|
2000
|
|
|
Udalakezetzaerantzunzionguztiari (ezzuelainolakoberririkhaieiegozten zitzaienaz), fraideen alde eginez. Eraberean Etxebarri, Barinaga, Berriatueta Ziortzakoelizate etakabildoak
|
ere
haien alde irtenziren.Esandakoazgainera, frantsesenbeldurrez, zilarrezkogauzabaliotsuak, kalizak, ekisainduaketab.ezkutatzeaereegoztenzitzaien.
|
|
|
Erranikoaren arabera, Jose Luisen aldeko liburu omenaldi honetan, deliberatu dutene parte hartzea honako hau izanen dela: gure ibilbide komunean (bertzesortzaileekin batera) gertatu zitzaizkigun zenbait egitate eta episodio aipatzea; bai etazelakoa izan zen gure lagunaren jokaera
|
ere
haiei dagokienez.
|
|
|
Eta ni
|
ere
haiekin nindoan hatsarrean, baina maite nuen osaba, bertzalde, eta bihotz bihotzez maite nuen gainerat, bizia zelako eta ezin originalagoa, eta sekeretu bat genuelako, are gehiago lotzen gintuena... Eta maitasun sentimendu hark eraginik edo, ahalketu nintzen, halako batean, hura bakarrik uzteagatik eta harengan ez sinesteagatik.
|
|
|
Eta egun batean aitonak apezari joko hartan irakatsi eta, handik harat, noiznahi den aritzen ziren biak xake taularen aitzinean. Eta batzuetan ni
|
ere
haiei beha egoiten nintzen, eta oroitzen dut ezen apezak edonoiz eramaiten zituela zaldunen zaldiak, haien jauzietan, koadro bat edo bi koadro haratago, batez ere ikasi berritan. Eta aitona Nikolasek, nola baitzuen Miguel de Cervantesen don Kixote irakurria, erraiten zion:
|
|
|
Ordea, ni bortz emazteki haiei beha paratzen naiz, eta ohartzen naiz ezen hagitzez ere handiagoa izan dela nik haienganik jaso dudan probetxua kaltea baino... Eta haien suan sutu nintzen, eta hala egiten dit argi egun
|
ere
haien oroitzapenak, zeren eta eguzkia baita suaren fruitua, eta eguzki hark argitzen nau iraganetik.
|
|
|
Eta nahi nituzke iratxo horiek guztiak neure erranetarat, orkestra batean bezala, nik zuzendu partitura jo lezaten. Baina, batuta atxiki orduko, desafinatzen du orain honek, horrek gero, hark geroago, eta noizbait
|
ere
haiek bihurtzen dira zuzendari eta, batuta eskutik kentzen didatela, alborat uzten naute. Eta jauzika eta etenka datozkit orduan pentsuak, bakoitza bere aldetik balihoa bezala... batasunik eta osotasunik gabe.
|
|
|
—Loreak beren koloreetarik mintzatzen zaizkio Jainkoari eta beren koloreetarik dute Hura goratzen eta laudatzen, txoriek beren kantetarik, eta guk geure hitzarekin laudatu genuke, nola egiten baitute munduan diren poeta onek eta nola egin baitezakegu guhaurk
|
ere
haien skribu ederren irakurtzerakoan.
|
|
|
Edo ez ote dakik ezen gure arbasoen memoria lohitu behar duala, baldin ehundabatgarren kanoia Amaiurri beha paratzen baduk? Ordea, ez ote genuen guk
|
ere
haiek bezala jokatuko, haien kasuan bagina, nola haiek ere guk bezala jokatuko baitzuten, gure kasuan baleude. Zeren eta ulertzen baitut haien jokabidea, noiz eta Gaztelaren aurka aritu baitziren, eta ulertzen diat gure aitarena, noiz eta Nafarroako erregeordearekin solastu baitzen, gure jauregiaren berreskuratzeko asmotan; haatik, hirea ez diat ulertzen, zeren eta gure arbaso haiek aspaldi hil baitziren, eta bake sainduan utzi genitiztek...
|
|
|
Eta ahalketurik nengoen gauza haiek entzuten, Pedroren behakoa atxik ezinik... harik eta kopa bat arno eta bi kopa ere edan nituen arte, zeren eta Pedrok gizontzat hartu baininduen eta osabak ez zuen ezetzik erran. Eta, eskandalizaturik nengoen alde batetik, baina baita gogara ere bertzetik, gero eta gogarago, zeren eta arnoak ausart egiten baininduen, eta hala akabatu nuen nik
|
ere
haiek bezala, hondarrean, irrikarkaraka.
|
|
|
Segidan, osabak manatu bezala, txabolari su eman genionean, beheiti goiti egin zuten garrek —lasto su, laster su—, baita ene arimak
|
ere
haien hauts garreztatuekin batean, garrekin gar, amorioarekin amorio.
|
|
|
Harri eta zur behatzen zidaten, bai, untzikideek, baina ni
|
ere
haiek bezain harritua nengoen neure buruarekin. Zeren, egia bazen ere osaba Joanikotek umetarik ohitu ninduela gauzen gordetzerat eta disimulatzerat, bertze zerbait baitzen hura:
|
|
|
Ordea, badira biktoriak, galtzetik eta galtzapenetik gehiago dutenak eta ondore gaixtoak baizik ez dituztenak, eta ez dut dudarik ezen Faustorena eta Leliorena
|
ere
haietarik izan zela: izan ere, bizkarreko ederra hartu nuen, jaun An dré, noiz eta ohe gainean geundenok goiti beheiti amildu baikinen!
|
|
|
Libretak eta bolalumak lurrera egin zuten nire eskutik, zalapartaka, baita grabagailu beti piztuak
|
ere
haien ondotik. Bi neska mutiko ile busti begira gelditu zitzaizkidan, emakumea —Amagoia barik, Felicitas berriz— zutitzen zen bizkitartean.
|
|
2001
|
|
|
Espainian 46 Nazioarteko Txertaketa Zentro daude, Munduko Osasun Erakundeak onartuak. Urtetik urtera bisita gehiago jasotzen dituzten arren, oraindik bidaiari askok ez dakite haien osasuna
|
ere
haiekin oporretan joango dela. Ministerioak hartutako informazio neurriak areagotu egin ziren, urtetik urtera herrialde tropikal, exotiko edo garatze bidean dauden herrialdeetara bidaiari kopurua nabarmen handitu zelako.
|
|
|
Hori, ordea, ez da ohikoa gaur egun, hegaztien granjetan xantofilina oiloei eta beste pigmentu batzuei pentsua ematen baitzaie. Horrela lortzen da arrautza guztiak nahi den koloreko gorringoarekin jartzea, edozein dela
|
ere
haien elikadura. Nutrizio osaeraren taula (100 g elikagairen):
|
|
2002
|
|
|
Guztiok berezi dira euren artean hizkuntzaz, ohiturez eta legeez. Galiarrak Akitaniarrengandik Garona ibaiak bereizten ditu, eta Belgiarrengandik Marne eta Sena ibaiek.Guztion artetik indartsuenak Belgiarrak dira, probintziako kultura eta giza-ohituretatik arras urrun daudelako, merkatariak haiengana oso bakan heltzen direlako eta gogoak bigunkeriz hazteko direnak
|
ere
haiengana benetan oso gitxi eramaten dituztelako. Rhin ibaiaz bestaldean bizi diren Germaniarren auzokoak dira eta haiekin etengabeko gudaketan ari dira.
|
|
|
Horren guztiaren ondorioz, metalak gehiago edo gutxiago sartzen dira ingurumenean. Gainera, landare edo animalia jatorriko produktuak bildu, garraiatu, manipulatu, ontziratu edo kozinatzean, helburu horiek betetzeko erabiltzen diren erreminten eta tresnen metalak
|
ere
haiekin kontaktuan dagoen elikagairaino migratu daitezke. Nola sar daitezke metalak elikagaietan?
|
|
|
Ordu erdi barru iritsi beharrak ziren. Hilabete bat iragan zen azken aldikotz besarkatu zituenetik Sarritan idatzi arren, biziki urrun sentitzen zituen eta paper mutur horiek ez zuten inolaz
|
ere
haien gorputzeko berotasuna ordezkatzen.
|
|
|
Eta halaxe gertatuko zela zirudien, tabernari zegokionez bederen, zeren Orrondo, Txantoi nagusia eta Traukok jadanik Pol Poleko sarrera aldera bideratua baitzuten pausoa, eta berdin besteek
|
ere
haien atzetik. Handik gutxira, mostradore aurrean, ohiko multzoa osatuz bildu ziren denak.
|
|
|
Eta otu zait hau ere tesi multzo gisa jar nezakeela nik hemen, ikusteko zertan gelditu diren amets haiek. Orduan, apozauliak nola ibiltzen diren iturri hotzetan buztana mugituz bizitzaren indarra hartu nahian, hala baikenbiltzan gu
|
ere
haien tankeran alditik aldira igel egin nahian noizbait. Beti gustatu izan baitzait historia markatu duen pasadizo hura, Martin Luterok [7] 1517an bere lauretan hogeita hamabost tesi famatu haiek besapean hartu eta Wittenberg eko eliza [8] atarian iragarri zitueneko pasadizo hura.
|
|
|
Baina abertzaleak prest daude laguntzeko. Abertzale ez direnek, ostera, arazo ikusten dute beti euskara, eta nekez aurkituko duzu inoiz
|
ere
haiengandik atera dela euskararen aldeko ekitaldi garbi eta zinezkorik, politikaren katramilak bulkatua ez bada. Berez zerbait ederra eta aberasgarria den hori, konpondu beharreko eta konpondu ezinezko arazotzat jotzen da.
|
|
|
Gobernazioko funtzionario ezezagun batek bonba zati batzuk erakutsi zizkien bildutakoei. Zorroaga teniente eleaniztuna
|
ere
haiekin zebilen. Itzulpenak egin behar zituen.
|
|
|
Capon eta Berniard aske geratu ziren biharamunean. Ordurako Marriot
|
ere
haiekin zegoen, Fernandok ohartarazita.
|
|
2003
|
|
|
Arantzazuko Batzarraren osteko urte batzuetan Arantzazura udetan euskara ikasten etortzen ziren amerikar ikasleen euskarairakasle ere izan zen, Jon Bilbaoren eskariz, izan
|
ere
haiei ingelesez irakatsi beharra zegoen, eta gutxi ziren orduan hortarako gai zirenak.25 Aldi berean, esan behar da, Ameriketatik Euskal Herrira Jon Bilbaoren bitartez zetozen askok Oskillasoren etxea izan zutela aterbe. Amerikar euskalzaleen Arantzazuko udako ikastaro horietariko baten ezagutuko du Rudolf P. G. de Rijk hizkuntzala25 Udako Euskara eta euskal kultura ikastarook Reno-ko Unibertsitateko Euskal Ikaskuntzen Katedrak eraturik martxan jarri ziren 1967(?) inguruan Ustaritzgo Udako Unibertsitatearen barruan, eta handik urte bira Ustaritzen eta Arantzazun.
|
|
|
Ez da ahantzi behar, garai bertsuan, Espainiako erregeari eskubide bera emaiten ziola Erromako errege aita sainduak, baimen horren arabera bere gogara hauta zitzan Gaztelako, Aragoiko, Nafarroako apezpikuak, bai eta
|
ere
haien ondotik menperatu zituen beste lurralde eta kolonia guztietakoak.
|
|
|
Gero Iraultzaren III. Urteko Loreilaren 4.ean, Grégoirek berak proposatu zuen bigarren Deklarazio baten bozkatzea, Déclaration des droits des gens zeritzona, Populuen aldeko dekarazio horretan erranen baitzen. Populu guztiak, edozein izanik ere haiek osatzen duten herritarren kopurua eta zernahi izanik
|
ere
haiek hartzen duten lur eremua, osoki beren buruen jabe direla?, edo, hitzez hitz, indépendants et souverains.
|
|
|
Gero Iraultzaren III. Urteko Loreilaren 4.ean, Grégoirek berak proposatu zuen bigarren Deklarazio baten bozkatzea, Déclaration des droits des gens zeritzona, Populuen aldeko dekarazio horretan erranen baitzen. Populu guztiak, edozein izanik
|
ere
haiek osatzen duten herritarren kopurua eta zernahi izanik ere haiek hartzen duten lur eremua, osoki beren buruen jabe direla?, edo, hitzez hitz, indépendants et souverains.
|
|
|
Nazio Batuen Giza Eskubideak Sustatu eta Babesteko Azpibatzordeak lehen aldiz onartu du enpresa guztiei zuzendutako kode etiko bat, edozein delarik
|
ere
haien tamaina edo sektore ekonomikoa. Azpibatzordeak azaldu zuenez, kode hori Giza Eskubideen 1948ko deklarazio unibertsalaren interpretazio baimendu eta egiaztatua da, “etengabe aldatzen ari den mundu bati egokitua, non enpresek funtsezko papera jokatu baitute pertsonen eta herrien oinarrizko eskubideei eragiten dieten jarduketekin”.
|
|
|
Sinetsi, bai, sinetsi nituen behinola, baina tokitan zeuden. Gainera, apaiza
|
ere
haietakoa zen.
|
|
|
— Zure ustez, Sokrates, zein da maitasun eta desio horien zioa? Ez al zara konturatzen zein arraro jartzen diren animalia guztiak ume egin nahi dutenean, lurrekoak zein hegalariak, denak gaixoturik b eta maitasunez beteta lehenik elkarrekin batzearekiko eta bigarrenik jaioak elikatzearekiko, eta berauen alde prest daude baita ahulenak indartsuenekin ere borrokatzeko eta hiltzeko, eta baita gosez irauteko eta beste edozer egiteko
|
ere
haiek elikatzeagatik. Batek pentsa lezake gizakiek hori guztia arrazoituta egiten dutela, baina zein da animaliak maitasunez horrela betetzeko arrazoia?
|
|
|
Betebehar mota bi horiek baliatzen ditu Jainkoak gizartearen ordena osatzeko, bere kideak batzen bigarren legearen jardueran. Eta eurotako bakoitzari dagozkion eginbeharrak zehazten dituenez, horra hor, eurok azalarazten dizkiguten ezaugarrietan aurkitzen direla pertsona bakoitzari justiziak eta ekitateak eskatzen dizkiotenak, lehenengo edo bigarren klasekoa izanik
|
ere
haiek bete behar dituztenak.
|
|
2004
|
|
|
Baina alternatibak ezker abertzalearen mundu soziologikotik etorri behar luke. Mundu horretan ari diren askok ez du alternatibarik, eta arazo hori batez
|
ere
haiek konpondu behar dute, ETAren ondorengo gizarte politikoa ezker abertzaleak konpondu behar du, hori ez da EAJren arazoa, ezker abertzale soziologikoarena baizik. Hauteskundeetan ezkerreko abertzaletasuna hiru auto definizioetan bildu da:
|
|
|
Azken zortzi urteen ostean Madrilen ez dago gatazkari buruzko informazio zuzenik, informazioak subjektiboak dira. Ez gaituztela ulertzen esaten dugu, baina autokritika egin beharra daukagu, baliteke guk
|
ere
haiei denbora eta esfortzu aski eskaini ez izana.
|
|
|
Eta, hala ere, libre utziko balute, inork ez dio ezer berdinduko, holakorik berdin ezina dela jakitun sobra ere. Momentuz, Frantziakoak ez dira hauek bezain aditu, tartean eta tarteka bide hori ibili nahiko luketenak ezagutzen badira
|
ere
haien lerrotan. Eta atxilotuek ez dute nonbait tortura sala dezaten ETAren agindurik.
|
|
|
Gero ohe gainean eseri zen argazkiei begira. Ni
|
ere
haiei so geratu nintzen. Euretariko bi, emakume bat eta gizonezko bat?, adinagatik, Suharen gurasoak zirela pentsatu nuen.
|
|
|
Sabino Aranaren asmoa egutegi horiek argitaratzean, erdal izenei euskal itxura ematea izango da, ez inola
|
ere
haiek euskaratzea, adibidez, gaztelaniaz ko Pedro-ri Atxa deituz, Pablo-ri Txiki, Justo ri Zuzen, edo Florencio ri Lora tsu. Ez zuen hala egin nahi izan bere alderdi jeltzaleari zerion katolikotasun izaeragatik.
|
|
|
Izan ere, Eusko Jaurlaritzak aurreko urteetan emandako diru laguntzak instituzionalizatu eta arautu egin zituen, bai eta nabarmen igo
|
ere
haien kopuruak. Zortzi urtez —1984.etik 1991.era— luzatu zituen laguntzak, eta haien ezaugarri garrantzitsua izan zen behartu egiten zirela onuradunak filmaren grabaketa Euskadin bertan burutzera eta ordainketen %75 gutxienez (aktore nagusiak kenduta) Euskadin egoitza edo bizilekua izango zuten pertsona eta enpresei egitera, baldintza hauek produkzioa Euskadira lotzea zutelarik helburu.
|
|
2005
|
|
|
Anti euskaldun, homofobo, matxista... irudikatzeko madrildarrak? Hain zuzen
|
ere
haiek euskaldunekin egiten dutena...
|
|
|
Gurasoek jostailu denda bat zuten, ta han egoten zen Aingeru
|
ere
haiei laguntzen. Baina abiadore izan nahi zuen, abiadore.
|
|
|
Miren eta Maddalen afaltzera joan ziren. Peru
|
ere
haiekin joan zen (EGLU III 2.18)
|
|
|
Badaki gainontzeko lagunek ere koadrilan onartuko dutela. Baina badaki, halaber, bera
|
ere
haien pareko bilakatuko dela.
|
|
|
Haiek ere ez al ziren ba mezetan ibili txikitan? Ez al nituen nik
|
ere
haien bakero eta kamiseta berdinak janzten. Denek entzuten zuten musika entzuten nuen nik ere, nahiz eta, egia esanda, ez jakin ska eta hip hop a bereizten.
|
|
2006
|
|
|
Eszeptizismo bizitzazale bat. Ezin ditut gauzak bete betean sinetsi, hala
|
ere
haiei buruz gogoeta egiten dut jarrera eszeptikotik, baina horrek ez dit bizitzan sinestea kentzen.
|
|
|
Baina baliteke Shakespeare handiak
|
ere
haien botereen berri eduki izana.
|
|
|
17 kasutan, kodearen 1 araua hautsi da, hau ezartzen baitu: «Adingabeei zuzendutako elikagai eta edarien publizitatea indarrean dagoen legeriari egokituko zaio, edozein dela
|
ere
haien edukia, hedabidea edo hartzen duen modua». Beste kasu batean, 10 araua urratu da, hau ezartzen baitu:
|
|
|
Eskola uztea da immigrazioaren arrazoi nagusietako bat; haur gehienek eskola utzi zuten lehen hezkuntzako seigarren mailan edo bigarren hezkuntzako lehen mailan. Haurren lan baldintza kaskarrak, ordainsari eskasa eta perspektibarik eza
|
ere
haien immigrazioaren beste arrazoi batzuk dira.
|
|
|
Azken finean, prebentzioz jardun behar da, etxebizitzaren egituran arriskutsuak izan daitezkeen irregulartasunak edo hutsuneak saihesteko, eta, ondorioz, arriskuak ekar diezazkiekete bai maizterrei, bizilagunei eta jabeei, bai oinezkoei eta oinezkoei. Horrela, ITE da eraikinek katalogazioaren eta adinaren arabera pasatu behar duten ikuskapena, beren segurtasun egoera egiaztatzeko, edozein dela
|
ere
haien helburua (etxebizitzak, bulegoak, fabrikak, etab.). Beraz, edozein higiezin motaren jabe guztiek pasatu dute azterketa. Jabekideen komunitate bateko etxebizitza edo lokalen kasuan, ikuskatzeko betebeharra komunitateari berari dagokio.
|
|
|
Gaurtik aurrera (azaroaren 6a), Europar Batasuneko (EB) aireko segurtasunari buruzko araudi berria jarriko da indarrean aireportu guztietan, eskuko ekipajean eraman daitezkeen likido, gel eta aerosolen kopurua murrizteko. Neurri berriak Erresuma Batutik irteten diren edo AEBn irteera eta helmuga duten hegaldiei aplikatzen zitzaizkien, eta, orain, EBko, Norvegiako, Islandiako eta Suitzako edozein aireportutatik irteten diren bidaiari guztiei eragingo diete, edozein dela
|
ere
haien helmuga. Eskuko ekipajean xarabeak edo edariak, bainurako gela, xanpua, kremak, lozioak, koloniak, hortzetako pasta, desodoranteak (aerosolean edo barran), aparrak eta bizarra egiteko gelak edo antzeko trinkotasuna duen beste edozein substantzia eramateko asmoa duten bidaiariek kontuan hartu dute 100 mililitro baino edukiera txikiagoa duten banakako ontzietan baino ezin dituztela eraman.
|
|
|
Enpresa berri batzuk ere sortzen dira tartean egun guziz handitzen ari den ipotxa, Nafarroako Frontis. Atzerriko telebistako kateak
|
ere
haien interesa erakutsi dute. Pilotatik haien ogibidea egin duten lagun aunitz dira.
|
|
|
Sancta Maria, filios tuos adjuva! Gerra ondoren
|
ere
haietako batzuk ikusten jarraitu nuen.
|
|
|
Ez Errusiako eliza ortodoxoak, eta ezta Errusiako gizarteak ere, ez zuen begi onez ikusten homosexualitatea; are gehiago, bekatu likits, itsusi eta larria zen inola
|
ere
haien begietan, baina aristokraziaren diruak nahiz Yusupov familiaren ahalguztitasunak edozer gauza estal zezakeen, eta hala gertatzen zen ia beti: aristokraten edozein gehiegikeria edo jokaera desegoki diruak konpontzen zuen.
|
|
|
Afaria finitzean, sorginkeria berriz ere! Aitatxirengandik aparte, abaurretarrekin batean ateratzen nintzen kaperatik, berriz
|
ere
haietariko bat.
|
|
|
Aitatxik maiz lanpetzen zituen Donapaleuko notarioak, gazteluzaintzaren administrazioari loturiko izkribuekin. Hain segur
|
ere
haiek arinduko zioten irakurketaren nekea, baita, halakorik izatekotan, idazketarena. Beharbada horren beharrik ere ez zuen izanen.
|
|
|
Bidean urrats batzuk eginda, gibelean sumatu nituen, beren artean murmurika. Ez ziren nirekin taldea osatzeko adina hurbildu, ezta ni gelditu
|
ere
haien zain. Oren batzuk geroago, haragi errearen albistea ekarri zigun haizeak, estakuru ona lagunei tartea laburtzeko parada emateko.
|
|
|
Jende asko ikusi dugu ETA haren inguruan Zarautzen. Eta ni
|
ere
haien inguruan ibili nintzen. Haien mandataria izan nintzen.
|
|
|
Kojeve umorista bat zen, eta biziki gogoko zituen ekialdeko paradoxa pentsarazleak. Sanskritoz ongi zekien, hagitz maite zituen geishak, batez
|
ere
haiekin solastatzeko. Bestalde, azaldu zuenez geroztik ia urtero aldatu zuen Historiaren amaierak munduan eta gizakiarengan eragindako egoeraren deskribapena.
|
|
|
Eta egin dute gora atzeko pasaiariek. Eta ni neu
|
ere
haiekin kanpora joatekotan izan naiz. Baina txoferrak egoteko esan:
|
|
2007
|
|
|
astearte gauero trinketera doaz lagunekin pala antxa partida egitera eta gainera gorputza zaintzen dute honi esker!; urtero Astigarraga edo Hernaniko sagarnotegi batera doaz lagun talde handian eta maite dute poteatzea. Herriko Taberna batean" kaña" baten eskatzea ekintza euskalzalea izan daiteke
|
ere
haien baitan. Euskaldunak dira euskararik gabe eta aski zaie.
|
|
|
STEVE: Eta zuek
|
ere
haiek ikus ditzakezue.
|
|
|
Ikerketa eta garapen sistema gobernatzen dutenen esku sartzea funtsezkoadelarik ikerketen aukeratzean eta erabileran, pentsatzekoa da lehenetsiko direnirizpideak, bilakaerak eta helburuak
|
ere
haien araberakoak gertatuko direla. Ez diranolanahikoak ikerketa eta garapen sistemari buruzko zehaztapen biak:
|
|
|
Nerabeen ustez, adiskidetasun harremanak elkarrenganako konfiantzan, intimitatean, afektuan, komunikazioan eta ezagutzan oinarritutako iraupen handikoharremanak dira (Fuentes eta Melero, 1997). Nerabeek lagunak balioesten dituztebatez
|
ere
haien ezaugarri psikologikoengatik, eta, ondorioz, bakardadea, tristura, depresioa eta antzeko arazo psikologikoak gainditzeko pertsonarik egokienakdirela uste izaten dute. Lagunak arazoak gainditzeko elkarri laguntza ematendioten eta leialtasuna adierazten duten pertsonatzat hartzen dituzte (Fuentes etaMelero, 1997).
|
|
|
sentsuak ukitzen dituzten objektuek akuilatua eta ezagutzako materiala
|
ere
haiek emanda ez balitz?). Baina, esan dezagun, ezagutzaren naturaren arabera, ezagutzan dena ez da sentsuetatiko edo sentigarria, ezpada aspektu intelektual edo adigarria ere aintzat hartu behar da horretan:
|
|
|
Horrez gain, beharrezkotzat jotzen du hezkuntza espazioek behar adina instalazio izatea kirol eta fisika jardueretarako, eta haien kokapenak kontuan izatea bizimodu osasuntsu eta aktiboa sustatzea. Arreta berezia jartzen du zenbait kontsumitzaile taldek merezi dutela, batez
|
ere
haien inguruabarrak kontuan hartuta. Hala, gizarte ekonomiako eta hezkuntza maila txikiagoko gizarte egoera ahuleko taldeei iruditzen zaie horrelako arazoak izateko joera handiagoa dutela, eta informazio kanpainak ez direla haietara iristeko tresnarik onena, eta harreman zuzena eta kasuan kasuko tokiko beharretara eta kolektibitatearen profilera egokitzea proposatzen dute.
|
|
|
Indiara bidaiatzea" urrezko ametsa" izan zen beti, eta gaur egun, 81 urterekin, badaki han egon nahi duela. Baztertutako pertsonak beti izan dira, eta hala dira oraindik
|
ere
haien helburu nagusia, batez ere emakumeak. Horrela bakarrik azaltzen da 10 urtez Mumbaiko aldirietako txaboletan beste bat bezala bizitzea eta 1984an Creative Handicrafts (CH) bidezko merkataritzako kooperatiba sortzea.
|
|
|
Guraso elkarteak bere aldetik asanbladak antolatzen ditu, gai zehatzen inguruan eztabaidatzeko. Haurrak igerilekura eramateko ardura gurasoek dute, kulturako hainbat ekintza
|
ere
haiek antolatzen dituzte, meriendak…, ardura asko hartzen dute. Kanpotik etorritako haurrak hartzeko plan berezirik ba al duzue?
|
|
|
Emazteek, haurrak ondoan, martxan ezarri bezain laster motorrak, brustaka gibelarazi zituzten kamionetak bide hertsi  hartarik ateratzeko gisan, eta eskuinera buruz urrundu ziren... Gu
|
ere
haien gibeletik.
|
|
|
Turista haiek, beren auto bikainekin, berinak ongi zerratuak nahiz kanpoan bero egin, emeki emeki karrika nagusian barna doazenak... herriko etxeak eta herrikoak bederazka ontsa begiztatuz, zooan balira bezala... Baina ez dira ohartzen
|
ere
haiek direla haiek, guretako ziminoak!
|
|
2008
|
|
|
Horrek eragina izan zuen, noski, beren asmoetan: diru gutxiago geratu zitzaien beste proiektu batzuetan gastatzeko, eta telefonoa eta faxa
|
ere
haiek ordaindu behar izan zuten.
|
|
|
Begirale arrotzak egiazta zezakeen, halaber, nola tratatzen zituen ama nagusiak beste taldeko lekaimeak, sor Klararen alde lerratutakoak, moja bakoitzak beste mojen aurrean astero egin ohi zuèn aitortzan, batean hemendik eta bestean handik zirikatzen zituela, baita nola bidaltzen zizkien
|
ere
haiei maiz, bere aldekoei baino maizago bai bederen, behar bezala egindako estatitiska batek gezurtaezinki egiazta zezakeenez, etxeko lanik umiliagarrienak, hala nola kaperako eta geletako zoruen garbiketa, komunena, eta abar; ama nagusiaren jokabide hura, haatik, are nabarmenago egiten zen nobizien kasuan:
|
|
|
Beraz bilketa lan guztietan, beti gai hutsuneak aurki genitzake. Bestalde berriemaileekin harremanetan
|
ere
haien hizkuntza ahule ziak eta hutsuneak ager daitezke. Horregatik Azkueren obra baloratzeko unean garaia, giroa eta jendeak kontutan hartu behar ditugu.
|
|
|
b Eta halatan da gure Iainkoa
|
ere
hetarik gutiziosago, desoriosago, eta zaleago
|
|
|
Behin, duela zenbait urte, Gipuzkoako Diputazioaren jauregian eman dako hitzaldi bikain batean, Jose Ignazio Ansorena maisuak azaldu zigun oraingo txistuak ez direla lehengoak bezalakoak. Antzinakoek bestelako musika eskala zeukaten, eta Europan oraingo pentagramak arautu zirenean, gure txistu tradizionalek berak
|
ere
haietara egokitu beharra izan zuten, gutxi gorabehera Iztuetaren garaian, eta ordutik aurrera lehenagoko euskal musika zaharra molde berrietara egokituz joan zen. Era berean, euskarazko hitz batzuek ere denboran zehar homologatu beharra izan dute, behialako aste gunen eta hilabeteen izenetatik hasita, gaurko euskaldunon adierazteko pre miak asetzeko.
|
|
|
Bigarren Hezkuntzako kolegioetara biltzen diren haurrak eskualde ezberdinetakoak dira, azpieuskalki eta euskalki ezberdinak mintzo direnak. Gauzak horrela, haurrak
|
ere
haien artean, frantsesa erabiltzen ez dutelarik, batueraz mintzo dira, Iparralde osoan erabiltzen diren forma lexikal eta fonetiko fonologiko batzuk erabiliz. Salbuespen bakarra toki berekoak diren haurren artean gertatzen da.
|
|
|
Prezio gehigarririk gabe, automobilaren zaintza eta asegurua barne hartzen dituen zerbitzua. Madrildik edo Bartzelonatik tarifa osoko billetearekin hegan egiten duten Business eta Business Plus (lehen klasearen antzekoa) bezeroei ematen die prestazio hori Iberiak, baita Iberia Plus Platino eta Ororen titular direnei ere, edozein dela
|
ere
haien tarifa eta mota. Doako aparkaleku zerbitzua hiru egunekoa da Kanariar Uharteetara, Europara, Ekialde Ertainera eta Afrikara joateko, eta zazpi egunekoa Amerikara, Hegoafrikara, Lakuetara, Dakarrera eta Malabora joateko.
|
|
|
Bakoitzak herrialde hori aukeratzeko arrazoiak, bidaiatzeko modua, bertakoekin izandako harremanak eta aurkitutako trabak kontatu zizkigun, baita ikusitako paisaien hainbat argazki erakutsi ere. Gu
|
ere
haiekin ibili gara astebetez, arratsalde bakoitzean mundu zahar honetako kontinente batetik, eta guzti hori Deriotik mugitu gabe. Eskerrik asko gurekin esperientzia hori konpartitu nahi izan duzuen guztiei, nik, behintzat, asko disfrutatu dut eta!
|
|
|
Hogeita hamar lagunek osatzen dute taldea, eta 1980 urtetik ari dira hiriko kaleak girotzen. Aste Nagusian
|
ere
haien eta beste hainbat fanfarreren doinuak entzuteko aukera dago.
|
|
|
Agotetako asko eskulangileak ziren, eta Santxotenak
|
ere
haien pausoei jarraitu die, eskulturaren bitartez. Diskriminatzen zena gurtzarako aitzakia bilakatu du artistak, beraz.
|
|
|
Bost urte besterik iraun ez bazuen ere taldeak nahiko arrakasta izan zuen, eta belaunaldi batentzat erreferentzia bihurtu zen. Gaur egun
|
ere
haiek egindako kantuak entzun daitezke bazkarietan edo euskal kantu txapelketetan, errate baterako Arratsalde Honetan edo Mariñelaren zai.
|
|
|
Tolosako lehen bi partida ertainak aipatu arren, miarriztarrek ez dute haien burua faboritotzat. Haiek
|
ere
haien zailtasunak eman dituzte aitzinean. Zailtasun horiek, berdegunean egon ordez, eritetxean dauden jokalarien kopuruan laburbilttzen dira.
|
|
|
Biek berdinduta irabazi zuten Ipar Euskal Herriko Bertsolari Txapelketaren lehen kanporaketa 336,5 punturekin. Bidenabar bertan banatzen ziren finalerako txartelak
|
ere
haienak egin zituzten. Atzokoa ez zen ezustekoa izan, Colinak urte mordoxka baitaramatza maila hoberenean, eta Arzallusek anaiak irekitako bidea segitzen baitu.Bi lapurtarrek saio txukun eta polita egin zuten, eta elkarrekin aritzea tokatu zitzaienean maila ederra erakutsi zuten.
|
|
|
Aurrerantzean
|
ere
haien konpromisoari eutsiko diote, baina haien lekukoa nork hartuko begira daude. “Batzuk urte asko daramatzate.
|
|
|
Txapelketa nagusira joatea segur diren bi daude, Amets Arzallus eta Sustrai Colina. Txapelketen esperientzia handiena
|
ere
haiek biek dute. Duen ibilbide aberatsa ikusirik, orain arteko txapelketan Iparraldeko ordezkari gisa parte hartu duela dio Arzallusek:
|
|
|
Alde horretatik asko dute ikasteko zenbaitzuek. Nik ere kirolari ohi moduan sinatu dut, nahiz eta jada pixka bat urrun sentitu, izan ginenak
|
ere
haiekin gaudela adieraztea garrantzitsua dela uste dut. Agiriak egun Euskal Herriko kirolak ofizialtasunaren bidean dituen oztopoen mamia azaltzeaz gain, futbolarien konpromisoa berretsi eta beste pauso batzuk emateko prestutasuna azaltzen du.
|
|
|
Dorronsorok, urte hauetan guztietan gizarteak eman dien babesa eskertu du. Hala ere, 70 urtetan alderdi ezkertiar bakar bat
|
ere
haiekin ez gogoratu izanak «tristatu» egiten du. «Alderdien utzikeria erabatekoa izan da».
|
|
|
Besteak beste, auto berrien eta auto erabilien hornitzaileek, konponketa tailerrek eta autoak garbitzeaz arduraturikoek hainbat zerbitzu eskaintzen dizkiete iparramerikarren oinarrizko gai horren erabiltzaileei. Iparramerrikarren berezko ezaugarri bihurtu dira autoak, Chevroleta
|
ere
haien sagar tartaren eta beisbolaren ondoan egoteraino.
|
|
|
Leire Olabarria, Naroa Agirre, Maider Unda, Mikel Odriozola eta Samuel Sanchez. Edurne Pasabanek
|
ere
haiekin batera abestuko du.
|
|
|
Artistentzat
|
ere
haien lanak erakusteko primerako aukera da Udagoieneko Ostera. Guztira, hamaika musika eta antzerki talde jarriko ditu dantzan kultur zirkuituak, 50 artista baino gehiago:
|
|
|
Begirale arrotzak egiazta zezakeen, halaber, nola tratatzen zituen ama nagusiak beste taldeko lekaimeak, sor Klararen alde lerratutakoak, moja bakoitzak beste mojen aurrean astero egin ohi zuèn aitortzan, batean hemendik eta bestean handik zirikatzen zituela, baita nola bidaltzen zizkien
|
ere
haiei maiz –bere aldekoei baino maizago bai bederen, behar bezala egindako estatitiska batek gezurtaezinki egiazta zezakeenez– etxeko lanik umiliagarrienak, hala nola kaperako eta geletako zoruen garbiketa, komunena, eta abar; ama nagusiaren jokabide hura, haatik, are nabarmenago egiten zen nobizien kasuan: bederatzi nobizietatik lau ziren sor Klararen aldeko, eta lau hauen artean Ernestina estutzen zuen bereziki, Ernestina zen bezalakoa zelako, gaitasun handia zuèn neska baliotsu bezain bertutetsua, bai, baina bere akatsa zuena:
|
|
|
" Tximu hori" deitzen die txinatarrei zein japoniarrei, eta nik ez dakit zerbait esan nukeen, zuzentasun politikoaren mesedetan, ala ez. Gelakideek behintzat ez dute aztoramendurik erakusten, nahiz eta, egia osoa esateko, ez dagoen asiar jatorriko ikasle bakar bat
|
ere
haien artean.
|
|
|
infotainment diote Inperioaren bihotzean. Ulertu beharra dago gu geu
|
ere
haiek bezalakoxeak garela.
|
|
|
Baina orain arte esandakoaz gain, immigranteen kolektibo horiek, euskara ez den beste hizkuntzaren bat eta euskalduna ez den beste identitate bat duten horiek, bi arazoak beren arazoak ere badirela sentitzeko, nahitaezkoa litzateke guk geuk
|
ere
haien arazoak gureak ere badirela sentitzea. Analisigileek, kultura aniztasuneko bizikidetzari buruzko azken eztabaidetan," aitortze politikak" deitzen diote horri.
|
|
2009
|
|
|
Komunitate handietan hartara, ikurrak garrantzizkoak dira taldekideak identifikatu eta norbera taldearekin identifikatzeko. Izan
|
ere
haien bitartez egiten baitugu besteekiko identifikazioa. Esan beharrik ez dago informazioaren jendartean bereziki gogoangarria dela fenomeno hau:
|
|
|
Geure buruak bilatzen ditugu han apika. Iragan horren bila, Gandiaga ez da joan neopaganismo baten ildotik, jainko(?) zaharrei basoihanetan aldareak ezarriz, esne eta gurin eta loreak edota odolezko hilgarriak
|
ere
haiei opaltzeko, sasiakelarre poetikoak gau festetan ospatu dituztenen bidetik are ezago. Ordea, iragan hura bere barnean egosiz, bere mentalitatean eta fede kristauan eboluzionatuz joan da, zabalduz.
|
|
|
–Ceren, irakurtzen duzu Leizarraga baitan?, nola [Jainkoa] bere obrez manifestatu içan baitzaicu: hala guc
|
ere
hetan hura bilhatu behar baitugu? (. Fedeco Articuluez?).
|
|
|
...agenteen kontrako iritzian; hortik aurrera, Euskal Herriko prentsan, gasteiztarrak finkaturiko agente haien kontrako kritika ereduri jarraituko zaio24 Dena den lehenagotik ere bazegoen pertsonaia hauen berri jakiteko asmoa, 1881ean Bizkaiko Aldundiak probintziako udalei bidalitako inkesta batean azaltzen den bezala25 Baina «amu» horien jardunaren berri ez zen ordu arte isilean egon, lehenagotik
|
ere
haien inguruko berriak prentsan azaldu izan ziren, nahiz eta neurri txikiago batean izan. Ikertzen ari garen garaia baino lehenago, aipamen batzuk badaude, esaterako 1860an Irurac Bat egunkarian, Baionako portutik «engainaturik zihoazen gizon emakume multzo ugari» ateratzen zirela esaten zen eta herrietako alkateei «gantxoen jarduna zaintzeko» eskatzen zieten26 El Eco Vascongado n ere honako hau aipatzen da:
|
|
|
Gero, ordea, politikan horren itzulpena egitean, ez da horren translazioa hain erraza eta horrek ere bere kostuak izaten ditu, bainanik balantze ona egingo nuke. Nik uste batzuetan haiek jardun nahi izate hori etaborondate hori badagoela ulertu dutela eta nik
|
ere
haiek ulertu ditudala; nik ustehor elkarrengandik ikasi dugula eta garrantzitsuena, komunikazioa egon dela.
|
|
|
Hain zuzen
|
ere
haiek izan ziren, besteak beste, euskal irratigintzaren historiako mugarri garrantzitsu baten sustatzaile eta antolatzaileak; Donostian ospaturiko 24 ordu euskaraz irratsaio/ jaialdi arrakastatsuaz ari gara: 1976ko martxoaren 27an izan zen hori, Espainiako trantsizio politikoaren zurrunbiloaren erdi erdian; Donostia, Loiola, Iruñea eta Bilboko Herri Irratien ekimenez eta Jose Ramon Belokiren zuzendaritzapean egin ziren nola emankizun jarraitua hala amaierako jaialdia (Donostiako Belodromoko festa erraldoi hura).
|
|
|
Era berean, patronatu baten fundazioak ez du esan nahi Elizak fundatzailearekiko obligazioak hartzen dituenik. Mendeak pasatu ahala, Elizak fundatzaileei nolabaiteko laguntzak eman behar zitzaizkiela ikusi zuen, horrela bestelako fededunek
|
ere
haien ereduari jarraituko lioketelako. Berez, patronatu zuzenbidean bi patronatu mota ezberdindu behar dira:
|
|
|
Etxe partikularretan egiten diren lapurretetan, lapurrek aldez aurretik egiten dute zaintza eta behaketa lana. Herritarrek helburuak adierazten dituzten sinboloei ematen dieten sinesgarritasuna hain da handia non Interneteko eztabaida foro eta espazioetan
|
ere
haiei buruzko informazioa partekatzen baita. Eta komunikabide batzuetan dokumentu bat eman da horiek interpretatzeko.
|
|
|
Doktrina bateratzeko balio duen kasua kartoizko bilgarriak egiten dituen enpresa bat da. Haren iritziz, betebehar hori “ezin da interpretatu estatutu hitzarmenaren zentzu hertsian, baizik eta orokorrean, negoziazio kolektiboko tresnak barne hartzen dituena, edozein dela
|
ere
haien izaera eta eraginkortasuna, betiere praktikan aplikazio orokor bat badute enpresa erabiltzailean”. Izan ere, aldi baterako langileen ordainsariak beren eginkizunak betetzen dituzten enpresako plantillakoak baino handiagoak ere izan daitezke, haien eta ABLEaren arteko hitzarmenaren bidez. 189.000 kontratu hilean Francisco Aranda Manzano Espainiako Aldi Baterako Laneko Enpresa Handien Elkarteko presidenteak (AGETT) CONSUMER eroski ri egindako elkarrizketa batean adierazi duenez, 1999az geroztik, ABLE baten bidez kontratatutako langileak “enpresa erabiltzaileak kontratatzen duen kopuru bera kobratzen du”.
|