|
2003
|
|
|
Tabakoa gaixotasun zerrenda luze baten eragile dela
|
dioten
ebidentzia guztiei aurre egiten diete
|
|
2007
|
|
|
Depresioak eta antsietateak, gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskua areagotzeaz gain, areagotu egiten dute haren pronostikoa. Estresak eta depresioak gaixotasun kardiobaskularrak eragin ditzaketela
|
dioen
ebidentzia zenbait lanetan berretsi da. Hori dela eta, kardiopatia duen gaixoari arreta integrala emateko funtsezko helburutzat hartu litzateke.
|
|
2009
|
|
|
Bere ustez, CDNk ez zuen haustura bultzatu, eta UPNren aldetik ez da behar bezala arrazoitu. . Aristotelesek
|
zioen
ebidentziak ez duela azalpenik behar. Hemen argi dagoena da interes alderdikoiak egon direla?.
|
|
2011
|
|
|
Journal of Human Evolution aldizkariaren martxoko alean argitaratutako artikulu batean
|
diote
ebidentziak aurkitu dituztela esateko gizakion arbasoek, hala nola Australopithecus africanus espezieko hominidoek, joera zutela tektonikoki aktiboak ziren eskualdeetan ezartzeko. Hain zuzen, tektonikoki aktiboak diren eskualdeetan ohikoak diren habitat mosaikoetara egokituta zeudela dio York Unibertsitateko, Witwatersrand Unibertsitateko (Hegoafrika) eta Parisko Physique du Globe Institutuko ikertzaile taldeak.
|
|
|
Hatz puntekin lehenbizi eta azazkalekin laztandu dio gero. Irribarre egingo dute, beti diferente, eguna amaitzen zaien arte, egun guztiak amaitzen zaizkien arte, egunak amaituko direla
|
dioen
ebidentziari bizkarra emanez.
|
|
2015
|
|
|
Informazio gutxi ematen duten komunikabideek diote sojak hormona efektuak dituela (haurren bularrak haztea adibidez), edo ugalketa funtzioari, immunologikoari edo neurokognitiboari eragingo diola. Hala ere, Ameriketako Pediatria Akademiak, 2008ko maiatzean (Pediatrics aldizkarian), «sojaren isoflabonek garapenari, ugalketari edo funtzio endokrinoari eragin diezaioketela
|
dioen
ebidentziarik ez dago, gizakiekin edo animaliekin, helduekin edo haurrekin». Azterketa berrienak baieztatu dituzte, 2014ko apirilaren 28an British Medical Journal en argitaratutakoak bezalakoak.
|
|
|
Ez da harritzekoa, beraz, Minbizia Ikertzeko Mundu Funtsa bezalako erakundeek edari horiek «saihestea». Erakundearen arabera, «gizakien asetasunaren mekanismoan edari horiek ‘engainatzen’ dutela
|
dioten
ebidentzia zientifikoek izugarri handitzen dute pisua handitzea. Eragin hori estrapola daiteke fruta zukuetara, baita baserritarrak direnei ere (%100).
|
|
|
«Arteria presioa eta kolesterola, arteria koronarioen basokonstrikzio batekin eta garunaren basoekin batera, infartua eragin dezake», Espainiako Bihotzaren Fundazioko (FE) kide eta Arrisku Baskularraren eta Bihotz Errehabilitazioaren Ataleko kide den Alejandro Berenguel Senén doktoreak ziurtatzen du. Hala ere, ikerketa hori ez da, modu egokian borrokatzen ez badute, gaixotasun kardiobaskularren bat pairatzen duten pertsonak zaurgarriagoak egiten dituela
|
dioen
ebidentzia bakarra. London School of Hygiene&Tropikal Medicine (LSHTM) eta British Medical Journal aldizkari espezializatuetako zientzialariek egindako beste azterketa batek ondorioztatu zuenez, eguneko batez besteko tenperatura %2ko igoera metatuari lotuta zegoen, bihotzekoa izateko arriskua %2koa baitzen.
|
|
2017
|
|
|
“Christine Maggiorek bere haurdunaldietan antirretrobiralik eta GIBaren transmisio arriskua murrizten duen bestelako medikaziorik ez hartzea erabaki zuen. Seme alabei bularra eman zien, edoskitzeak GIBaren transmisio arriskua handitzen duela
|
dioen
ebidentzia zientifikoaren kontra. Alabari ez zion sekula mediku azterketarik egin, eta ez Elizak ez haren neba nagusiak, Charliek, jaso zuten haurtzaroan gomendaturiko txertorik.
|
|
2018
|
|
|
Orain gutxi arte, Uxue XVI. mendean herri euskalduna zela
|
esateko
ebidentzia zenbait bagenituen ere, ez genuen bertako hiztun batek ekoitzitako euskarazko testurik, 1581eko prozesu batean pasarte labur bat agertu zen arte (cf. Monteano, 2017, 178; Santazilia, 2019).
|
|
2019
|
|
|
Azken azterketen arabera, infusio horretatik hiruzpalau katilu txiki edateak urrundu egin dezake 2 motako diabetesa izateko arriskua, eta bihotza babestu. Kafeak Parkinsonen gaixotasuna prebenitzen duela
|
dioen
ebidentzia zientifikoa ere badago. Eta, hori gutxi balitz, JAMAn argitaratu zen ikerketa batek (500.000 lagunengan izan zuen eragina aztertu zuen) ondorioztatu zuen kafea hartzeak urte gehiago bizitzen lagun diezazukeela.
|
|
|
Eta, XX. mendean, ‘Drspock’s Baby and Child Care’ liburuan (19446), Benjamin Spock doktorearen liburu arrakastatsuaren arabera, «esnekien kontsumoak arazo mukosak eta goiko arnasbideetako infekzioen molestiak eragin zitzakeen». Baina zer
|
dio
ebidentziak. Caspagak dioenez, «ikerketa askok frogatu dute mito horrek ez duela oinarririk, baina, segur aski, familia askok uste dute haur txikiek eta txikiek (neguan bi hilean behin) eta esne asko hartzeak (bi hilean behin, gehienez ere) hartzen dutela beren esne kontsumoa».
|
|
|
Hala ikusi dugu Predimed azterketan, gantz gutxiko dieta esleitu zitzaion kontrol taldearekin, eta han ikusi ziren emaitzarik txarrenak. Gantza baino gehiago kalitateak duela
|
dio
ebidentziak, gantz mota batzuek abantailak izan ditzaketelako. Hori dela eta, erosketak egiteko garaian, kontsumitzaileek ultraprozesatuak saihestu behar dituzte, beren etiketan bost konposatu edo gehiago dituzten eta osagai artifizialak dituzten elikagaiak.
|
|
2021
|
|
|
Hala ere, jarduera fisikoa egiteak onura asko ditu. Bestalde, almidoirik gabeko barazkiak kontsumitzeak estrogeno negatiboaren hargailuarekin bularreko minbizia izateko arriskua murriztu lezakeela
|
dioen
ebidentzia dago, baina txikiagoa da. Gauza bera gertatzen da karotenoak dituzten elikagaien kontsumoarekin ere:
|
|
|
gomendio ez oso osasungarria Ontzian, bost gailetako gosaria, esne erdigaingabetua eta sagarra gomendatzen dira. Publizitate mezuak izan arren, gosariak zerealez, esnez eta frutaz osatua egon behar duela
|
dioen
ebidentzia zientifikorik ez dago: elikagai osasungarriak dituen edozein gosari egokia da.
|
|
|
|
dioen
ebidentziaren baten bila, baina
|
|
2023
|
|
|
Baieztapen horietako bat ere ez dago ebidentzia errealetan oinarrituta. Hala uste du Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA); izan ere, 2011n debekatu egin zituen propietate horietako edozein iragarriko zuten apeuak, “ez baitago hala dela
|
dioen
ebidentzia zientifikorik”. Gainera, EFSAren arabera, ematen zaizkion onura guztiak dieta orekatu baten bidez lor daitezke.
|