|
2000
|
|
|
–Oraindik
|
ere
gizon gordina zegoena hola bukatzea ere...
|
|
|
Eta hain ziren guztizkoak ene pentsu haiek eta hain gibelaezina ene deliberamendua, non berehala abiatu bainintzen aitaganantz, oinazturak hartua bezala, Mattin eta Elbira beren atsegin lohian utzirik. ...ren boza, eta boz hark erran zidan ezen ene ohorea —zinezkoa eta minezkoa, eta ez txantxetakoa— jokoan zegoela eta zina hausteko eta hausteko, zeren eta ez bainengoen zinaren betetzerat behartua, zinezko ohorea ohorezko zinaren gainetik zegoenean; eta erraiten zidan, bertze hitz batzuekin, ezen gizon jokatu behar nuela eta ezin jar nezakeela neure gizontasuna kolokan eta kordokan, nihaur
|
ere
gizon nintzenez gero, eta hargatik sentikortu eta anaiarekin muturtu egin behar nuela, eta ez memelo eta lolo ezdeus bat bezala geratu, besoak uztarturik; eta erran zidan, azkenik, ezen osaba Joanikotek guztiz ulertuko zuela ene jokabidea, segur baietz, zeren hura ere gizon baitzen, eta amorosturik zegoen gainerat, ni bezala, eta ulertu behar zituen gizon baten obligantzak eta eginbeharrak, amoro... Eta joan nintzen aitaren langelarat, baina ez nuen ediren; eta baterat eta bertzerat joan nintzen, eta hura nehon ez...
|
|
|
Eta hain ziren guztizkoak ene pentsu haiek eta hain gibelaezina ene deliberamendua, non berehala abiatu bainintzen aitaganantz, oinazturak hartua bezala, Mattin eta Elbira beren atsegin lohian utzirik. ...n zidan, bertze hitz batzuekin, ezen gizon jokatu behar nuela eta ezin jar nezakeela neure gizontasuna kolokan eta kordokan, nihaur ere gizon nintzenez gero, eta hargatik sentikortu eta anaiarekin muturtu egin behar nuela, eta ez memelo eta lolo ezdeus bat bezala geratu, besoak uztarturik; eta erran zidan, azkenik, ezen osaba Joanikotek guztiz ulertuko zuela ene jokabidea, segur baietz, zeren hura
|
ere
gizon baitzen, eta amorosturik zegoen gainerat, ni bezala, eta ulertu behar zituen gizon baten obligantzak eta eginbeharrak, amorosiaz denaz bezainbatean. Eta joan nintzen aitaren langelarat, baina ez nuen ediren; eta baterat eta bertzerat joan nintzen, eta hura nehon ez...
|
|
|
Eta nik galdetzen diot neure buruari eta galdetzen dizut zuri, jaun André: baldin indiar gorriak han bizi baziren eta gu hemen, eta baldin guztiak ere beldur berak lotzen bagintuen, ez ote zen eta ez ote da guztiak
|
ere
gizon garelako, gizon zuria edo indiar gorria izan aitzin, eta funtsean eta azken finean berdin samarrak garelako?
|
|
|
Eta ez ote dakik, berdinzki, ezen ezpata bat gutiagorekin nekez egin ahal izanen diegula buru peril guztiei, zeren, baldin jende guztiek erran digutena egia bada, munduan diren ezpata guztiak ere guti izan daitezkeen...? —eta, batean Antoniori eta bertzean neuri, bioi ere mesprezuz so egiten zigula, zeren eta ni
|
ere
gizon ezpatarik gabea bainintzen, bizar peitua izaiteaz gain, erran zigun—: Ederra nagok ni bi oilo hauen artean...
|
|
|
loteria, kiniela, lotoa, herentziaren bat. Ezetz esaten zion zerbatiek, baina; ez zegoela halakorik, kontu ilunagoetan sartuta zegoela inondik
|
ere
gizon iheskor eta patxadagabe hura.
|
|
|
" Lo egiteko toki bila zabiltza?", esan zion, azkenik, korbatako gizonak; eta, esan zuen moduagatik, erantzuna biziki interesatzen zitzaiola zirudien. " Agian bai", esan zuen Xanek, zuhurki, hartara hala
|
ere
gizonak informazio baliagarriren bat emango ziolakoan. " Benta Zaharra itxita dago", esan zuen gizonak, eta Xani haren doinuan erdeinu pixka bat nabaritzea iruditu zitzaion.
|
|
2001
|
|
|
Ezkontza istiluak daudenean, emazteak alferrik jotzen du poliziarengana. Poliziek
|
ere
gizonaren nagusigoa onartua dute.
|
|
|
Gizona gizon denez gero, zer den galdezka ari da. Etengabeko galdegite hau ez da oraindik bukatu, ezta bukatuko
|
ere
gizona gizon deino. Erantzunak asko dira; gogo betekorik, ordea, ez.
|
|
2002
|
|
|
Ximino gazteak ba zituen lehendanik
|
ere
gizonarekiko zalantzak, harako Darwin-en idatziren bat irakurri zuenez gero.
|
|
|
Zein dira zure hiria eta zure gurasoak?». Han
|
ere
gizon jakintsuak aurkitzeaz poztu zen Klaudio; bere Historiak irakurriko zituenen bat aurkitzeko itxaropena sortu zitzaion. Hortaz bera ere Zesar dela adieraztearren Homeroren batez erantzun zuen:
|
|
|
Brotonsen arabera, kontraesana da botika hori diabetikoei eta paraplejikoei ez finantzatzea, kontuan hartuta beste tratamendu inbaditzaile batzuek gizarte segurantzaren estaldura dutela. Gizarte horiek
|
ere
gizonen osasun sexualari buruzko dekalogoa egin dute, gizarteak gaixotasun horren inguruan sortutako “mito” eta “desinformazio” batzuk baztertzen saiatzeko. Hala, diote sexualitatea “oinarrizko giza eskubidea” dela, eta erekzioaren disfuntzioa “oso arazo arrunta” dela, eta horri buruz “normaltasunez” hitz egin behar dela.
|
|
|
Adin taldea edozein dela ere, tasa espezifikoak beti handiagoak dira gizonezkoetan emakumezkoetan baino, eta bi kasuetan arrisku bereziko unea dago 15 eta 24 urte artean. Banaketa hori beste herrialde batzuetan deskribatutakoaren antzekoa da, eta gazteak (batez
|
ere
gizonak) errepideko istripuaren ondorioz heriotza izateko arrisku handiena duen taldea dira. Hain zuzen ere, Trafiko Zuzendaritza Nagusiak (DGT) Interneten duen aldizkarian adierazi duenez, “alkohola faktore erabakigarria da zirkulazio istripuak sortzeko”.
|
|
|
–Beraz, ikasle maiteok, zuek Espainiarenganako begirunean eta Espainiarenganako maitasunean heztea izango da ene helburua, zeren, nola Elkano izan baitzen, euskalduna izateagatik, bi aldiz espainiar, munduari bira emanez Espainia are handiagoa egiten zuela, halaxe hartu baitzenukete zuek
|
ere
gizon hura eredutzat, zeuen mundu partikularrari ematen dizkiozuen eguneroko birak –zeuen obra eta ekintza onak, alegia– Espainiari eskainiz. Zeren Espainiari leial izatea izan baitaiteke, ausaz, Jainkoari leial izateko modurik ederrena.
|
|
2003
|
|
|
Zergatik sentitzen zuen alboko gorputzak bere azalaren desio uhinak xurgatu besterik ez zituela egiten, ordainetan ezer igorri barik? Ahulduta sentitu zen, gizonaren magnetismo antzeko zerbaitek ezinbestean erakarrita; eta hala
|
ere
gizon beraren beste indar batek zeharo geldiarazita.
|
|
|
Eztare hitz orotan fida
|
ere
gizona.
|
|
|
Ez dute menturaz denek Martinetek bezala ikusten tresna hori, hots bi mailatan artikulatzen den sistemaren itxuran, baina ikerle guztiek aitortzen dute, beste komunikabiderik baldin badu
|
ere
gizonak, abere askok bezala, eta komunikatzetik at, atsegin propiorako adibidez, erabil badaiteke ere komunikabide hau, Hizkuntza dela gizaberearen komunikabide propioa eta lehena, beste abere mota guztietarik gizona bereizten duena.
|
|
|
mendialdeetan harkaitzak, larreak eta sasitzak; etxolak (egur eta buztinez eginak) eta landutako zonalde txikiekin (gari, zekalea, Araba aldean), trikuharriren bat? Animali talde basatiez gain, kontrolatuak egongo ziren (abelgorri, arresa, ahuntzak, txerriak), azken hauek gehituz joango ziren, ehiza baztertuz zihoazen heinean; hala ere, Eneolitikoan
|
ere
gizonek noizbehinka ehizan egingo zuten (basahuntz, orein eta basurdeak kasu). Ibilkariak ere baziren, zonalde baten barruan eta kilometro gutxi mugituz.
|
|
|
Obesitate morbidoa duten gaixoetan urtebetez egiten den esku hartze dietetikoak nabarmen murrizten du infartu arriskua, batez
|
ere
gizonen kasuan, Valentziako Doctor Peset Unibertsitate Ospitaleko Endokrinologia eta Prebentzio Medikuntza Ataleko medikuek mota horretako gaixoen arrisku kardiobaskularreko faktoreei buruz egindako ikerketa baten arabera. Azterketa horrek aurreko ikerketen emaitzak sendotzen ditu, eta 18 eta 65 urte bitarteko 59 pazientek (23 gizonezkok eta 36 emakumezkok) parte hartu zuten obesitate morbidoarekin (40 kilogramo edo gehiagoko gorputz masaren indizea metro karratuko), eta sexu harremanak arrisku kardiobaskularreko faktoreetan duen eragina eta esku hartze dietetikoaren erantzuna baloratu ziren.
|
|
|
Heresien sorburu garbia denez gero, entzungo balitz Elizak seigarrengoari buruz dioena egia ez dela aldarrikatzen duela norbaitek (larru jotzea ez dela bekatu eta abar), Inkisiziora salatu litzateke lehenbailehen. Bestalde, pulpitutik behin eta berriz gogoratzen da ikaragarriak eta zirraragarriak baldin badira ere seigarrengoaren kontrako bekatuak, denak aitor daitezkeela, eta aitorleak guzti guztiak barkatzeko ahalmena duela; bera
|
ere
gizona eta" jauscorra" da eta, azken finean.
|
|
|
Baina zer egin eta jasan zuen
|
ere
gizon [sendoak32 orduan han kanpainan, entzutekoa da. Zerbait pentsatuta bertan zegoen zutik egunsentitik aztertzen, eta lortzen ez zuenez, ez zuen etsitzen, aitzitik zutik jarraitzen zuen bila.
|
|
|
Ez da orain gauzarik beharrena hemen geratu eta paganismoaren gizonik sona handikoenetan halako argi ilunak eta on gaitzak zehaztea, ezta justiziaeta ekitate arauak nola ezagutu zitzaketen ere ikertzea, aldi berean, horiek nondik datozen ezagutu gabe. Kristau erlijioaren lehen osagaiek askatzen digute korapilo hori, hark
|
ere
gizonaren lehen izaera erakusten duela. Horren bidez okerraren arrazoiak bistara daitezke eta horrekin batera ere, badatoz argira Jainkoak ezarri dituen printzipioak.
|
|
2004
|
|
|
Poliziak osaturiko atestatuen ondorioz, epaileek parte hartu, eta Enduranceren aldeko neurriak ezarri arren, emakumea berriz
|
ere
gizon horren ondora bueltatu zen, ez zuen guk eskainitakorik hartu nahi. Bueltatu, bai, eta joan, betirako.
|
|
|
Aspaldi ikusi gabe! Zu
|
ere
gizon bat harrapatzera etorri zara, ezta?
|
|
|
Himawari
|
ere
gizon politek zeharo txoratzen dute.
|
|
|
Joerari kasurik egiten ez bazaio, kutsatze berrien erdiak emakumeek hartuko dituzte, ohartarazi zuten. Hiesari buruzko Plan Nazionaleko idazkari nagusiak, Lourdes Chamorrok, esan zuen, metatutako datuek epidemiak batez
|
ere
gizonei eragin diela adierazten duten arren, eredu hori aldatzen ari dela, transmisio heterosexualak gero eta pisu handiagoa duelako. Droga injektagarriak erabiltzeagatik birusak uzkurtu zituenen kopurua baino handiagoa da kutsatzeko modu hori.
|
|
|
Izan ere, ez da erreza jendearen begirada gaizto eta mesprezuen artean bizirautea. Hala
|
ere
gizon gogorra naizen aldetik, bizi txar honetara ohitu nintzen. Penarik handiena bilobak ematen zidan, berak niregana etortzeko edo deitzeko ahalegin guztiak egiten baitzituen.
|
|
|
Benetako mina sentitu du paparrean handik igaro den bakoitzean eta buruan hainbat irudi sortu zaizkio. Gaur
|
ere
gizon ile zuridun bat ikusi du bere irudimenean neskaren titi gogortuak laztantzen; urrezko eraztuna duen gizon baten eskua imajinatu du ondoren haren buru ilehoriaren gainean beherako indarra eginez, belauniko jarri dadin. Azken irudi honek botaka egiteko gogoa eragin dio.
|
|
2005
|
|
|
Batera edo bestera, sexismoak bitan banatzen du gizartea, eta ondoren, batzuk besteen gainetik jarri: «Ez dakit sexismoaren barruan sartu behar dugun gizonon baldintzapena edo zapalketa, baina egia da gizonok
|
ere
gizon egin gaituztela». Emakumeek bide luzea egin dute, eta oraindik ere beraiek dira gizartearen eraldaketarako motor nagusienetako bat.
|
|
|
gizonen arteko biolentzia arazo handia dela aldaketa egin ahal izateko. «Homofobia lantzea ere oso garrantzitsua da, ez bakarrik aldaketa prozesuak benetazkoak izan daitezen, baita
|
ere
gizon heterosexualek homosexualekiko adierazten duten biolentzia oso handia delako».
|
|
|
Hamalaueko gerlan lau urte behar izan baitzituzten hemezortzi milioi gizonen hiltzeko, segundu bakar batez 100.000 japoniar hil zituen Hiroshimako lehergailu atomiko hark! Ez ote zen hura
|
ere
gizonaren jakitatearen umea. Odol kutsatua, Amoco Cadiz, haragiormonatu eta beste zikinkeriak bezala.
|
|
|
Horretarako biziaren lekuen alde, bizilekuen alde, heriotza zigorra, heriotza mehatxua, tortura eta erailketa kondenatu behar dira Aljeriako gizartean, ezetza eman behar zaie. Azken buruan, gerra zibila giza gerra da eta batez
|
ere
gizon gerra, gizonezko gerra, emakumeen aurka, eta hemen Hiruga rren Estatuan Aljeriako emakumeek askeak izan behar dute etxeetan eta karriketan, eskolan eta unibertsitatean, lantokietan eta erakunde guztietan.
|
|
|
– Badakit Chadefauden meneko utzi duzula. Badakit
|
ere
gizonak neskatoa Arbideraino arazorik gabe eraman duela. Lasai Janina.
|
|
2006
|
|
|
Oso gizon gutxik eskatzen du lanaldi murriztua umeak zaintzeko. Oraindik
|
ere
gizonek ia beti onartzen dituzte lan berriak beren karreran aurrera egiteko badira, nahiz eta ordu gehiago lan egin behar izan, nahiz eta beste norabait lanera joan behar izan. Arlo pribatuari garrantzirik ematen ez dioten bitartean, emakumeek murriztuko dute lanaldia.
|
|
|
B. MURUAGA. Gaur egungo zineman, telesailetan oraindik
|
ere
gizon bortitz eta zakarrak agertzen dira eta emakume pinpirinak, izugarri politak.
|
|
|
Izan ere, zenbaitek, Jokin Muñozek kasurako, defendituko du atzerrikogenero eta literatur moldeen mimetismorik egin gabe, biolentzia politikodun giroanbizitzeak euskal gizartean eragindako mundu ikuskera islatzen duen heineanizango duela partikulartasunik euskal literaturak, eta hori papereratzen duenneurrian sortuko duela gure letrekiko interesa atzerrian. Bordak
|
ere
Gizona berebakardadean lanak atzerrian, batik bat Espainian, izan zuen oihartzuna hizpidehartuta egiten du gogoeta atzerrian, salgarria, denaren gainean.
|
|
|
% 85,1ek dio ez duela inoiz hitz egiten mugikorretik gidatzen duenean. Noizbait, %14, 4k aitortzen dute askotan hitz egiten dutela mugikorrez, batez
|
ere
gizonek, gazteek, goi mailako estatus taldeek eta beren kontura lan egiten dutenek. DGTren aurreko beste azterketa baten arabera, gidarien %30ek baino gehiagok aitortzen zuen hori.
|
|
|
Larreak 50 arkabuzari zekartzan berarekin Garazitik, baita peoi zenbait ere laguntzaile. Deus espantagarririk ez; aise
|
ere
gizon gehiago ikusiak nituen zortzi egun lehenago, Donapaleuko sarreran, Bernard Etxetoren agindupean.
|
|
|
" Gizona gizon denez gero, zer den galdezka ari da", idatzi zuen Koldo Mitxelenak, Euskal literaturaren etorkizuna artikuluan. " Etengabeko galdegite hau ez da oraindik bukatu, ezta bukatuko
|
ere
gizona gizon deino. Erantzunak asko dira; gogo betekorik, ordea, ez".
|
|
|
" Gizona gizon denez gero, norekin jo galdezka ari da. Etengabeko galdegite hau ez da oraindik bukatu, ezta bukatuko
|
ere
gizona gizon deino. Erantzunak asko dira; gogo betekorik, ordea, ez".
|
|
|
Gizon Handiari, hainbeste aholku eman beharrez, eta hainbeste tokitan, unibertsitate mundua, literatur mundua eta kultura mundua ongi ezagutzen zuenari, klasiko bat berrirakurtzen dela, eta berrirakurri ez, eta irakurtzen ari dela aitortzen duenari kreditu guztia erretiratzen zaiola ipso facto ederki asko zekienari, egunkariko zuzendariaren hitzak iraingarriak izan zitzaizkion; iraingarriak, sinatu gabe bazen ere, ordura arte indarrean egondako ituna urratzen zutelako, berari aldez aurretiko inolako gaztigurik egin gabe; eta iraingarriak, horrek esan nahi zuelako Idazleari lizentzia hori ere ematen zitzaiola, alegia, ematen ahal den handiena, preziatuena, esklusiboena, benetan altxor bat bezalakoa zena: bere jakintza itzelaren zuloak herabe gaberik erakustekoa, hain zuzen, ordura arte oso oso gutxiri –arestian esandako labankazokako peleatik bizirik irtendako besteren bati, gehienez ere– aitortzen zitzaiona, baina ez inola
|
ere
Gizon Handiari berari, esaterako, zen Handia izanda ere. Are, non egongo zatekeen bera, Ostrogodoff, Van Kasposen, Leibnizbarrutia, Schoppedhauer, Popafrescu edo J.J. Jodowski, demagun, bere artikuluetan aipatu zituen bakoitzean, aipuaz aparte, egile horien gaineko ezagutza erreala aitortu izan balu?
|
|
|
Nire aurrean hortxe bolantearen eskuinaldean paraturiko objektuei erreparatzen diet. Liburu azal beltzeko hori biblia da, eta hortxe da baita
|
ere
gizonaren izena dakarren gutuna, bankuarena. Begiratu nahi ez baina, ni baitan zerbaitek izena gogoan gordetzeko ziostan.
|
|
2007
|
|
|
Berehala laburki ikusiko dugunez, Eguzkia ere edonolako erdigune izatetik urrun dago arras. Berriro
|
ere
gizonaren zentralitatearen ametsak uxatu behar ditugu ausarki.
|
|
|
Eta berriro
|
ere
gizona, luzaz edoski izan ditugun ametsak funsgabetuz, arrotz agertzen zaigu kosmosean.
|
|
|
guztiak Geschlecht/ leinu ren itzulpen okerrak dira. Izan ere, Herder bezalaxe Schelling
|
ere
gizon emakumearentzat arraza erabiltzearen kontrarioa da espresuki eta errepikatuki, ik. Ausgewählte Schriften, Frankfurt 1985, bol. V, batez ere 108 eta 516 Arraza kontzeptua soil soilik onartzen da (Ib., 50, 108, 125, 519) Don Felix Azara informatzaile espainolaren arabera Paraguay aldean ba omen dagoen espezie bitxi batentzat, hizkuntzarik ez duena, erlijiorik ere ez, ezta ere pentsamendu raz... oroit, Descartes ez gero filosofo razionalistentzat. Voltaire inklusibe?
|
|
|
Badute lizentzia eta, Gobernuak taxi txikiak erosteko baimena ematen digun unean, kalera botako dira. Gainerako herritarrek, batez
|
ere
gizonek, ondo hartzen al dituzte ekimen horiek. Hasieran gizonei kosta egiten zaie; batzuetan, aurrez aurre joan behar izaten dugu, emakumeak konbentzitzeko eta lan egiten uzteko.
|
|
|
Era berean, prestakuntza handiena eta erosteko ahalmen handiena duten segmentuak dira kontsumo teknologiko mota horretan gehien erabiltzen direnak. Hala ere, sei espainiarretik batek, batez
|
ere
gizonek, isolatzeko joera erakusten du, eta onartzen du ez dela ohartzen horrelako produktuekin entretenitzen denean denboraz. Gainera, galdetutako helduen %17, 3k onartu du gehiegizko horregatik kargu hartu diotela, eta %11, 3k aitortu du amets egiten duela joko edo programa informatiko bat ebazteko moduarekin.
|
|
|
Esan dut. Seguru nago bera
|
ere
gizon edota emakumearen alde dagoela. Eta gizonak, agian, Koldo Izagirre du izena.
|
|
2008
|
|
|
Hemen ez daramazue zapirik buruan, baina ez dut boterean emakume asko ikusten. Hemen
|
ere
gizonen azpitik bizi dira emakumeak". Letra larriz idazteko moduko esaldia, Ekialdeari paternalismoz begiratzen diotenentzat.
|
|
|
Aldakak bakarrik ez, emakumeen bizkarrezurra
|
ere
gizonenarekiko desberdina da, haurdunaldiko eta erditzeko beharrei erantzutearren. Emakumeen bizkarrezurrak okertzeko gaitasun handiagoa du, Harvard
|
|
|
Aldakak bakarrik ez, emakumeen bizkarrezurra
|
ere
gizonenarekiko desberdina da, haurdunaldiko eta erditzeko beharrei erantzutearren. Emakumeen bizkarrezurrak okertzeko gaitasun handiagoa du, Harvard Unibertsitateko ikerketa baten arabera, eta horrek erraztu egiten dio haurdunari zutik egon ahal izatea.
|
|
|
Erori egingo zen, nik uste. Edo Jainkoak erorarazi zuen, beharbada, gezurrak esaten
|
ere
gizon abila zen, antza, frai Millan: maisuki bota zuen behintzat berea, ez aurpegian ez ahotsean ezer berezirik igartzen ez zitzaiola?, gogoeta hau izan dezagun.
|
|
|
Enborrez enbor, oreina bezala mugitzen zen izaki hura, bi hanken gainean korri eginez gizakien modura, baina nik inoiz ikusi baino bi aldiz gehiago makurtuz gerria. Nolanahi
|
ere
gizona zen, hori ezin nuen zalantzan jarri.
|
|
|
–Orain, begira, Jim, hemen hago eta esan egingo diat buruan zer dabilkidan. Gustuko izan haut beti, bai, motel, mutil kementsua baihaiz, eta neure erretratua, ni neu
|
ere
gizon gaztea eta egokia nintzenean. Beti nahi izan diat gurekin bat egin eta hik ere heure partea izatea, eta heure mundualdia jauntxo batek bezala bukatzea; eta orain, adiskidea, beste erremediorik ez daukak.
|
|
|
Horregatik, aletegiak handiagoa behar du, berak gordetzen du denentzako ondasuna, eta bere ardura da familiari ezer falta ez dakion. Emakumearen aletegia
|
ere
gizonaren esku dago neurri batean: ezkondutakoan dote gisa eraikitzen dio emazteari, eta, beste emazte bat hartzen badu, hari ere egin dio aletegia.
|
|
|
Neskak baietz egin zuen buruarekin, larri. Aldi berean, nire ondoan
|
ere
gizon bat eseri zen. Erteuroparra.
|
|
|
Esate baterako, gabe/ bae> partikulari dagokionez, herrian goialdeko auzoetakoak diren adineko emakumeak egonkor agertu dira bae> aldaera erabiltzerakoan; gizonek, berriz, nagusiki bae aldaera erabili badute ere, horren ondoan gabe, > baiñ, > edo be> aldaerak ere agertu dituzte. Azentu ereduetan ere, herrian goialdeko auzoetako adineko emakumeak izan dira lehenengo ereduari egonkor eutsi diotenak, eta hemen
|
ere
gizonetan nahasketa edo aukera gehiago ageri da.
|
|
|
Jean, bederatzi urtez() Baigorri bere sorterriko alkate izan zelako bakarrik
|
ere
gizon publiko, herri gizon kontsidera genezake, herri baitzen hautetsia. Politika garai horretatik landa, izan zuen eta izaten jarraitzen du Iparraldean anitzentzat herri gizon, nahiz eta karguetatik erretiratua izan.
|
|
|
Azken lan hori egiteko tradizioari eutsi omen diote: gizon izenak dira o atzizkiaz bukatutakoak, emakume izenak amaieran a dutenak (Eneko/ Oneka, Otsando/ Otsanda...), edota tradizioz
|
ere
gizonentzat soilik edo emakumeentzat soilik erabili diren izenak era horretan arautu dituzte. Horrez gain, aranatarren (n) e ospetsua jaso dute izen femeninoentzat (Ane, Julene...).
|
|
|
Bere esperientziaren arabera, egoera horrek “edozein adinetan, egoera zibilean, osasun egoeran, sexuan, lan egoeran eta kultura mailan” izan dezake eragina. Etxerik gabeko pertsonen ohiko profila gizon heldua, ezkongabea, alkoholismo arazoak dituena eta prestakuntza eta hezkuntza maila txikia duena izan arren, azken urteetan profil berriak sortu dira, batez
|
ere
gizon gazteak, emakumeak eta etorkinak sartu baitira. Errealitate hori konpondu behar da.
|
|
|
ilea motz zeraman, era probokatzailean janzten zen; biluzik agertu zen, edan egiten zuen... Charlotte Andler eta Renee Divrac aktoreak
|
ere
gizonez jantzita agertu ziren. Homosexualitatearen nolabaiteko onarpena ere etorri zen; 1927an, Mae West aktoreak antzezlan arrakastatsua idatzi zuen:
|
|
|
Noirotek zioen gure gizaki itxura aldatzea Jainkoaren obra desitxuratzea zela. Egon da esan duenik
|
ere
gizonez jantzitako emakumeek lagundu egiten diotela Satani Jainkoak eraikitako ordena suntsitzen».
|
|
|
Gure etxearen ondrarako eta herriaren mesederako izango den ezkontidea bilatu dizugu, bera
|
ere
gizon prestu eta printzipala, aitaren esana egiteko gertu baldin bazaude, betiere.
|
|
|
Orain, nonbait, emakumeak
|
ere
gizon izan behar, homologatua (etimologia librean homo, hominis= gizaki+ logos= arrazoia, logika, zientzia, jakintza...) izateko, gizonaren logika hartu behar. Susmoa aspalditik banuen ere, gizon eta emakumearen arteko berdintasunaren beharraren harira, EITBko urriaren 2ko albistea aditu ostean, dudak ia ia uxatu zitzaizkidan:
|
|
|
Galili Mercedes Sosaren kanta eta erritmo telurikoetan oinarritu da lurrari atxikitako jende apala omentzeko, eta koreografian zehar behegainetik mugituko dira zazpi dantzariak, noizbehinkako altxamenduak deskribatuz eta lurraren fruituekin lotutako errituak irudikatuz. Haien artean, bereziki zirraragarria iruditu zait lur-sagarrak kanon erara aurrerantz mugitzen dituzteneko pasartea, eta baita
|
ere
gizonaren gorputza gorpua agian sei emakumeren artean eta lur-sagarren gainean desplazatzen dutenekoa.
|
|
|
Erori egingo zen, nik uste. Edo Jainkoak erorarazi zuen, beharbada –gezurrak esaten
|
ere
gizon abila zen, antza, frai Millan: maisuki bota zuen behintzat berea, ez aurpegian ez ahotsean ezer berezirik igartzen ez zitzaiola–, gogoeta hau izan dezagun.
|
|
2009
|
|
|
Eta hau guztia kontuan izanda, deigarria egiten da Gabilondoren eta arestian aipatu kritiko edo idazle batzuen arteko bat etortzea zenbait punturen gainean. Gabilondok
|
ere
Gizona bere bakardadean, Saizarbitoriaren Hamaika pauso rekin batera, mugarritzat hartzen du ETAren jardunaren inguruko pertzepzio aldaketa ulertzeko: " Bi eleberriok lehen saio bat osatzen dute ETAri buruz historikoki idazteko, zuzenean babestu gabe edota zeharka marjinatu gabe".
|
|
|
J.Martirena. Berdintasunerako, gizarteko printzipioak arazo dira emakumearentzat, baina baita gizonarentzat ere. Eremu pribatuan ari dira aldaketak ematen eta aldi berean, bada gizarte eremuan
|
ere
gizonengandik sorturiko mugimendu bat, planteatzen duena balio maskulinoak oinarritzen direla indar zakarrean, eta botere ekonomikoan. Eta aldarrikatzen dute gizonezkoek ere euren alde emozionalarekin, sentiberatasunarekin gehiago konektatu behar dutela.
|
|
|
Horregatik une honetan zalantzatan dago. Alde batetik gizonaren lagunek, ezagunek eta andreak berak
|
ere
gizonarekin ezkontzera bultzatzen dute.
|
|
|
Baina, Gotzon, hau eta gehiago zen, hau eta beste zerbait erakusten zuen. Batez
|
ere
gizon zintzoa, apala eta maitagarria. Argi eta garbi egiten zuen ontasunaren apologia, apaiz ereduzko bati legokiokeen bezala; betiere justiziaren alde, betiere pobreen, emakumeen eta herri azpiratuen alde.
|
|
|
aurrean zuèn gizon hura bere aita izan zitekeela, adibidez; egia zen, izan ere, hormara eraman zituztèn hamabi haiek gizon seinalatuak zirela, gizon publikoak, urte luzeetan errepublikaren eta langileen aurkako jarrera beligerantea izan zutenak, eta estatu kolpearekin bat egin zutenak, azken batean?, baina egia zen, halaber, aitak ez zuela haien artean gaizki emango: ez al zen, bada, Nazario Orbe enpresari jaun ospetsua
|
ere
gizon publiko bat, probintzia osoan ezaguna, eta ez al zen nabarmena izan haren urte luzeetako jarrera, langileen aurkakoa, Domingori berari harekin, aitarekin, haustera bultzatu zuena?; baina, konstatazio harekin batera, bere betiko galdera hura zuen, odoletik beretik mintzatzen zitzaiona:
|
|
|
Bertzetik, Ramonaz oroitzen nintzen. Hark
|
ere
gizonengana jotzen zuen, baita gizonen ustekabean ere. Gehienetan, Henrikek espero zituen espantuak egiten nituen.
|
|
|
Negoziatzen badiat, eraso egin diodala onartuko diat. Eta orduan duela hamar urte
|
ere
gizon hura nik hil nuela pentsatuko dik jendeak. Eta ez bata, eta ez bestea ez dituk egia.
|
|
|
UNAI. Zu
|
ere
gizonekin oheratzen zara?!!
|
|
|
MARGARI: (Irribarretsu) Zu
|
ere
gizon aparta zara. Pentsa!
|
|
|
aktibitate sexual goiztiarra, eskola uztea, alkoholaren eta substantzia psikoaktiboen abusua eta delituzko jokaerak. Jokaera horiek guztiak
|
ere
gizonen artean emakumeen artean baino gehiago jazotzen direla ikusi da.
|
|
|
Emakumeak, okerrago Houstongo (Texas, AEB) Baylor College of Medicine erakundeko Kani Jneidek zuzendutako ikerketa. jakinarazi du oraindik ere desberdintasunak daudela infartua duten pazienteak artatzeko moduan, gizonezkoak emakumeak diren kontuan hartuta. Azken horiek, ikerketak dioenez, duela hamarkada batzuk baino askoz hobeto tratatzen dira gaur egun, baina oraindik
|
ere
gizonek baino arreta gutxiago jartzen dute. Hala ere, miokardioko infartuagatiko ospitale hilkortasuna AEBn.
|
|
|
Hala, enpresan prestakuntza jasotzeko aukera da lan eskaintza bat baloratzeko hiru irizpide garrantzitsuenetariko bat. Ordainsaria kontuan hartu beharreko faktorea da, batez
|
ere
gizonen kasuan, baina inkestatuak prest daude gutxiago kobratzeko baldin eta, trukean, denbora libre gehiago izan eta lanbidea garatu badezakete, txostenean adierazten du. Horregatik uste dute enpresetako praktikak direla beren prestakuntzan ikasitakoa aplikatzeko bide egokiena.
|
|
|
David Quick Urtero, faringeko eta laringeko neoplasien kasu berriak diagnostikatzen dira 24tik 30era, 100.000 biztanleko. Batez
|
ere
gizonei eragiten diete (%85 eta %95 artean), eta tabakoarekiko eta alkoholarekiko mendekotasunarekin lotzen dira. Biriketako, koloneko, maskuriko eta prostatako minbiziaren ondorengo bosgarren kausa onkologikoa dira.
|
|
|
Monarkia Euskadin ez dela ongi etorria adierazi nahi izan du horrela, Mikel Arana EBko presidentetzaren bozeramaileak beste 50 bat alderdikiderekin egindako elkarretaratzean azaldu duenez. Instituzio antidemokratiko bat ordezkatzen du, bere oinarria diktaduran du eta oraindik
|
ere
gizonak emakumeen gainetik daudela defendatzen du, arrazoitu du monarkiaren aurkako jarrera.
|
|
|
Hala ere, sarriegitan erretratatzen dira (telebistan, zineman, literaturan, eta abar) emakumeon harremanak, gizonezkoenak ez bezala, inbidiaz, zeloz, maleziaz eta abarrez betetako harremanak bezala, aditzera eman nahian edo ez garela gai benetako adiskidetasun, solidaritate edo elkar laguntza sareak sortu eta horiei eusteko. Badirudi ez dagoela emakumeoz fidatzerik, edozein momentutan, batez
|
ere
gizonen bat tarteko bada, traizionatu dezakegula gure adiskidetasuna. Enbidiak edo zeloak jota egun batetik bestera lagun mina kritikatu eta alde batera utz dezakegula.
|
|
|
Horren aurrean, Emili Jimenez Kultura zinegotziarengana jo dugu azalpen eske. Oraingoan
|
ere
gizon horrek agerian utzi du herritarrenganako duen errespetu eza, eta ez gaitu bere bulegoan hartu, ezta hartuko ere. Hau da Bakion erakusten diguten demokrazia eta errespetu eredugarria.
|
|
|
aurrean zuèn gizon hura bere aita izan zitekeela, adibidez; egia zen, izan ere, hormara eraman zituztèn hamabi haiek gizon seinalatuak zirela –gizon publikoak, urte luzeetan errepublikaren eta langileen aurkako jarrera beligerantea izan zutenak, eta estatu kolpearekin bat egin zutenak, azken batean–, baina egia zen, halaber, aitak ez zuela haien artean gaizki emango: ez al zen, bada, Nazario Orbe enpresari jaun ospetsua
|
ere
gizon publiko bat, probintzia osoan ezaguna, eta ez al zen nabarmena izan haren urte luzeetako jarrera, langileen aurkakoa, Domingori berari harekin –aitarekin– haustera bultzatu zuena?; baina, konstatazio harekin batera, bere betiko galdera hura zuen, odoletik beretik mintzatzen zitzaiona: " Zure aita garbitzeko gai ote zara, bihozgabe anker galdu hori?"; eta, galderarekin batera, beste ahots hura, Chaplinen ahotik hitz egiten ziona:
|
|
|
Bertzeala hura falta izaten zutela eta ez zela on. Baino ez zian hala
|
ere
gizon baten besoetarat botatzen ahal, berari gertatu zitzaion haren gibeletik gainerat. Kexatua zen Ama, eta biek elkarrekin huts hutsik hain ongi izanik ere, neretzat bertze zerbait espero zuen.
|
|
2010
|
|
|
Ikusten dut Garcia Marquez Carlos Slimen premuaren eztei ospakizunetan, eta ez naiz harritzen, eta horrexek ematen dit minik handiena. Boterearen mahaian esertzera gonbidatzen zaituzte, eta puztu egiten zara, hazi, bazara nor azkenean, hor zaude, egon behar den lekuan, gizon handien abaroan, zeu
|
ere
gizon handi, noski, denak ala denak historiak urrezko orrialdeetan gordeko dituen izenen jabe.
|
|
|
Txundidura zen, mirespen ezkutua haien jokamoldea. Uda hartarako erabakia zuen berak
|
ere
gizonak nahi zituela ondoan. Haiekin egoteko eredua Nora izan zitekeen, nahiz berak nahi ez, ongi baitzekien aitaren hondamendi berria ere bazela, beste urteetako maitaleen antzerakoa, urtez urte errepikatuak aitaren inguruan.
|
|
|
–Panpale [Larralde] eta hori ibiltzen ziren beti. Panpalek boza ederra, eta bera
|
ere
gizon ederra. Matxin, ni bezala, kaxkarra; eta argala ta tximela.
|
|
|
Nolatan artu dezuorren erantzuna...? Laxter esango dizutori
|
ere
gizona. Gose ta egarriaez da gauza ona.
|
|
|
Xabier: Nik Joxe Mari umetatik ezagutzen dut, akordatzen naiz bere gurasoekin etorri zenean, bere aita batez
|
ere
gizon serioa zen baina gurekin detállea izan zuen. Ni San Pedron ibili nintzen arraunean eta hark urteko egun guzietan, entrenatzen genuenean, ardoa doan ematen zigun!
|
|
|
Horren baitan, bai lurraren jabetzaeskubideen banaketa bidegabea, bai lurraren haziak eta fruituak kontrolatzekoETNek erakusten duten gogo asegaitza, bai tokian tokiko enpresa txikien desagerpena edota giza segurtasunik eza topatzen ditugu funtsezko arazoen artean. Disparekotasun hauen guztien artean, aipatzekoak dira
|
ere
gizon eta emakumeen artekobotere harreman bidegabeak. Funtsezkoa da botere harreman horiek berraztertu etaaldatzeko tresnak martxan jartzea, bertan kokatzen baitira bidegabekeria askorenoinarriak, herrialde autoktono/ indigena askoren diskriminazioarekin batera.
|
|
|
Pertsonaia ezagunek kirurgia estetikoko operazio bat egitea erabakitzen duten emakume asko inspiratzen dituzte, gero eta gazteagoak eta are txikiagoak. Gizon kopurua ere handitu egin da azken urteotan, baina oraindik
|
ere
gizonena baino askoz txikiagoa da. Hala ere, ebakuntza kirurgiko guztiek bezala, arriskuak ere baditu.
|
|
|
Mari: Bistan dun, misionestak
|
ere
gizonak ditun! Zer uste dun ene adinean ez dazkidala horiek guziak?
|
|
|
—Gure etxearen ondrarako eta herriaren mesederako izango den ezkontidea bilatu dizugu, bera
|
ere
gizon prestu eta printzipala, aitaren esana egiteko gertu baldin bazaude, betiere.
|
|
|
Ondo ordainduko zieten nahitara joango ziren soldaduei.89 Baina gerlarako mutilak topatzea ez zen erraza izan. Industria sortzen hasia zen eta, trenbidegintzan
|
ere
gizon asko zebilenez gero, lana ez zen falta.
|
|
2011
|
|
|
Bat bera ere ez emakumea. NATOren baitako departamenduen zuzendaritzetan
|
ere
gizonak baino ez daude. Soilik bi emakume daude erakunde horretako goi karguetan:
|
|
|
Hiriko Alde Zaharra komun handitzat hartzen dute anitzek. Batez
|
ere
gizonek. Zaborra, gauez, pilatuz joaten da, hamaika koloretako geruza osatu arte.Geruza horren gainean ibiltzea ez da hain erraza.
|
|
|
Gure herria fededuna (izan) da; auzolanean eskarmentuduna; egia esateagatik nekaldua; egiaren bila abiatzeagatik galdua; eta egiadun gizon emakumeak (batez
|
ere
gizonak) miretsi eta goretsi dituena.
|
|
|
Azken batean, zer egin dugu? Haurtzaindegiak eta teknologiak garatu ditugu emakumeok
|
ere
gizonak bezala bizi ahal izateko, produkzio sistema berberaren barruan. Eta ni desberdintasunaren diskurtsoaren aldekoa naiz:
|
|
|
Gero uste izan nuen bizimodu intelektuala eramatea zela benetako luxua. Orain pentsatzen dut badela
|
ere
gizon edo emakume batenganako pasio bat bizi ahal izatea".
|
|
|
Bada, gizonak ez zuen, geroztik, onik izan. Eta aitaren laguntza psikologikoa ere, itxura batean, alferrikakoa gertatu zitzaion, zeren, nola baitzen don Rufino hagitzez
|
ere
gizon hotzagoa, hala, behin eta berriro ematen zizkion aholkuak: –Lasai, seme, ibaiaren eta sugearen arteko kontu horiek ipuin hutsak dituk-eta, ezjakinen sineskeriak?
|