|
2000
|
|
|
Gaiztakeria tiki bat. Izenik erran gaberik
|
ere
ezaguna nuen mintzo alai uste hori.
|
|
2002
|
|
|
Ez dakit pistolaz edo estrangulatuta hil ote nuen, baina neuk hil nuela seguru nago". Sinistuko zidatek, noski, nire hiltzaile ospea atzerrietan
|
ere
ezaguna duk...
|
|
2003
|
|
|
Atzerri hizkuntzak ere halaxe ikasi zituela esana dugu: ez frantsesa eta ingelesa bakarrik; maila apalagoan, irakurteko lain gutxienez, italianoa eta alemana
|
ere
ezagunak zituen. Euskara ere bere kontura landu zuelako dudarik ez dugu aldi hartan bestetara ezin zitekeen, komentuetan edo ez bazen, eta nora ginoko maila jaritsiaz, gainera!
|
|
|
Ereitearen metaforaren beste funtsezko erabilera bat
|
ere
ezaguna dugu: pertsona baten izaera eta jite morala azaltzeko bere sustraietara jotzen duena (ahuntzaren umea, antxumea; gurasoak nolakoak, umeak halakoak...).
|
|
2004
|
|
|
–Hartu atseden apur bat, Oskar –erran zidan Mitxelenak. Hark
|
ere
ezagun zuen arras hunkiturik zegoela– Ez duzu zertan oroitzapen mingarri horiek gogora ekarri.
|
|
2005
|
|
|
Tratamendua
|
ere
ezagun dugu: kortikoidedun antibiotikoak 10 14 egunez aplikatzea.
|
|
|
USB memoria edo giltzatako bataiatu diren hauek ingelesezko izenen batez
|
ere
ezagun du euskaldun erabiltzaileak: flash drives, pen drives, USB drives edo USB keys, alegia.
|
|
2006
|
|
|
Hiria uztearekin batean, utzi egin nituen doktorego ikastaroak ere. Hala esan nuen idazkaritzan eta hala esan nizun zuri ere, ez gure asteroko bilkura hartan, ordurako lanean hasita behar bainuen, fakultateko idazkaritzara joan nintzen egun berean baizik; ezer esan gabe desagertzea itsusia iruditzen zitzaidan, eta ohar soil bat uztea hotzegia agian, aurretik batere mezurik idatzi ez nizunez gero; zure despatxuan azaldu nintzen hortaz, lehendik
|
ere
ezaguna nuen bulego ñimiño hartan; atean jo, zure ahotsak aurrera esan, eta barrura sartu nintzen; ikasle batekin zeunden baina, ni ikusi orduko, hari mesedez eskatu beste batean etortzeko, gaiarekin jarraitzearren, eta niri eskaini zenidan hura egondako aulkia; harrituta zeunden, eta ulertzekoa izan liteke, lehenengo aldia baitzen zure bila ezertara jotzen nuena; distira antzeko bat zerien zur... kostata baina, azkenean nire baitan maitasun ernamuin bat sortu eta hura aitortu behar nizula akaso?
|
|
2008
|
|
|
Pertsona izenordainok soziatiboan, motibatiboan eta gaartizkidun osteango kasuetan deklinatzeko duten modua ere aipagarri da, zeren ez baitator beti bat sartalde euskaran nagusi den ereduarekin. Batetik nigaz> (9r, 11v), > zugaz, > zugana, > zugaiti, zuegaz, > zuegati> erakoak darabiltza ugari (a), baina horien ondoan zure> posesiboaz eraikiriko zuregaz, > zuretzat, > zuregaiti, > zuregan, > zuregana> eredukoak
|
ere
ezagunak ditu, haiek bezain ugariak ez badira ere (b).
|
|
|
Pertsona izenordainok bizidunak eta gizaki eremukoak izanik, tokidenbora kasuak gaartizkiaz eraiki ohi dituzte, ez ekialdeko tradizioan, baina bai nagusiro erdi eta sartaldekoetan. Hala ere, ekialdearekin uztardura eginik, tahizkidun formak
|
ere
ezagunak ditu idazleonek bere hizkeran. Hala darabiltza, kasurako, zuetan> eta zuetara, > biak pluralak.
|
|
2009
|
|
|
Itsutasuna tresna gisa baliatzen du Saramagok gizarte garaikidearen inguruko hausnarketa sakona egiteko, etikaren mugei buruz hitz egiteko, eta filmak
|
ere
ezagun du asmo hori. Ez alferrik idazlearen oniritzia eskuratu du Meirellesek, eta obra originalaren egilearen adostasuna lortzea ez da gauerdiko ahuntzaren eztula izaten lan literarioak zinemaratzen direnean.
|
|
2010
|
|
|
Hari nagusia bera ezaguna zaigu, bizitzaz aski duen edadekoa, bizitzaren zamak azpian harrapatu duena; badakigu zaintzailearen etorrerak inflexio puntu bat eragingo duela (onerako, ustez), liburuko afera batzuk (lagun minaren alabarena, nagusien artean) nola konponduko diren, narrazioak etsaigo zaharraren konpontzea izango duela helmuga. Erabiltzen diren irudi asko
|
ere
ezagun ditugu, errepikatuak izan dira, behin eta berriz: «zigarroaren kea bezala urruntzen dela atzamarren artetik»; «bizitza gurpil bat da, eta gauzak beti errepikatuz doaz»; «konturatzen gara nobela mardul eta luze baten kapitulu bateko pertsonaia baino ez garela».
|
|
|
Arrazoi zuen, gure kolonbiar" Muisca" indigena txikiaren eite berekoa zen. Garazik
|
ere
ezagun du ez dela gure alaba biologikoa. Orain urte eta erdi edo, biok kalean pasieran gindoazela, Zarauzko amona batek xelebre eraso zigun:
|
|
|
Han, banan banan, epaileak bakoitzari jakinarazi zion auzipetuta dagoela. Zortzi auzipetuek aurretik
|
ere
ezaguna zuten egoera hori, hala zehazten zuelako Garzonek urtarrilaren 25ean kaleratutako 80 orriko autoak. Bertan, Batasuna ordezkatzeko Bateragune talde politikoa osatzen ari zirela eta prozesu hori guztia ETAk zuzentzen zuela egotzi zien epaileak.
|
|
|
167. Europan bezala ospatu dute berbereek udako su jaia, solstizioarekin, eguzkia ortzean gorenean denean, 1890ean George James Frazer antropologoak The Golden Bough liburuan kontatu zuenez: " Udaburu egunean edo bezperan sutzarrak egiteko usadioa oso hedatuta dago Afrikako iparraldeko herri mahomatarretan, batez ere Marokon eta Algerian; berebereek eta tribu arabiarrek edo arabieraz hitz egiten dutenek
|
ere
ezaguna dute. Herrialde horietan udaburu egunari (ekainaren hogeita laua, era zaharrean) l’ansara deitzen diote.
|
|
2011
|
|
|
Zoritxarrez, Gasteizko exekutiboaren ezgaitasuna aurretik
|
ere
ezaguna dugu euskal langileok; gure herria sufritzen ari den krisiaren aurrean urteotan erakusten ari den jarrera eta utzikeria dira horren erakusle.
|
|
|
Ez dago, ordea, jendeak Ameriketara emigratzen zuen garaietara joan beharrik sasoi guztietan zakurrak ortozik ibili direla egiaztatzeko. Udaberri amaiera hartako zapatu arratsalde batean amak lehendik
|
ere
ezagun nituen kontuak kontatu zizkidan, baina inoiz baino xehetasun gehiago emanez; bere aitaita amamei eta izeko osabei buruz esanikoez gogoratzen naiz: orduan pausatuagoa zen bizimodua, bai, baina haiek ere gorriak ikusi zituzten, haiek ere etxetik alde eta ahal zuten moduan atera behar izan zuten bizibidea.
|
|
2012
|
|
|
Ekoizle asko dira gazta egiten dutenak. Sari ugari jaso ditu markak, eta zazpi lurraldeetatik kanpo
|
ere
ezagun dute.
|
|
2013
|
|
|
Dena den, politikak pisu handia hartuko du, eta, Iturrik aurreratu duenez, Idoia Mendia eta Itsaso Atutxa igaroko dira, besteak bete, Hamaika Telebistako platoetatik datozen egunotan. Ane Azkue aurkezleak zuzentzen eta gidatzen duen Skapa
|
ere
ezagun dute Hamaika Telebista kateko ikus entzuleek. Kultur agendari begiratu bat emateaz arduratzen den saioak bihar ekingo dio denboraldi berriari, martxoan egindako eraldaketarekin jarraituz.
|
|
2014
|
|
|
Lazarusek bere memorietan kontatzen du liburuxkaren ale bat, Parisen bizi zen ilobaren bitartez, Renani helarazi ziola1489 1883an biok elkarrekin gutuntrukean egon dira. Renanek bestela
|
ere
ezagunak zituen Lazarusen argitalpenak herrien psikologiaz, eta jada aspalditxodaniko Lazarusen tesi fundamentala partikularki,, nazionalitatearen oinarria herritarrek euren buruaz duten pertzepzio subjektiboan, datzala1490 Zenbat zor dio Renanen nazioari buruzko konferentziak Berlingo juduari?
|
|
2015
|
|
|
Deustu Unibertsitatean eskatu zidaten bertako irakaslea izatea, eta beste batzuen artean" Soziolinguistika" ikasgaia eman zidaten irakasteko, horrela lehenbiziko aldiz sartu zen ikasgai berri hau Lizentziaturan, eta ni izan nintzen gai horren lehenbiziko irakasle Deustu Unibertsitatean; honek bultzatu ninduen asko ikastera eta aztertzea, Euskararekiko alderdi guztiak, gauraino etengabe. Horregatik, Mackey, Fishman eta beste batzuk
|
ere
ezagunak nituen 1970 hamarkadan, eta gehiago geroago.
|
|
|
ETAk 2012ko txostenean egindako balorazioan
|
ere
ezagun du garai hartan ez zegoela Batasunaren sintonia berean. Ez da zehatz mehatz Altsasuko Adierazpenaz ari, baina bai Batasunak 2009ko udazkenean emandako urratsez:
|
|
|
Liluraturik, hainbat arratsalde euritsutan behin eta berriz errepasaturiko jokaldiak ekartzen hasi nintzen, banan banan, taula gainera. Agureak
|
ere
ezagun zuen irekiera espainarraren berri zuela: haren pieza beltzak, diziplina militarraz, laukitxo ezagunak hartzen joan ziren, nire jokaldiei erantzunez.
|
|
|
Lehendik
|
ere
ezagunak ditugu batasunaren aurkakoen arrazoiak; Sabino Aranak esandakoak gehienak, eta ondorengo biak sarrien aipatu ohi zituztenak:
|
|
|
bear eguna. Dena dela, lan
|
ere
ezaguna zuten hiztegia egiten ibili zirenek; peon, hombre: guiçon languina.
|
|
|
Gamizek kin baliatu zuen gehienetan, baina gaz
|
ere
ezaguna zuen: alcarregaz, elkarrekin?, a [r] egaz, harekin?, lastima andi bategaz, lastima handi batekin?.
|
|
|
Errealitate soziolinguistikoaren eta merkatuaren argudioei (biak
|
ere
ezagunak ditugu honezkero, beste batzuek ere baliatzen dituztelako) hirugarren bat erantsi zien puntuan: –Gainera, euskararen defentsa gaztelaniaz ere egin behar da.?
|
|
|
dira. Nolanahi ere, beste hainbat adierazpen aljebraiko
|
ere
ezagunak dituzue jada. Lotu adierazpen
|
|
|
—Bai, nik
|
ere
ezaguna nuen. Boxeolaria.
|
|
|
Kattalinen ikasle ohia zen, adiskide izatera iritsi gabe ere, nolabaiteko harremana zeukan ikasle ohi bakarra. Odile Moresek
|
ere
ezagun zuen, behin baino gehiagotan, beti Kattalin tarteko, elkarrekin hitz batzuk trukatutakoak ziren. Horrela osatu zen mahaia larunbat eguerdi hartan.
|
|
2016
|
|
|
Dena den, belaunaldi berriak animatzeko onena beren adineko artistekin lan egitea da, eta horregatik aukeratu ditugu zuzendari, aktore eta abeslari gazteak».Sorozabalen musika zuzentzeko lanetan gustura ibili da Arkaitz Mendoza musikari eta BERRIAko kritikaria. Aurretik Sasibillekin lanean aritu da, eta abeslariak
|
ere
ezagunak ditu: «Abeslariak etxekoak dira, eta horrek asko laguntzen du; benetan gozatu dut zarzuela hau zuzentzen.
|
|
|
5 Informazio testuan kontatzen denez, monomioak eta polinomioak hizkuntza aljebraikoaren oinarri dira. Nolanahi ere, beste hainbat adierazpen aljebraiko
|
ere
ezagunak dituzue jada. Lotu adierazpen aljebraiko bakoitza dagokion definizioarekin eta, ondoren, eman adibide bana:
|
|
2017
|
|
|
Betolatza arabarrak
|
ere
ezaguna zuen: mandamintu, pensamintu idatzi zuen, nahiz eta gehienbat mentu erabili.
|
|
|
Lehendik
|
ere
ezagunak genituen mendebaleko euskararen ezaugarri orokorrak, baina zehatzago erakutsi ditut hemen. Azpieuskalkien ezaugarriak Euskalkiak izeneko liburuan (Elkar:
|
|
|
hor ditugu 22 Presidentetarik 10 euskaldun, hala nola Yrigoyen, Duhalde baita ere Juan Peron eta Evita bere andrea (Duarte sortua, aita Behaskane eta amatxi Zuraideko arrazatik). Beste euskaldun batzu
|
ere
ezagunak ditugu hala nola Juan de Garay Buenos Aires hiria 1580an eraiki zuena.
|
|
2019
|
|
|
Zerrenda horretan batzuk prosista bezala
|
ere
ezagunak ditugu, hala nola Jean Barbier, Jean Elissalde eta Jean Moulier Oxobi, apaizak hirurak, besteak gutxiago. Adibidez, ez da batere aipatzen inongo bildumetan aski interesgarria iruditzen zaidan Julien Laplace, (Maule 1844,?) espartingilea, industriala, antzerkigilea eta poeta, Villa Etchehounen bizi zena eta sinatzen duena 1914ko abenduaren 15ean, Europa sutan poema honela bukatzen dena:
|
|
|
Inprimategi batean lan egin zuen, geroago saltoki batean, idazkari, liburu denda bat ere izan zuen, eta AEBetako gerra zibilean erizain ere aritu zen. Idazle ibilbidea hasi aurretik
|
ere
ezaguna zuen letren mundua, kazetaria izan baitzen urte askoan, sortu ere egin zituen egunkari batzuk?. Orain dela bi urte, esate baterako, poetak utzitako ondarea ikertzen ari zen ikasle batek Whitmanek egunkari batean zatika argitaratutako nobela bat aurkitu zuen, Life and Adventures of Jack Engle izenekoa (1852).
|
|
|
Nire Jonekiko ezkongai harremana aspaldi amaitua zen, ondo bukatu genuen kontu hura, adiskide gisa, noizbehinka elkartzen ginen, berriketan aritzen, besterik gabe. Arratsalde hartan berarekin eta bere lagun batzuekin elkartu nintzen, haiek
|
ere
ezagunak nituen, Begoña auzotik jaitsiak ziren alde zaharrera albiste ederra ospatzeko asmoz. Orain, euforiaren indarrez, edaten ari ginen tragoen eraginez, jende guztiak zeukan azalpen zientifikoa erakusteko gertatu berri zen hura aldez aurretik antzeman zitekeela.
|
|
2020
|
|
|
Zaila zuen Kirmen Uribek poesiarako itzuleran asmatzen, liburu honen irakurleak ezinbestean alderatuko baititu iragan hamarkadako nobelagile arrakastatsua eta duela ia hogei urteko poeta. Zaila zuen, eta liburuak berak
|
ere
ezagun du. Izan ere, 17 segundo honi halako segurantzia falta bat dario poesia bera hasi aurretik ere, liburuaren atariko (prosazko) testuan bertan, zeinak funtsean izenburua esplikatzen baitigu, eta keinu egiten arte plastikoei.
|
|
2021
|
|
|
Baina tamalez ez dut behar bezala begiratu. Orain, puskatxo bat sosegatzen naizela, txaloak eta txistuak isildu direla, aurrean dudan jende multzoan errepara dezaket, eta horra hor, txikitandik
|
ere
ezagunak ditudan aurpegi batzuekin topo egiten dudala aurreneko lerrotik, besteak beste lehengusu dudan astapotroarena, guztiz atsegina eta zintzoa zaidan zinegotzi gazte eta jatorraren anaia nagusia, gure ama urtetan gaitzetsi eta baztertu egin zuten garizabaldarretariko bat, gure aita hil zutenetariko bat. Espero nuen, guztiz arraroa izango zatekeen bera hemen ez ikustea, azken buruan kartzelatik irten eta gero bere kideen buru izendatu zuten, heroi zuten.
|
|
|
Udalean ideia adierazi digutenean guk konfiantzazko buru ezagun batek gidatu lukeela aipatu dugu eta zure eszedentzia eta lana goraipatu. Badirudi udaltzain-buruen artean
|
ere
ezagunak dituzula. Nik hau guztia nahiko egitasmo berdea ikusten dut eta horregatik ez dizut aipatu.
|
|
|
Nemesio Etxanizen burutazioetako bat kanta modernoak euskaratzea zen, gazteek gaztelaniaz ez zitzaten kantatu, eta uste dut asmo horretatik edan zuela Ceciliok ere. Herriko musika bandako zuzendaria ere bazen, eta modan zeuden kantuen konponketak egiten zituela
|
ere
ezaguna nuen.
|
|
|
Saiatu nintzen egun haietan Auxtin Ttikiren eta Mikelaren berriak jakiten. Aitak ez zuen ahorik zabaldu; amak bizpahiru kontu baino ez zizkidan bota, lehendik
|
ere
ezagunak nituenak. Auxtini zegokionez, tabernara egunero igotzen jarraitzen zuen bere garrafoiarekin, ardo bila.
|
|
2022
|
|
|
Alemanak
|
ere
ezaguna du" Vakzin" izena, baina hizkuntzak bere bere dituen hitz erroetatik garatu du, euskararen antzean, bere izendapen propioa," Impfstoff", gaur nagusi dena: ‘barrura isurtzeko gaia’.
|
|
|
Herri batek mugakide duen alboko herria alboerria dela esan ohi da hizkera batzuetan, eta bat baino gehiago direnean herriok, alboerriak. Alberri aldaera
|
ere
ezaguna du hitz horrek; eta erdialdeko hizkeretan auzoerria ere bai.
|
|
|
Sebastian Lelio txiletarrak
|
ere
ezaguna du jaialdia, Perlak sailean Gloria rekin (2013) eta Horizontes Latinos sailean Una mujer fantástica/ A Fantastic Woman ekin (2017) parte hartu baitzuen. The Wonder lanarekin estreinatuko da Sail Ofizialean; XIX. mendearen erdialdean Irlandako herri batean girotua, hainbat hilabetez ezer jan gabe bizirik iraun duen neskato baten istorioa kontatzen du, eta Emma Donoghueren izen bereko eleberrian dago oinarrituta.
|
|
|
Lelio txiletarrak
|
ere
ezaguna du jaialdia, Perlak sailean Gloria rekin (2013) eta Horizontes Latinos sailean Una mujer fantástica/ A Fantastic Woman ekin (2017) parte hartu baitzuen. The Wonder lanarekin estreinatuko da Sail Ofizialean; XIX. mendearen erdialdean Irlandako herri batean girotua dago, eta hainbat hilabetez ezer jan gabe bizirik iraun duen neskato baten istorioa kontatzen du; Emma Donoghueren izen bereko nobela du oinarri.
|
|
|
Uste zabaldua da aliantza bidezko politikak pluralismoa, amore ematea eta, beraz, eutsitasuna dakartzala. Keinu militante aski ohikoa da amore emate horiek salatzea eta purutasun iraultzailearekin tematzea; keinu hori
|
ere
ezagun du gizonen politika antisexistak, esaterako, pornografiaren aurkako ekintzaileen kasuan245 Nire ustez, pluralismoa beharrezkoa da; eutsitasuna ez, ordea. Patriarkatua egitura historiko gisa ulertzen badugu, gizonek emakumeez abusatzen dutelako dikotomia denboragabetzat jo ordez, prozesu historiko baten bitartez amaituko da hori.
|
|
2023
|
|
|
Oñatin ez ezik, Izaban
|
ere
ezaguna dute hegazti hau. Izan ere, neguan herrian bertan ikus daiteke harkaitz txoria.
|
|
|
Badirudi nire aita, eta nire ama ere bai, bi andreokin oso ondo konpontzen direla, hain jatorrak, berritsuak eta baita eskuzabalak ere baitira beste bezero batzuen aldean; esate baterako hiriko zinegotzi baten emaztearen aldean, desatsegina eta zekena bezain handiustekoa. Honez gain, Onaindiaren aitaginarreba
|
ere
ezagun du nire aitak, kalean behin baino gehiagotan berarekin hitz aspertuak ere egin baititu auskalo zeren kontura. Behin batean ere Marioren aitaginarrebak nire aitari bere herritik bizpahiru kantara bete ardo ekartzeko eskatu egin zion.
|
|
|
Pattiren begi eta ahoek deabruaren su beltza distilatzen zutela zeritzon Jornettek. Beste bi yonkiak
|
ere
ezagun zituen, Coyote eta Malandro. Trinitate plazako jakoaren sultanak.
|
|
|
Audience Gernikako musika taldea aspalditik ezagutzen nuen. Bere diskoak entzunak nituen eta Amerikanuak eta Jai Alai Blues dokumentaletan sortutako soinu bandagatik
|
ere
ezagun nituen.
|