiagoak egin ahal izateko, ontziolea dragau eta basea bota ebenean, inguruko ekosisteman eta espezieetan ikaragarrizko eragina euki eban, txirlak eta margolak desagertzeraino.
|
|
|
Goiko aldea, mendi bizkarretakoa, abeltzaintza eta artzaintzarako zan hobea. Aparteko merezi dabe itxosuek
|
esaten
jaken luganak, itsasoari irabazitako lurrak. Honeek lurrok uzta oparoa emoten eben zekale (untzegari) nahi bedarretan.
|
|
|
Patatea hartzeko, kasurako, ona izaten zan lur barria. Eta hor atxurtzeko, ortz biko atxurrak erabilten ziran, kako atxurra edo ondea atxurra
|
esaten
jakenak.
|
|
|
XX. mendearen lehen bi herenetan aña seca
|
esaten
jakenak egozan. Umea makalik baegoan eta esnerik ez baeukan bularretan, ume hori elikatzeko ardurea hartzen eben andrei eritxen añak.
|
|
|
Orduko umeek zapatak garbi garbi egin eta etxeko leihoan edo balkoian ipinten ebezan polito polito Erregen bezperan, hurrengo egunean zeozertxu ekarriko eutsien esperan tzan. Erregeak tximiniatik behera sartzen zirala
|
esaten
jaken orduko umeei, eta hainbat izaten ziran gau osoa loak hartu ezinik igaroten ebenak. Opariak, soinekoak eta jostailuak izaten ziran batez be, esaterako, boloak.
|
|
|
Azkenik, badagoz auzokoen artean, urtero, edo beharrizana egoanean, egiten ziran beste behar modu batzuk, auzolana
|
esaten
jakenak. Auzoaren egitureari jagokozan beharrak izaten ziran.
|
|
|
Zer bidezkoagorik? Ez dakit horregaitik ala zergaitik, handik urte bira edo amaitu ziran lehenengo, bost urtetan ziralako," kinkenalak" eta gero, lau urtetan ziralako," kuadrienalak"
|
esaten
jaken azterketak.
|
|
|
Katekistekin eta umeekin sartutako hainbeste ordu atsegingarri dagoz nire oroipenetan. Inoiz besterik
|
esan
jaken arren, katekistek eurek leporatzen eben ardura guztia eta aurrera eroaten eben katekesia. Nire parroko izateko azkenengo urteetan, Jabi Jaio arduratzen zan katekistekin eta umeekin eta ni honeen gurasoekin, bai euskerazko bai erderazko katekesian.
|
|
|
Seminario Txikian, Gramatika
|
esaten
jaken lehenengo hiru urteetan eta Retorika esaten geuntsen hurrengo hiru urteetan, bai ikasketetan bai osterantzeko bizitzan, gain gainean izaten genduzan irakasleak eta gure heziketaren arduradunak. Hamabostero edo hilero izaten genduzan notak, ikasi be danok egiten genduan alkarregaz, ikasgela handi baten gramatikoek eta beste baten erretorikoek.
|
|
|
Urte horreetan, buru belarri sartzen ginduezan irakasleek" humanidades clásicas"
|
esaten
jaken horreetan. Matematikei eta natur zientziei be lekua emon arren, hareei emoten jaken garrantzi eta denpora gehiago.
|
|
|
Hurrengo egunean, monja frantsesak
|
esaten
jakenek Durangon dauken Nevers ikastetxeko eleizatxuan emon neban Meza barria, Jose Maria Dañobeitiak eta Karmelo Etxenagusiak, abade zaharrak eta gazteak, zuzentzen ninduela edo laguntzen eustela. Oraindino ez egoan orduan mezea abade batek baino gehiagok emoterik, handik urte gitxira Kontzilioak onartu arte.
|
|
|
Jakina, aurretik Comillasen bertan hartu izan nebazan tonsura eta ordena txikiak
|
esaten
jakenak, horreek be gotzain misiolari baten eskutik eta, gerotxuago, subdiakonautza.
|
|
|
Eleizbarruti baten barruan dagoan parrokia izaten da kristau ekintza askoren esparrua, baina kristau ekintza batzuk parrokia baino esparru zabalagoa eskatzen dabe. Parrokia esparruan barik, bizigiro bat aintzat hartzen dabenak edo esparrutzat hartzen dabenak esan geinke dirala eleiz mobimentuak
|
esaten
jakenak. Horreen artekoak dira sasoi haretan pil pilean ziharduen batzuk:
|
|
2012
|
|
|
Larrauri, Bermeora bidean dagoan Mungiako auzoa da; baina" auzo"
|
esaten
jaken etxe mordo horreena baino," herri" ezaugarri garbiagoak dituan nortasun handiko auzoa.
|
|
|
Lehenengoak bularragaz hazten ebazan umeak, berea eta bestea. Ume horreei hermanos de leche
|
esaten
jaken. Aña sikuak umeen ardurea eukan, gobernau egiten ebazan.
|
|
2013
|
|
|
Donostiako Udalak mahai gainean jarriko du kontsultak eta herri ekimenak sistematizatzeko proposamena: " Nahi duguna da erabaki politikoak hartzeko erreminta bat gehiago izatea
|
dio
Jakak, baina erakundeen funtzionamenduan barneratuta, ez ez-ohiko fenomeno gisa".
|
|
|
Bako egun hori beste zeozeri be egozten jakon. Zeanuriko herrian, Ander Manterolak ohartarazo deuskunez, solorako edo basorako arorik ez egoanean, bako egunak
|
esaten
jaken horreei, eta jenteak etxeko edo etxe inguruko beharrak egiteko erabilten zituan.
|
|
|
Lehengo etxeetako bentanak gaur egun ikusten doguzanak baino zatiagaz txikiagoak ziran. Kortetan egozan bentana txikerrei leihoak
|
esaten
jaken.
|
|
2015
|
|
|
Guraso batzuei ez jaken gustetan seLandetatarrak. meek holan berba egitea, hori behar dan moduko euskerea ez zalakoan; ostera, aitita amamek hikaz egiten eben familiako garaitikoakaz. Bestalde, gizonak andreari zu esaten eutsan, eta gurasoei be zu
|
esaten
jaken errespetua erakusteko.
|
|
|
Amak esnerik euki ezean, beste andra batek emoten eutsan bularra. Horreei aña freskak
|
esaten
jaken. Aña sikuek, ostera, umeak jagoten ebezan.
|
|
|
Apartau ezkero, andra gizonei bizi alargunak
|
esaten
jaken. Bestalde, arrimauta egozanak pekatuan bizi ziran orduko pentsetako modurako.
|
|
|
Aitatutako alkartasun hori, beharbada, nabariagoa zan nekazaritza jarduerei lotuta egon diran auzuneetan, eta holantxe da Zamudioren kasuan. rauta egiten ebezan; lehenengo norberarenean, eta hurrengoan auzoan. Beste batzuetan, lanak zeozeren truke egiten ziran, alogerekoak
|
esaten
jaken horreei. Gehienetan soloko behar astunak izaten ziran:
|
|
2021
|
|
|
Batetik, eta Jakak azaltzen duenez, itzulitako poemen artean sasi itzulpenak txertatzearen motibazioa jolas literarioa da Sarrionandiarenean; hain zuzen ere," sorkuntzaren eta itzulpenaren arteko bereizketa garbiaren ideia tradizionala hankaz gora jartzeko erabiltzen dituen jolasetariko bat dela baieztatzera ausartuko ginateke"
|
dio
Jakak (2012: 264), eta" Horrela, gogorarazten du `poema orok aurreko poemagintzan du [ela] erroa’ (Sarrionandia, 1981:
|
|
|
Berrogeta hamar. Misterioak Ama Birjinearen bizitzako pasarte miragarriei
|
esaten
jaken. Hamabost misterioak hiru bostekotan banantzen ziran, hiru txandatan errezetako:
|
|
2022
|
|
|
Ez dut inolako arazorik izan, eta asko eskertzen da hori. Ez dut aitzakiarik»,
|
dio
Jakak. Aitzakiarik ez du jarri Irribarriak, baina, zehaztu duenez, ez du nahi bezainbeste prestatu buruz burukoa:
|