|
2001
|
|
|
Izan ere, dagoeneko, horrelako txalo batzuk entzun baitira Bizkaiko Diputazioan eta Eusko Jaurlaritzan. Beste edozein" marrazo" ibil daiteke zelatan, eta berriro
|
ere
kolokan jar daitezke egoitza soziala, zergak eta enplegua. Izan ere, gauza jakina da globalizazioaren garai hauetan, edo, hobeto esanda, kapitalismo basatiaren garai hauetan enpresen eta negozioen munduan ez zaio inolako begirunerik egoitza sozialen kokapenari, foru altxortegiei edo enpleguari.
|
|
|
1983ko uholdeak sorturiko ikara dela eta Oriako ibaiertzak kanalizatzeari ekin zitzaion. Ustez uholdeak saihesteko, baina kanalizazioaren eraginak ere ez dira urriak, ibai ertzeko landare eta animaliak desagerrarazteaz gain uretako bizia
|
ere
kolokan jarri baita. 1999ko udan gertatu zen moduan; eutrofizazioak dakarren oxigeno eskasiari uraren tenperatura altua gehitu zitzaion, zegoen oxigeno apurra galduz.
|
|
2002
|
|
|
ez al da zabaltzen ari zapalkuntza kultural homogenizatzaile izugarria telebista dela medio? Izan ere, informazioaren jario multinazionalak zenbait herriren autonomia kulturala eta izatea bera
|
ere
kolokan jarri ditu.
|
|
|
Horretan ari zela, jakin zuen, inbestimendu ekonomiko handiak egin ondoren, Elhuyarrek ere bazuela asmoa beste bat prestatzeko, eta horretarako Eusko Jaurlaritzak emango ziola diru publikoa. Kontuan harturik LUR proiektua oso zabala zela eta konkurrentziako proiektu batek, kasu honetan diru publikoz hornituriko proiektu batek esan nahi dut, kalte handiak ekar zitzakeela, eta enpresaren nahiz enpresako langileen etorkizuna bera
|
ere
kolokan jar zezakeela, kontua argitzea eskatu zitzaion Jaurlaritzari. Orduan jakin zen Eusko Jaurlaritzak 1990etik aurrera eta hiru urtez 63 milioi pezetatik gora emana ziola Elhuyarri.
|
|
2003
|
|
|
Administrazioaren garapena, hezkuntza sarearen sendotzea, komunikabide berriak agertzea (irratia eta telebista) eta derrigorrezko soldadutzaren eragina ditugu aldaketaren beste elementu batzuk. Elizaren eta erlijio katolikoaren nagusitasuna
|
ere
kolokan jarri zen garai horretan. Honen guztiaren ondorioa euskararen eta euskal tradizioen aurkako giroa zabaltzea dugu; izan ere, euskaldun batek moderno izan nahi baldin bazuen, bere hizkuntza eta ohiturak alde batera utzi eta, frantses bilakatu behar zuen.
|
|
2004
|
|
|
Horra euskal historiaren sekuentzia kronologikoa. Baina giro latzean idatzirik zeuden bertsoak, liberal iraultzaren ondorioak begi bistakoak zirelako, batez ere fede katolikoaren nagusitasuna
|
ere
kolokan jartzen zuten. Horregatik galdera esistentziala eta metafisikoa egiten du:
|
|
|
Merkatuarenlehiakortasunak eta ekoizpena handitzeko beharrak, kapitalismoaren lanegiturak barneratzera bultzatzen gaituzte, inguruneak gugan duen eraginaezin baitugu baztertu. Hala ere, autoeraketa bultzatzen jarraitu behar dugu, enpresaren errentagarritasuna inolaz
|
ere
kolokan jarri gabe (Arizmendiarrieta 1984). Horren adibidea, Ormaiztegin dagoen IRIZAR enpresa dugu, autoeraketa ipartzat daukan Elkarte Kooperatiboa12.
|
|
2006
|
|
|
Ikusten dugu zarata asko ari dela sartzen liburuen merkatuan, merkatua zikindu baino egiten ez duen produktu asko dagoela, baina orain arte ez gara gai izan eta saiatu gara formula bilatzeko. Esan beharra dago serio eta era profesionalean ari den euskal editorearentzat laguntza publikoa oraindik ere, tamalez, ezinbestekoa dela eta horri mugak jartzeko orduan denak jartzen gara urduri, biziraupena
|
ere
kolokan jarri daitekeelako zenbait kasutan.
|
|
|
Gaur egun, berez seme alabarik ezin izan dezaketela eta, adopziora jotzen duten familia taldeak adopzioko familien% 60 izaten dira (Palacios, 2001). Kolektibo honetako familiek antzutasun diagnostikoari egin diote aurre lehenik.Diagnostiko hau kolpe latza izan ohi da bikotekideentzat, zeren harremanaren sendotasuna
|
ere
kolokan jar baitaiteke eta eztabaida eta gatazka ugari sor baitaitezkeugaltzeko ezintasuna duen, errudunaren bila? (Parrondo, 2001).
|
|
|
Eta horrekin batera, jada aurreratu duguna: Weber-en diagnostikoaren arabera, gizakiak bere bizitza autogidatzeko duen ahalmena
|
ere
kolokan jarrita dago. Weber-en diagnostiko latzaren hondoan aurkitzen dugun beldurra horixe da:
|
|
|
Bai Eskolak Euskalduntzeari kanpaina antolatu duten eragileen (Kontseilua, Euskal Konfederazioa, AEK, IKA, Euskal Herrian Euskaraz, UEU, Topagunea, Sortzen Ikasbatuaz, Ikas, Euskal Irratiak, LAB, Ikasle Abertzaleak eta Euskal Herriak Bere Eskola) hitzetan, Euskal Herrian 3 ikasletik 2 ez da eskola bidez euskalduntzen, beraz, ikasleen %38 euskaldunduko da soilik. " Milaka haur eta gazteri urratzen zaie euskara jakiteko eskubidea eta honek euskararen geroa bera
|
ere
kolokan jartzen du", adierazi dute.
|
|
|
Han nonahi eta noiznahi aurkitzen dela zerbait txundigarria esango dit itzul dadinean; hemen, aldiz, denak jarraitzen duela utzi zuen bezalaxe. Badirudi galdera metafisikorik sakonenak pizten zaizkiola han, bere printzipiorik oinarrizkoenak
|
ere
kolokan jarriz, eta etxera itzultzean dena aurkitzen duela zegoen hartantxe. Bueno," zenbat koskortu den gure mutila!" esango du Jon besoetan hartzen duenean, baina oihaneko landareari dagokion era bere berean berezkoa balu bezala edo bere semeak haztea.
|
|
2008
|
|
|
Ikuskizunaren antolakuntza
|
ere
kolokan jarri du ikerketak. Izan ere, aktore bat jendetzaren artean zegoen gaizkilea bailitzan, eta soldaduak zuzenean ikusleei tirokatu zien.
|
|
2009
|
|
|
Ez da horrela beti gertatzen, halere. Egoera berezi batzuetan arrazoi egokitzaileak ekartzen dituen aldaketak etxearen egitura
|
ere
kolokan jartzen du.
|
|
|
Baina Wallersteinek egiten dituen beste hausnarketa batzuk badoaz determinismo horretatik harago. ...tisistemikoak, bere definizioan— oso garrantzi handia ematen die, eta zentzu horretan planteatzen du XX. mendeko 60ko hamarkadaren bukaeratik aurrera munduan zehar ezagutu ziren gatazka sozialek (68ko maiatza globaletik aurrera bere eragina planeta osoan zehar zabaldu duten aldaketei buruz ari da) kapitalismoaren krisia areagotu dutela teorian horren alternatiba faltsua zen komunismo estatala
|
ere
kolokan jarri izan dutelako, hain zuzen ere. Eta zentzu horretan, Obama presidenteak Guantanamon eta Afganistanen eta Iraken bakezaletasunarekin erakutsi dituen atxikimendu epelak eta etxean ekonomia berde batera joateko planteatu dituen proposamen are epelagoak kontuan harturik (beti ere oso ikuspegi baikor batetik eta AEBetako lehendakaria politika formal mendebaldarraren eremu antzuan mugitzen dela abisatuta), bada, esan daiteke nolabait mugimendu antisistemiko horiek eragindako aldaketa sakonen isla edo zantzu ahul bat heldu dela boterera Etxe Zurian (askotan hori ikus daiteke presidentearen iragan erradikalduneko hainbat aholkularik eragin duten zalaparta mediatikoa ikusita, eta beti kontuan hartuta horrelakoen berri eduki dugula dimititu behar izan dutenean, Obamaren irudia ez kaltetzeko).
|
|
2010
|
|
|
Baina, neure beldur ezkutuak estaltzen nenbilelako edo, inkontzientearen indarrak orduan ere gailen, Gabino?, halako lasaitasun bat nagusitu zitzaidan, aitak esandakoaren ondotik: ...akarrak bizirik iraun baitzuen, erregearen irudia ikur bat ere bazen, azken batean, gertatutako zoritxarreko gertaerari garaipen metafisiko baten kutsua ematen ziona?, eta zeren hogeita zortzi gorpu haiek hogeita zortzi mila bihur baitzitezkeen, Mateo Morrali atentatua ongi atera izan balitzaio, lurrikara hark auskalo beste zer lurrikara eragingo baitzituen gizarte ehunean, statu quo aren egiturak
|
ere
kolokan jar zitzaketenak, frantses iraultzan edo Errusiakoan gertatu zen bezala?
|
|
|
Baina, neure beldur ezkutuak estaltzen nenbilelako edo —inkontzientearen indarrak orduan ere gailen, Gabino—, halako lasaitasun bat nagusitu zitzaidan, aitak esandakoaren ondotik: ...zirik iraun baitzuen —erregearen irudia ikur bat ere bazen, azken batean, gertatutako zoritxarreko gertaerari garaipen metafisiko baten kutsua ematen ziona—, eta zeren hogeita zortzi gorpu haiek hogeita zortzi mila bihur baitzitezkeen, Mateo Morrali atentatua ongi atera izan balitzaio, lurrikara hark auskalo beste zer lurrikara eragingo baitzituen gizarte ehunean, statu quo aren egiturak
|
ere
kolokan jar zitzaketenak, frantses iraultzan edo Errusiakoan gertatu zen bezala...
|
|
|
Umeak, alde batetik, momentu gogorrak pasatuko ditu: agur esan die pertsonaia maitagarri horiei, eta, gainera, gurasoen sinesgarritasuna
|
ere
kolokan jarriko du. Baina, bestalde, umea lasai geratuko da; izan ere, oso arraroa iruditzen zitzaion Olentzerok, Errege Magoek eta Pérez saguak zuten ahalmena, hain zuzen ere, hainbeste etxe hain azkar bisitatzeko ahalmena.
|
|
2012
|
|
|
Horra Euskal historiaren sekuentzia kronologikoa. Baina bertsoak giro latzean idatzita zeuden, Iraultza Liberalaren ondorioak agerikoak zirelako, batez ere fede katolikoaren nagusitasuna
|
ere
kolokan jarrita baitzegoen.
|
|
2013
|
|
|
Bitartean, iragarpen eta aldarrikapenen artean, izena ikasi dugu. Orain, ordea, izena
|
ere
kolokan jarri dute batzuek, horien artean, Carl Haggen fisikariak. Hain zuzen, Haggenek eta beste lau fisikarik (Francois Englert, Gerald Guralnik, Tom Kibble eta Robert Brout) Higgsek adinako lana egin zuten Eredu Estandarraren oinarrizko partikula definitzeko, eta, neurri batean, halaxe aitortu zieten gainerako fisikariek iazko aldarrikapen hartan, denak azaldu baitziren kameren aurrean.
|
|
|
Baina, nire iritziz, Sense and Sensibility ez da ez egilearen ez mendearen obra errepresentatiboa. Egia bada ere XVIII. gizaldia Newtonen mendea dela. Arrazoimenaren Aroa?, ez zaigu ezkutatu behar Hume eszeptikoaren mendea ere badela, hain zuzen ere arrazoiak eszeptizismora eraman dezakeelako, eta, bide horretatik, arrazoimena bera
|
ere
kolokan jartzera. Humeren bidetik indartutako ikuspegiak dioenez, arrazoimenari diogun begirunea gorabehera, gizakiok emozioek gidatzen gaituzte nagusiki, eta emozio horiek, gainera, norbera inguratzen duten zirkunstantzia sozialen menpe daude.
|
|
2014
|
|
|
«Berekin bat egiten ez duen edonor atxilotua izan daiteke, izan gaitezke». Filtrazioak iragartzen duen beste alor «larri» bat
|
ere
kolokan jarri dute: atxiloketak.
|
|
|
Auzitan jarri ziren politika, kultura, erlijioa, gizarte ereduak edota egoera ekologikoa, besteak beste. Hori gutxi izan balitz, Euskal Herriko industria eredua
|
ere
kolokan jarri zen 1975etik aurrera eta modu izugarrian egin zuen gora langabeziak, 1980tik aurrera bereziki. Euskal gizartearen sektore dinamiko ugarik irtenbide bakarra ikusten zuen, frankismoarekin erabat apurtzea.
|
|
|
Merkatuaren kontua da, merkatuari interesatzen zaionean emango da benetako jauzia. Duela bostehun urte inkunableek liburuen merkatua
|
ere
kolokan jarri zuten, inprentak kolokan jarri zuen garai hartako eskuizkribuen negozioa. Langile, monje eta dirua jartzen zuten jabeek Guttenbergen asmakizunarekin ere moldatu behar izan zuten.
|
|
2015
|
|
|
Gizakiok azken hamarkadetan Lurrean eragindako aldaketak ez dira nolanahikoak. Sorrarazitako eragina planetaren bizitza bera
|
ere
kolokan jartzerainokoa da, eta, ondorioz, baita giza espeziearena ere. Eta hori ez da ustea, zientziak babestutako egitatea baino.
|
|
2016
|
|
|
Estatura 363 lagun ekarri dituzte. Hungaria, Danimarka, Austria eta Poloniak ez dute alerik ere hartu oraindik.EBren proiektu politiko bateraturik eza agerian, herrialdeek politika nazionalak bultzaten dituzte, immigrazioaren kontrol politika geroz eta gogorragoak, europar gotorlekua indartuz, Schengengo ituna
|
ere
kolokan jarriz. Frantziako eta Belgikako atentatuen ondotik, Schengen ez da mantendu, batzuk bere bukaera iragarri dute.
|
|
|
Gasteizko Zaramaga auzoa beste auzo asko bezalakoa da. Baina, aldi berean, zenbait berezitasun dituen espazio bizia da.Bizia dela diogu, bai, baina hori
|
ere
kolokan jarri genuke, behintzat epe luzeko etorkizunari begira.Izan ere, urrezko auzo honetan (duela gutxi 50 urte bete baitzituen, hiri honetako beste langile auzo batzuek bezala) zahartze demografikoa eta despopulazioa nagusitzen ari dira azken hamarkadetan. Azken urteetako Espainiaz kanpoko etorkinen ekarpena ez da nahikoa gainbeherazko joera hori geldiarazteko.
|
|
2017
|
|
|
Hain zuzen, ezberdintasun ekonomiko gero eta handiagoak ezin direla denbora luzean mantendu dio, gatazkak sortzen direlako eta hazkunde ekonomikoa bera
|
ere
kolokan jartzen dutelako. –Beti esaten da fordismoak lanaren antolaketan aldaketa bikoitza ekarri zuela:
|
|
|
Ordutegiak aldakorrak izateak eta asteburuetako lanak familiako ardurekiko bateragarritasuna zailtzen dutela diote (A3 «Bai pentsatu izan dut, harrapatu banindu askoz ere gazteago haur txikiekin, ez dakit aurrera egin ahal izango nuen ordutegiekin», A8 «Denok egiten dugu lan berdina, baina gero zuk duzun bizi erritmoa haiek ez daukate. Etxea aurrera eramaten duen emakume rolak jarraitzen baitu ondotik»), baten kasuan lanean jarraitzea
|
ere
kolokan jartzera helduz (A9 «Egun bateko aurrerapenarekin baino ez dakizu daukazun ordutegia. Neretzako ikaragarria da, arratsaldez bazaude ez zara 16:30 arte iristen etxera, gero haurrak hartu?
|
|
|
Hots, izaera naturalik ez duela eta ‘guk’ nahi bezala eraikia izan daitekeela agertzen dutenak. Baina horrek dakar sistema oso baten ‘naturaltasuna’
|
ere
kolokan jartzea, autoritatea berezkoa ez dela ikusaraztea, errealitatea berreraiki daitekeela jabetzea, eta, ondorioz, ezarria dagoen ordenarentzako mehatxu potentziala izatea.
|
|
2018
|
|
|
Beraz, «barrukoa» eta «kanpokoa» subjektu koherentea egonkortu eta finkatzen duen bereizketa bitar bat da. Subjektua auzitan jartzen denean, terminoon zentzua eta premia
|
ere
kolokan jartzen dira. «Barruko munduak» ez badu gehiago topos bat izendatzen, orduan niaren barne finkotasuna eta, are gehiago, genero identitatearen barne kokapena ere susmagarri bihurtzen dira.
|
|
2019
|
|
|
Justizia arloa gizartea bezalakoa da, ez da zerbait berezia. Justizia administrazioan lan egiten baduzu, munduan duzun konfiantza desagertu egiten da, jendearengan duzun konfiantza
|
ere
kolokan jartzen da.
|
|
|
679 Kultura herrikoiak urtero belar, lore eta zuhamuxka ereintza galanta bultzatzen zuen eta duen bitartean, non goi kulturaren zuhaitz lerdenak haz daitezkeen, masen kulturak bere aldetik, adin nagusitasunera XX. mendean heldu den unetik, gizasemearen arimaren oroimen ilunean meatzaritzari ekiten dio bakarrik. Pribatutasun kontzeptu bera
|
ere
kolokan jartzeaz aparte, esklabotasun garaietatik ikusi ez zen bezala, sineskeriak Ilustraziotik salbatzen saiatzen da jo eta su, irudi eta soinuaren erregistratzeko sistema berriak erabiltzen ahaleginduz izpirituen izatea `frogatze" arren, eta halaber behin egia diskurtsoen ezaugarri prestigiotsu bat besterik ez dela onartzea lortu duelarik, arte gehienetan genero berezi bat sortuz izpiritu...
|
|
|
Segur aski, berak eragozten zion Ikerketa Kriminaleko Unitateari ikerketak monopolizatzea, semeak puntuak irabaz zitzan kasuaren ebazpenean. Santosek ez bazuen lortzen egoerari buelta ematea eta bere lan-taldearen brida berreskuratzea, hiltzaileak Errenteriako ertzain etxearen buruzagitza
|
ere
kolokan jarriko zion. Arnasa sakon hartu ondoren, ertzainengana biratu zen berriro.
|
|
2020
|
|
|
Handik zetozen granada, bonbazo eta abar ikaragarriak ziren. Bastioi gogorrenak
|
ere
kolokan jarri ziren. Hesiak hautsi zituzten.
|
|
2021
|
|
|
Gaur egungo testuetan maizago ageri da: Hain dago ziur, nire fedea
|
ere
kolokan jartzea lortzen duela (Berria); Hain ziren narratsak, ez zirela sinesgarriak (Berria); Orain, berriz, hainbeste arindu da, haizeak eramaten duela (Argia); Hainbeste handitu da eze, jendartea bi multzotan banatuta irudikatzen dela (Berria) —eze morfemarekin— Euskara jasoan eta zainduan, hala ere, aurreko paragrafoetan aipatutako moldeak erabiltzen dira batez ere, hau da, (e) n ed...
|
|
|
Pelikulan eskaintzen duen migrazioaren inguruko zentzu komunak ultraeskuindar gobernu politikei erantzuna eman nahi die. Forman ere ausarta da filma; sare sozialen estetika erabiliz eta Facebook eta Instagrameko fotograma bidez eraikitzen dira pasarte batzuk, une batez fikzioa
|
ere
kolokan jartzen dutenak. Éteocleren heriotzean, adibidez, ingurukoek igotako instagram istorioak eta WhatsAppeko argazkiak ageri dira, eta zalantzan jartzera garamatzate ez ote den gidoia benetan jazotako zerbaitetan oinarritu.
|
|
|
Eman lezakete, noski, baina aztertu litzateke nola eta nork sustatu lukeen, ez bailitzateke hizkuntza politikaren edota euskalgintzaren aurkako erasoa soilik, autonomiaren oinarriak
|
ere
kolokan jarriko lituzkeena baizik.
|
|
2022
|
|
|
Polizia estatuari hertsiki lotutako instituzioa da eta, lehena zalantzan jarriz gero, hurrena
|
ere
kolokan jartzea logikoa dirudi. Izan ere, Poliziarik gabeko herri edo kulturak topatzeko, estatuaren adigai modernoaren aurreko garaietara jo behar dugu.
|
|
|
Mendebaldeko hirietako kale guztiak itxura bera hartzen ari dira eta hiri paisaiaren homogeneizazio edo estandarizazio horrek tokiko ezaugarrien eta nortasunaren galera eragiten du. Era berean, nortasun ahultze horrek, auzotarren pertenentzia sentimendua
|
ere
kolokan jartzen du. Horrek guztiak eragina izango du, noski, biztanleriaren joan etorrietan eta baita espazio publikoa bizitzeko eta, ondorioz, erabiltzeko moduetan ere.
|
|
|
Horrek bere bizitza guztiz aztoratu du. Bere emaztearekin duen erlazioa
|
ere
kolokan jarri da, baina bera ez da horretaz konturatuko ia amaierara arte.
|
|
|
Hainbeste eskatzen zen euria iritsi da Euskal Herrira, baina ez oso momentu onean donostiarrentzat. Asteazkeneko su festak eta kontzertuak bertan behera geratu ziren euriarengatik, eta Aste Nagusiko egitaraua
|
ere
kolokan jarri du.
|
|
|
Iraganean, ordea, terrorismoa beti iruditu zaio hegoaldetik inportatutako arazoa, bertako euskaldunak apenas ukitu dituena. Gogoan du txikitan gurasoekin batera ezagututako folklorea, Frantziaren osotasuna inolaz
|
ere
kolokan jartzen ez zuena. Kantuak, dantzak, festak, are ikurrina.
|
|
2023
|
|
|
Ohartarazi dute," sententzia honek aurrekari ezin larriagoak ezar ditzakeela, euskararen sustapena eta normalizazio prozesua ez ezik, euskararen ofizialtasuna
|
ere
kolokan jartzen baititu, gure hizkuntzaren egoera eta euskaldunon hizkuntza eskubideak 40 urte atzera egiteko arriskua dakarrelako".
|
|
|
Zorpetze publikoari dagokionez, lurralde historikoen eskumen arautzailea
|
ere
kolokan jartzen zen eta, lehen adierazi dugun bezala, konponbidea ETELren 115.3 artikuluak eman du. Lurralde historikoek izango dira EAEko toki erakundeen zorpetzea arautuko dutenak.
|