|
2008
|
|
|
Baina, Administrazioa ez da bere burua prestatzen ari den bakarra; herritarra
|
ere
ez dago lehenagoko tokian.
|
|
|
janari eda riak, sukaldaritza, jantziak, estetika eta garbitasuna, aisialdia, etxeko elementuak, alt zariak eta apaingarriak, etxetresnak, eskola eta bulego materiala, brikolajea, etab., hau da, alor arruntak, egunerokoak, behar beharrezkoak. ...o, lozio, permanente, errulo, kantinplora edo erantzungailu hitzak ere; laranja zukua eta abar egiteko aparatuari zuku makina edo nola esan behar diogun, telebista eta beste aparatu batzuk urrutitik gobernatzeko tresnari urrutiko aginte, tele aginte, telekomando edo nola esan behar diogun ere ez dugu aurkituko; Hegoaldeko entxufe edo Iparraldeko prisa ere ez; paperak lotzeko grapak eta grapagailua
|
ere
ez daude. Eta azken aldi honetan hainbeste hauts harrotu dituen telefono mugikor, tele fono mugigarri, telefono eramangarri, telefono zelular, sakelako telefono edo dena delako hori, kalean, Hegoaldean, telefono mobila esaten zaion hori ere ez dugu aur kituko.
|
|
|
Bestalde, esan beharrik
|
ere
ez dago, bizkaitarrek eraman ohi zutela Zuzendaritza, Zuzendari bakoitzak izan zezakeen berariazko gisa batean. Arduradun hauen zerrenda ere eman daiteke:
|
|
|
Denboraren harian, egunez egun orriak galduz joan ohi dira egutegi tako hauek; horretarakoxe asmatuak dira izan ere. Izaera horren ondorioz, Arantzazun bertan
|
ere
ez dago bilduma osorik (gipuzkerazko/ batuari
|
|
|
Sintomatikoa da oso Hegoaldeko euskaldunek, Euskara aldizkarira artikulu bakarra bidaltzea, gaztelaniaz egitea eta gainera astarloatar ildokoa izatea (eta Iparraldekoek bidalitako gauza bakarra Bonaparterekiko atxikimendu adierazpen bat izatea). Euskaldunen artean, nazioartean euskararen inguruan azaltzen ziren eztabaidei pasiboki (harpidetza bidez) segitzeko aski ahalmenik eta interesik
|
ere
ez zegoen. (Aldizkariaren lehen alea euskaldunen aldeko laudorioek ireki bazuten, aldizkariaren itxierako zenbakian, euskaldunen artean izandako laguntza eza eta interes falta salatuz amaitu zen).
|
|
|
Eta horrek ere mugak jartzen zizkion bere sorkuntza lanari, ez baitzen sekula guztiz libre, bere gogora, askatasun osoz, sortzeko. Baina beste muturrean
|
ere
ez zegoen, hots, herri tradizioen errepikatze soilean. Baizik erromantiko on bezala, tradizioa, herri osoak ez ezik, herriko pertsona nabarmen batzuk ere egiten zutela sinesten bide zuen, ondoren herriak bereganatuz eta moldatuz.
|
|
|
«Los fundamentos de su escuela ascética son que la santidad y la perfección son cosa sencilla, alegre, y para todos, sin excluir ninguna persona ni estado.» Eta birtute handi deituei garrantzia aitortu arren (kastitatea, mortifikazioa, apaltasuna, obedientzia...), «amaba en gran manera las que podríamos llamar [virtudes] pequeñas, como la sencillez, verdad, condescendencia, alegría, trato atento, delicado, sufrido,[...]» halako bertuteen eredu izanik bere bizitza. Azkue
|
ere
ez zegoen eredu horretatik oso urrun441.
|
|
|
Nolanahi ere, Gerra Zibilaren ostean Morfología vasca osatu guran segitu zuen Azkuek. Esandakoaren adierazgarri, 1944an «Cuestiones gramaticales ausentes casi todas del Tratado de Morfología Vasca» izeneko lana irakurri zuen Euskaltzaindiko batzarrean98 Ezin izan zuen, ordea, gramatika lan gehiago argitaratu, Euskera buletina bera argitaratzeko baimenik
|
ere
ez baitzegoen.
|
|
|
Txantxetatik haratago lastima da Azkueren konposizioen grabazio bakar bat
|
ere
ez egotea, egun entzun ahal izateko. Musika arloan bilbotar apaizaren kantu biltzaile fazeta baino ez da aipatzen.
|
|
|
Bitartean, Plöermel anaiak ekartzeko eta haien ereduak imitatzeko gestioekin segitzen zuen Azkuek. Hala ere, laster jabetu zen Bretainian ematen zuten irakaskuntza elebiduna ez zela hain apartekoa; eta Azkuek eredutzat erabili nahi zituen plöermeldarren bretainierazko eskola materialak, adibidez, egon
|
ere
ez zeuden (bretainierazko gramatika soilak baliatzen zituzten eta hizkuntza hartan katixima irakastera mugatzen ziren) 238 Alta, Arbelbideren laguntzaz Plöermel anaiak ekartzeko eta beraiekin euskal ikastetxeak sortzeko asmotan segitu zuen. Bitartean, Nafarroa Garaian ere, oinarrizko hezkuntza euskaraz emango zuen zentroak antolatu nahian zebiltzan Campion eta bereziki Estanislao Arantzadi.
|
|
|
1921ean, 1923an, 1925ean eta horrela hurrengo hautaketa guztietan. Gainera, 1919ko lehen aukeraketan Azkuerenganako aldekotasuna erabatekoa izan ez bazen, hurrengoetan gehiengo garbiak atera zituen, egiazko oposiziorik gabe366 Egon
|
ere
ez zegoen inor euskaltzainburu lana berak baino modu eraginkorragoan burutu zuenik.
|
|
|
(...) Irakasle izateko bizkaieraren ezagutza eskatzen da, baina gero ikasle irakasle arteko harremana, gurasoekikoa eta bertan ateratzen diren argitalpenetan batua bakarrik erabiltzen dugu(...). Haur Hezkuntzan bertoko euskara erabiltzen bada ere, idazkera lantzen hasten direnetik hemen ez da bizkaierarik lantzen eta beharrik
|
ere
ez dago, hemengo euskara moldea oso indartsua baita eta ez baitu galtzeko inolako arriskurik. Bestalde, batua lantzeko gune bakarra ikastola da11.
|
|
2010
|
|
|
Hots, euskalelebidun eta elebidun orekatu haietako gutxi zen gai, kontzeptu dentsitate handiko azalpen landurik euskaraz agertzeko. Haietako gutxik zekien euskaraz erraz irakurtzen, eta are gutxiagok zehatz eta zuzen idazten67 Hartarako aukera fisikorik
|
ere
ez zegoen praktikan: eskola, lan mundua, dokumentazio administratiboa eta produkzio kulturala erdarazkoa zen ia ehuneko ehun.
|
|
|
aurreko ezintasun politiko horien ondoan, izan ere, oinegiturazko beste hiru eragozpen ere agertuak ziren plazara: batetik, kontratatu nahi eta ahal izanik
|
ere
ez zegoen behar adina irakasle, euskaraz irakasteko gai zenik. Bestetik, behar bezalako eta behar adinbat ikasmaterial ez zegoen euskaraz, ez ikasleentzat eta ez irakasleentzat.
|
|
|
Euskarazko irakaspostuak zentzuz kokatzea, ahalik eta ikasle gehienek euskara (z) ikasi ahal izateko. Hala jokatuta
|
ere
ez zegoen une hartako eskea osorik betetzerik: bai, ordea, hartara hurbiltzerik.
|
|
|
Aparteko lekua izan du hezkuntzak, ikuspegi hori dela-eta, euskara batuaren sorreran eta zabalkundean. Orain
|
ere
ez dago dudarik: euskara batuaz idazten dakiten profesional gehienak, askogatik, irakasleak dira.
|
|
|
Irakasleak euskalduntzen egin den gastua (IRALEkoa) ez zen egin beharrikizango erdara hutsezko irakaskuntzarekin segitu izan balitz. Euskarazko ikasmaterialgintzan (EIMA programan bereziki) eralgitzen den dirua
|
ere
ez zegokeen gastatubeharrik, erdara hutsezko eskolarekin jarraitu izan balitz Franco hil ondoren. Berdingertatzen da NOLEGA programarekin, ULIBARRI proiektuarekin eta EGAn edoHizkuntza Eskakizunetan egiten diren inbertsioekin.
|
|
|
Eta hori ulertu gabe ez dago ulertzerik ikastolen fenomenoa. Eta hori gabe
|
ere
ez dago ulertzerik orduko gizartea. Jende askok nahi zituen, eta bilatzen zituen gauza desberdinak.
|
|
|
Mugak ez zeuden argi, gobernu organotakoak sartzen zirelako besteen jardunean, eta alderantziz?, ekarri du gogora Xabier Garagorrik. Gainera, zuzendaritzaren gaia
|
ere
ez zegoen garbi. –Nork hautatu behar du zuzendaria??,. Zein da zuzendariaren lekua gurasoen eta irakasleen artean??,. Zuzendari bakarra ala kolegiatua??,. Horretarako hautatua, ala irakasleen artean txandaka??,. Irakasleen soldata berdinarekin ala handiagoa???
|
|
|
Nazio batzarretan batasun handia ikusten zen. . Eztabaidatu beharrik
|
ere
ez dago!?, defendatzen zuen batek baino gehiagok. Baina gero, herrietara joatean, herri eta ikastola bakoitza mundu bat zen?.
|
|
|
Beraz, non aldatu zen egoera? Gasteiztik Azpeitira, adibidez, 60 kilometro
|
ere
ez daude, eta ez dut uste Deskargako mendatean ezer erori zenik. Nonbait gertatu zen zerbait.
|
|
2012
|
|
|
Ez dago ezer idatzita. Iragana
|
ere
ez dago idatzita. Etorkizuna ez dagoen bezala.
|
|
2013
|
|
|
Hala ere, Zerbitzari ren eta Jean Saint Pierreren kronika horietan
|
ere
ez zegoen borrokei buruzko informaziorik. Stéphane Audoin Rouzeauk auto-zentsura izan zela dio, eta Eskualduna ko berriketarien aldetik ere halatsuko zerbait izan zela pentsa daiteke.
|
|
|
Zuberoako historiari buruzko Jean Marie Régnier renliburu sorta bat ere gehitu daiteke, kapitulu bat eskaini baitio Lehen Mundu Gerrari. Horietarik bakar bat
|
ere
ez dago euskaraz; denak frantsesez dira. Gerla hari buruz euskaraz dauden liburuak, gerla hartako kronikak idatzi zituzten idazleen artikulu bildumak dira:
|
|
|
Hala ere, gaia hain zehatza izanik, horrek ere ez du balio ikuspegi orokorraren emateko. Honekin
|
ere
ez dago Lehen Mundu Gerrak Ipar Euskal Herrian, osotasunean eta orokorki, izan zituen ondorioei buruzko libururik.
|
|
|
Funtsean, erredaktore buru lanak beste batzuen esku ziren. Eta erredaktore burua
|
ere
ez zegoen bakarrik, laguntzaile sare bat bazuelako berekin. Laguntzaile horietarik bat Jean Etcheverry Kanboko bikarioa zen.
|
|
2014
|
|
|
neurrian, maite ditut adinekoen txorakeriak. nire txanda
|
ere
ez dago hain urrun.
|
|
|
–Hemen,/ >, deklamatu zuen Bilbaoko> erdal> herri> honetan,/ kantatzen> dik> ene> mihinak/ > idazten> dik> ene> eskuak,/ > (eta> hau> > ez> duk> euskal> herria),/ > (eta> hemen> inoiz> ez> zuan> lege> Gernikako> forua)?. Hau
|
ere
ez dago liburu honetan.
|
|
2015
|
|
|
Hortik, antologia baten taxuketan agertzea, ezinbestean, arazoak, arriskuak, gabeziak. Antologia hau
|
ere
ez dago tentsio, gorabehera edo galzoritik libre. Antologia hau ere anbibalentea da.
|
|
2016
|
|
|
Beste abiadura bat dago, premiak, beharrak. Euskaraz bakarrik ibilki den antzerki talde profesionalik
|
ere
ez dago, euskara hizkuntza ofiziala delarik. Haizpea Goenagak antzerkiak instituzioetatik laguntza handia behar lukeela uste du.
|
|
|
Haatik, hizkuntzaren defentsa aitzinatzen zen, euskaraz sor zitezkeen prestakuntzak, baina irakaskuntza sistema baten inguruko gogoeta askoz eta berantago heldu zen, orduan eskola batzuetan oren batzuk baizik ez ziren euskaraz ematen eta sistema publikoak ez zuen hori onartzen. Instituzionalizatze prozesurik
|
ere
ez zegoen. Hizkuntzaren babesa zen gai garaikidea.
|
|
2019
|
|
|
–Broussain E19 bezala, ni
|
ere
ez nago gaurko kontuez hitz egiteko eta iritziak emateko programatuta, baina adierazpen horiek argi erakusten dute gaur egungo euskaltzainburua akademiaren sorrerako euskaltzainburuaren eta haren gertuko laguntzaileon gogaide dela, gai horri dagokionez behinik behin. Eta beste euskaltzainburu batek, Luis Villasantek, euskaltzainburu izan baino lehen kasu honetan, 1962an, Ondarroan emandako hitzaldi batean?
|
|
|
Koldo Mitxelenaren lekukotasunaren arabera (Ibarzabal, 2001: 159), euskaltzain batzuek, horien artean Manuel Lekuona zela, adierazi zuten Krutwigen jokabidean zigortu beharreko deliturik izatekotan
|
ere
ez zegokiola akademiari zigor hori ezartzea.
|
|
|
Topiko samar izan arren halakoa, ezin ahaztu euskalgintzan ari diren erakunde anitzekin zuzeneko harremanak behar ditugula, hitzarmen bidez nahiz beste formula batzuen bidez, elkarren berri jakin dezagun eta gure aldetik ere bestelako helburuak eskura ditzagun, besteak beste, gure arauak eta gomendioak zabaltzea, eta eragileok guregana ditzaketen iritzi, ohar, iradokizun eta abarrekoak jasotzea, gure lanaren ongarri eta akuilu izan daitezen horiek. Geroenean, esan beharrik
|
ere
ez dago, horiek izan daitezke baliabide egokiak, jardunaldien bidez nahiz gainerako molde batzuen bidez gure emaitzen fidagarritasuna frogatzeko.
|
|
2021
|
|
|
Alegia, formulazio berrira pasatu aurretik, aurreko formulazioko elementu guztiak (inplizituak edo esplizituak) aztertu edota ebaluatu dira. Hala ere, horrelakoetan
|
ere
ez dago urruntze handirik bi formulazioen artean.
|
|
|
Kide mugakizun duten elkartuen kategoria bera
|
ere
ez dago beti argi. Batzuetan izenak dira:
|
|
|
Nekatuta egonez gero, denboraz lasai gabiltza. Hemen
|
ere
ez dago kausa erlazio logikorik: solaskideek eraiki behar dute lotura, egoeran oinarrituta.
|
|
|
Horrelakoetan
|
ere
ez dago kausa ondorio lotura logikorik, edo benetako hipotesirik. Elkartzen diren bi perpausen artean askatasun handiagoa dago (aldi komunztadura ere askeagoa da), eta sarritan aholkuak, baimenak, aginduak edo gaitzespenak emateko erabiltzen dira.
|
|
|
tze+ n, tze+ ra. Esanahiaren aldetik
|
ere
ez dago alderik; euskalki aldaerak dira: Etxera noa telebistan finala ikusten (bizk.); Etxera noa telebistan finala ikustera (orokorra); Ez utzi galtzera (ek.); Ez utzi galtzen (mend.).
|
|
|
Inesiboko n atzizkia hartzen dute inoiz morfema hauetako batzuek, morfema soilaren adiera bera gordez: Ez baita inor haiek adinean argi litzakeenik euskararen alde ilunak (Mitxelena); Hura
|
ere
ez dago orain lehen adinbatean Nikanor-en alde (Erkiaga); Lanerako gauza ziren bestean baino ez zituen ugazabak aintzat hartzen (Erkiaga).
|
|
|
Etxerako barazkiak merkatuan erosiz gero, baserritarrei laguntza ematen zaie. Baina atzetik beste elementu batzuk dituela agertzeko
|
ere
ez dago eragozpenik: Merkatuan erosiz gero etxerako barazkiak...
|
|
|
Eta inferentziazko erabilerekin aurrera jarraituz, beste batzuetan protasian esana hala ez dela azpimarratzeko baliatzen dira mota horretako perpausak: Ostegunean nirekin mintzatzen saiatu bazen, ez dago bere deirik ez etxeko telefonoan ez eskukoan, eta posta elektronikoan
|
ere
ez dago ezer. Adieraziz, baldintzazko perpausean adierazten dena (ostegunean nirekin hitz egiten saiatu zela) ez dela zuzena inondik ere.
|
|
|
Bada zerbait ongi ez dagoena, beste guztia agian ongi badago ere. Baina bigarrena dioenarentzat ezertxo
|
ere
ez dago ongi, dena gaizki dago. Hortaz, ezer, inor, eta antzekoak ezezkako perpaus batean ageri direnean, ezeztapena erabatekoa izan ohi da, zerbait eta norbait ekin ez bezala.
|
|
|
" Aposizio deizioa esangura anitzekoa da hizkuntzalaritzako lanetan. Egitura jakin baten bi osagaien arteko erreferentziakidetasun maila bat da funtsezko ezaugarria, baina, sintaxiala morfologia prozedura batez ari ote garen
|
ere
ez dago guztiz garbi" (Odriozola eta Perez Gaztelu 2002: 467).
|
|
|
Baina aditza eta honen inguruko osagai hauek
|
ere
ez daude nolanahi elkartuak. Hemen ere hierarkia bada, eta, horrenbestez, perpauseko osagai horien artean mota desberdinetako loturak eta erlazioak gertatzen dira.
|