|
2002
|
|
|
1982an ireki zuten ehorzketa eremua, baina 1970az geroztik dabil zentroa. “300 hilobi inguru ditugu, eta eskaria handituz doa”,
|
dio
Francisco Hernández barrutiaren arduradunak. Sevillako elkarteak erraustegi bat ere kudeatzen du.
|
|
2005
|
|
|
Orain arte, kirurgialari txinatar talde bat bakarrik ausartu zen aurpegiko inplante bat egitera, bi pabiloi aurikularrak eta buru azala gizon batetik minbizi batek desitxuratutako emakume batera aldatzean. “Orain, Frantzian egindako inplanteak arazorik gabe eboluzionatzen badu, funtsezko urratsa emango da aurpegiaren transplante osoari ekiteko”,
|
dio
Francisco Gómez Bravok, Doce de Octubre Ospitaleko eta Ruber Klinikako zirujau plastikoak. Espainian, joan den martxoan, Madrilgo Medikuen Elkargoko Etika Batzordeak transplantea egitea debekatu zuen, haren ustez “nortasun arazo psikologikoak” eragin zitzakeelako.
|
|
2007
|
|
|
El Cachucho Ribadesellako kostatik 65 kilometrora dagoen itsas mendia babesteko ekimenaren sustatzailea izan da Santanderko Ozeanografikoa. Itsasoko jendeak Le Danois izenez ere ezagutzen du paraje hori, baina “Ingurumen Ministerioak Espainia izenaz bataiatuko du babestutako eremua”,
|
dio
Francisco Sánchezek. 500 espezie baino gehiago Cachucho usategi gorriari ematen zaion izenetako bat da, oso ugaria inguru horretan.
|
|
|
“Iraganean gehiago begiratzen zitzaien diseinuari eta markari. Baina hori pixkanaka zaharkituta geratu da, eta ingurumenarekin harmonia edo segurtasuna bezalako kontzeptuek garrantzia hartu dute”,
|
dio
Francisco Cabezas aholkularitzako bazkideak. Parkearen antzinatasuna Gainera, Espainiako automobil parkeak Europako gainerako herrialdeetako batez besteko antzinatasuna (5,75 urte ibilgailu bakoitzeko) baino ia urtebete handiagoa duela erakusten du ikerketak.
|
|
2008
|
|
|
7 Hala
|
dio
Francisco Moreno Fernandezek bere lanean, datu bilketetan gerta daitezkeen kalteez edo gabeziez ari delarik:
|
|
2009
|
|
|
Hala jasotzen du Interneteko Behatokiaren azterketa batek. “Lan bat idaztea, tesina aurkeztea edo azterketa bat gainditzea errazagoa da orain teknologiaren laguntzarekin”,
|
dio
Francisco Canals erakunde horretako zuzendariak. Canalsen esanetan, “usakeria akademikoari eskainitako merkatu oso bat agertu da”.
|
|
|
Espainian, ordea, ahalmen izugarria izan arren, ia ez da erabiltzen. Hala
|
dio
Francisco Repullo Almagrok, AEBIG Espainiako Biogas Elkarteko lehendakariordeak, eta lehen pertsonan ezagutzen ditu aipatzen dituen zailtasunak: INPEReko jabekidea da eta kontseilari delegatua.
|
|
2010
|
|
|
Eta frantziskanoak espainiar inperialismoaren ohiko aurrekari izan ziren. Hala
|
zioen
Francisco Pi i Margall federalistak, XIX. mendearen historian, fraide misiolariak edozein urrunalditan ikusten zituelarik kolonizazioaren aitzindaritzat besterik ezin zituela hartu:
|
|
|
Eta, horrez gain, zergak ordaintzetik salbuetsita daude; Ondasun Higiezinen gaineko Zergarik ez dute ordaintzen, eta obrak egiteagatik ordaintzen den zergarik ere ez... Eta hori bada zerbait,
|
dio
Francisco Delgadok.
|
|
2011
|
|
|
Eta batzuek egiatzat jo zituzten geroago ere.
|
Esaterako
Francisco de Carrionek artikulua gaztelerara itzuli eta Espainian argitaratu zuen 1936an.
|
|
2012
|
|
|
Haien ikerketen arabera, Plasmodium falciparum Afrikakoa da jatorriz, eta esklaboen ontzietan hedatu zen Hego Amerikara, XVI. eta XIX. mendeen artean, esklaboen trafikoa izan zen bitartean. «Batzuek diote malaria milaka urtean egon dela Ameriketan»,
|
dio
Francisco Ayalak, «baina guk argi eta garbi erakutsi dugu malaria hilgarriak soilik 300 eta 500 urte artean daramala». Mundu zabaleko 24 eskualdetako laginen DNA azterketek osatu dute Ayalak koordinatutako ikerketaren muina.
|
|
|
Europako kolonizatzaileek eramandakoa ote zen esan izan da inoiz, baina orain Proceedings of the National Academy of Science (PNAS) aldizkarian argitara emandako ikerketak erakutsi du esklaboen ontzietan eraman zuela gizakiak parasito hilgarria Afrikatik Hego Amerikara. « P. falciparum ek askotariko genetika edukitzea eragin du gizakien migrazioak»,
|
dio
Francisco Ayalak, espezieen garapen genetikoan aditua denak; «migrazioaren garrantziak azal dezake zergatik den parasitoa hain gogorra botikentzat».
|
|
|
Ez du
|
esaten
Francisco José Tenreiro portugesez idazten zuen idazle afrikarra zela, ezta euskaratu dituen lau lerroak. Canção do mestiço, poemaren azken ahapalditik hartuak direla ere.
|
|
|
laneko estresa, lanerako mendekotasuna, lanagatik erreta egotearen sindromea (SQT) edo burnouta eta lantokiko jazarpen psikologikoa edo mobbing a (Espainiako legeriak zigortua). Besteren konturako langileek joera handiagoa dute azken biak jasateko; autonomoak, berriz, gainkargan eta lanarekiko mendekotasunean erortzeko joera dute,
|
dio
Francisco Vicente Fornés Ubedak, Espainiako Medikuntza eta Lan Segurtasuneko Elkarteko (SEMST) ordezkaria denak. Estresa eta lana Pertsona bati egoera bat gainditzen dionean, zeregin asko bete behar dituela iruditzen zaio eta ez du lortzen, antsietatea duela eta presio handia duela sentitzen du.
|
|
2013
|
|
|
Fernando Diaz Plajaren arabera, batzuk zinez neutraltasunaren alde ziren, Espainiak ez zuelakoan dirurik eta armada sendorik eta gehituz gerla egiten zuenak galdutako lur bat berreskuratu edo amesturiko lur bat hartu nahi izaten zuela, eta hori ez zela Espainiaren kasua. Halaber, gerla egiten zuena ideal nazional handi batek gidatzen zuela, baina Espainian ere ez zela halakorik
|
zioen
Francisco Cambo politikariak. Beste batzuk argiki zeuden aliatuen alde, beste batzuk Alemaniaren alde eta beste batzuk Espainiako germanofiloen kontra.
|
|
|
Javier Gonzalez Durana, erakusketaren komisarioak, 150 artelan katalogatu ditu. J. Gonzalez de Duranak
|
dio
Francisco Durrio berritzailea eta diskrezio handiko artista izan zela. Halaber, tristea?
|
|
|
Haurrek beldurrak dituzte, adinarekin aldatzen direnak Iluntasunarekiko beldurra sei urtetik beherako haurren ohiko beldurra da Haurren beldurra, ordea, aldatu egiten da haurrak urteak betetzen dituen heinean. «Adingabeak hainbat beldur ditu bere bizitzan zehar, adinarekin aldatuko direnak»,
|
dio
Francisco Xavier Méndez Murtziako Unibertsitateko irakasleak eta ‘Beldurrak eta beldurrak haurtzaroan: lagundu umeei gainditzen’ (Piramidea, 2005).
|
|
2014
|
|
|
Horregatik hautatu behar du zaintzaile egokia. «Ez da gauza bera gaixo gaixo edo zahar bat zaintzea beste gazte bati, energia xahutzen duenari»,
|
dio
Francisco Garcíak, maskota maskoten zaintzaileak. Zaintzailearekiko lehen kontaktua posta elektronikoaren edo telefonoaren bidez egiten da.
|
|
2017
|
|
|
Xabier Minari Mexikon Francisco Xavier deitzen zioten hara heldu aurretik ere, eta izen horrekin geratu zen hango oroitarri eta oroigarri guztietan, baina egia
|
esan
Francisco izena lehenengoz Sevillako Gazeta del Gobierno egunkariak erantzi zion 1809ko azaroaren 14an, hots, gerrilletan hasi eta handik gutxira. Aurrerago beste egunkari batzuek ere modu bietan izendatzen zuten:
|
|
2018
|
|
|
Baina, era berean, «gorputza modu orokorragoan lantzen du: hanketako eta bizkarreko besoak eta muskuluak lantzen ditu»,
|
dio
Francisco Javier Méndez fisioterapeuta espezialistak, 90eko hamarkadan Marcel Caufriez belgikarrak sortutako gimnasia mota horretako berreziketa uro ginekologikoan. Ariketa horiek osasun profesional batek emandako hasiera behar dute; gero, etxean egin daitezke», adierazi du Espainiako Emagonen Elkarteak gida berrian.
|
|
2019
|
|
|
Justizia aurkitzeko eta lehen ez ziren askoz eskubide gehiago lortzeko modu bat izango da». «Erreforma justizia bilatzeko eta lehen ez zeuden eskubide asko lortzeko modu bat da»,
|
dio
Francisco Canesek. Zer gertatzen zen orain arte?
|
|
2020
|
|
|
Biztanleria talde oso zabaletan eta hamarkadetan zehar egin behar dira, eta, gainera, ikerketa konplexuak dira, akrilamida eremu askotan agertzen baita, ez bakarrik dietan. Hala ere, «ebidentzia zuhurtasun printzipioa aktibatzeko bezain sendoa da»,
|
dio
Francisco José Moralesek. Nola hauteman akrilamida elikagaietan Imagen:
|
|
|
Prozedura horietako edozein alde batera uzteko modak ez du berez bermatzen dieta osasuntsuagoa. Begano batzuek uste dute beren sukaldaritzako ohiturek toxikotik babesten dituztela, baina ez da halabeharrez hala, «akilamidaren eraginpean egoteko iturri nagusietako bat prozesatutako zerealen eta landareen deribatuak baitira»,
|
dio
Francisco José Moralesek.
|
|
|
Talka gertatzean, sare horretako kideek istripuaren errugabeak direla alegatu dute eta diru kopuru handia eskatu dute. Iruzurraren ondorioak aseguru etxeentzat Antolatutako mafiak iruzurraren aurkako arazo nagusia dira, “bai iruzurren zenbatekoagatik, bai iruzurgileen arriskuagatik”,
|
dio
Francisco Valentziak. Izan ere, sareek eta iruzur ohikoenek lortutako zenbatekoak batuta, aseguruaren iruzur horien zenbateko osoa 9.200 milioi eurotik gorakoa izan zen azken hamarkadan autoen arloan bakarrik, “2019ko Espainiako BPGaren% 0,7aren baliokidea”.
|
|
|
Bigarrena, duela egun gutxi, Puertollanon, tximista batek instalazio petrokimiko bat lehertu zuenean. “Espainian araudi autonomikoak eta europarrak betetzen diren arren, zero arriskua ez dago”,
|
dio
Francisco Medinak, Rovira i Virgili Unibertsitateko Ingeniaritza Kimikoko katedradunak (URV). Irudia:
|
|
|
“Lehiaketak denbora irabazteko eta birnegoziatzeko balio du, baina besterik ez. Jendea oso kezkatuta dago, eta berreskuratu dezaketen dirutik haratago, tratamenduak eteteak dakartzan ondorio fisiko eta emozionalak daude”,
|
dio
Francisco Piqueras abokatuak. Joan den udaberritik, zure bulegoak 500 mezu elektroniko eta kaltetuen deiak jaso ditu, gehienak Zaragozakoak.
|
|
|
Zaldun begi berdea begira zegoen nola desfilatzen zuten udaletxe aurrean bildutako gizonezkoek, euren borondatearen eta duintasunaren aurka. " Guda justuaren aitzakiarekin erregeentzat zilegi da gudak antolatzea, matxinatuak zigortzea, gehienetan zigorra heriotza bera delarik, konkistatutako herrien aberastasunak bereganatzea... horretarako baliatzen direla aitorren seme salduez eta filosofo txatxuen arrazoibideez,
|
esaterako
Francisco de Vitoria, Domingo de Soto eta beste batzuk, Platonek, Hiponako Agustinek eta Gaztelako ez dakit zenbagarren Alfontso batek abiatutako bideetatik". Galdosek kapelari aurrerantz egin zion, San Juan eguneko eguzki errainuetatik babesteko.
|
|
2021
|
|
|
19 cobidak berriro ekarri digu gogora norberaren erantzukizunaren garrantzia. “Lorpen hori hauskorra da, eta erantzukizun indibiduala eta kolektiboa dugu horri eusteko orduan”,
|
dio
Francisco Álvarez AEPko Txertoen Aholku Batzordeko (EAE) pediatra koordinatzaileak, “Txertoek betetzen dituzte” kanpainaren edukien gainbegiratze zientifikoaz arduratu denak. Dibulgazio ekimen horren bidez, pediatren elkarteak informazio fidagarria eman nahi du haurren txerto estaldurei eusteko beharrari buruz, gaixotasun infekziosoen aurkako lehen defentsa lerro gisa.
|
|
2023
|
|
|
Idazle poeta borrokalaria zen, sifilisa jasaten zuena. Mainzeko Alberto Hauteslearen
|
esanetara
Francisco I.aren gortea bisitatu zuen eta hari sostengua eskaini zion, Enperadore izateko. Lutero eta Tetzel en arteko eztabaida ez zitzaion gehiegi interesatzen, fraide arteko eztabaida iruditzen baitzitzaion.
|
|
|
Imagen: Marcin Jozwiak Antigorputz monoklonala vrs ren aurrean, ez txertoa “Ez da txertoa, antigorputz monoklonala baizik”,
|
dio
Francisco Álvarezek, Espainiako Pediatria Elkarteko (CAV AEP) Txertoen Aholku Batzordeko koordinatzaileak. Zer alde dago txertoaren eta antigorputz monoklonalaren artean?
|