|
2007
|
|
|
Gurean bakarrik ez, munduan
|
ere
sare sozialak gero eta garrantzitsuagoak bilakatzen ari dira. Internetetik abiatuta, loturazko harreman txiki eta iraunkorrak garatzen dituzten gune eta programak ari dira etengabe sortzen.
|
|
2008
|
|
|
Microsoft ek
|
ere
sare sozialak sortzeko bere plataforma sortzen jardun omen du azken hilabeteetan. Oraingoz sistema itxia da, soilik Microsoft eko langileek erabil dezakete, eta, antza denez, zortzi bat mila erabiltzailek probatu dute jada.
|
|
2009
|
|
|
Iker Gurrutxaga Oriotarra
|
ere
sare sozialetan buru belarri murgilduta dago. 21 urte ditu eta bizpahiru urte dira sare sozialetan parte hartzen hasi zenetik.
|
|
|
Giza Baliabideetako enpresa askok dakite hori, eta, langileak hautatzeko prozesuetan, hautagaiek sarean utzi duten arrastoari jarraitu ohi diote: iruzkinak web orrietan edo blogetan, horiei buruzko albisteak, sare sozialetan parte hartzea… Aholku bat agerpenak kudeatzen saiatzea da, batez
|
ere
sare sozialetan, Interneten ematen den irudiak karrera profesionala kaltetu ez dezan.
|
|
2010
|
|
|
Kontsumitzaileen elkarteek Sarea eta horren aplikazioak arretaz erabiltzea gomendatzen diete erabiltzaileei, batez
|
ere
sare sozialak erabiltzen dituztenei. Gaur Kontsumitzaileen Nazioarteko Eguna da.
|
|
|
Hala ere, kontsumitzaileen elkarteek Sarea eta horren aplikazioak arretaz eta arduraz erabiltzea gomendatzen dute, batez
|
ere
sare sozialetan. Helburua edozein motatako arazoak ekiditea da.
|
|
|
Iker Gurrutxaga Oriotarra
|
ere
sare sozialetan buru belarri murgilduta dago. 21 urte ditu eta bizpahiru urte dira sare sozialetan parte hartzen hasi zenetik.
|
|
|
Disko gogor handirik izan ezean, nahiko tresna gomendagarria da haren multimedia aukerak baliatu, eta batez
|
ere
sare sozialetan idatzi, posta elektronikoa irakurri edota azken albisteak pantailan jaso nahi dituztenentzat. iPad baten aldean JooJoo hau hautatzeko, salneurria izan daiteke giltza. Garestiago izatea espero zuten adituek, AEBetatik Europaraino ekarrita, baina 359 eurotan jarri dute salgai www.thejoojoo.com webgunean.
|
|
2011
|
|
|
Mezu horiek bere enpresaren aldeko erabakiak hartzeko hainbat estrategia ez legalak, zibermatxinadak saihesteko zenbait proposamen ematen zituzten argitara.Horretaz gain, IBMrekin eta AEBetako aire armadarekin batera garatzen ari diren tresna baten berri ere izan dugu. Metal Gear du izena, sarean eta batez
|
ere
sare sozialetan pertsona batek egindako mugimenduak aztertu eta harremanak topatzea da haren helburua. Pertsona horiek detektatu eta beren aurka egiteko.
|
|
|
Bilatzaileak
|
ere
sare sozialen arrastoan
|
|
2013
|
|
|
Turkiako protestetan
|
ere
sare sozialek garrantzi handia izan dute, batez ere, informazio zuzena eskuratu nahi zuten herritarrek hori lortzeko modua izan dutelako. Info7 irratiko Mundurama saioan gaiari buruz hitz egin zuten:
|
|
|
Zailtasun garai hauetan, bakoitzaren eskaintza diferenziatzea lortu behar den honetan, euren ahaleginak batu dituzte ekimen honekin, Iciarren margolanen irudiek isladatzen duten energiaz eta baretasunez inguratua Martiornian egonaldi goxo batez gozatzeko aukera ematen duena. Euren ekimena ezagutarazteko, biak elkarlanean ari dira
|
ere
sare sozialetan, Facebook eko orriak, blog eta web orriekin.
|
|
2014
|
|
|
Gaur egun, gizartean bizitzea aurrez aurre eta mundu on line bidez elkarrekintzan aritzea da, batez
|
ere
sare sozialetan. Beraz, Interneten komunikatzen garenean eta Saretik kanpo komunikatzen garenean, besteekiko errespetuak izan behar du oinarri.
|
|
|
Dio, CIAkoak zirelakoan, lehergailuak eta guzti jarri zizkietela" ongi etorri moduan". Haiekin sortutako harremanei eusten die gaur egun Galdosek batez
|
ere
sare sozialak eta Internetek eskaintzen dituen teknologiak baliatuz. Eta, aurreratzen du, haien gaineko liburua eta dokumentala egin nahi dituela eta dagoeneko harremanetan jarria dela Txintxua Films eko Asier Altuna zinegile bergararrarekin.
|
|
2015
|
|
|
Parte hartzeko aukera normalean beste plataformak integratzean datza (adibidez, webgunean Facebook edo Flickr plataformetara joateko estekak gehituz). Interneteko aldaketa teknologikoekin batera erabiltzaileen kolaborazioa igo da, batez
|
ere
sare sozialen hedapenari esker. Aurrerapen horien artean aurkitzen ditugu:
|
|
2019
|
|
|
Kritika bera egiten zaie azken boladan sona hartu duten zenbait mugimenduri, esaterako, Europa osoko gazteak klima aldaketaren aurka kalera atera dituen Fridays for Future (Ostiralak Etorkizunaren Alde) ekimenari. Greta Thunberg nerabe suediarraren ekintzaz eta batez
|
ere
sare sozialen bidez hedatu den ikasle greba honen atzean kapitalismo berdea interesatzen zaien multinazional eta lobbyak kokatu dituzte mugimendu ekologistatik bertatik.
|
|
|
Espainiako politikarien artean ere, Percival Manglano Partidu Popularreko aurreko ekonomia sailburuaren tweet a gogora dezakegu, non Berlineko atentatu terroristaren egilea errefuxiatu pakistandar bat izan zela idazten zuen (González, 2016). Munilla apezpikuak
|
ere
sare sozialetan egindako zorigaiztoko iruzkina dugu, zeinak, Antonio Cañizares Valentziako artzapezpikuari elkartasun adierazpenak bidali zizkion errefuxiatuak terroristak izan zitezkeela ohartaraziz (Alonso, 2015).
|
|
|
Adibide gisa, Twittereko kanpaina feministek bultzatutako hashtag edo traolak1oso baliagarriak izan dira bortxaketaren kulturaz gain, sexismoa, misoginia edota bortxaketari buruzko mitoak salatzeko eta haiei buruzko eztabaida espazioak sortzeko (Turley eta Fisher, 2018). Hala eta guztiz ere, azpimarratu beharra dago antifeminismoak
|
ere
sare sozialetan presentzia nabarmena duela, eta sarri mundu digitalak bortxazko kultura ugaritzeko plaza gisa jokatzen duela (Jackson, 2018; Keller et al., 2018).
|
|
|
Zer da sharenting a? Sharenting a share tik (partekatu) eta parentingetik (aitatasuna) datorren anglizismoa da, eta gure seme alabei buruzko argazkiak, bideoak edo bestelako informazioak argitaratzen ditu Interneten, batez
|
ere
sare sozialetan. Lehen ekografiak, lehen urratsak, urtebetetze jaiak, oporrak, lehen hortzak erortzea, eskola jaialdiak, etab. Haur baten bizitzako edozein gertaera edo datu garrantzitsu Interneten partekatzeko modukoa da guraso batzuek.
|
|
2020
|
|
|
Telefono bidez deitzen diogu elkarri ere, eta ez dugu eraso bat bezala sentitzen. Bezero honek nire adinekoa ematen zuen eta, hortaz, litekeena da nik bezala hark
|
ere
sare sozialen beharrik ez izatea. Agian ez du une oro egiten ari dena, pentsatzen ari dena, sentitzen ari dena argitaratzeko beharrik izango, ez ditu besteen etengabeko atentzioa eta oniritzia.
|
|
|
Azken urteetan, berpiztu egin da CFA frankoaren eta neokolonialismoaren kontrako mugimendua, batez
|
ere
sare sozialek gazteen artean panafrikanismoaren indartzea ekarri duelako.
|
|
|
Elkarrekin landutako mezuak edo pilulak
|
ere
sare sozialetan jartzen hasiko dira Euskaltzaindia eta UZEI, euskararen erabilerari buruzko ohiko zalantzak argitzeko hiztunen eskura jarritako baliabideak ezagutarazteko. Euskara Batuaren Eskuliburua, Jagonet zerbitzuko galde erantzunak, Euskaltzaindiaren Hiztegia, eta arauak izango dira mezu horien oinarri nagusiak.
|
|
2021
|
|
|
Mobilizazio azkar batzuk
|
ere
sare sozialen bidez abiatu dira. Gogoan dut Madrilen 2011n" spanishrevolution" hitz gakoarekin nola milaka gaztek Puerta del Sol okupatu zuten, salatzeko orduetako ekonomia egoera.
|
|
|
" Feminismoaren baitan dagoen gatazka orain arte guretzako estatu mailan eman den zerbait izan da. Egia da Euskal Herrira batez
|
ere
sare sozialen bidez heldu izan dela nolabait, baina guk ez dugu gatazka hau mugimenduan sentitu (antiarrazakeriaren eztabaida edo prostituzioarena sentitu bezala). Sexualitateari buruzko ibilbide luze baten ostean, duela lau ikasturte transexualitateei erreparatzeko eta gure burua interpelatzeko lan ildo propioa sortu genuen, eta emakume* erabiltzen hasi ginen (Lucas Platero irakurri ostean).
|
|
|
gazte horiek nola ulertzen dituzten harreman sexualak edo harreman afektibo sexualak, eta horrekin batera kontrolaren gaia. Sexu indarkeriarekin lotuta dago
|
ere
sare sozialen erabilera, oso ohikoak dira Instagram edo TikTok plataformetan osagai sexualak dituzten argazkiak eta bideoak elkarbanatzea; eta gauza bat da harreman batean bideoak elkarbanatzea eta intimitatean geratzea, eta beste bat da sare sozialen bitartez lortzea adin txikikoek eduki sexualak igotzea. Bestalde, gero eta gehiago dira taldean egiten diren bortxaketak, eta gure sentsazioa da gero eta gehiago direla berdinkideen artean.
|
|
|
Ekimena dinamikoa izango da, batez
|
ere
sare sozialen bidez garatuko delako, eta herritarren interakzioa sustatzea izango duelako xede. Bide horretan, astero astero zozketak egingo dira kanpainan zehar sare sozialetan aurkeztuko diren edukiak gertutik jarraituko dituztenen artean.
|
|
2022
|
|
|
Lizarran, Garean elkarteak
|
ere
sare sozialak baliatzen ditu. Kotarro izeneko hedabide digital eta fisikoa badu, adibidez, herritarrengana heltzeko.
|
|
|
Leire Vargas (Durango, 2002) idazlearen hitzen oihartzunaren heldu zitzaigun lehendik, batez
|
ere
sare sozialetatik eta Raymond Carverren Bizikletak, giharrak, zigarretak eta Sally Rooneyren Soldata jauna ipuinen itzultzaile gisa. 2021eko Irun Hiriko Kutxa Literatur Sari entzutetsua irabazi zuen Dena ametsa den irudipena poema liburuarekin, eta abenduan plazaratu zuen Elkar argitaletxeak.
|
|
|
Hizkuntza ikasteko esperientziaren nolakotasunean eta erabiltzeko aukera izateko hiztuna bizi den lur eremuan dagoen euskal hiztunen ehunekoak eta sare sozialetan parte hartzeko hiztunaren sarbideaukera oso garrantzitsuak dira, batez
|
ere
sare sozial horien pisu emozionala handia bada (lagunak, familia...).
|
|
|
Hiztun berrien profilak deskribatzeko aldagai emankorretako bat euskara erabiltzeko aukera da, Ortega eta besteren (2013) esanetan. Izan ere, hizkuntza ikasteko esperientziaren nolakotasunean eta erabiltzeko aukera izateko hiztuna bizi den lur eremuan dagoen euskal hiztunen ehunekoak eta sare sozialetan parte hartzeko hiztunaren sarbide aukera oso garrantzitsuak dira, batez
|
ere
sare sozial horien pisu emozionala handia bada (lagunak, familia...). Hain zuzen ere, euskal hiztun berri asko bikotekidearen familia edo lagun talde euskaldunetan integratu diren arren, beste askotan ez da horrelakorik gertatzen eta frustrazioa ekar dezake horrek, euren borondatea nolabait ezerezean gelditu delako eta, gainera, gaitasuna berriz murrizten zaielako.
|
|
|
Babesa agertu die alderdiak ere emakumearen ingurukoei, eta «autodefentsa feminista» aldarrikatu du. Cortesko udalak
|
ere
sare sozialen bidez doluminak eman dizkio familiari, eta Pinari eskertu dizkiote «emandako momentu onak».
|
|
|
Nortasuna oraindik garatu gabe dutenak. Gazteek batez
|
ere
sare sozialen bidez kontsumitzen dute informazioa, eta zaila izan daiteke zenbait diskurtso zalantzan edo kolokan jartzea, batik bat oso gazteak baldin bagara edo feminismoa bizi izan ez badugu. Beste adar asko ere baditu gaiak:
|
|
|
Berriz ere zeresana ematen ari da Gasteizko Terrorismoaren Biktimen Oroimenezko Zentroa. Iaz bezala, gaur
|
ere
sare sozialetan zabaldutako mezu batean «Frantziako industrialari» gisa soilik izendatu dute Clement Perret, ETAk hil zueneko 37 urteurrenean; ordea, ez dute aipatu gerra zikinean eduki zuen garrantzia. Perret zenbait hilketarekin erlazionatu izan dute, eta epailearen aurretik ere igaro zen, baina inoiz ez zuten zigortu.
|
|
|
Petrok
|
ere
sare sozialak erabili zituen PTko burua zoriontzeko: «Gora Lula!».
|
|
|
Elgetakoa ez da proba noiz egingo duten aurreratu duen bakarra: Aloñako Igoerak
|
ere
sare sozialetan aurreratu du apirilaren 23an egingo dutela 2023ko edizioa.
|
|
2023
|
|
|
Joan den urritik, munduan 2 motako diabetesaren tratamenduan erabiltzen den sendagai bat dago. Arrazoia da pisua galtzeko ere erabil daitekeela, eta, beraz, izugarri ezaguna egin da, batez
|
ere
sare sozialetan. Argaltzeko balio du, benetan?
|
|
|
«Biztanle gazteenei» zuzendutako neurriak ere hartuko dituztela jakinarazi du. Besteak beste, tresna digitalak garatuko dituzte foru erakundearekin harreman «intuitiboagoa» izateko, batez
|
ere
sare sozialen bidez. «Gazteenen lekuan jarriko gara eta euren hizkuntza berean hitz egingo diegu».
|
|
|
«Biztanle gazteenei» zuzendutako neurriak ere hartuko dituztela jakinarazi zuen. Besteak beste, tresna digitalak garatuko dituzte foru erakundearekin harreman «intuitiboagoa» izateko, batez
|
ere
sare sozialen bidez. «Gazteenen lekuan jarriko gara, eta euren hizkuntza berean hitz egingo diegu».
|
|
|
Sortuk
|
ere
sare sozialen bidez zabaldu du bere aldarrikapena: «Zapaltzen, jazartzen eta inposatzen diguten erregimen honen aurrean, euskal herritarrok ospatzeko ezer ez, goratzeko ezer ez».
|
|
|
1 Nortzuk dira influencer horiek? Influencer esaten zaie batez
|
ere
sare sozialen bidez jarraitzaile askorengana iristen diren eta haiengan eragiten duten pertsonei. Produktuak edo zerbitzuak aurkezten eta gomendatzen dituzte argazki baten bidez, edo zuzenean haien inguruko iritzia emanez.
|
|
|
OSINT edo Open Source Intelligence tekniketako helburua da informazioa eskuratzea iturri irekien bitartez. Azken garaietan, batez
|
ere
sare sozialen gorakadari eta informazio teknologien zabalpenari esker orokortu dira horrelako inteligentzia teknikak, baina zerbitzu sekretuetan aspaldiko lan tresna da, baita garai analogikoetan ere.
|
|
|
Adibidez, gure txikiek guk baloratzea bilatzen badute edota horretara bultzatzen baditugu une oro (eta horretan
|
ere
sare sozialen erabilera goiztiarraren arriskua, beste behin), handitan ere horretan jarraitzea eragingo da ezinbestean, eta, ziurrenik, jendeak esandakoari bestelako heziketa batekin izango ez lukeen baino garrantzia handiagoa ematen dion jarrera eredu bat garatuko du; eta, horrek, orobat, autoestimua astinduko dio etengabe eta hauskorrago bihurtuko ditu. Bestetik, nerabeek, bakarrik geratuko diren beldurrarekin hezitzen baditugu, eskolaz kanpoko jardueretan izena emanez, eta ez badiegu erakusten bakarrik egoten, aspertzen eta, aldi berean, adimen sortzailea sustatzen, dutena benetan baloratzen, desilusioa eta hutsunea sentituko dute gerora hori falta dutenean.
|