|
2001
|
|
|
Esaiozu bere ama engainatzeko... Ez, hobeto,
|
esaiozu
emazteak bera engaina dezala!
|
|
|
Ez hain aspaldi Nazio Batuen Erakundeak aurkezturiko Giza Garapenari buruzkotxostenaren atal batean agertzen da, argiki, 1999ko uztailaren 13ko Egunkariakdioen eran, «Pauso nabarmenik ez d (el) a izan berdintasunaren alde» azken urteotan, eta ez bakarrik hirugarren munduko herrietan. Alderantziz, atzerakada handiakpairatu dira emazteen lanaren (gure Iparraldean %25 langabetuen artean %60 emakume gazteak dira), osasunaren (Frantzian Weil legea hautsi nahiz dabiltza lobbyintegristak), gorputzaren erabiltze eskubidearen (Alabamako epaile batek emanduen jujamenduak ez
|
dio
emazteari «orgasmorako neholaz ere funtsezko eskubiderik onartzen»), politikagintzako agerpena segurtatzearen (Elisabet Badinter andereakuota direlakoen aurka dago) eta kirolaren (behin gizon eta emakumeen Tourrakgarai berean egiten zirenean, entzun zen Marc Madiot txirrindularia erraiten, emaztea bizikleta gainean biziki itsusi zela) alorretan. Eta, jadanik literatura aipatugabe, eskubide murrizteen zerrenda luza nezake lasaiki.
|
|
|
Zeharo gogaiturik utzi nau, eta beltz ikusten dut orain etorkizuna: nola esan behar
|
diot
emazteari dagoeneko ez dudala maite. Esan egin behar al diot nortaz maitemindu naizen zoro zoro?
|
|
2002
|
|
|
Baina pistolarik gabe, ezer ez", zioen ardoak erasandako gizon musugorri batek... " Ez iezaiozu hainbeste begiratu, gizona, konturatu egingo da eta",
|
ziotson
emazteak, basoa bete sagardo irensten ari zen senarrari... " Ez nikek hire larruan egon nahi", adineko batek, errukiz bezala begiratuz.
|
|
|
Kontua da aita baino hamar urte gazteagoa zela, eta, beti ere eskelaren arabera, ama eta hiru anaia arreba zituela. Ez zuen
|
esaten
emazterik edo seme alabarik ote zuen.
|
|
2003
|
|
|
Urte horretan Iruñera dator. Ezer ere barik etorri ei zen,
|
diosku
emazteak. " Aldean daukanagaz" edo" aldekoakaz", gure euskaran esaten den legez.
|
|
|
Ezinegona areagotzeak horixe du seinale. Ez du zergatik ezer ezkutatzen ibili, baina barneko ohitura zahar batek erakutsia
|
dio
emazteen aurrean ahuleriarik ez agertzen. Gogoko emakume ezezagunen parean delarik, gizonak ez du azaleratu behar pitzaturik.
|
|
2004
|
|
|
|
Esaiozu
emazteari panpina zakarretara botatzeko lehenbailehen.
|
|
2005
|
|
|
Ezkonsari moduan eman beharreko ondasunen ugazaba emakume adin nagusikoa bada eta horrek ondasun horien gaineko xedapen askea badu, senarrak ez du zertan bete aurreko lerrokadan ezarritako betebeharra, emazteak uko egin ahal diolako betepen hori eskatzeari, baina kasu horretan, notarioak beraren eskubidearen berri eman behar
|
dio
emazte horri, 249 artikuluaren ariora.
|
|
|
hondarrean, ezkaratzaren abagunea ukatzen ziotela, Ikerrenganako ibilaldiak askatasun uneak ziren Edmearentzat, batez ere Presoen Elkarteko kide politizatuegiekin ez bidaiatzea erabaki zuenetik. Hiri arrotz etsaian galtzeko lotsaz agian,
|
zioen
emazteak irrinoa ezpainetan, hauek talde trinkotan bazebiltzan: lo, jan eta edan, guztia elkarrekin obratzen zuten.
|
|
2007
|
|
|
Bost urtez nahiko ondo, baina duela bi urtetik gaur egunera arte beheraka egin du". Etxeko korridorean erori eta besoa hautsi zuen Faustinok, eta ordutik behera eta behera egin duela
|
dio
emazteak;" besoa hautsi izanak asko eragin zion". Senar emazteak bakarrik bizi dira, gaur egun, gaixotasunarekin.
|
|
|
– Azken ahalegin bat egiteko bezainbat? –galdegin
|
dio
emazteak konketaren kontra setiatuz.
|
|
|
– Ez da esnatu? –galdetu
|
dio
emazteak.
|
|
2008
|
|
|
Gizonen> eta> emazteen> (217.o.) Bena dügün aithor halako gorabeherak adiskidegoan erakhusten dereikiela adiskidegoa itsusi bat ta ederra, ekhia> bezala bere gradoan doala. Nahi lükienak ekhiak> odeiak> e, lükian
|
dio
emaztearen adiskidegoa ostadarraren pare dela.
|
|
|
Edonora joanik ere, haien aurkako arrazakeriaz eta begirada gaiztoez aspertuak direla diote. «Gure artean denak ez gara sainduak, ados»,
|
dio
emazte batek, «baina hori sedentarioen artean ere gertatzen da. Ez dut uste Sarkozyrekin egoera hobetuko zaigunik».
|
|
|
Tabernatik igo direnean, Rosak ohea aldatu du, propio, Tomasi asko gustatzen baitzaio ohe aldatu berrian egindako loa. Gizonak maindirearen ertza erakartzen du kokotsera eta, adeitasun handiz, gabon
|
diotso
emazteari. Begiak ixten ditu.
|
|
2009
|
|
|
Hori egitea nahi duzu? Horrelakorik ez dio inoiz
|
esan
emazteak, noski, Diegok ere ez diolako Feng Shui ari errua bota nahi izan. Zer gerta ere.
|
|
|
Ehun mila milia pasatu ditudan arren, oso geldi sentitzen naiz, eta uste dut nire badakiela nora joan nahi duen.
|
Esaiozue
emazteari maite dudala, berak badaki?. Hortik aurrera, Lurrak Tom maiorearekin galdu zuen kontaktua, guztiz, betiko.
|
|
2011
|
|
|
Emakumeei zegokienez, inolako motiborik gabe emaztea arbuiatzea debekatu zuten. Aurrez nahikoa zen" arbuiatu egiten zaitut"
|
esatea
emaztea inolako eskubiderik gabe uzteko. Hala ere, emakume sahararrek bazituzten bi eskubide handi:
|
|
|
– Mutila da, Rodri –esan
|
dio
emazteak, eta aitona eta biloba, bi ume izan dira une batez, nor baino nor.
|
|
2012
|
|
|
Nobela horretako heroia aitaren, Lèon en, antz handia duen bankari bat da. Aita ezin aberatsagoak izugarri maite du alaba, eta izugarrizko gorrotoa
|
dio
emazteari. Alaba, berriz, ezin txolinago da, nahikeriaz betetako neskatila.
|
|
2014
|
|
|
Leun eta garbi, isurkor eta poetiko. Uste dut bide aski estua eskaintzen duela, feminismotik ere
|
diot
emazte batena da post horimarxismoaren ikuspegitik nolaz ez, emaztetasuna gai guziei heltzeko eskubidean dagola eta ez negar egile paperean herstean. Ez dut hori konprenitzen De Beauvoiren idazkietan, nahiz eta urrun diren ene oroitean.
|
|
2015
|
|
|
Uste zuten Beasain edo Ordizia moduko herri batetara joango zirela, batzuekin euskaraz eta besteekin erdara egingo zutela, baina ez zuten kontrako jarrerarik espero. " Gaizki irten zitzaidan apustua"
|
zioen
emazteak.
|
|
|
–Horretarako aprobetxatzen dituzue zuek bidaiak, bota
|
dio
emazteak, zakar samar, berandu iritsi delako edo.
|
|
|
–Uf, nahikoa da, bota
|
dio
emazteak, oraingoan urduri jartzen ariko balitz bezala?. Kontatuko didazu bihar.
|
|
|
Dena amaitu da, errepikatu du senarrak. Arrazoia duzu,
|
dio
emazteak, konpostura berreskuratzen hasita, arantzaz beteriko listua irentsita, dena ondo egongo da.
|
|
|
Tel Avivera, Lisboara, handik Formosara, gero Valladolidera, Irurtzunera eta oraingoz azkenik Kantabriara jarraitu dio lanari Vasilek. . Lana dagoen lekura joango gara familia?,
|
diost
emazteak, betiere egunen batean Moldaviara itzuliko diren esperantzarekin. –Gure herrialdean lanak bizitzeko adina ematen ez digulako utzi dugu jaioterria?, eman dit azalpena Alionak, nik deus galdetu gabe baina askotan argitu beharrean gertatu izan balitz bezala.
|
|
|
Eutsi goiari!, dio senarrak. Dagoeneko hobeto nago,
|
dio
emazteak. Ez zintudan bakarrik utzi behar, dio senarrak.
|
|
|
Ez zintudan bakarrik utzi behar, dio senarrak. Ez kezkatu horregatik; eguna argitu du, eta nirekin zauzkat orain,
|
dio
emazteak. Baina hemen izan banintz?, dio senarrak.
|
|
|
Baina hemen izan banintz?, dio senarrak. Hemen zaude,
|
dio
emazteak. Eskutik helduko nizun, dio senarrak.
|
|
|
Eskutik helduko nizun, dio senarrak. Eskutik helduta naukazu,
|
dio
emazteak.
|
|
|
Juliak Martinen etxetik alde egingo du. Karl Ove Knausgårdek bere ezkonbizitza kontagai duen autobiografiari ekiten dio
|
esanez
emaztea utzi nahi zuela beti kexuka zebilelako, beti beste zerbait nahi eta ez omen zuelako benetan lortzeko deus egiten. Kexua, kexua eta kexua baino ez.
|
|
|
Entziklopedistak ez
|
dio
emazteari ganorazko ezer kontatzen, ez zaio inoiz benetan irekitzen; aitzitik, irrikaz ateratzen dizkio Florari beste gizonekiko harremanei buruzko xehetasunak: zertaz hitz egiten zenuten?
|
|
2016
|
|
|
Ez dakite, esate baterako, bikote aldaketa nola eman den, mutila bera izan den erabakia hartu duena, emaztea izan den konkistatu duena, edo alaba izan den, asperturik zegoelako edo gainetik kentzearren, amari pasatu diona. Nik ez
|
diot
emaztearen lagunari ezer esan baina, alabak gertakaria nola hartu duen ikusita, hirugarren aukeraren alde egingo nuke.
|
|
|
Bikotekideaesan dugu, inork ez du
|
esan
emaztea?
|
|
2017
|
|
|
Bada urtea pasa salgai dela ofizialki Ipar Euskal Herrian, eta jadanik etorriak zaizkio laborategikoak pertsonalki produktua goraipatzera Tallandierri; ez, ordea, Auberti. Hego Euskal Herrian hasi berriak dira saltzen.Minari gaina hartzekoDeserosotasun sentimenduari gaina hartu nahi
|
dioten
emazteentzat baino, hileko mingarriak dituztenentzat izan daitekeela partikularki aitzinamendu bat deritzote bai ginekologoak eta bai emaginak. Hilekoa aitzin nahaste disforikoak dituzten emazteak %3 eta 8 artean dira.
|
|
|
Pneumoniak jota hil zen, duela bi egun, 53 presoa, juxtu emaztearen gutuna iritsi berritan. Alaba zaharrena haurdun zegoela
|
zioen
emazteak, eta, mesedez, ahaleginak eta bi egin zitzala handik irten eta biloba ikusteko.
|
|
2018
|
|
|
Orduan, bakotxak bere alde otoitz egiten du. " Ez dugu elgar ikusten, ez gira elgarrekin mintzatzen lehen bezala"
|
diote
emazte horiek. " Hartua da, gustatzen zaio, nik ez dut trabatu nahi; bakarrik nago".
|
|
|
Beste batzuek
|
diote
emazte ezkondua izan zela Andere hori, eta ez zuela inondik ere elizara joan gura. Egun batez senarrak gurdian sarrarazi zuen estutua eta elizaraino eraman zuen bortxaz; baina elizako atetara heldu eta barrura sartu barik, dena sutan jarri zen, estekak erre zituen eta airean abiatu zen.
|
|
|
Pufendorfek gizonezkoen, nagusitasuna? aipatzen du, eta Lockek
|
dio
emaztearen mendekotasuna, naturan oinarritzen, dela, baina ez da batere begi bistakoa bi baieztapen horiek zer esan nahi duten.
|
|
|
|
Esaiozu
emazteari berarekin hitz egin nahi dudala.
|
|
|
Besozabal,
|
esan
emazteari isilik.
|
|
|
Gero,
|
esan
emazteari jasotzeko esan dituzun gauza guztiak.
|
|
2019
|
|
|
Horregatik, ez da halabeharra Abaituak Lynnekin izan duen harremanaren ostean, Pilarrek neska gazte atzerritarrari ebakuntza bat egin eta elbarri uztea: " Zentzurik literalenean, Abaituak faloa/ boterea izan zezakeela bermatzen zion emakumea, Lynn, kastratu
|
dio
emazteak, eta beraz azken batean Abaitua bera ere kastratu du berriro" (Gabilondo 2016: 148).
|
|
|
Are okerrago: hogeita hamabost urte zituela, uteroan tumore bat diagonostikatu
|
zioten
emazteari, baita barrendik hustu ere, hura errotik kentzeko.
|
|
|
Baina neketsua da aitari laguntzea. Lalek badu kezka, ez ote duen aitak bezala bukatuko, ez ote den orduz lehen zahartuko, ez ote
|
dion
emazteari hitz politik esango, nekatuegi dagoelako edo emazteak duen itxuragatik, egun osoan janaria prestatzen eman duelako. Ez da hori Lalek izan nahi lukeena.
|
|
2020
|
|
|
noski erantzun zuen Jerryk.
|
Esaiozu
emazteari laster lurrean izango dela.
|
|
2021
|
|
|
" Armada da Israelen gauzarik bistakoa: hazten gira pentsatuz egun batean soldadu izanen girela, isilduko girela eta gure lana eginen dugula"
|
zioen
emazte gazteak. Hallel Rabinek bere konbentzimendu bakezaleak bereganatu eta indarkeria sisteman parte hartzeari uko egin nahi izan dio, jendartean parte hartzeko beste modu anitz daudela uste duelako.
|
|
|
Gutunarekin jarraituz, halako gaitzetan bakarrik ez zegoela
|
esanez
emaztearen gogoa suspertu egingo zelakoan, senarrak" Bilboko zinegotziak ere deklaratzera deitu dituzte" ziotson;" hiru atzo, gaur beste hiru eta bihar lau". Arestian aipatu dugunez, General Sarmiento ontziari egindako agurragatik.
|
|
|
Moja sartzeaz ez zion beste ezer
|
esan
emazteari, haren esanahiaz bera ere konturatu zen gutunaren amaierara iritsi aurretik. Azken batean, Nikole bijotzekuak ziotsona erraza zen ulertzen:
|
|
|
Ilarraren tamainako umetokia zuen, sortzetiko malformazio bat. Gajoak ez zuen errurik, baina Medina jaunak presionatu egin zuen emakumea,
|
esanez
emazte zen aldetik senarrari egia esateko obligazioa zuela. Ondoko asterako eman genion atzera kontsultara etortzeko hitzordua, baina ez zen etorri eta ez zuen hitzordua bertan behera ere utzi.
|
|
|
goiz batez agertu zen, bere egur puska besoetan, eta kito. Matazaren hariak lotu nahiko lituzke, nor zen Laura Palmer zeritzola
|
zioen
emazte psikotiko hori, zer bilatzen zuen, nora zihoan... Garunak hormatzear zeuzkan, erantzunik ez zuelako nehon kausitzen.
|
|
|
Begirada zitala bota
|
diozu
emazteari.
|
|
|
|
Dio
emazteak.
|
|
|
Prentsari identitatea ezkutatu behar
|
diogu
emazteari esaten diodan artean.
|
|
2022
|
|
|
Ordojan jauna, soineko bat josi behar
|
diozu
emazteari, lila kolorekoa.
|
|
|
–Enekoren aita hil da –eta sakelakoa erakutsi
|
dio
emazteari, txioa ikus dezan.
|
|
|
–Euskaldunek ondo lagunduta –erantzun
|
dio
emazteak, sarreran eman dieten foiletoa seinalatuz– Yucatango konkista amaitu zuena Martin Urtsua Arizmendi izan zen. Arizkunekoa, alajaina.
|
|
2023
|
|
|
1536ko urtarrilaren 14an Veit Dietrich-i gutuna idatzi zion Luterok. Zorionak ematen zizkion ezkondu zelako eta esaten zion emaztea bere izenean agurtzeko eta
|
esateko
emazteak bihotz osoz saiatu behar zuela senarra auto atseginean edo masturbazioan eror ez zedin. Emaztea umore onean eduki behar zuela, haren kontra haserrea erakutsi ordez.
|
|
|
Karlos erregeak, deitura hori zuen zortzigarrenak, Alemaniara igorri zuen zaldun bat, Bernage izenekoa3, Amboisetik hurbil den Sivray ko jauna zena, zeina, zalu zalu ibiltzeagatik, gau eta egun entseatu baitzen bere bidean aitzina egitera, halako moduan, ezen arrats batez, biziki berant, arribatu baitzen zaldun baten gaztelurat, non ostatua galdegin eta doi doia erdietsi ahal ukan baitzuen. Nolanahi ere dela, zaldunak jakin zuelarik Bernage halako errege baten zerbitzaria zela, harenganat heldu zen, eta arren galdatu zion ez gaizki hartzeko etxeko jendeen dorpetasuna, zeren, gaizkia desira
|
zioten
emaztearen ahaide batzuen kariaz, beharturik baitzen bera etxea modu hartan hetsirik ukaiterat. Halaber, Bernagek jakinarazi zion zein mandaturekin heldu zen, eta zaldunak bere burua eskaini zion ahal zuen zerbitzu oro egiteko jaun zuen erregearendako, eta bere etxera eraman zuen, non ohore guziz ostatatu eta bestatu baitzuen.
|