|
2017
|
|
|
Hasi aurretik eta zehazteko asmoz, ikerketan zehar" hitanoranzko hurbilpena" terminoa
|
esatean
hitanoa erabiltzeari egingo diot erreferentzia hitanoaren erabilera hau motz, luze edota formula sinple edota konplexua den kontuan hartu gabe. Hau da, hitanoa ez erabiltzetik erabiltzera pasatzeari modu txikian bada ereegingo dio erreferentzia.
|
|
|
Hau
|
esanik
hitanoak bazterketa instituzionala pairatu duela esan daiteke gazteen aburuz. Honetan ere beste berdintasun bat aurkitzen dugu Ozaitak (2014) elkarrizketatutako gazteekin, hauek ere hezkuntza ibilbidean" oso gutxi jorratu dutela" (2014, 100 orr.) diotelako.
|
|
|
Hitanoaren bazterketaren inguruan Alberdik (1993)
|
diosku
hitanoa euskaldun askok historikoki baztertu dutela honek zekarren konnotazio eta ospe txarrarengatik. Badirudi gazteek ez dutela hitanoaren inguruko ospe edota konnzotazio txarrik jaso ez dituztelako aipatzenbaina beharbada helduagoa den belaunaldi horiek bai jaso dituzte auskalo.
|
|
2019
|
|
|
Batetik, partaide gehienek aipatu dute errazago ateratzen zaiela hika gazteen artean, aldiz, zailago egiten zaiela adinez zaharragoei hika erantzutea. hala ere, batek edo bestek adierazi dute helduei ere berdin berdin egiten dietela hika. halaber, partaide askok haurrekin egiten dute lan eta aitortu dute mutilei hika egiten dietela, neskei, ordea, zuka. Bestetik, berez, adiskidetasuna ez da ezinbestekoa bi pertsonaren artean hika gertatzeko, eta alderantziz, adiskidetasuna egonda ere, gerta daiteke hika ez jazotzea; baina, lagundu laguntzen du (Alberdi, 1994, 988 or). partaide ia guztiek
|
diote
hitanoak konfiantza transmititzen diela eta errazago egiten dutela hika konfiantza duten lagunarekin ezezagun batekin baino. Baina ez beti, gertatzen da lagun oso onekin zuka aritzea eta, aldiz, ez hain lagunekin edo ezezagunekin hika.
|
|
|
Mutil batzuek ere egoera oso zehatzetan baino ez diete neskei noka egiten. horregatik, badirudi nolabaiteko kode alternantzia dagoela zukaren eta hikaren artean, hots, batzuetan gazteek tratamenduak txandakatzen dituzte (neskek toka eta noka eta mutilek noka) esaldi edo elkarrizketa batean baliabide estilistiko gisa, esan nahi dutenari indar gehiago emateko. hitanoa erabili ala ez erabiltzeko aldagai soziolinguistikoei erreparatuta, orain arte hitanoa oso etxeko eta familiako tratamendutzat jotzen bazen ere, badirudi etxezulotik kalerako jauzia egin duela, orain gazteek senideekin eta familiako gainerako kideekin baino aiseago hitz egiten dutelako hika kaleko ezagun zein ezezagunekin. Bada nolabaiteko kontraesana, izan ere, gazteek zalantzarik gabe
|
diote
hitanoak konfiantza transmititzen dietela, baina ez dute hika egiten lagunik eta seniderik hurbilenekin, eta bai, topo egin berri duten ezezagunekin. hipotesietan aurreikusi bezalaxe, gazteek bi aldeetako ideologiak dituzte hitanoaren inguruan, baina aldekoak gailentzen ari dira. hasteko, hitanoak badu nolabaiteko prestigioa hitz egiteko gai direnak benetako euskalduntzat hartzen direlako.... Naturaltasuna, freskotasuna, kidetasuna, adiskidetasuna eta konfiantza gisako hitzak esleitzen zaizkio hitanoari; alegia, benetako hizkera iruditzen zaie, autentikoa, kalekoa eta bizia.
|
|
2022
|
|
|
Halere, Alberdi Zumetak (2019: 149) honela ohartarazten digu: " Bada nolabaiteko kontraesana, izan ere, gazteek zalantzarik gabe
|
diote
hitanoak konfiantza transmititzen diela, baina ez dute hika egiten lagunik eta seniderik hurbilenekin, eta bai, topo egin berri duten ezezagunekin". Beraz, badirudi aurrean dutena herrikidea, adinkidea eta gizonezkoa izatea nahikoa kidetasun dela hari hika zuzentzeko, nahiz erabat ezezaguna izan.
|