|
2002
|
|
|
batzuk zintzoki elebitasunaren alde omen daude, nahiz praktikan onartzen duten elebitasuna hizkuntza bakarrekoa den, gaztelania edo frantsesa, bistan da. Beste batzuek ere euskal gizartean hizkuntza bakarra nahi dute, euskara, gizarte elebidunik ez omen baitago, nonbait, munduan, eta beti hizkuntza batek indarra hartzen omen duelako bestea ahulduz, Gotzon Garatek
|
dioen
gisa.
|
|
|
Badirudi barrea sortzeko ateraldia dela, Buñuelen film batetik hartua, baina egiatan negar egiteko moduko zinezko gertaera baizik ez da.
|
Diodan
gisa, erdara izan zen nire hizkuntza ez bakarrik lehen mailako ikasketetan: maila guztiak erdaraz egin ditut sei urte nituenez geroz, beste aukerarik ez bainuen gainera, erdara eskolan ikasi ondoren.
|
|
|
Emeki emeki ibili beharrean, euskara maila unibertsalera presaka eta taka taka igaro nahi izate horrek, tarrapataka, esan dudan bezala, gero eta zulo handiagoa egiten du gure eta iparraldeko gure anai arreben artean, euskara, zerbait baldin bada, hizkuntza nazionala dela atzenduz: " ministeritza"," delegaritza"," magisteritza"," arratxa"," biztanle entitate"," altak eta bajak" edo" erretxazea" dabiltza gure euskara landu eta zainduan, hitz hauen erabiltzaile asko" esne desnatatuaren sindromeak" ukituak direla, Sarasolak aipatu liburuan
|
dioen
gisa. Hizkuntza nazionala bazter batean utzi dugu.
|
|
|
Lau euskaltzain izan ginen gauzak hola egitea salatzen ibili ginenak, Frantziako Iraultza gertatu zenetik batzuek uste baitugu hiritarrak berdintsuak garela, edo izan behar genukeela, botere publikoen aitzinean, nahiz bistakoa den ezetz. Gero, ez gara hemen gauzak harrotzen eta bazterrak nahasten ibiliko, nahiz
|
diodan
gisa dokumentazio zehatza dagoen, historiak aurrera segitu zuen eta hiztegi hau, aleka aleka, diru publikoa hartzen zuen egunkari batek eskaintzen zien erosleei. Azkenean, Euskal Herriko banku batek ere, eta ez naiz ari ipurdia jartzeko erabiltzen ditugun bankuez, dirua bankuan sartze alde ematen zieten bezeroei delako entziklopedia hori.
|
|
|
Hori al da telebista publiko batek eman lukeen eredua? Batzuetan ahalke emangarria ere gertatzen da nola pasatzen dizkiguten Valentzian edo Andaluzian egindako programa batzuk, merke erosiak direla esanez gainera eta konturatu gabe beharbada, Goyhetchek
|
zioen
gisa, kapelua utzirik nahi dutela txapelaz gorde burua. Benetan kezkagarria da ez konturatzea idia eta igela ez direla, eta ez direla izango, parekoak.
|
|
2004
|
|
|
Zergatik ez dira gai nazio, kultura eta hizkuntza talde ukatuari zor zaion begirunea, hitzetan gabe, egiteetan erakusteko? Zergatik dira, Saizarbitoriak
|
dioen
gisa, hain toleranteak, tolerantzia guztiak eraitsitako lurralde hauetan?
|
|
|
Iritzi hori ez da ez, inondik ere, aho batekoa euskalgintzaren munduan. Aitzitik, Etxeberriak ederki asko
|
dioen
gisa, bigarren hizkuntzaren ikas prozesuari hala moduzko beregaintasuna aitortuz, prozesu hori ez da erabileraren arau eta mekanismoen baitan txertatzen. Era horretara, noski, euskara ikasi ikasten omen da, baina erabili ez, halako eta halako arrazoiak direla bide.
|
|
2007
|
|
|
2. Nazioen? mailan, Humboldt-ek
|
dioen
gisa, beraz hizkuntza komunitateen mailan, eta 3 Gizatasunaren mailan, hizkuntza giza espeziearen ezaugarri esentzial gisa. Humboldt-entzat erdikoa izango da maila garrantzitsuena, beraz munduko hizkuntza ezberdinena.
|
|
2008
|
|
|
Rosa leihoan dago. Tomasek zirkin nahiko adeitsua egiten dio buruarekin,
|
diosala
gisa.
|
|
2011
|
|
|
Urtebetean administrazio kontseiluetako emakumeen kopurua nabarmen handitzen ez badute Bruselak kuotak ezarriko dizkiela esan die.Neurriak polemika sortu du. Aldekoek
|
diote
gisa horretako araurik gabe ezinezkoa dela berdintasuna lortzea. Kontrakoek, ostera, uste dute neurri horrek gizonak diskriminatzen dituela.
|
|
|
Batzuek
|
dioten
gisa behorrentzat zerurik bada, han ibiliko da gure. Noble, lauhazka eta lauhazka.
|
|
2012
|
|
|
Unamunok
|
zioen
gisa, hiltzeko jaioak izan gara, baina bizi egin behar dadenaren gainetik. Heriotzaren gaineko galdera eta pentsamenduek aginduko dutebizitzan zehar, eta gure bizitza galdera horiei guztiei behin eta berriz erantzutensaiatzea baino ez da izango, nahiz eta jakin azken erantzunik, egon ez dagoela.
|
|
|
Unamunok
|
zioen
gisa, hiltzeko jaioak izan gara, baina bizi egin behar dadenaren gainetik. Heriotzaren gaineko galdera eta pentsamenduek aginduko dutebizitzan zehar, eta gure bizitza galdera horiei guztiei behin eta berriz erantzutensaiatzea baino ez da izango, nahiz eta jakin azken erantzunik, egon ez dagoela.
|
|
2015
|
|
|
Horregatik, euskal lurraldeetan euskararen erreferentzia argi edo lausoa izanda ere, beti izan dira erdal eskualde, hiri eta auzorik. Eta beti izan da euskal lurralde historiko horietatik kanpo aski euskaldun, Axularrek
|
esan
gisa: "... bertze anitz lekutan".
|
|
2016
|
|
|
Harritzekoa da nola aipatuak bezalako datu baikor eta animagarriak ez ditugun barra barra zabalduak, gure posizio subjektiboa goraino altxatzearren gizartean. Zergatik ez ohi ditugu bost urtean behin edo jaso ohi ditugun datu soziolinguistikoak hala moduz interpretatu, P. Zubiriak
|
dioen
gisa« [s] oziolinguistikaz dakitenek aspalditik dakizkiten datuak izan arren». Nik lau arrazoi nagusi aurkitu ohi ditut (eta beste erdi bat edo behintzat kale erabilerako datuei dagokienean), eta aipatu nahi ditut:
|
|
|
Larunbat aratsaldean, atabalariak auzoaldez auzoalde eta denen elgarretaratzea 7 ak alderat Herriko Etxe aitzinean. Aurten badira arazo batzu, atabalari asko falta, bainan
|
diote
gisa guziz besta ederra izanen dela. Igande goizean, usaiako egitarau guziz herrikoia, txistulariak karriketan, meza nagusia, mutxikoak eta fandango lehiaketa...
|
|
2017
|
|
|
IV. bozka eremuan, Anita Lopepe (Ainhize) eta Erik Etxart (Urdiñarbe); V. bozka eremuan, Laurence Hardouin (Angelu) eta Peio Menta (Baiona); VI. bozka eremuan, Peio Etcheverry Ainchart (D. Lohizune) eta Nathalie Aiçaguerre (Kanbo). Hots, paritate osoa, Euskal Herriarentzat hats berri baten emaile, hautatu duten leloak
|
dioen
gisa.
|
|
2018
|
|
|
Bainan hara, Usurbilgo izar distiranta aitzin hortan itzali zaigu, nahiz gure bistatik den soilik desagertu, zeren" bi hegoen jabe diren izakiz lagundurik sartu da zeruko izarren artean", Maialen Bidegainek kazeta huntan idatzi duen bezala. " Piztu da", Graxi Solorzanok
|
dioen
gisa. Mixel Itzainak ere laudoriozko hitzak helarazi dauzkigu ura iturri zaharretik edaten zuen Usurbilgo poetaz, bainan" non dukegu iturri zaharreko ur berria?" du galdegiten Mixel Etxekoparrek.
|
|
|
Hortaz ere bada zernahi eztabada. Segurtasun neurriez axola handia duten elkartek
|
diote
gisa hortako erabakia guziz egokia litakeela. Suisan, Irlandan eta beste zonbait herrialdetan jadanik hortaratuak direla eta molde horri arrunt jarriak ere.
|
|
2019
|
|
|
Manifestu atzeratua deitu zion Joxe Azurmendi autoreak, baina testua oso aurreratua da idatzi zen garairako (1968): atzeratzen dena bizitzak zigortzen du, dio esaldi aleman batek, eta gurean atzeratua dena da euskaldunon herri gisako garapena historiak hartara derrigortua; atzeratua dena da euskara debekatua egon zela hainbat mendez; atzeratua dena da ezin dugula herri izan, nahiz" libre izan nahi dugun, zer kulpa daukat nik", Joxe Azurmendik manifestuan
|
dioen
gisa.
|
|
2020
|
|
|
–Batzuek
|
dioten
gisa beste mundura, bai.
|
|
2021
|
|
|
Galdera: " Euskadin jende gehienak ez du sinisten medio batzuek
|
dioten
gisa ETAko militanteak terroristak direnik edo bihotz gabeko jendea, baina badago parte bat armen bidea efikaza ikusten ez duena".
|
|
2022
|
|
|
Izan ere, spoken word moldea bera da lanaren ardatza, Hitz
|
esana
gisa itzuli, eta obraren izenburura eraman dutena. Formatuak ematen zizkien aukerak aztertu zituztela azaldu du Garciak, eta pieza propioak sortu zituztela gero.
|
|
2023
|
|
|
Untsa gogoetagarri ere baita. Ikerle askok
|
diote
gisa hortako makurrak gero eta gehiago izanen direla nunahi, Pariseko aldean gehienik naski, bainan beste eskualdetan ere! Gastu handiak batzu eta besteentzat, ez baita erretx finkatzea nork dituen horiek denak pagatu!
|