|
2023
|
|
|
Ebazpenak nahitaez hurrengo datuak jaso behar ditu: a) Pertsona edo erakunde urratzailea identifikatzea. b) Egitateak finkatzea eta egindako frogak balioestea. c) Gauzatutako arau haustea zehaztea. d) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa zehaztea, aplikatu diren graduazio irizpideak aipatzea, bai eta egin beharreko murrizketa
|
ere
ezartzea. Hala badagokio, arau hausterik edo erantzukizunik ez egotearen gaineko adierazpena jasotzea. e) Zehapenen aurka erabil daitezkeen bideak (errekurtsoak) adieraztea, baita horiek jartzeko epeak eta organoak ere. f) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa ordaintzeko lekua, epea eta modua.
|
|
|
Arau haustea da behin behineko zein behin betiko identifikazio fiskaleko zenbakiaren eskaeretan datu faltsuak edo faltsutuak jakinaraztea, eta 60.000 euroko diruzko isun finkoaren bidez zehatuko da (30.000 Gipuzkoan). Aurrekoaz gain, diruz besteko zehapen osagarria
|
ere
ezar daiteke, hots, diru-laguntza nahiz laguntza publikoak lortzeko eskubidea kentzea edo Administrazio publikoarekin kontratuak egiteko debekua, bi urteko epean.
|
|
|
Beste kasu berezi batzuk
|
ere
ezarri dira jokabide jakinei eta horien zehapenei dagokienez, hurrengo egoeraren bat gertatuz gero: jarduera ekonomikoari buruzkoak badira, kudeaketaedo ikuskapen prozeduran ematen badira, eskatutako informazioaren izaera aintzat hartuta informazioa emateko behar orokorra edota datu, txosten, aurrekari, agiri, faktura eta beste ziurtagiri zehatzak eskatzeadiruzko ala diruz besteko datuak badira, besteak beste.
|
|
|
zergaduna bera, kontabilitateko eta erregistroetako betebeharrak ez betetzeagatik arau haustea gauzatzeko erabili diren informatika programa eta fitxategien titularra; eta programa zein fitxategi horiek garatu, kontrolatu edo kontrolpean izan dituen pertsona. Lehenengoari ezarritako zehapena bigarrenari
|
ere
ezarriko zaio, zenbateko berdinarekin. Informatika programa garatu duenari ezar dakiokeen zehapena 2024ko urtarrilaren 1etik aurrera ezabatuko da. du, araua hautsi duenaren erruduntasuna erakartzen dituen inguruabarrak gertatu direla (Bizkaiko eta Gipuzkoako TFAOen 184.1 artikulua).
|
|
|
Horrez gain, urtebeteko zenbaketa bazter uzten du eta delitua zigortu daiteke behin iruzurraren zenbatekoak gutxienekoa gainditu duenean baldin eta delitua talde edo antolakunde kriminal baten baitan gauzatu bada edota egiazko jarduera ekonomikoan itxuraz ari diren pertsona edo erakundeek gauzatu badute, benetan inolako jarduerarik gauzatu gabe. Nolanahi den ere, iruzurraren zenbatekoa 100.000 eurotik beherakoa baina 10.000 eurotik gorakoa bada, hiru hilabetetik urtebete arteko espetxealdi zigorra ezarriko zaio edo iruzurraren zenbatekotik horren hiru halako arteko isuna; aurrekoaz gain, zigor osagarria
|
ere
ezarriko zaio, hau da, diru-laguntzak edo laguntza publikoak lortzeko eskubidea galtzea eta onura nahiz pizgarri fiskalak edo Gizarte Segurantzakoak gozatzeko eskubidea galtzea, sei hilabete eta bi urteen artean.
|
|
|
Zigorrei dagokienez, zigor bera izango da jokabide guztietan, bost hilabetetik zazpi arteko espetxealdi zigorra ezarriko da pertsona fisikoen kasuan, eta sei hilabetetik urtebete arteko isuna (ZKren 310 artikulua) pertsona juridikoen kasuan. Aurrekoaz gain, eskubideak kentzeko zigorrak
|
ere
ezarri ahal izango dira ZKren 33.7 artikuluko b), c), d), e) eta g) letretan zehaztu bezala: desegitea, jarduera etetea, lokalak eta establezimenduak ixtea, etorkizunean jarduketa jakin batzuk gauzatzeko debekua eta epailearen esku hartzea.
|
|
|
Prezio publikoen zenbatekoak, azkenik, jarduketa edo zerbitzuak sorturiko kostuak gutxienez estali behar ditu, diru sarrera handiago eska daitekeela. Dena den, interes publikoko arrazoiak edota kultur, ongintza edo gizarte arrazoiak direla bide, kostuak baino txikiagoak diren prezio publikoak
|
ere
ezar daitezke.
|
|
|
a) Erantzule subsidiario dira arau hausteak gauzatzen dituzten sozietate zein erakunde juridikoen egitezko eta zuzenbidezko administratzaileak. Erantzukizuna tributu zorraren gainean eta zehapenen gainean
|
ere
ezarriko da. Administratzaile horiek honako kariongatik erantzun behar dute:
|
|
|
autonomiaerkidegoek euren tributuak sortzeko jatorrizko ahalmena dute euren autonomia estatutuetan jasota; eta toki korporazioen ahalmena eratorria da, ez da jatorrizkoa, hots, tributuak sortzeko baimena ematen dien legea behar dute, Estatuko legearen baimena8, hain zuzen. Lege horrek toki korporazioen tributuen sorrera baldintzatuko du, baita udalak edo diputazioak onets dezaketen arauketa zehatzaren mugak
|
ere
ezarriko ditu euren erregelamenduak egiteko ahalmena ordenantza fiskalen bitartez erabili nahi dutenean (apirilaren 2ko Toki Araubideko Oinarrien 7/ 1985 Legearen 106.2 artikulua).
|
|
|
Horren ondorioz, bi modalitate horiek arautu dira. Baina bi modalitate horientzako arau erkide batzuk
|
ere
ezarri dira.
|
|
|
Estatutu horietan erakundearen araubide juridiko eta ekonomikoa
|
ere
ezarriko da. Hain zuzen ere, sindikatuen estatutuek gutxieneko edukia izan behar dute:
|
|
|
Ildo horretatik, adierazgarriak dira GRIFO BENEDICTOren hitzak: " Toki erakundeen baldintza juridikoak, horiek Estatuarekin eta autonomia erkidegoekin dituzten harremanetan, tamalez, ez datoz bat berdintasunaren kategoriarekin eta, ikusiko dugunez, askotan, administrazioen arteko harremanen estalpean justifikaziorik gabeko kontrolak
|
ere
ezartzen dira toki erakundeen eskumenen egikaritzaren gainean".
|
|
|
Ballesteros Fernándezek adierazten duen moduan, TAOLaren 6.1 artikuluarekin, Ekren 9.1 eta 103.1 artikuluekin bat eginez, toki erakundeek euren jardueran legearekin eta Zuzenbidearekin bat egiteko betebeharra daukate, toki erakundeen akordio eta ebazpenak auzitegien lege kontrolaren mende utzirik138 Horrez gain, bestelako kontrolak
|
ere
ezartzen dira toki erakundeen esparruan. Idazlearen ikuspuntutik, kontrol horiek ez diote kalterik egiten EKren 137 artikuluak aipatzen duen toki autonomiari, toki autonomia hori EKren bestelako adierazpenekin interpretatu behar delako.
|
|
|
Ildo horretatik, oso estu loturik dago toki ogasunei buruzko araubidearen finantza izaera eta toki erakundearen gaineko finantza jardueraren gainean egin beharreko kontrola, hau da, finantza zaintza. Lurralde historikoek toki ogasunei eta toki erakundeen aurrekontu jardueraren gaineko araubidea ezartzen dute, bakoitzak berea; eta, ondorioz, toki ogasun bakoitzaren finantza jardueraren kontrola
|
ere
ezarri behar du. Hori horrela, lurralde historiko bakoitzak finantza zaintza propioa izango du, bakoitza bere ezaugarriekin eta berezitasunekin.
|
|
|
Lehenengo eta behin, TAOLren 15 artikuluak argi uzten duenez, toki erakundeen kontuak eta kudeaketa ekonomikoaren kanpoko fiskalizazioa Kontuen Auzitegiari dagokio Kontuen Auzitegiaren Lege Organikoak zehazten dituen baldintza eta hedadurarekin. Horrez gain, kanpotik egiten den kontrol horrez gain, aurrekontu egonkortasunari buruzko kontrolak
|
ere
ezartzen ditu TAOLk 116.bis eta. ter artikuluetan plan ekonomiko finantzarioei buruz eta zerbitzuen kostu eragingarriari buruz hitz egitean. Ez ditugu muga hauek orain zehaztuko aurrerantzean horiek jorratuko ditugulako, baina kontuan izan behar dugu TAOL toki erakundeak egituratzen dituen legea dela.
|
|
|
Administrazio eraginkorrago bat sortzeko asmoarekin administrazio publikoek koordinatzeko beharra dute. TAOLk aipatutako helburu hori zehazteaz gain, toki erakundeak dignifikatzen dituen koordinazioaren muga
|
ere
ezartzen du 10.4 artikuluan: koordinazioa edo koordinazio jarduerek ezin izango dute toki erakundeen autonomia mugatu.
|
|
|
Epe horrek berankortasunari buruzko legeriak ezartzen duen ordaintzeko hogeita hamar eguneko epea gainditzen badu, toki erakundearen kontu hartzailetzak neurriak hartu ditu eta neurri horiek finantza zaintzako organo eskudunari bidaliko dizkio hamabost eguneko epean. Finantza zaintzako organo eskudunak informazioa jaso eta gero bestelako neurriak
|
ere
ezarri ahal izango dizkio gastua murrizteko, finantza zaintzaren zuzeneko esku hartzea ahalbideratuz. Neurri horiek hartuta ere, ordaintzeko batez besteko epea hogeita hamar egun baino handiagoa bada, orduan Estatuko administrazio orokorrak, finantza zaintzako organo eskudunari entzun eta gero, baliabideen txikipena egiteko ahalmena izango du (zuzeneko esku hartzea hemen ere).
|
|
|
Legearen 4.1 artikuluan, beraz, eskumen banaketari dagokion sistema osoaren printzipio nagusia aitortzean, EAEko udalez gaineko lurralde erakundeek toki araubidean duten eskumena garatzean derrigorrez errespetatu beharreko printzipioak ezartzeaz gain, betebeharrak
|
ere
ezartzen dizkie. Artikuluaren lehenengo atal hori toki erakundeez gaineko lurralde erakundeei bideratuta dago, sorospidetasun printzipioa aitortuz eta hori garatzeko beharrezko finantzazioa bermatuz (kanpora begirakoa dela esan daiteke).
|
|
|
Modu honetara, ARIAS ABELLANk adierazten duen moduan: ...tituzioak finantza nahikotasuna aitortzen duela esan ondoren, eta ez autonomia, auzitegiak aukera kontrol egokiak onartzen dituela, printzipio konstituzionalen aplikazioa bermatu nahi denean" 428 Toki erakundeentzako sortu den kontrol sistema jardueraren arabera ezberdina izango da eta, jarduera horrek izaera ekonomiko finantzarioa duenean, orduan, legezkotasun kontrolez gain aukera kontrolak
|
ere
ezartzeko modua egon daiteke. Behintzat legeak autore berdinari jarraituz eta baimendutako aukera kontrolen esparruan zera adierazten du:
|