|
2001
|
|
|
|
dio
autoreak. Bere ustez, Santxo Azkarraren bizitza nobelatu egin zezakeen, historiari fidela izaki, baina, askatasunari kantu bat eskaini nahi izan dio eta askatasunez jokatu.
|
|
|
Espe Lopezek eta Oskar Gomez berak idatzitako ugari eta baita bizi izan zen bitartean heriotzari buruz asko hausnartu zuen Robert Filliurenak ere. Gomezek
|
dioenez
autore frantsesaren obra" Bancarrota" ren inspirazio izan da: " Artista plastiko gisa nabarmendu bazen ere niretzat poeta bat izan zen.
|
|
|
“Gure aurkikuntza lehen urrats garrantzitsua da gaixotasun hori nola agertzen den ulertzeko” esan du Albert de la Chapellek, Ohioko Unibertsitateko Giza Minbiziaren Genetika Programa zuzentzen duen ikerketan parte hartu duen batek. Hipplasia kartilaginosoaren eragile gisa identifikatutako genea “itzuli gabeko gene” izenaz ezagutzen den familiakoa da, eta mota horretako lehenengoa da, giza gaixotasun batekin lotzen dena,
|
diote
autoreek Cell en. CHH gaixotasuna ez zaie seme alabei transmititzen guraso batek bakarrik sufritzen duenean; garatzeko ernearen bi kopia akastun behar ditu ernaldutako obuluan.
|
|
|
Abiada bide erdian has ez dadin, hona aurren aurrenik erantzuten saiatu behar dugun galdera: zer
|
dio
autoreak testu horretan. Edo, hobeki esan, zer zioen lehen testuan?
|
|
2002
|
|
|
–Iritzia behar beharrezkoa da, funtsezkoa da estatu aferetan?
|
zioen
autore horrek bere lanetan. Hume-ren ustez, gobernuak iritzien arabera funtzionatzen du:
|
|
|
McQuail autorea ilustratzaile agertzen zaigu. Latz eta zorrotz, hedabideek eginkizun bikoitz nabarmena dutela
|
dio
autore horrek: ordena soziala erreproduzitzea eta gaur egungo botere banaketa bermatzea.
|
|
2004
|
|
|
Tsuganek aurkeztutako azterlanaren ondorioetan berresten du urdaileko edo urdaileko minbizia dela munduan minbiziak eragindako heriotzen bigarren kausa ohikoena. «Japonian, tradizioz, elikagai gazi asko kontsumitzen dira, ozpinetan edo ketuetan kontserbatuak, eta ezaguna da dietan gatz gehiegi edukitzeak gastritis atrofikoa eragin dezakeela, minbizia eragin ohi duena»,
|
dio
autoreak. Beste hipotesi bat ere egin dute ikertzaileek:
|
|
|
Menopausia emakumeetan Ordezko Hormona Terapia (GLH) erabiltzeak bularreko minbiziari buruzko 16.000 kasu gehiago eragin ditu Espainian urtero, Farmakologiako Fundació Institut Catalák txosten batean salatu duenez. Ikerketak dioenez, beste 6.000 emakumek izan dituzte iktus eta 8.000 biriketako tronboenbolismo duela urte askotik albo ondorio larriak izan dituen botika hau erabiltzeagatik; horren truke, 6.000 kolon ondesteko minbizi kasu eta 500 femur lepoko haustura aurreztu dituzte, eta egoera hori “tragikoa” dela
|
diote
autoreek. Joan Ramón Laportación farmakologoaren arabera (lana sinatu duenetako bat), zifrak ez dira estrapolatzen arriskua kuantifikatzen duten lau saiakuntza klinikoren metaanalisiaren datuak, eta 500.000 erabiltzaile espainiar dira.
|
|
|
Hazkunde hori eragin duten arrazoiak ez dira oso argiak, nahiz eta ikerketaren egileek adierazten duten herrialdearen krisi ekonomikoak zerikusi handia duela. «Pobreziak probableagoa egiten du jendeak janaria kontserbatzeko moduak bilatzea»,
|
diote
autoreek. Kasu batzuetan, etxeko kontserbak bermeekin egiteko baliabide egokiak falta dira, eta, bestalde, janaririk ez dagoenez, jendeak ahalik eta elikagai gehien gorde nahi ditu.
|
|
2005
|
|
|
–Zuzentasun gramatikaletik testura?
|
diote
autoreek.
|
|
2006
|
|
|
Politika arrazionalizatua ez da etikaren eremua. Hala
|
diosku
autoreak La política como vocación saiakeran:
|
|
|
Bederatzi hilabeteren buruan argia eman zutenen aldean, haurtxoa haurdunaldiko 35 astea baino lehen izan zutenetako asko talde horretakoak ziren. «Gure azterketa da garaia baino lehen erditzearen eta adatseko merkurio maila altuen arteko lotura deskribatzen duen lehena»,
|
dio
autore nagusi Fei Xuek, Harvardeko Unibertsitateko ikertzaileak. Baina, era berean, nabarmendu du parte hartu zuten 1.024 emakumeetatik 44k bakarrik (guztizkoaren %4k, gutxi gorabehera) eman zutela behar baino lehenago erditu, eta, beraz, bi gertaeren arteko lotura berresteko edo aurka egiteko azterlan gehiago behar direla.
|
|
2007
|
|
|
Norberak ez ezik, beste pertsonek erehautematen duten Nia da (Baldwin, 1906; Wallon, 1949). Niaren ideia bat datorJames en Nirearekin (ikus II. kapitulua), eta autokontzeptuaren garapenarierreparatzen
|
dioten
autore gehienek Niaren dimentsio hori ikertzen dute.
|
|
|
Nolanahi ere, ezin da
|
esan
autore klasikoetan erretorikaren kritika erabatekorik izan denik. Ñabarduretarako bidea beti izan da, Aristotelesek berak behin idatzi zuenez:
|
|
|
Ikertzaileek diotenez, atopia ez da arraroa Kretako landa eremuetan bizi diren haurren artean, baina asmaren ohiko errinitisa eta erresuello bidezko arnasketa ez dira ohikoak. «Aztertu dugu ea desadostasun hori fruta fresko eta begetal asko kontsumitzearen ondorio izan daitekeen»,
|
diote
autoreek. «Gure emaitzen arabera, fruta, barazki eta fruitu lehorren irensketa dietetiko handi eta erregularrak babes funtzioa izan lezake errinitisarekin eta asma alergikoekin lotutako sintomen prebalentzian».
|
|
|
Odol transfusioek biziak salba baditzakete ere, odolaren biltegiratzeak «globulu gorrien oxigeno banaketan ondorio negatiboak» izan ditzake, hala
|
diote
autoreek argitaratutako azterketetan. Odolaren gas osagaia den oxido nitrikoan dago gakoa.
|
|
2008
|
|
|
zerga egitatearen oinarria edo funtsa eta zerga betebeharra zehazten duen egitatea. Ekonomi ahalbideari garrantzia eman behar zaio?
|
badio
autore horrek?, baina harreman ekonomikoak tributua sortarazteko «egitate erabakigarri» bihurtu gabe. Bestela esateko, ekonomi ahalbidea kontuan izan behar da zerga egitatearen oinarriari begira, baina betebehar juridikoaren sorrera zerga egitateak zehazten du, egitate hori errealitate juridikoa baita.
|
|
|
Miguel Siguánek ‘Bigarren hizkuntzaren eskuratze goiztiarra’ liburuan dioenez, “bigarren hizkuntza bat lehenengoarekin batera ikasteak gaitasun bikoitza sortzen du, bizitzako beste garai batzuetan lortzea oso zaila dena”. Bestalde, aldi berean bi hizkuntza ikastea ez da hizkuntza bakar baten ikaskuntzaren oso desberdina, “bi hizkuntzatan hitz egiten ikasten duten haurrei buruzko azterketa guztiek adierazten dute ikaskuntza haur elebakarren modu berean eta etapa berdinetan egiten dela”,
|
dio
autoreak, “desberdintasun bakarra da haur elebidun batean hizkuntza batean egindako edozein aurrerapenek eragina izan dezakeela beste hizkuntzan egindako aurrerapen batek”. Hasieran, hizkuntzak nahasteko joera izan dezakete, baina denborak aurrera egin ahala, arazo hori desagertu egiten da.
|
|
2009
|
|
|
Ezin dugu
|
esan
autoreek helburu komun bat izan zutenik, ez bazen matematika euskaraz azaltzearena. Ez da igartzen, behintzat, adostasunez eta helburu argi batekin lan egin zutenik; are gehiago, norbanakoen lanak direla esan dezakegu.
|
|
|
Beste autore batek, Binswanger izeneko batek, antzeko ondorioak atera zituen 1896an: neurastenia erabat modernoa den gaixotasuna da, zioen berak; garbi adierazten du bizitza modernoarekin duen lotura, presa basatiarekin, diruzalekeriarekin, ondasun nahiarekin; eta aurrerapen teknikoekin, hots, denboraren eta espazioaren muga guztiak hautsi dituzten aurrerapen teknikoekin,
|
zioen
autore honek.
|
|
2010
|
|
|
“Galdarraztatze baldintza optimoetan, azido askorbikoaren atxikipena antzekoa edo handiagoa da, eta pisu galera arrazoizkoa da errentagarritasunaren ikuspegitik. Gainera, ohiko galdarraztatze batek baino denbora gutxiago behar du”,
|
dio
autoreak.
|
|
|
Tubingako Unibertsitateko (Alemania) ikertzaileek garatutako begi inplante berri bati esker, hiru paziente itsuk formak eta objektuak ikusi ahal izan dituzte tratamenduaren egun gutxira. Emaitza horiek “ikusgarriak” direla
|
diote
autoreek berek. Saiakuntzek ondorio positibo gehiago ematen badituzte, Alemaniako zientzialariek iragarri zutenez, bost urtean erretinosi pigmentarioagatik itsutasuna duten haurrentzako tratamendu estandar bihur liteke azpiliniar inplantea.
|
|
2011
|
|
|
Diavatopouloen ustez, birus infekzioek bakterio patogenoen garapenari eta hedapenari nola eragiten dioten jakitea klinikoki onuragarria litzateke. “Gripearen birusak eta, agian, beste arnas birus batzuek ‘S kutsatzeko aukera ematen dute. pneumoniae’, orduan birus hauetara joateak gaixotasun pneumokozikoak murrizteko estrategia terapeutiko berri bat ekar lezake”,
|
dio
autoreak.
|
|
|
Izugarri aberats egin zen eta inork ez zuen inoiz esan bere pintura komertziala zenik. Komertziala zena bere adimena zen”,
|
dio
autoreak. Hori da Bassat ek bere azken liburuan erabiltzen duen adibide ugarietako bat adimen komertziala zer den, zertarako den beharrezkoa eta nola gara dezakegun azaltzeko, harekin jaiotzeko zortea izan ez badugu.
|
|
2012
|
|
|
Ikerketak nabarmendu duenez, espainiarren egungo dietaren alderdi positiboen artean dago oliba olioaren, barazkien eta arrainen kontsumoa. “Pobretze hori gorabehera, ez da alde nabarmenik hauteman Espainiako eskualdeen arteko ohitura hobeei dagokienez, eta horrek Mediterraneoko kostaldeko eskualdeek hobeto jarraitzen zutela dioen mitoa suntsitzen du”,
|
dio
autore batek, José Abellán doktoreak, Murtziako San Antonio Unibertsitate Katolikoko Arrisku Kardiobaskularreko Katedraren zuzendariak. Haren iritziz, “neurri zuzentzaileak aplikatu behar dira gure inguruan”.
|
|
|
Hormona horrekin tratatutako animalietan, glukosa maila hobetu egin zen eta beta zelulen heriotza txikiagoa izan zen. “Hauxe da TLQP hormonak beta zelulen narriadura ekiditen duela eta glukosaren aurrean intsulina jarioa estimulatzen duela erakusten duen lehen froga”,
|
dio
autore nagusiak, Christopher B. Newgard, Sarah W Metabolismo eta Nutrizio Zentroko zuzendaria. Stedman.
|
|
|
Punta puntakotzat dauka, bai haren hizkeraren dotoretasunarengatik, baita kontatzen dituen istorioek arazoen muina jo eta irakurleen bihotzen muina ukitzen dutelako ere. Irakurleek eta kritikariek ere berebiziko miresmena
|
diote
autoreari.
|
|
2013
|
|
|
Teresaren garaikoek esaten omen zuten berari entzuten zeudela zirudiela haren libururen bat ozenki irakurtzen zenean. Izan ere, haren ondoan, garai hartako idazle espiritual ikasiak oso astun eta aspergarriak zirela
|
diosku
autore honek: –La viveza del lenguaje teresiano se pone más en evidencia si se compara con los escritores de escuela, especialmente los espirituales que, tocando los mismos temas que ella toca, resultan pesados, plúmbeos mientras ella mantiene el interés de los lectores sin desfallecer?.
|
|
2014
|
|
|
Bitartean atzerri politika frantsesa biziki aldatu baita. Napoleon III.ak nazionalitateen printzipioa bere ikurtzat hartu dizu?, printzipio horrek Frantzian gerra franko prusiarra baino lehen arrunt zuen zentzuaren eta garrantziaren azalpen entusiastikoa da. Nazionalitateen printzipioa,
|
dio
autoreak, XIX. mendeko gertakari historiko nagusiak gobernatzen ari den, lege orokorra?, Antzinako Erregimeneko konkistaren eskubidea ordeztu duen herrien askatasunaren printzipioa da, indarraren bidezko dominazioaren legearen tokian askatasunaren printzipioa1026; edozein arrazak sentitzen duen ezein arraza arrotzi subordinatua ez egoteko beharrarena1027, nazio guztien eskubidearena, pour vivre s...
|
|
2015
|
|
|
Baina kontrakoa ere gertatu da, nola ez. Zineak literatura kutsatu eta narrazio tekniken eta erritmoen aldaketa nabarmena eragin izan du idazle garaikideengan; Griffithek Dickensi hartutakoa adina zor
|
diote
autore askok gaur egun zinearen kontatzeko moduari, paragrafoak eraikitzeko modu sekuentzialari (zenbat eleberri garaikidetako zenbat paragrafo ez ote dira, bada, honako gidoiidazpuru edo errezeta eskema honekin hasten?: –Gauez.
|
|
|
Euskaldunek Afrikan gaindi ildo sakona dute urratua, onerako eta txarrerako ere. Historia bat hemendik aitzina ere eraikitzen segitu behar duguna, populuen arteko lokarriak duintasunean eta errespetuan finkatuz,
|
dio
autoreak, Kofi Annan ganhatarrak Aieteko konferentzian erakutsi daukun bezala. Marie Darrieussecq basusarritar idazleak dio aitzin-solas laudoriotsua idatzia:
|
|
2016
|
|
|
Testuinguruaren araberako puntuak baino ez dira askotan, eta ez dute garrantzi handiegirik. Adibidez 1.5 atalean, maiztasun mailaketa aurkeztean, euskaraz bakarrik egiten duten pertsonak desagertu egin direla
|
dio
autoreak. Arrazoia du, baina, agian, orain ere ume txiki batzuk euskara baino ez dute erabiltzen.
|
|
|
Sasoikakoa. Luzea da teatroa iraultzailea dela
|
dioten
autoreen zerrenda, eta, Leon eta lagunen antzezlana hastean, hemen ere erraz ulertzen da garai bateko agintarien beldurra. Hasi da funtzioa, eta iraultza martxa baten lehen notak entzun daitezke kasik aktoreen ahotsetan.
|
|
|
Horrela
|
dio
autoreak 1955eko antzerki honen aurkezpenean:
|
|
|
Urrunago joz, autore horrek defendatzen zuen jakintza diskurtsiboa oinarritzen den markekiko independentziaz nabarituko genuela; berez ezagutza kontzeptuala ez bezalakoa, horretarako betarik gabe, emozio edo konpromisozko fenomeno batetik gertuago legokeena. Hau guztiau 1960ko hamarraldiaren erdian
|
zioen
autore eta sortzaile horrek ausardiaz, beharbada kontzeptuzko artea Mendebaldeko museo garaikide eta erakusketa aretorik abangoardistenak okupatzeko ateetan prestu eta zain zebilenean. Baieztapen erradikal horietatik (gauzen eta fenomenoen sustraietara doan heinean) laster sumatuko genuen arteetan, arte plastikoetan bederen?
|
|
2017
|
|
|
Atsegin handiz irakurtzen den liburua (300 orrialde, 17 euro). " Askotan kontrabandan eginiko lana"
|
dio
autoreak berak, frangotan trein batean doala bere sindikalista engaiamenduen betetzera, dela Parisera, dela Bruselara ala haratago ere berdin. Gai frango jorratuz, laborantzakoak, Euskal Herrikoak, gizartekoak...
|
|
2019
|
|
|
Bada joera bat
|
dioena
autore bat itzultzeko ia ezinbestekoa dela haren obsesioak, traumak, sexu harremanak, maniak eta bizio ezkutuenak ezagutzea. Alegia, on omen da idazlea bere liburuetatik kanpo ere ezagutzea, eguneroko bizitzaren eta obraren arteko kontraesanak deskubritzea.
|
|
|
Ekonomia Politikoaren kritikarako oinarrizko elementuak edo Grundrisse modura argitaratu diren Marxen eskuizkribuen sarreran," M" koaderno lez ezagutzen duguna eta 1857 urteko abuztuaren 23 eta urte hartako irailaren erdialde bitartean idatzia izan zena, honako hau
|
dio
autoreak formazio sozial kapitalistari dagokion gizakiaz:
|
|
2020
|
|
|
Aparteko behatoki hartatik kultura eta pentsamendu berritzaile bezain abangoardistak eskura zituen, garaian beste hainbat euskaldun zorionekok bezala; halarik ere, edo horrexegatik beharbada, euskal kulturari begira jarri zen, garaian beste hainbat euskaldun burubero bezala. Zehazki, karrera amaierako lanean, euskal idazleei buruzko hurbilpen soziologiko bat osatu zuen, gero Euskal idazleak, gaur saioan garatu zuena (Lan Kide Aurrezkiak Jakinen zigiluarekin 1977an 45.000 aletan argitara eman zuela
|
diosku
autoreak Manuel Lekuona Saria eman ziotelarik Eusko Ikaskuntzak argitaratutako liburuxkan). 1
|
|
2021
|
|
|
Aldekoak, beste hainbat historiografok bezala, literatur joera eta eraginekin lotzen ditu euskarara egindako itzulpenak, eta, halaber, beste historiografo batzuek bezala, genero batzuen testu fundazionaltzat jotzen ditu.73 Ez hori bakarrik, ordea: genero batzuetako alor eta estilo aberastasunerako iturritzat ere jotzen ditu (adibidez, 1980ko hamarkadako haureta gazte literaturaz diharduenean). 74 Halaber, esan dugunez, literatur joeren eta joera aldaketen ildotik aipatzen ditu euskarara egindako itzulpenak, baina ez modu orokorrean soilik, ezen berariaz
|
dio
autore jakin baten asmo poetikoen eta haren literatur eraginen ispilu dela autore jakin batek itzulitakoa, beste behin ere itzulpenen funtzio kulturala agerraraziz. Esaterako, Lauaxetak" bere itzulpenen bitartez bere asmo poetikoen berri" (2008:
|
|
|
Argitaletxearen politika izan omen da txikiagoengana arrantzan ez joatea: " Editore txiki bakar batek ere ezin izango du
|
esan
autore bat kendu diodanik". Jarraitzen du, beraz, editore txiki, fakturazio ertain eta argitaletxe literario handi izateko bokazioarekin.
|
|
|
Bestalde, ikaskuntza sakonaren esparru kognitiboari eta linguistikoari heltzeaz gain, alderdi soziala ere nabarmen geratzen da PTLn, ikaskuntza eta hezkuntza berez eta izatez sakon sakonean prozesu sozialak diren heinean (Meyer eta besteak, 2018). Hori horrela, ikerketek ikasleen lorpenean ikaskuntza testuinguruaren garrantzia balioesten dutela
|
diote
autoreek (op.), batez ere, horrek hartzen duen konpromiso emozional, kognitibo eta jarrerazkoari dagokionez. Era berean, ikasleen ongizatea eta konpromiso emozionala irakasleekiko eta ikaskideekiko harremanen kalitatean agerian geratzen da, eta bi dimentsio horiek konpromiso kognitiboari laguntzen diote; horrek, aldi berean, jarrerazko konpromisoa areagotzen du, beraz, gelako jardunean errendimendu hobea eta ikaskuntza arrakastatsuagoa ekar dezake (op.).
|
|
|
Gaur egungo literaturan ere, ikuspegi orokor bat egiteko liburu batzuk bai irakurtzen ditudala eta ahalegintzen naiz neu ere aktualitatean egoten irakurketan. Baina ikasleei
|
esateko
autore hau irakurri, norbere esperientziatik egiten da, ezta. Askotan ikusten naiz hankamotz, igual nik ez dudalako disfrutatu hainbeste, edo ez dudalako hainbeste garatu.
|
|
|
15 Lehenengo hezkuntza iraultza LHko etapa populazio osoari zabaltzeak ekarri zuela
|
dio
autoreak (op.), eta bigarrena, aldiz, BHko etaparen derrigortasunak.
|
|
|
Bo, nik esan nahi nuena, paper... peiper hortako esaldi batean laburbildua: honela
|
diote
autoreek: " we strongly believe that the virus is likely to be spreading through the air".
|
|
|
Argitzen duenaren arabera, maitagarrien ipuinek anaia arreben arteko harremanak ordezkatzen dituzte anaiorde/ ahizpaordeenengatik, egiazko anaia arreben artean inork nahiko ez lituzkeen liskarrak azaldu eta onartzeko mekanismo gisa. Honela
|
dio
autoreak: " Evidentemente," Cenicienta" trata la rivalidad fraterna en su forma mas exagerada:
|
|
2022
|
|
|
«Hala ere, gaixo horiek jakin behar dute gutxi gorabehera zenbat karbohidrato duten elikagai horietan (batez ere, beren gluzemia kontrolatzen badute). intsulinarekin), horrek ez du esan nahi fruta ez denik komeni haientzat»,
|
dio
autoreak. Aldizkariaren 2014ko abenduko edizioan jasotako azterlan bat berretsi zuen horrek.
|
|
2023
|
|
|
Irak iparraldeko yezidien artean hainbat aste eman zituen 2021ean Zerocalcarek, herri hark sufritutako sarraskia eta biziraupen borroka komikian jasotzeko. " Peshmergen zein Irakeko Gobernuaren mehatxua, berrantolatzen saiatzen ari den Isis, Turkiako dronak bonbardatzen... baina baita osatu gabeko zauriari darion oinaze, amorru eta izu puskaren aurka ere",
|
dio
autoreak komikiaren hondarrean. " Denen zauria dena, baina baita norberarena ere".
|
|
|
1831tik 1832ra bitartean, Giacomo Leopardik, bere adiskide maite Antonio Ranierirekin batera, astekari bat sortu nahi zuen (Lo Spettatore Fiorentino), alferrikakoa izan nahi zuen astekari bat. Atarikoa n, hain zuzen ere, honela
|
dio
autoreak: " Argi eta garbi aitortzen dugu gure egunkariak ez duela inolako baliagarritasunik izanen".
|
|
|
Berdinen arteko gizarte laguntzarako programek emaitza psikologiko positiboak, eta zehazki, aurre egiteko estrategia eraginkorren erabilera sustatu duten arren, orain arte egindako ikerketek gabezia handiak erakusten dituztela
|
diote
autore askok (20,21). Horrela, aurkitutako gabezien artean, nabarmentzekoak dira, besteak beste, saiakuntza kliniko sistematikoen falta, erabilitako tresnak baliozkotzea eta parte hartzaileen egoera basala ebaluatzea.
|
|
|
Berdinen arteko gizarte laguntzarako programek emaitza psikologiko positiboak, eta zehazki, aurre egiteko estrategia eraginkorren erabilera sustatu duten arren, orain arte egindako ikerketek gabezia handiak erakusten dituztela
|
diote
autore askok (20,21). Horrela, aurkitutako gabezien artean, nabarmentzekoak dira, besteak beste, saiakuntza kliniko sistematikoen falta, erabilitako tresnak baliozkotzea eta parte hartzaileen egoera basala ebaluatzea.
|