|
2000
|
|
|
Txarrena da ganadua etxean edukita, harrobira joaterako haiei jaten eman behar izaten niela, eta goiz jeiki. Umeak
|
ere
eskolara neuk eramaten nituen goizean, eta ekarri ere bai iluntzean.
|
|
|
Zuzenbidea eta Letrak Aix en Provence hirian egin ondoren Parisera aldatu zen, 1914an doktoretza egiteko. Sorbonan ez ezik beste toki batzuetan
|
ere
eskolak eman zituen. Frantziako IV. Errepublikan kontseilari izan zen, De Gaulle jeneralaren kontseilari juridikoa ere bai eta, mentalitatez hain zabala zenez, seguruenik, beregandiko ideia izan zen De Gaullek euskaldunoi euskarazko eskolak eskaintzea ere; baina, zoritxarrez, eskainitakoa betetzera ez zen iritsi.
|
|
|
Arratsalde haietarik batean, ordea —osaba eta Maddalen aitaren urtebetetzeko festan elkarrekin ikusi nituenetik bizpahiru egunetarat—, osabak hagitzez
|
ere
eskola laburragoa eman zidan, erraiten zidala:
|
|
2001
|
|
|
Guraso askok, gainera, nahiago izaten du ikastetxea etxetik hurbil egotea haurrak eskolaz kanpo
|
ere
eskolako lagunekin ibili daitezen eta eguneroko ingurunearekin zuzeneko harreman izan dezaten.
|
|
|
Errepidea irekita soilik: autobusentzat, larrialdi zerbitzuentzat, edo premia duten herritarrentzat. Udalerrirako sarrerak itxita ibilgailuentzat. Zubietan
|
ere
Eskola Txiki parean itxiko da sarrera ibilgailuentzat. Hortik Santuenera bidera irekita oinezko eta bizikleta erabiltzaileentzat. Udalerri barruan: zirkuitua igaroko den kaleetan da autoa aparkatuta utzi ezta mugitu ere.“Herriko jendea behar dugu”Aparkalekuetan, trafikoa bideratzeko...
|
|
2003
|
|
|
Euskaltegi homologatuetako irakasleek bete behar dituzten baldintzak Irakaskuntza Pribatuko Lehen Hezkuntzakoek bete behar dituztenen parekoak dira. Baina salatzen dutenez, euskaltegiei askoz
|
ere
eskola ordu gehiago eskatzen zaizkie soldata txikiagoaren truke.
|
|
|
suspertzen. M. Azurmendik aztertu duen bezala (2000), beren dokumentuetan ez da gai horretarako kezkarik ageri, ezta euskal probintzietan lehen hezkuntzaren egoera nola zegoen aztertzeko inolako ikerketarik egin zutenik
|
ere
eskoletan. Ez da ageri, ezta ere, guztien onari edo berdintasun sozialari buruzko benetako eztabaidarik, ez eta ikuspegi antiabsolutista eta askatzailerik.
|
|
|
Orain ordu baino orduago da hitzetarik obretara pasatzeko. Adibidez, lan handi bat badugu eramateko haurrekin, lehenik etxean barnean, transmisioaren hobeki segurtatzeko, bai eta
|
ere
eskolan edo eskolatik kanpoko aisialdietan euskararen sarrarazteko. Baina adierazpen artistiko desberdinetan ere, forma berriak ediren ditugu, euskararen baloratzeko eta, ber denboran, ahal bezain publiko zabalari gure hizkuntzaren eta kulturaren maitarazteko.°
|
|
|
Sanzek esan, esan zuen
|
ere
eskola liburu itzulitako hauek" derrigorrez" erabili zirelaDereduan," derrigorrez" hori azpimarratuta. Hezkuntza Departamen tuaksuhiltzailea rena egin behar izan zuen gero, presidentea renberoaldia epeltzeko.
|
|
2004
|
|
|
Eskolatik kanporatutako pertsona bizitza sozialean sartzeko baliabiderik gabe geratu da; espezializazio maila apala eskatzen duen lanbide batean hasteko
|
ere
eskolatik pasatu behar izan du, hara: munduan pobrezia zorroak hezkuntza gabeziarekin hertsiki lotuak daude, ez bakarrik garatu gabeko herrialdeetan.
|
|
|
Bizi egoera bezainbeste ikastegi dagoela esango nuke nik; areago, halakotzat jasotzen ez ditugunak
|
ere
eskola gisa funtzionatzen dute.
|
|
|
nolabait esateko, hizkuntza eta kultura arrotz baten eskuak zizelkatutako eskola umeen sufrikarioa. Infernua bizitzaren atarian jasan behar izan dute milioika umek munduan, baina, jakina, aurrerapenaren zerua
|
ere
eskolan zegoen, bizitzan nor izateko.
|
|
|
Ni
|
ere
eskolako maistra naiz eta ez dakizu zenbat maite nauten ikasleek.
|
|
|
Izan
|
ere
eskolako irakaslerik eraginkorrenetako bat dela esango nuke nik. Ikasle guztiek ikaragarri maite dute, baita gainerako irakasleek ere.
|
|
2005
|
|
|
segurantza sozialaren zulo erraldoia; erretretak ez direla hurbiletik ere segurtatuak. Europako Estatuen artean ikaskuntzari diru gehienik dedikaturik
|
ere
eskolak ez dituela emaitza onak, ezberdintasunak handitu baizik ez dituela egiten. Etxebizitzetan eta hirigintzan nabaritzen diren ezberdintasunak ahantzi gabe.
|
|
|
Legeak dio euskara eta gaztelania menderatu behar dituela 16 urteko gazteak. Hirugarren hizkuntza eta laugarrena
|
ere
eskoletan dira. Nola uztartu horiek guztiak?
|
|
2006
|
|
|
Batez
|
ere
eskolara joateko.
|
|
|
eskuak garbitzea bazkaldu aurretik eta komunera joan ondoren, eta ikastetxeetako eta etxeetako higienea zaintzea. Antzeko agerraldi bat sortu zen iaz Albaceteko La Milagrosa auzoan, eta batez
|
ere
eskola umeei eragin zien. Horregatik, A hepatitisaren aurkako 1.500 txerto inguru eman ziren joan den urrian auzo honetako ikastetxe eta gizarte zentroetan.
|
|
|
Liburu horiek, 58.600 guztira, Latinoamerikako eskualde deprimituetako 20 liburutegitara iritsiko dira. Liburutegi horietan 200.000 pertsona baino gehiago irits daitezke, batez
|
ere
eskolakoak. Joaquín Leguina Eskualdeko Liburutegira joan ziren atzo bidalketa eta paketatze lanak egiten hasi ziren, eta Madrilgo Kultura eta Kirol sailburuorde Isabel Martínez Cubells eta Guatemalako enbaxadore Roberto Gereda joan ziren.
|
|
|
Irakasleen %79k behin eta berriz pairatzen dute, %13k sarri eta %8k egunero. Errespeturik eza da ikasleek maiz agertzen duten beste jarrera negatiboetako bat; izan ere, inkestatutako hamar irakasletik zortzik adierazi dute arazo hori izan dutela, batez
|
ere
eskolak ematen dituzten bitartean, baina baita ikastetxetik eta eskola ordutegitik kanpo ere. Alde horretatik, ia ez da alderik ikusten Lehen Hezkuntzaren eta Bigarren Hezkuntzaren artean.
|
|
|
Zenbait herritan —besteak beste Danimarka, Norvegia, Herbehereak— Harrera Hizkuntza programak bultzatu eta Jatorrizko Hizkuntzen ikasketak mantsotzea erabaki dute, dena
|
ere
eskola errendimenduaren izenean (Richters 1999). Hala ere, ikastetxearen ikasle etorkin kopuruaren arabera eta harrera herriaren eta jatorrizkoaren arteko itunen arabera, herri askotan Jatorrizko Hizkuntzen programek indarrean diraute.
|
|
|
Bestalde, ezin dugu ahaztu, egoera konplexu horretan murgilduta egonik, erronkak zenbaitetan sorrarazten dituen zalantzen eta kezken ondorioak
|
ere
eskolak berak bere gain hartu eta kudeatu beharrean aurkitzen dela.
|
|
|
Bi irakasle bota zituztenean atera zen kalera estreinakoz. Gutxik egin zuen ez zutela bera
|
ere
eskolatik bota. Orriak bete beharrak irakurtzera eta bere burua prestatzera eraman zuen.
|
|
2007
|
|
|
Henrikek lagun asko ditu eskolan. Irakasgai guztiak samieraz ikasten dituzten arren, norvegiarrez oso ongi daki, sami gazteek hiru hizkuntza guztiz menperatzen baitituzte ingelesa
|
ere
eskolan ikasten dute. Ikasgelako paretan Saapmiko mapa dute, ikasleek margotua.
|
|
|
Aktorearen lanaren azterketarako" sistema" osoa pentsatu zuen, pertsonaien mundu emotiboa azaleratzea helburu hartuta. Errealismo psikologiko hori gaur egun
|
ere
eskola askok helburu dute. Errusiarrak idatzitako liburuek ezinbesteko bibliografia osatzen dute eskola askotan.
|
|
|
Eta asko irakatsi zidan. Batez
|
ere
eskolatik kanpo. Umore beltzaz tindatzen zuen errealitatearen interpretazioa.
|
|
|
Savigny ren Volksgeist aleman juridikoaren erdia erromatarra da; eta hain zuzen zuzenbide erromatar horrexena da bera ikertzaile ganorazkoa. Hegel, iusnaturalismoaren arbuiatzaile orobat, zuzenbidearen historikotasunaren aldezle, zuzenbidea herri bakoitzaren karaktere edo Volksgeist partikularraren elkarrengo eta elkarrerakoa, are zuzenbide hori Volksgeist haren ager eta gauzapen objektiboa baizik ez delako filosofiakoa halaber, zergatik da hala
|
ere
Eskola Historikoaren etsairik handiena? 650 Ez zaigu interesatzen orain bi filosofien alderaketa ximen bat, Volksgeista zein gauza diferenteak izan daitekeen ikusteko neurritxoan bakarrik baino. Hegel filosofoa da, Eskola Historikoa zuzenbidearen historiaren ikertzailea, h. d., haren historikotasun faktikoaz axola da, ez zuzenbidearen oinarriztapen edo justifikazio filosofiko edo razionalaz.
|
|
|
Eredu kognitibo ebolutiboaren ekarriekin batera, ez legoke batere gaizkiHoffman ek proposatutakoak
|
ere
eskolara ekartzea (bai eta helduen hezkuntzaraere). Izan ere, gure ustez, sentiberatasun morala eta besteekiko erantzukizunajorratzekotan, haurrak enpatian heztea nahitaezkoa da.
|
|
|
Larria ez izan arren, inpetigoa azaleko infekzio arrunta da, oso kutsakorra, eta batez
|
ere
eskola adinean dauden haurrei eragiten die, nahiz eta immunitate sistema deprimitua duten pertsonei ere gerta dakiekeen. Eskuragarri dauden azken datuen arabera, estreptokokoko inpetigoen %2k glomerulonefritisa dute konplikazio gisa, giltzurrunaren barne egituren hanturak eragindako gaixotasuna.
|
|
|
Biharamunean, berriz
|
ere
eskola utzita, lasterrez hatshantuak sartu ziren etxean gure bi mutilneskak, bainan ikusi zutelarik aita mahainean kaseta irakurtzen, berehala ondorat hurbildu zitzaizkion:
|
|
2008
|
|
|
esan zidan Tomasek argazkia seinalatuz. . Bada, gaur egun ez dabil bakar bat
|
ere
eskola horretan patroitza ikasten?.
|
|
|
Bada, izan
|
ere
eskolan hizkuntzaren erabilera beti ez da ez familiarra izaten, hots, beti ez da formala izaten. Eta hori erakusteko, Ikastolaren
|
|
|
Ikusten denez,, huts arkitektoniko hartzailearen? bere ustearen bertsio plastikoa oker ibili zen bezala, literarioan
|
ere
eskola egingo duen beldurrik ez dago. Hartaz, obra, (ez baitu morala erasotzen, ez du salatzen joera politiko gaitzesgarririk, ezta erakusten ere, tamalez?
|
|
|
Halaber, Eskola Kontseiluak zuzendariaren kargu uztea proposa dezake, baldin eta kideen bi herenek aldez aurretik erabakia hartzen badute. Azpimarratu behar da Eskola Kontseiluko kide diren ikasleen kasuan, DBHko 3 mailatik aurrera baino ezin izango dutela parte hartu hautaketa eta kargu uzte prozesu horietan, eta itunpeko ikastetxe pribatuetan
|
ere
Eskola Kontseiluak eskumena duela ikastetxeko irakasleen hautaketan eta kaleratzean parte hartzeko. Ikastetxearen funtzionamendu orokorra aztertu eta baloratu behar du Bestalde, Eskola Kontseiluaren lan ildoak ikastetxea hobetzen duten prozesu guztietan aktiboki parte hartzera bideratuta egon behar du.
|
|
|
Estatu eta eskualde horiek NBEri utzitako lurrak dira, iheslarien beharrizanak betetzeko lagatzen dizkiotenak. Baldintza horiek betetzen ez dituztenak ez dira errefuxiatu guneak, UNRWAren arabera, horietako hainbatetan
|
ere
eskolak eta osasun baliabideak bideratzen baditu ere, Damaskon (Siria) eta Jarmuken (Irak), esate baterako. NBEk zenbatutako 1,5 milioi errefuxiatu palestinarren herenak bizi dira errefuxiatu gune ofizialetan, eta gainontzeko bi herenak esparru horien aldirietan elkartu dira.
|
|
|
Oker dabiltza, euskararen lurraldea eta euskara bera bakarra izanik, honen banaketa eragin eta eremuka eskubide batzuk onartu eta beste batzuk deusezten dituztenak; horiek ez dute gure hizkuntza nazionalaren alde egiteko inolako asmorik azaltzen, are eta gehiago, neurri murriztaileak eta sakabanatzaileak bultzatzen dituztenei men egin eta beraien aurrean makurtzen dira, euskararen etorkizuna zalantzan jarriz. Argazkian," Getxon
|
ere
eskolak euskaldundu behar du" lelopean hainbat lagun elkartu ziren udaletxe aurrean, hilaren 24ko osoko bilkura hasi baino ordu erdi lehenago.
|
|
2009
|
|
|
Ikasgeletatik kanpo ere berdintasuna lortzeko saiakerak izan du bere isla; nesken zaletasunak sustatu nahi izan dituzte horiei ikastolan leku eginez. Esaterako, neska nerabeek bankuetan jesarri eta hitz egitea gustuko dutela jakinik, ikastolaren barrualdean zein kanpoaldean hitz egiteko txokoak sortu dituzte; horren bidez, nesken zaletasunak mutilenak bezain baikorrak direla futbolean jolastea, kasu, eta horrenbestez horiei
|
ere
eskolan espazio bat eskaini behar zaiela agertu nahi izan dute.
|
|
|
Getxoko, Barakaldoko, Muskizeko, Trapagarango, Galdakaoko eta Bilboko zenbait ikastetxetan bertan behera geratu dira eskolak. Santurtziko bi zentrotan
|
ere
eskolak etetea aztertzen ari da Hezkuntza Saila.
|
|
|
Neskek kirol arloan dituzten aukerak ere oso eskasak dira, lan-taldearen iritziz; batez
|
ere
eskola utzi eta gero. “ Datorren ikasturteari begira, beharrezkotzat jotzen dugu nesken kirol talderen bat eratzea, eta instituzioek esku hartu zutela uste duguâ€.
|
|
|
Nik esango nuke batez
|
ere
eskola ona izan dela. Jende ugari pasatu da bertatik.
|
|
|
Herrigunearen sarrerako pintaketa batek salatzen du hori: Guk
|
ere
eskola berrian ikasi nahi dugu. eredua orain!
|
|
|
Aitak motortxo bat zeukan eta beti itsasora eramaten zuen, hamaika urte zituenetik. . Berriz
|
ere
eskolara itzuli behar nuela esaten zuten maisuek, eta gure ama haiekin hitz egitera joaten zen, itsasora joaten uzteko eskatzera. Aitaren familia itsasokoa izan da, eta amarena, baserrikoa.
|
|
|
Sarrigurenen eta Mendigorrian. Bietan
|
ere
eskola garraioak hartu du garrantzia ikasturte honetan, baina Perez Nievas kontseilariak eta haren gobernuak harturiko erabaki ezinago okerrak direla-eta, argi eta garbi.
|
|
|
Lehenik, ikasleen garapen kognitiboa ahalik eta neurririk aberatsenean ahalbidetzea eta aukera berdintasuna bermatzea dira hezkuntzaren helburu oinarrizkoak, horiei uztarri berean hertsiki lotzen zaielarik ikasleei euskara gaitasun behar bestekoa eskuratzearen helburua ere, hain zuzen ere aukera berdintasunaren exijentzia delako eta elebidun izatea erabaki duen gizartearen kohesiorako beharrezkoa delako herritarrei euskararen ezagutza ziurtatzea. Oker dabil, beraz, helburu horiek elkarrengandik aparte edo bata besteari kontrajarrita kontsideratzen dituena, zeren eta egia bada
|
ere
eskola ez dela euskaltegia, ez da egia txikiagoa eskola badela gizarte hau elebidun izan dadin egin beharreko bidean eragile nagusietariko bat.
|
|
2010
|
|
|
Eta baditugu Zuberoan bertan, ikastoletan haur hanitx. Gero baduzu bi mintzajeak
|
ere
eskolan, horiek ere bai. Ez dakit, baina esperantxa dizugu.
|
|
|
ACT Fundació 2008ko uztailean jaio zen Manaparai Union eskualdeko herrialde txiroenetako beharrak, batez
|
ere
eskolara joateko adina duten gazteenak, asetzeko.
|
|
|
Euskara molde hori gutxietsi eta ez ikusiarena egitea ez da bidea. Ia huts hutsik eskola giroan erabiliko litzatekeen eta onenean
|
ere
eskola bidez L2 gisa transmitituko genukeen euskara ederraren miresmenetan ito nahi ez badugu, Joan Argenter ek (2000: 111) katalanari begira iradokia duen gisa, atentzio handiagoa zor diogu euskañol modu horri.
|
|
|
Saio sendoa egiten ari dira galestarrak, beren hizkuntza ahula indarberritzeko. Aparteko garrantzia ematen diete haiek
|
ere
eskola bidezko berreskuratze lanari. Ebaluazioak eta balioespenak metatzen ari dira, bertako eskola saioa ren emaitzak direla-eta.
|
|
|
Aldeko izaera horrek bere korolarioak ditu egungo egunean, euskararen aldeko reward system edo ordain sarietan302 Euskaldungoak eta bertako hainbat erdaldunek, azkenik eta horrezaz guztiaz gainera, aldeko jarreraz gainera konpromisozko jarduera ageri dute zenbait esparrutan: batez
|
ere
eskola munduan, baina ez horretan bakarrik. Indargune ohargarria da hori guztia:
|
|
|
Guztiak bat datoz puntu zentralean. Besterik gustatuko balitzaigu
|
ere
eskola ez da, gurea bezain ahuldurik dauden hizkuntzak indarberritzeko orduan, benetako motor ahalguztidun. Eskolak ezin du, bere baitarik eta bere kabuz, belaunaldi berrien erabateko elebitasuna (are nekezago gizartearen luze zabaleko mintzaldaketa) lortu.
|
|
|
–Ez genuelako planteatu ikastolak izatea Euskal Eskola Publiko Berriaren oinarri bakarra. Oraindik ere pentsatzen dugu ikastolen mugimendua defendatu behar dela, indar guztiz, baina lan egin behar dugula
|
ere
eskola publikoetan, barrutik, haiek euskalduntzeko eta nazio dimentsio batean kokatzeko?.
|
|
|
– Azkenik, hau
|
ere
eskolaren eraginez, gaztea heldua baino kulturizatuagoa izango da hainbat arlotan.
|
|
|
Errepikatzaileen kopurua, gutxitzetik urrun, hazi egin da: hezkuntza sistemako derrigorrezko irakaskuntzetako 340.000 ikasle baino gehiago saiatu ziren berriro
|
ere
eskola urtea gainditzen. Mailaz igotzen ez den ikasle taldea nabarmen hazi da Bigarren Hezkuntzan.
|
|
|
Batzuek oporrak ere hartzen dituzte zure enpresan gurekin lan egiteko", gehitu du. Helburua parte hartzaileei osagai ludiko bat proposatzea da, eta eguneroko bizitzan baliagarriak diren trebetasunen praktika sustatzea, baina baita familiei
|
ere
eskolako oporretan lana eta bizitza pertsonala uztartzen laguntzea. Kanpamendua goizeko 9:00etatik arratsaldeko 4:00ak arte antolatzen da, eta Down sindromea eta bestelako ezgaitasun intelektualak dituzten haur eta gazteak hartzen ditu, astebetean, hainbat alditan edo hilabete osoan, bakoitzaren beharren arabera.
|
|
|
Hala ere, aurrera egiteko erabakia hartu eta zenbait eskola irekitzea lortu zuen, Salamancan eta inguruko herrietan lehendabizi, eta beste hainbat tokitan geroago. Gaztela inguruan hainbat ikastetxe zabaldu ondoren, Euskal Herrira zabaldu zuen bere lana eta inguru hauetan
|
ere
eskolak eraikitzen hasi ziren.Hemendik kanpo, mundu zabalean, Ama Kandidak argi zuen beharrik handiena zegoen tokietara iritsi behar zuela. Hil aurretik Brasilen bi etxe irekita zeuden.
|
|
|
Honek
|
ere
eskola berekoa behar du, inondik ere, aitona Karlosek berak On Manuel Lekuonaz esandakook aintzat hartzera: " Konfiantza aundia zun gurekin.
|
|
|
Atxagak badu hagitz maite dudan irudia, kontatzen duelarik Pompeian zen behin ikusi zuela hango mosaiko batean haurren hezurretako josteta. Eta oroitu bera
|
ere
eskolako korralean joko horretan jolasten zela, baina orain bakarra ere ez dela gehiago horretan ari. Transmisio katea gureganaino iritsi eta gero, gurekin eten dela.
|
|
2011
|
|
|
Zorionez, gaur, etxean, eskolatik kanpo, gauza asko ikasten da, eta hori
|
ere
eskolak jakin luke denbora hobeto aprobetxatzeko.
|
|
|
hizkuntza aniztasunean bizi gara denok, nahiz eta askoren aho belarriak hizkuntza bat bakarra, edo asko jota bi soilik entzun edo erabiltzen duten. Berriro
|
ere
eskolara jo behar ote da beste eskakizun batekin, zorionez edo zoritxarrez, baietz esan behar. gizarteak nahi badu eskolaren zeregina izango da hori ere. eleaniztasuna etxe giro batzuetan bizi da, baina gehienetan bat edo bi dira erabiltzen diren hizkuntzak, beraz, berriro esanda, nahi badugu, eskolak zeregina du honetan ere.
|
|
|
Alegia, barne eta kanpo balioz hornitua baldin badago arrakastatsuago izango da eleaniztasuna ere (Amorrortu et al, 2009). eskolaren eta etxearen eginbeharrak elkarren osagarri egite aldera, etxean ematen ez dena eskolak eman behar du. Bestela lortzen ez dena lortzeko daude eskolak. zorionez, gaur, etxean, eskolatik kanpo, gauza asko ikasten da, eta hori
|
ere
eskolak jakin luke denbora hobeto aprobetxatzeko. garai batean, eskolara joan behar zen hizkuntza idatziaren erabileran abiatu eta murgiltzeko. etxe gehienetan irakurketa edo idazketa jardunik apenas zegoen. gaur, eginkizun hauetan eskolak laguntza handia jasotzen du kanpotik; gure giroko familia gehienetan
|
|
|
Are gehiago: maisuak bazekien uztailaren 19an gerra piztu zela, eta, halarik ere, hurrengo egunetan
|
ere
eskola ematen jarraitu zuen; eta gurasoak, ikasleen hutsegiteak ez ziren, inondik ere, era nabarmenean emendatu, hurrengo egunetan, ez ziren kexatu eta ez zuten protestatu.
|
|
|
Hala ere, hamar urte barru Japonian gertatutakoa gogoratuko da batez
|
ere
eskoletan. Ikasiko ote den ez dakit.
|
|
|
–Garai hartan inork ez zuen pentsatu ere egiten komunisten ideiek zentzurik ba ote zuten ehiztari eta biltzaileez osaturiko gizarte tradizional haientzat. (?) Kultura tradizionalak hondatu egin ziren, baina jatorrizko hizkuntzek beste urte batzuetan bizirik iraun zuten, batez
|
ere
eskoletan. 1938an Eugene Schneider?
|
|
|
–Guztiak bat datoz puntu zentralean. Besterik gustatuko balitzaigu
|
ere
eskola ez da, gurea bezain ahuldurik dauden hizkuntzak indarberritzeko orduan, benetako motore ahalguztidun. Eskolak ezin du, bere baitarik eta bere kabuz, belaunaldi berrien erabateko elebitasuna (are nekezago gizartearen luze zabaleko mintzaldaketa) lortu.
|
|
|
Guztiak bat datoz puntu zentralean. Besterik gustatuko balitzaigu
|
ere
eskola ez da, gurea bezain ahuldurik dauden hizkuntzak indarberritzeko orduan, benetako motor ahalguztidun. Eskolak ezin du, bere baitarik eta bere kabuz, belaunaldi berrien erabateko elebitasuna (are nekezago gizartearen luzezabaleko mintzaldaketa) lortu.
|
|
|
Ahal den neurrian, haurraren hezitzaileak harremanetan egon behar luke familiarekin, haurrak egoera nola bizi duen jakiteko, batez
|
ere
eskolara joan ez den egunetan. Ahal bada, eta familiak onartzen badu, gomendagarria da hezitzailea hiletara joatea, batik bat haurra ere joaten bada.
|
|
|
Gaur egun Irakasle eskoletan dagoen irakaslegoak, batez
|
ere
Eskola Estataletakoak, ezin erantzun diezaioke, bere huts hutsean behinzat, goian aipaturiko berrikuntz behar guzti horiei. Ez dago horretan zertan harriturik, beraiek beste moduko irakasmolde baterako prestatu eta aukeratuak izan zirenez (Beharrizanen Lantaldea, 1979:
|
|
|
Euskararen kasuak erakusten du halakoak gerta litezkeela, batez
|
ere
eskolaz kanpoko erabilerak urriak diren lekuetan. Ikasgelaz gain ikastetxe osoa kontuan hartuko duten egitasmoak diseinatzea irtenbideetako bat izan liteke (Osa, ibid.).
|
|
2012
|
|
|
Plaza batentzako izen ederra da Syntagma, adostasuna, iraultzarako deia zabaldu da sarean, Europa, altxa gaitezen, baina hurrengo eguneko berripaperek ez dakarte ezer, ezkutuan geratu da, elkarri bultzaka egin du lekua jendeak metroan, pantailetako argietara begira egin dute lurrazpiko bidaia, lanera doaz, zorrak dituzte ordaintzeko, Europa, altxa gaitezen, irakurri zuen sarean, gaur astelehena da, haginlariak adeitsu hartu du, hortzak usteltzen ari zaizkizu gizona, tratamendu gogorra jarri behar zaizu, astero etorri duzu, guri lana ondo egitea gustatzen zaigu, aurrekontua eman dizu gero, elkarri bultzaka egin du lekua jendeak metroan, lanetik datoz, haginlaria dute ordaintzeko, Europa, altxa gaitezen! Plaza batentzako izen ederra da Syntagma, bat etortzea, erakusten ote dute oraindik
|
ere
eskoletan, izen sintagma eta aditz sintagma, maite zaitut, nik ere bai, zein da izen sintagma, poliziak negar gasa bota dio Mikis Theodorakisi, 88 urte, zein da aditz sintagma, elkarri bultzaka egin du lekua jendeak munduan, Europa, altxa gaitezen! Plaza batentzako izen ederra da Syntagma, elkartzea, baina oinazpiek munduaren azalarekin osatzen duten tangentean bizi gara zazpi mila milioi.
|
|
|
Beste batzuk, ordea, juxtu alderantzizko iritzia dute: teknikari zaletasunari baino garrantzia gehiago ematen zaiola, hain zuzen ere. kultura dinamizatzaileak
|
ere
eskolaz kanpoko jarduerei buruzko ikuspegia aldatu egin dela diosku, aisialdiarekin lotuagoa: " gurasoek, eta gizarteak oro har, ondo pasatzea eta zaletasuna piztea dute helburu eta ez dute eskolako presiorik nahi euren". horrek guztiak erakusten du, gure ustez, eragileen arteko komunikazioa ez dela behar adinakoa eta errealitatearen irakurketa oso desberdina egiten dutela batzuk eta besteek.
|
|
|
EIDER. (txantxetan) Zuri
|
ere
eskolak eman behar dizkizut?
|
|
|
H. W. Pestalozzik (17461827)
|
ere
eskolak haurren hezkuntza osatzen zuten zentroak zirela uste zuen, eta, Rousseauk bezala, naturako fenomenoak irakaslearen azalpenaren bidez ikasi beharrean ikasleek beren kabuz aurkitzeak duen garrantzia aldarrikatu zuen: benetako ikaskuntza fenomenoak eta fenomenoen arteko erlazioak ulertzea da.
|
|
|
Familia bidez ez ezik, badira beste agente batzuen eskutik ere euskara jasodutenak, batez
|
ere
eskolaren bitartez eta, neurri apalagoan, helduen euskalduntzeariesker. Euskara L2 gisa duten horiei esker batez ere ari dira euskaldunen kopuru absolutuak eta proportzio erlatiboak igotzen Hegoaldean (Euskarabidea Institutua, 2009:
|
|
|
Izugarri gustatuko litzaidake horrelako museo bat izatea etxearen ondoan”. Museologoa eta MediaMusea museoen eta teknologia berrien proiektuaren arduraduna den Soledad Gómezen arabera, erakusketa iraunkorragatik, jarduera aniztasunagatik eta bisitariei arreta bereziagatik nabarmentzen da, batez
|
ere
eskolakoei: “Interesgarria da bere on line alderdia eta bere webguneko baliabideak”.
|
|
|
Behar diren orduak lo egitea da haurren osasun mentalaren eta fisikoaren zutabeetako bat, batez
|
ere
eskola adinean. Hala ere, adituen arabera, alderdi hori ez da oso kontuan hartzen.
|
|
|
Larraulgo eskolako eraikina bisitatu dute lehenik, eta bertan eskaintzen dituzten zerbitzuen berri eman diete bisitariei. Eskolako irakasleek
|
ere
Eskola Txikien ezaugarri pedagokikoak azaldu dizkiete. Herri txikien garapena hartu du ahotan Ahaldun Nagusiak:
|
|
|
Arratsaldez eskolaren bat daukan egunetan azkar bazkaldu behar du, egun horietako goizeko azken saioetan
|
ere
eskolak dauzkalako. Eta bazkaltzeko tarte laburra azkar joaten bazaio, arratsaldeko eskolak ere, orain arte behintzat, abiadura bizian iragaten zaizkio; oraindik ez dio neurria hartu eskola orduaren iraupenari eta beti falta izaten zaio denbora prestatutako guztia egin ahal izateko, berdin dio arratsaldeko zein goizeko saioa den.
|
|
2013
|
|
|
" Treball de recerca" esaten zaio han, hots ikerketa lana; curriculumaren barruan dagoen ikasgaia da, Batxilergoko ikasle guztiek duten derrigorrezko ikasgaia. Ikerketarako gaitasuna lantzea du helburu ikasgai horrek eta han
|
ere
eskola orduetatik kanpo egiten da, ikasleek tutore baten aholkularitza izaten dute eta Batxilergoko azken nota osoaren ehunekoan eragiten du.
|
|
|
Alde horretatik, katalanaren esperientzia paradigmatikoa da: telebista iritsi aurretik, katalandunek gaztelaniaren ezagutza partziala bakarrik izan zezaketen, batez
|
ere
eskolaren, literaturaren eta gaztelaniadunekin
|
|
|
Skillshare amerikarra da erreferentea: http://www. skillshare.com/. Floqq espainiarrak
|
ere
eskola presentzialak nahiz sarekoak antolatzeko balio du: http://www. floqq.com/. Alabaina, ia sinbolikoki bada ere, eskolengatik ordaindu behar da.
|
|
|
Horren ondoren beste bide bat jorratzen hasi ziren sozialistak: indarkeria jasan duten andreak
|
ere
eskoletara joaten hasi ziren. Ildo hori alboratu egin du oraingo gobernuak, eta hilaren 21ean beste plan bat aurkeztuko du.
|
|
|
Bestalde, lanpostu guztiek zehazturik dute zein den bertan ibiltzeko beharrezko euskara maila. Euskaraz ez dakitenek badute ikasteko aukera, eta Tafallan bezala, Etxebarrin
|
ere
eskolak jasotzen dituzte erdaldunek. Haien kasuan, eskolen orduen erdiak lanorduetan izaten dira.
|
|
|
1880ko hamarkada hasieran eskolatu zituztenek doi doia ikasi zuten frantsesa, baina hamar urte geroagokoek (gerla egin zutenek) frantsesa ikasi zuten. Horretan bereziki eragin handia izan zuen neskak
|
ere
eskolara igorri izanak 1880tik goiti. Neskak eskolatuak ez ziren bitartean, ama bihurtzen zirenean beren hizkuntza irakasten zieten haurrari, hala nola frantsesa ez zen hizkuntza bat.
|
|
|
Hazten direnean, Garraldara joaten dira, Aritzek egin zuen bezala. Baina haur eta gazteak ez dira ikasten ari diren bakarrak, helduek
|
ere
eskolak jasotzen dituzte. Herria ahanzturatik berreskuratzean, garai bateko herriko hizkuntza ere berreskuratzeari ekin zioten.
|
|
|
Txikitatik maite zuen Zuhaitz Okerra, hain zuzen
|
ere
eskolako lagunekin presan igeri egitera joan eta haietako batek harekin konparatu zuenetik:
|
|
2014
|
|
|
Ikusi dugun bezala, jarrera eta motibazioak ere hizkuntzaren zein kulturaren praktikaren aurresate garrantzitsu dira. Hortaz, garrantzitsua litzateke
|
ere
eskolatan jarrera eta motibazioaren gaia era planifikatuan jasotzea, eta curriculumaren barruan eduki lukeen tokia aitortzea, eta horiek gelan aurrera eramateko unitate didaktikoak sortzea, neurriren batean.
|
|
|
Lagin orokorrari dagokionez, esan daiteke ikasleek batez
|
ere
eskolan erabiltzen dutela euskara (%51, 2), eta erabilera hori jaitsi egiten da eskolatik urruntzean garen heinean, eta espainieraren erabilera nabarmen igotzen da; %96, 2k eskolako atarian espainieraz egiten du, familian %85, 8k espainieraz eta %93, 9k lagunartean espainieraz.
|
|
|
Gure hiztunen hizkuntza ohiturei dagokienez aipatzekoa da, oro har, euskaraz bizi direla, baina gazteleraren eragina ezinbestean nabaritzen dutela diote euren egunerokoan. Batez
|
ere
eskolan eta lanean, eta zer esanik ez telebistan. Gaztetxoenek aipatzen dute ikasleen artean gaztelera asko entzuten dela eta horren arrazoitzat jotzen dute hala egiten dutenak handiago sentitzea.
|
|
|
John Lennon Almerian aktore lanetan zebilela, irakasleak abeslariari egindako bisita kontatzen du filmak. Carrion, 89 urtekoa, The Beatles taldearen abestien hitzak erabili zituen haurrei ingelesa irakasteko, eta erdi itsua dagoen arren, oraindik
|
ere
eskolak ematen jarraitzen du. Truebaren esanetan, «jende apala eta langilea» omentzen ditu filmak.
|
|
|
Herria deitzen duen giza multzoarekin bat egin nahiak beraietako bat bezala aurkeztera darama: poetak ere ez du ulertzen oteizaren sorkuntza; bera
|
ere
eskolarik gabeko gizona da. Alabaina, badu ezaugarri bat herri deitzen duen giza multzotik bereizten duena:
|
|
|
Arrisku hori txikitzeko, gero eta ikastetxe gehiago dabiltza jardunaldi bereziak egiten, batez
|
ere
Eskola Agenda 21 barruan Elikadura lantzen dabiltzanetik.
|
|
|
Kontatu dit
|
ere
eskolan esan zenuela ez zenuela sexurik izan.
|
|
2015
|
|
|
Ikasle nintzela, niretzat tortura hutsa ziren jarduera askotan aritu nintzen. Preteknologia, izena eta izana gorrotagarriak zituen ikasgaia, bat aipatzeagatik; matematikako problema nazkagarriez ere oroitu ez ezik, amets gaiztoen protagonista ditut, oraindik ere, noizean behin; epe laburragoan sufrituagatik, sekula ulertu ez nituen kimikako kontu ilunak
|
ere
eskola garaiko torturen sailkapenean sartuko nituzke.
|
|
|
Uranga eta besteek (2008) egindako ikerketan 100 hizkuntzatik gora topatu dira EAE eta Nafarroan. Aniztasun hori
|
ere
eskolan izan du bere isla, Etxeberriak (2006) egindako ikerketan ikusi den bezala.
|
|
|
Erabilerarako guneak potentziatu dira, batzuetan gune formalak aprobetxatuz, eskolako klaseetan, patioan egin daitezkeen jardueretan... Baina baita
|
ere
eskolaz kanpoko jarduerak bultzatu dira (Arruek ere garrantzia eman dio azken horri).
|
|
|
Hipotesi bezala, ez baitaukat daturik horiek frogatzeko, nik udalerrihauetan euskarak irakaskuntzan aurrera egin duela esango nizuke. Pentsa, orain dela 30 edo 40urte esaten badugu zer aldea, orduan oraindik
|
ere
eskola askotan edo gehienetan erdara izangozen hizkuntza nagusia, eta gaur egun udalerri hauetan euskara da guztiz. Aurrera egingo zuen, zalantzarik gabe ere, administrazioan.
|
|
|
Errepidea irekita soilik: autobusentzat, larrialdi zerbitzuentzat, edo premia duten herritarrentzat. Udalerrirako sarrerak itxita ibilgailuentzat. Zubietan
|
ere
Eskola Txiki parean itxiko da sarrera ibilgailuentzat. Hortik Santuenera bidera irekita oinezko eta bizikleta erabiltzaileentzat. Udalerri barruan: zirkuitua igaroko den kaleetan da autoa aparkatuta utzi ezta mugitu ere.
|
|
|
Errepidea irekita soilik: autobusentzat, larrialdi zerbitzuentzat, edo premia duten herritarrentzat. Udalerrirako sarrerak itxita ibilgailuentzat. Zubietan
|
ere
Eskola Txiki parean itxiko da sarrera ibilgailuentzat. Hortik Santuenera bidera irekita oinezko eta bizikleta erabiltzaileentzat. Udalerri barruan: larrialdi egoeretan izan ezik, zirkuitua igaroko den kaleetan da autoa aparkatuta utzi ezta mugitu ere.
|
|
|
Sekula ez genuen jakingo karta hartan zer esaten zuen. Dena dela, aitak hurrengo egunean
|
ere
eskolara bidali ninduen, eta oraingoan Doña Patroziniok gure auzokide Jon Lopategiri esan zion gure aitari esateko eskola ez dela bakoitzak nahi duenean joan eta nahi ez duenean ez, taberna bezala, sartu irteneko tokia, eta, beraz, gehiago ez joateko eskola hartara. Hori ikusirik aitak eskolaz aldatu ninduen, oraingoan Ariatzako eskolara.
|
|
|
Txikitatik maite zuen Zuhaitz Okerra, hain zuzen
|
ere
eskolako lagunekin presan igeri egitera joan eta haietako batek harekin konparatu zuenetik:
|