|
2002
|
|
|
Arrantza sektorean
|
ere
eskumenen gatazka dago. Hain justu, 1979ko Autonomia Estatutuaren arabera, arrantza jarduera EAEko eskumen esklusiboa bihurtuzen, baina EEan sartzerakoan, gobernu zentralak bakarrik negoziatu zuen, eta geroztik ez du onartu Euskal administrazioaren presentzia negoziazioetan, euskalarrantzaleen interesen aldeko jarrera azaltzeko.
|
|
|
Uzki kirurgian sortutako beste traumatismo batzuek ere (hemorroideak, pitzadurak edo fistulak) eragiten dute. Uzkiko esfinterra koordinatzeaz arduratzen den nerbio hodiaren afektazioa
|
ere
eskumenik ezaren arrazoia da. Muineko lesioek, malformazioek, diabetesak eta abarrek eragin dezakete, baina baita diagnostiko zaileko beste prozesu batzuek ere.
|
|
2003
|
|
|
delitu oro bekatu zela zehaztu zuten arren, bekatu guztiak ez ziren delitu (besteak beste, kanpoko ekintzetan gauzatzen ez diren pentsamendu edo irrika hutsak, jakina, ezin dute delitu izan). Bekatu delituaren definizio juridiko horri esker, auzitegi zibilek
|
ere
eskumena izan zuten, Elizaren eta Inkisizioaren auzitegiek bezalaxe, heresia, biraoa edo sexuaren inguruko delituetan.
|
|
2004
|
|
|
Espainian egoitza edo bizilekurikke Espainian dauden tokian bertan, edo nazioko lurraldean izan duten azken bi ez dutenak demandatuak izan daitezzilekuko tokian; eta horrela
|
ere
eskumena zehazterik ez badago, orduan auzi jartzailearen egoitzako tokian izango dira demandatuak.
|
|
2006
|
|
|
Edozein kasutan ere, ulergarritasunaren mesederako, batzuetan euskarazko testuak gaztelaniazkoak baino informazio gehiago ematen du. Esate baterako, zenbait kasutan, gaztelaniaz competencia hitza erabiltzen denean, adierazi nahi da epaileak auzi baten gaineko erabakia hartzeko duen aginpidea; kasu horietan, euskaraz
|
ere
eskumenaz hitz egiten da.
|
|
2007
|
|
|
Estatuko Herri Defendatzaileaz gain, autonomia erkidegoetako Autonomia Estatutuek kasuan kasuko antolamenduetan Herri Defendatzailearen pareko erakundeak sartu dituzte, antzeko eskumenekin (Arartekoa EAEn, Sindic de Greugues Katalunian, Defensor do Pobo Galizian, Justicia Aragoin, etab.), eta euren legeen bidez arautzen dira. Estatuko Herri Defendatzaileak autonomia erkidegoetako administrazioen eta toki erakundeen gain
|
ere
eskumena duenez, eskumen gatazkak sortu daitezke Estatuko Herri Defendatzailearen eta autonomia erkidegoetako homologoen artean. Arazo horiek saihesteko eta haien artean koordinazioa lortzeko, azaroaren 6ko 36/ 1985 Legea onetsi zen, Herri Defendatzailearen erakundearen eta autonomia erkidegoetan horrek dituen antzeko erakundeen arteko harremanak arautzeko.
|
|
|
Baina kargutu gaitezen erlatiboa, erdaraz, izenaren eskumatara ipintzen dela (ez ezkerretara). Guk
|
ere
eskumatara emango dugu erlatiboaren informazioa, baina erlatiboa barik. Hona hemen hainbat modutara emanda:
|
|
2009
|
|
|
Jose Antonio Pastor PSE EEren Bizkaiko idazkari nagusiak
|
ere
eskumari aurre egiteko eskatu du botoa. –Argi dago bi aukera besterik ez daudela:
|
|
2010
|
|
|
Gizarte Segurantzari enpresek ordaindutako kuoten hobariak
|
ere
eskumenaren baitan egongo dira, jeltzaleek adierazi dutenez.
|
|
2011
|
|
|
Badakigu bake epaileek zigor arloan
|
ere
eskumenak dituztela. Gogoratu, horrela aintzatesten zaizkiela BJLOren 100.2 artikuluan:
|
|
2014
|
|
|
Prest zaudete diru publikoarekin gertatu denaren ikuskaritza publiko bat egin dadin eta erantzukizuna zuen gain hartzeko?». Araizen ustez, egungo esparrutik
|
ere
eskumenak gehiago garatzeko aukera badago erabaki ahalmen handiagoa lortzeko. Alta, ez dute hor geratu nahi, eta adierazi zuen saiatuko direla Nafarroak estatus politiko berri bat izan dezan, betiere adostasunak lortzen saiatuz eta herritarrei hitza emanez:
|
|
2015
|
|
|
behetik gorakoa, hain zuzen ere. Lehen estatuak maila honetan hartzen zituen eskumen asko bereganatzen dira, eta ez bakarrik ekimen publikoari dagokionez, ekimen pribatuak
|
ere
eskumen berriak barnehartzen ditu eta. Nazioarteko mailan, bestalde, estatu arteko erakundeek gero eta botere gehiago biltzen dute, eta zalantzan ipintzen dute nazio estatuaren subiranotasun absolutua, orain arte uste zenez.
|
|
|
– Estatutuaren 18.4 artikuluari jarraituz, gizarte segurantzaren zerbitzuen antolaketa eta administrazioan
|
ere
eskumena du, berdin izanik zerbitzu horiek Estatuak besterendutakoak diren edo autonomia erkidegoak berak sortutakoak.
|
|
|
Areago, konposizio arruntetik haratagoko kasuistikan nahasketa handiagoa da: batetik marratxoarekin idatzita ikusi ditugu esaterako" prototipo organismo", edo" xede gene"(= itu genea) edota" probeta haurra"; bestetik, marratxorik gabe," eredu segmentu"," fago sistema"," HOM gene", edota" in vitro ernalkuntza"; eta bai ikusi dugu
|
ere
eskumako hedapena," sagu inude". Zein ote da, bada, segitu beharreko eredua?
|
|
2018
|
|
|
Hasieran ez zutela horretarako eskumenik. Baina, iaz Espainiako Gobernuak argitu zuen Nafarroako Gobernuak baduela eskumenik horretarako eta orain hilabete aldatu den Errepideen Legeak
|
ere
eskumenak ematen dizkie administrazioei segurtasunaren izenean kamioiak batetik bestera eramateko. Martxoaren 23an Bertizen Ayerdirekin egin genuen bileran ez zigun ezer argi adierazi.
|
|
2021
|
|
|
Ez Pixkana ausardiaz, bat ere beldurrik erakutsi gabe erantzuten asmatu zuen. Fraideekin ikasten ari naiz, fraidegaia ere ez naiz ez zion erran bere gogoz kontra ari zela eta ez zuela bere etorkizunez bat
|
ere
eskumenik, are gutxiago orduan preso edo esklabo hartuta.
|
|
|
Horren adibide da LOMLOE hezkuntza lege berria, zeinak izugarri murriztu dituen Filosofiaren eta Etikaren orduak. Egia da Eusko Jaurlaritzak oraindik
|
ere
eskumena daukala eta aukera duela Filosofiaren eta Etikaren alde egiteko. Espero dezagun hortik joko duela.
|
|
2023
|
|
|
Edukiari dagokionez, hitzartutako eskumenen esparruan, «gabeziak» izan zituela uste du. Lau hamarkadotan, oraindik
|
ere
eskumen ugariren transferentzia «egiteke» dagoela aipatu du, eta estatuak Nafarroaren erabaki esparrua urratu egin duela, parlamentuan onartutako lege ugari Konstituzionalera eramanez eta oinarrizko araudiekin autogobernua mugatuz.
|
|
|
Kasu honetan, berriz, Jaurlaritzak du plangintzarako eskumena eta Aldundi bakoitzak bere lurraldean zerbitzuak garatzekoa. Udalek
|
ere
eskumen ugari dituzte, bakoitzak dagokion lurraldean. Praktikan, zerbitzuen inplementazioa Aldundi eta Udalen esku dago.
|
|
|
Lan horretan aitzindaria KAren uztailaren 28ko 32/ 1981 epaia izan zen. Honetan
|
ere
eskumena, autonomia eta interesa lotzen dira. Epai honen bitartez toki autonomiaren izaera juridikoa zehaztu zen:
|
|
|
Edo Estatuan bertan Toki ogasunen Legearen beraren garapenarekin gertatu dena). Baina, aldi berean ezin da ondorioztatu gaia zatikatu eta bereizketa egin behar denik, batez
|
ere
eskumenen kontua izanda. Aipatu bereizketa arau bidez egiten ez bada, edo bere onura nabaria dela erakusten ez bada, ez da zilegi gaia zatikatzea".
|
|
|
Estatuaren eta EAEren eskumenen banaketa sisteman diferentziak ikusteaz gain, kontuan izan behar dugu EAEren barnean
|
ere
eskumenen banaketa oso konplexua dela. Toki ogasunei buruzko arauketa Ekonomia Itunaren Legearen baitan diru sarrerei dagokionez luze hitz egiten du, ez ordea gastuen esparruari dagokion arauketaren inguruan, baina horretan indarreko Ekonomia Itunaren 3 xedapen gehigarriari lotu gaitezke.
|