|
2000
|
|
|
Estatuak izan behar zuen hezkuntza sistema antolatzearen ardura.67 Zentzu horretan, adibidez, irakaslearen aukeraketak izugarrizko garrantzia izango zuen Condorcet en iritziz, ez baitzuen uste, beste arrazoien artean, irizpide, lokalek? inongo baliorik izan behar zutenik; Estatua arduratu litzateke oposizio sistemaren bideaz, irakasleek funtzionario estatusa izango luketelarik (noski, irakasleek Estatuaren kontrolpean egon lukete) 68 Gauza bera esan daiteke herritarren irakaskuntzari buruz (berdina oinarrizko eskoletan) edota erabili beharreko liburuei dagokionez (irakaskuntzaren lehenengo hiru mailetan); horrek guztiak
|
ere
botere publikoaren pean luke izan.
|
|
|
Ez ote zuen, bada, sala hark erakusten, hasteko, aitaren boterea eta ahala? Zeren, nola ahal duenak ahal bitartean iraun nahi izaiten duen eta ez iraungi, hala, ez ote du boteredunak, ondorez, iduri egin behar eta itxura eman ezen denboraren gainetik dagoela eta bere esentzia ez dela nehola
|
ere
botere tenporala, baina eternala, eta ez behin behinekotasuna, baina betikotasuna. Eta zer hoberik, hartarakotz, iraganean akabatu pieza haien hezurrak eta adarrak erakustea baino, aitak guztiz berea balu bezala heriotza erabakitzeko ahala, jainko tipi bat iduri?
|
|
2001
|
|
|
M. MARTORELL. Dena den, badira beste era bateko taldeak, erreformista eta moderatutzat jo ditzakegunak, eta hauen helburua
|
ere
boterea hartzea da, eta Jainkoa herrialde bateko gizon emakumeek egin dezaketenaren gainetik dagoen sistema politikoa eraiki nahi dute. Dena den, lurraldeak eta zonak bereizi lirateke, gizarte musulmanak guk uste eta ikusten dituguna baino desberdinagoak baitira elkarren artean.
|
|
2002
|
|
|
Edo, bestela esanda: ...ntzia, eta abiapuntu horretatik hasten dira mundua esplikatzen, modurik arrazionalean; neuri, ordea, munduaren existentzia egiten zait harrigarri; misterio hutsa baita; eta, misterioaren inguruan, ez zaizkit ametsa eta irudimena baizik geratzen; eta poesia eta errealitate onirikoa, azken finean; aldez aurretik onartu arren munstro iturri agortezinak gertatu izan direla bai ametsa eta bai irudimena
|
ere
botere erlijioso eta zibilen eskuetan, gizon emakumeon historian; baina, beste muturrera joz, hobeak izan ote dira, bada, arrazoiak fabrikatu dituen munstroak?; sozialismo zientifikoak sortu zuen Stalin; erlabititatearen teoriak, bonba atomikoa; eta, ene kasuari lotuz, inork irudika al dezake aita bat, hiltzera doakion alabari honako hitz hauek esaten: " Alabatxo, gaixotasuna eta heriotza materiak jartzen dizkigun mugetako batzuk dira, onartu beharrekoak, zeren, materialismo dialektikoaren arabera, hau, hori eta hura..."?; ez ote nuen askoz hobe, aldiz, materiaren mugak hausten saiatu, alabaganako maitasuna eta infinituaren nostalgia xede horren zerbitzuan jarriz, mundu paralelo batzuen eta beste hainbat errealitate ezberdinen xerkan?; Leirerena jakin nuenetik bai bainuen gose aseezin bat, barnetik jaten ninduena... eta ezin ase nezakeena, ausaz, bide hari ekinez baizik; zergatik egin behar nien uko, hiesaren munstroa garaitzen lagun ziezaguketèn arma haiei eta sentimendu sakon haiei?; zergatik ez hitzak dantzan jarri eta hegan egin, bihotzaren begiak zabalduz, maitasuna eta errukia oinarri?
|
|
2003
|
|
|
Gujarat sutan zegoen bnitartean, Indiako Lehen Ministroa MTVn ari zen bere olerki berrien promozioa egiten. Aurtengo urtarrilean, sarraskia agindu zuen gobernuak berriro
|
ere
boterean eroso jarraitzeko moduko boto gehiengoa lortu zuen. Inor ez dute zigortu genozidioagatik.
|
|
2004
|
|
|
Egia esan, politikaz oro har hautematen duguna hautemanda, ulergarria ez ezik arrazoizkoa dirudi Leteren lerroaldeak. Bestalde, ez genuke ahantzi behar kulturgintza eta kultura eremua bera
|
ere
botere iturri ditugula; eta, gainera, ez nolanahiko botere harremanen sorkari. Beraz, kultura bera ere botere sortzaile denez, nekez uler liteke kulturaren eta botere edo politikaren arteko bereizketa hori.
|
|
|
Bestalde, ez genuke ahantzi behar kulturgintza eta kultura eremua bera ere botere iturri ditugula; eta, gainera, ez nolanahiko botere harremanen sorkari. Beraz, kultura bera
|
ere
botere sortzaile denez, nekez uler liteke kulturaren eta botere edo politikaren arteko bereizketa hori. Lehenik, hori.
|
|
|
Ebidentzia bat da, halaber, arrazoi guztiak, akademikoenak izan da ere, ez direla maila berekoak izaten, eta azkenean, denborarekin, egiazte penen froga gainditzen dutenek egiten dutela aurrera. Eta zentzu honetan esan beharra dago intelektualen komunitatean aurkitzen dituela zientziak desarra zoirik nabarienak, batez
|
ere
boterearen esaneko bihurtzen denean.
|
|
|
Itziar Lakak hasiera hasieratik aitortzen du uka ezina dela Aranak euskalari eta euskaltzale batez ere, eragile gisa bizkaie raren erabilera idatzian izan duen eragina, eta hori, bere ustez, politikari abertzalea izatetik datorkio: «Arana hiperbizkaieraren garaiko euskaltzalea du gu, hain zuzen
|
ere
botererik eragingarriena lortu zuen euskaltzalea. Hala iza ki, abandotarraren eginetan politikak izan zuen lekurik nagusiena.
|
|
|
Antzinako Filosofia Politikoaren adierazpenekin hala gertatu ez bazen ere, FilosofiaPolitikoaren fase honetan, inguruan eta historian zehar gertaturikoa hartzen da aintzat.Dena dela, planteamendu batzuetan, esate baterako Hegelen kasuan, ezin da, errealitatepolitikoko gertakarien eta defendaturiko ideologiaren artean bereizketarik egin. Bestebatzuetan, ordea, gertatutakoari argudioa oso atxikita dagoenez, Hobbesen kasuan, adibidez, ezin argi daiteke inola
|
ere
boterearen zilegitasunak behar duen betiereko osagaia.
|
|
2006
|
|
|
Nik uste dut korronte biak daudela: botereek gu erabiltzen gaituzte baina gero guk geuk
|
ere
botereak erabiltzen ditugu. Geuk ere ikasi dugu arlo publikoan egoten, eta arlo publiko horietatik eskuratu ahal den boterea eskuratzen eta erabiltzen.
|
|
|
Baina 1979 inguruan, beldurrak, Madrildik zetozen deiek, eta BPGaren %20aren presio horrek, ekarri zuten autogobernuaren ideia bigarren maila batean uztea. Koherentzia nazionala, normalean, gabezia izan da CiUn, batez
|
ere
boterean izan denean.
|
|
|
Hera andereak
|
ere
botere eta ahalmen bereziak ditu Olinpoan, Zeusen emazte izateko aukeratu zutelako ez ezik, leinu garbikoa eta adintsua delako. Eta, Zeusek bezala, ez dio erreparorik jarriko gainerako jainkozkoen artean indarra erabiltzeari.
|
|
|
bere haserrea erakusten dio Zeusi eta iragartzen, Troia bizirik uztea erabakitzen badu gainerako jainkozkoek ez dutela onartuko72 Sumindu egin zaio Zeus, orduan, baina ezin izan du Heraren gainetik inposatu bere erabakia. Aitzitik, amore eman du Zeusek Heraren aurrean, bere emaztea
|
ere
botere handikoa dela onarturik:
|
|
2007
|
|
|
Bai. Portaerak aldatu behar dira, eta portaerak gozatzeko ekarpenak egin behar dira, baina batez
|
ere
boterea daukanak egin behar ditu, Espainian nahiz Euskal Herrian. Jendeak botereen portaera aldaketa antzematen badu, jendea prest dago prozesu bidean sartzeko.
|
|
|
Horrek justifikatzen du horiek lege borondatez sortzea lanbide interesak defendatzeko, nortasun juridiko publikoa izatea eta, ikusi dugunez, nahitaezko afiliazioa eskatzea. Horien jatorria estatu sorrerako egintza da, eta ez elkarte bat sortzeko partikularren arteko ituna, eta horien xedea interes publikoek definitzen dute, horiek defendatzeko sortu baitziren eta horiek
|
ere
botere publikoak finkatzen baititu.
|
|
|
Modu horretan, ikusi dugunez, alderdietako bati agintaldiaren epea agortzen zitzaionean, Koroak gobernua aurkako alderdiko buruzagiaren esku uzten zuen, eta Gorteak desegiteko dekretua ematen zion. ...ro Robledok Cánovasekin eta Venancio Gonzálezek Sagastarekin), probintziako hiriburuetan gobernadore zibilen laguntzaz eta herri eta eskualdeetan «jauntxoen» laguntzaz, Gobernu berriak parlamentu gehiengoa «fabrikatzen» zuen Gorte berrietan; eta lehen gobernuan eta orain oposizioan zegoen alderdiari oposizio eginkizuna egiteko behar den besteko parlamentarien kopurua ematen zitzaion, berriro
|
ere
boterera itzultzea egokitzen zitzaion arte.
|
|
|
–El pueblo es, en cuanto Estado, el espíritu en su racionalidad sustancial? 587 Estatu bilakatuz, entra en la historia general del mundo, cuyos acontecimientos exponen la dialéctica [gatazkak, gerrak euren artean!] de los espíritus particulares de los pueblos, o sea, el juicio universal? 588 Estatu gisa herri/ Estatua, el poder absoluto sobre la tierra? da589 Nola beste herri/ Estatuak
|
ere
botere absolutuak diren lurraren gainean, herri arteko bizitzan es kuarra da lehia eta gerra; are, baiesgarria da, bera baita herri/ Estatu gogoaren pizgarria, historiaren akuilua590 Honela, Herder-entzat (eta erromantikoentzat ere) imajinaezina, filosofia hegeldarrean historian ezinbestekotzat eta faktore positibotzat ematen da herri gogoen eta bortxakeriaren elkarlotura, kontsiderazio moralekin... Historiaren bilakaeran estadio bakoitza herri batek errepresentatzen du:
|
|
|
herri pobre, marjinatu, ustiatuaren lanak, ohiturak, usteak, izpiritua, poeta batek soilik aintzat hartua. Ez hain kaltebakoa, denon begien bistan, hala
|
ere
Boterearen zerbitzari intelektualek kritikatu beharrik ikusten ez dutena nonbait, beste Volksgeist bat da, gure kulturan ageri agerian eskulpitu eta pintatu ere egiten dena, txanponetan bernuzatu, gemetan irarri edo ebaki, marraztu, posta zigiluetan birproduzitu, museoetan eseki, bitrinetan erakutsi, ereserkietan kantatu, h. d., Boterea jendartean instalatu. Nahikoa da Gipuzkoako Diputazioan ibiltzea, andre pintatu bat topatzeko armarria erakusten eta, Izpiritu Probintzianoa.
|
|
2008
|
|
|
2 Beharrezkoa da aldarrikapen borrokatik antolaketa instituzionalera iragaitea, zentzuzko elkarlan batean ariz botere publikoekin. Elkarteen batasuna eta ausardia hor baitziren, bai eta
|
ere
botere publiko batzuren bolontarismoa (arduradun publiko guztiak galdezkatuak izan ziren, ministeritzatik Euskal Herriko udalerri txikieneraino), Euskal Kultur Erakundearen abentura gertatu da.
|
|
|
sortzeko eta garatzeko ere ezinbestekoa dugula boterearen esku ahaltsua. Alegia, hizkuntzaren eta kulturaren gorabeherak
|
ere
botere harremanen eraginpekoak baitira izatez, eta ez zeharka meharka bakarrik, baita zuzen eta artez ere. Bai, badakit, boterearen kontzeptuak makurretik gehiago iradokitzen digu menderatuak garen neurrian, baina, jakina, ezer eraikiko eta sortuko badugu, haren ahalmena kudeatu beharrean izango gara geu ere.
|
|
|
Hona Daredevil, Marvel Komikien â?. Beldurrik Gabeko Gizonaâ?. â? ¦ Mila bederatziehun eta laurogeita lautik aurrera, pertsonaia honek frogatu du elbarritasun bat
|
ere
botere iturri izan daitekeela.
|
|
|
Modu generiko esanguratsuan« Ziutatea» deritzon hiria objektu literario abstraktu samarra da (batzuek frankismoaren alegoria bat ikusi nahi izan dute indar militarra eta eliza uztarturik agertzen baitira, baina ez da horretara mugatzen). Hiriari buruzko diskurtso ia oro bezala, hemengoa
|
ere
botereari buruzko gogoeta bat da. Scardenalli guztiz nihilista da eta bere botere gose asegabe bezain krudela gutxiagotasun konplexu bortitz batean oinarritzen da, liburuaren eskaintzetako batean agerian geratzen denez:
|
|
|
Horiek galdu aitzinetik, presioak, pertsekuzioak eta abar nola asmatuko dituzten ikusiko dugu. Baita zerbait okerragoa
|
ere
boterean segitzeko baldin bada. Bitartean, Lesakako herriaren oinarrizko beharrek bete gabe segituko dute, bertzeak bertze, gazteentzako Babes Ofizialeko Etxebizitzak.
|
|
|
Gazte anitz ikus daitezke, irria ezpainetan, alaitasuna aurpegian. «Sankara hil eta hogei urte geroago, nahiz eta hura boteretik kendu zutenak oraino
|
ere
boterean izan, ez dute lortu mitoa hiltzea. Alderantziz.
|
|
|
Alabaina, ez da PSUVri kendu dioten eskualde bakarra hori: Carabobon eta Tachiran
|
ere
botere esku aldaketa gertatu da. Nueva Espartan ere oposizioak jarraituko du agintean.
|
|
2009
|
|
|
Muñozen eleberriak haratago joateko ahalegina egiten du, eta, Estik aipatu duenez, bertan azaltzen den biolentzia unibertsala ere izan daitekeela iradokitzen digu. Biolentzia guztiek bezala, hemengoak
|
ere
boterea suntsitzea du helburu (Arendt). Muñozen eleberriko protagonistak, Lisa eta Jesus, liburua hasten duen eszena izugarriko antzaren antzera daude:
|
|
|
Arnoldo Alemanek 1996an eta Enrique Bola, osek 2001ean Alderdi Liberal Konstituzionalista eskuindarrekoak biak, presidentetza bereganatu zuten, eta bien artean kontinenteko herrialderik pobreenetako bat bihurtu zuten Nikaragua. Hamazazpi urteren buruan, baina, oraindik
|
ere
botere eta eragin handia zuten sandinistek; abilezia handiz garatu izan baitzuten politikagintza landa eremuan, eta, guztien harridurarako, Contra ko sektore jakin batekoekin, beren eskariak saldutzat jo zituztenekin, adiskidetzea sustatu zuten. FSLNk duela hiru urte irabazi zituen bozak.
|
|
|
Bai oposizioak eta baita armadak
|
ere
boterea kontrolpean edukitzera ohitua azken hori Washingtonen proposamena, subiranotasunaren urraketa, dela gaitzetsi dute.
|
|
2010
|
|
|
Afganistango muga armadak zaintzen badu ere, hoeko kontrola ahula da, halaxe mintzatu da Hasan Askari Rizvi, Pakistango analista militar bat. Haren iritziz, ekintzaile islamistek gaur egun
|
ere
botere handia dute eskualdean, eta gai dira tarteka eraso bortitzak egiteko.
|
|
|
Eta berdin txiste edo eraso matxistekin ere, gizonak bilakatzen direnean gizonen termometro, aurrera egingo dugu. Oso garrantzitsua da beste gizonezko eredu batzuek
|
ere
boterea hartzea, ezin gara betiko matxoen erresuman bizi. Hori askoz ere garrantzitsuagoa eta eraginkorragoa iruditzen zait berdintasun ministerioak atera zuen iragarki hartako" txartel gorria" baino.
|
|
|
Epaileak eta magistratuak ezin daitezke alderdi politiko edo sindikatuetako kide izan, ezta haientzat lanik egin ere. Ezin dute
|
ere
Botereei, agintariei, funtzionario publikoei edo korporazio ofizialei haien egintzengatik zorionak eman edo gaitzespena adierazi. Era berean, ezin dira joan Botere Judizialaren partaide gisa izaera judiziala ez duen edozein egintza edo batzar publikotara, baldin eta Erregea agurtzeko edo BJKNk gonbidatuta edo baimenduta ez bada.
|
|
|
Kapital oligopolikoek, batez
|
ere
botere finantzarioek, erromatar legioetako jeneralen antzera, ikusten duten guztia, herritarrak barne, ustiatzeko moduko objektutzat daukatenez, harago eraman nahi dute harrapaketa, eta etekinik handiena lortze aldera, Europako ongizate gizartea eraitsi nahi dute kosta ahala kosta, etekin handiagoa lortuko duten itxaropenaz. Are gehiago, harrapariek beren burua arriskuan ikusi dutenean, gobernuak herritarren diruaz hornitu dituzte.
|
|
|
Erlatiboa denez nork bere aukera dauka egia eraikitzeko, eta, noski, boterea duenak abantaila du egia eraikitzeko tenorean. Hara, Anza aferan
|
ere
botereak egia eraiki du, eta egia hori gora eta behera dabil komunikabideetan, egia hori sortu duen boterearen aginduetara...".
|
|
|
Bereizketa horrekin, bada, 1800 urte inguruko alemaniar pentsamenduak nabarmenki gainditzen du kontraste bat, hain zuzen, espiritualki eta indarrez baldintzatutako bizikidetzaren taldeen arteko kontrastea. Nation hitz alemaniarrak, berorren eredu den nation frantsesak bezala, geroz eta garbiago bereganatzen du estatu nazioaren ideia, bereziki iraultza frantsesaren ondoren, eta horrekin garbiago ezaugarritzen du
|
ere
botere esparru berean bizi direnen akzio komunitatea. Eta hori, modu batean bederen, erantzun bat zen, alegia, estatuek geroz eta gehiago euren menpekoei espiritualki eskatutakoari emandako erantzun bat, hain zuzen, herri pentsaeratik bizitzaren hainbat alde —estatu pentsaeraren lehentasuna jasan ezin zuten aldeak— ezabatu ziren une batean emandako erantzuna.
|
|
|
Edonork zintzotasunik osoenarekin egindakoak, haren asmoen zeharo kontra erabil zitezkeela ikusi zen hurrengo urtean, 1945eko abuztuan lehergailu atomikoa Hiroshima gainean bota zenean. Japonia ia derrotaturik zegoela, baldintzarik gabeko errendiziora bortxatzeko, irlarik irla okupatu beharrik ez izateko, baina batez
|
ere
boterea erakusketa jaurti zen lehergailu atomikoa. Gerla
|
|
2011
|
|
|
Boterea ez da inposaketarako indarra bakarrik. Prestigioa
|
ere
botere mota gisa uler daiteke, prestigiodunak egiten duena eredu edota erreferentzia bihurtzen den neurrian. CDH bezalako kirol elkarte batek Prestigio Boterea du herriaren aurrean.
|
|
2012
|
|
|
Azken hauteskunde orokorretan ere emaitza bera lortu zuten, baina zinegotzi ugari galdu dituzte. 2010eko bozetako porrotaren ostean, laboristak berriz
|
ere
botereari begira jarri dira. «Herritarren konfiantza berreskuratzen ari gara», esan du Milibandek.
|
|
|
Gauzak horrela, Malin bertan ere gaiztotu da giroa: itxura guztien arabera, armadako kolpistak dira oraindik
|
ere
boterea kontrolatzen dutenak. Formalki Dioncounda Traore parlamentuko buruak presidente kargua hartzeaz bat bideratutzat jo zuten krisia apirilaren 17an.
|
|
|
Egungo gizaki sadomasokista faltsua Modernitateko esklaboaren ondorengoa da, azken horrek bezala lehenengoak
|
ere
botere nahi erreaktiboa duenez, oraindik ere fikzioetatik askatu ez delako. Gizaki faltsuak sortutako fikzioak sinestera ere heldu da, Richard Rorty ren gizaki metafisikoak egiten duen bezala.
|
|
|
Haurtxo bat besarkatzea ekintza sena eta naturala da, harenganako maitasuna eta maitasuna erakusteko egiten dena. Baina faktore afektiboak haurrari dakarkion onura esanguratsutik haratago, besarkadak
|
ere
botere lasaigarri eta terapeutiko garrantzitsua du, eta gurasoei segurtasuna eta babesa ematen die, beren izaeraren eta nortasunaren garapenean eragina izan dezakeen sentsazioa transmiti diezaieten seme alabei. Horregatik, Osasunaren Mundu Erakundeak gomendatzen du teknika osasungarria eta onura askokoa dela.
|
|
|
Horrela, normaltzat har daiteke Afrika edo Filipinetara soldadu ez joateagatik ihes egin izana, Amerikara gehienbat. Buenos Airesen jarri zen bizitzen, komertzio etxe bat ireki zuen laster, han bizi zen Frantzisko anaiaren anparoan, eta nekazaritzan eta abeltzaintzan negozio handiak egin zituen. Gogoan izan behar da XX. mendearen hasieran, ondasunen jabeek ez ezik abeltzainek
|
ere
botere politiko handiko oligarkia osatu zutela Argentinan, indigenei lur sailak kendu eta gero batik bat.Kausen aldeko Irabazietatik zati nabarmena kausa politiko eta sozialetan xahutu zuen. Argentinako lehen Euskal Etxearen sortzaileetako bat izan zen 1901ean; etxe berezia izan zen, aitzindaritzat har daitekeena alderdi askotatik, kultura eta benefizentzia hartu baitzituen helburutzat:
|
|
|
Gizona bigarren mailan, laguntzaile bezala geratu da gehiago. Hala
|
ere
botereak gizonarena izaten jarraitu du: etxea gizonaren ondasun moduan hartzen baita oraindik ere, emakumea bertako neskame delarik”.
|
|
|
Eman behar zituzten eskolak gogo handiz prestatu zituzten, eta oso pozik daude emakumeokin. Ondorioz, irakasleok
|
ere
boterea hartu dute".
|
|
|
Azken batean Baionan egin ziren diskurtsoak, euskal botere politiko modernoaren defentsa juridikoaren erakusle bihurtu ziren. Espainia zeritzon nazio berriaren diskurtso sortzailearen garai berrian, Batzar Nagusietan oinarritutako agintea
|
ere
botere sortzailetzat hartu zen. Eta nazio berri guztietan Legebiltzarra herriaren agintearen gune sortzailea eta legitimatzailea zen, nazio edo herriaren ordezkari, isla eta oinarri, herri ordezkarien eremu berria, elkar bizitza arautzeko eta bideratzeko.
|
|
|
Hala ere, orain etsitzen badugu, guda galdua egongo da. Aprobetxatzen jakinez gero, sinbolismoak
|
ere
boterea baduela konturatzeko unea da: galde diezaiotela Elizari.
|
|
2013
|
|
|
Han ezagutu zuen bere lehenengo senarra eta bi haur izan zituzten elkarrekin. Bertako egoera politikoa eta batez
|
ere
boterean zeuden zuriek bertakoekin erakusten zuten arrazakeria arbuiatzen zituen. Gorroto zuen Afrika kolonialeko bizitza hura, zuri bihozgabeek eskrupulurik gabe dominatzen zuten bertako jendea.
|
|
|
Santi Onaindiak XVIII. mendeaz geroztik zetorren euskal literaturaren pobretasunaren eta euskal hizkuntzaren poesiarako ezgaitasunaren argudioez gain, guda aurretik, Miguel Unamunok gehituriko iritzi ezkorrak zituen akuilatzaile. ...z, eraso sinbolikoak hor zirauelako, hots, bai euskara eta bai euskal literatura kuestionatuta zeudelako eta gaur egun ere kuestionatuta jarraitzen dutelako, neurri handi batean.Horrela betetzen da Ikasketa Kulturalen ildoan jakina den irizpide nagusi bat, hots, boterean dagoenak beti egiten diola azpijana kategoria subalternoan daukan komunitatearen errepresentazioari (Van Dijk, 1999), hain zuzen
|
ere
boterean dagoenaren diskurtsoak badituelako baliabideak subalternoaren praktika diskurtsiboak neutralizatzeko eta ahultzeko. Alabaina, Ikasketa Subalternoak gai izan dira erresistentzia egiten duten diskurtsoek garaturiko dinamika askatzaileak agertzeko ere, zeren, Gayatri Spivak ek. Can the subaltern Speak??
|
|
|
Prozesu horren pilareetako bat ehun bat arkitekto eta arkitektura ikasleren heriotza izan zen, baita eraikuntzarekin erlazioa zuten hamaika pertsonarena ere28 Gainera profesional ugari, batez
|
ere
botere errepublikanoarekin konprometituak eta beren burua arriskuan ikusi zuten berrogeita hamar bat arkitekto erbesteratu ziren. Asko Frantziara joan ziren, eta Bigarren Mundu Gerraren ostean, nagusiki Amerikara eta, gutxi batzuk, Europako beste herrialdeetara.
|
|
2014
|
|
|
Krisialdi erlijioso politikotik nazioa indartua atera bada, indartua batez
|
ere
botere monarkikoa izan da. XVII eta XVIII. mendeak Europa osoan. Ingalaterra aparte geratzen da?
|
|
2015
|
|
|
Aurten Baztango Mutil Dantzari Taldeak bertze estrategia bat erabili duela ohartarazi du Iriartek. Santiagoetako gauetako saioak elizaren atarian dantzatu dituzte, eta horrek
|
ere
boterearekin zerikusia duela uste du. " Azken batean, lur publiko baten gainean dagoen arren, pribatua da, eta Elizaren babesa izateak bertze prestigio bat ematen diela dirudi", adierazi du.
|
|
|
Eta orduan hasi nintzen besteen izenean hizketan, baina ordura arte ezinezkoa zen hitz egitea. 1989tik hona berriz
|
ere
botere zaharretik sortutako botere berriaren aurkari bilakatu naiz. Oposiziora pasatu nintzen berriz.
|
|
|
–Zuzen zebilen [Mallon]. Izan ere, Ostiral Santuko Hitzarmenaren eduki gehientsuena, batez
|
ere
botere banaketari buruzkoa, dagoeneko jasota baitzegoen hogeita bost urte lehenago porrot egin zuen Sunningdaleko hitzarmenean. Baina kontua da batzuetan era honetako hitzarmenek aurrera egin dezaten aldeko baldintzak izaten direla, eta beste batzuetan, ez.
|
|
|
edo semearekin itzuli, edo itzuli ez. Eta itzuli ez horrek
|
ere
boterea erakusten du, bizia ematerainoko boterea, ez da itzuliko eta semea barik.
|
|
|
1970eko hamarkadan, talde politikoen arteko elkarlan euskaltzalea edo «naziogintza biguna» ahuldu egin zen, politikagintza antifrankistak eta ETAk erabateko protagonismoa hartzearekin batera. Polarizazioak «gune grisak» ezabatu eta siglak indartu zituen, batez
|
ere
boterearekiko lehia legeztatzearekin. 1960ko hamarkadan, aldiz, alderdi politikoek ez zuten akademia horrenbeste baldintzatu eta gaitasun handiko pertsonalitateak agertu ziren, iritzi politikoz aski ezberdinak, are aurkakoak, baina nolabaiteko autonomiaz bideratu zutenak hizkuntzaren auzia:
|
|
|
Agiriaren azken atalak" polarizazio eta inkomunikazio dinamika beltz hori" haustera deitzen du, zeinaren eraginez" alde bakoitzak bere irainak eta saminak besterik ez dituen sentitzen, beste euskaldun batzuren arrazoi eta sufrimenduaren aurrean begiak ixten dituelarik", eta batez
|
ere
botere publikoei dei egiten die egoera aldatzeko dagokien ardura bere gain har dezaten.
|
|
|
uztailaren 20an Juan Cruz Alli presidenteak, UGT, CCOO eta CEN patronalarekin, Nafarroako industriaren garapenerako eta enplegurako ituna sinatu zuen.231 Argi geratzen ari zen ELAk UGTrekin eta, gero eta nabarmenago, CCOOkin zuen aurkakotasunaren zioa ez zela nazio ikuspegira mugatzen: sindikatuaren egitekoaz eta egiteko moduaz zituzten ikuspegiek —batez
|
ere
boterearekiko harreman moldeei buruzkoak— elkarrekin nekez batuko ziren bideak erakusten zizkieten bati eta besteei.
|
|
|
Ley Orgdnica de Armonizacion del Proceso Autonomico deitu zenaren sinatzaileen arabera, Itun Autonomikoak Konstituzioaren VIII titulua sortzen ari zen anabasa txukundu nahi zuen; horretarako Erkidego guztien eskumen maila parekatu behar zen, eta eskumenon erabilerak
|
ere
botere zentralak ezarritako ildoei jarraitu zien: garaian usu erabili zen" kafea denentzat" esaldiak laburbiltzen zuen Itunaren xede berdintzailea.
|
|
|
Hamarkada batzuk geroago, orduko alderdi ugaritasuna murriztu egin da, eta alderdien arteko harremanek beste izaera bat hartu dute. Alderdiak ez dira ja protesta edo disidentzia antolatzeko formak, baizik eta batez
|
ere
botere handi edo txikiak kudeatzeko egiturak. Iruditzen zait sektore politikoen arteko konpetentzian higatzen dela sasoi batean frankismoaren kontra bideratzen zen energia.
|
|
2016
|
|
|
Opus Deirekin konparatu izan zen: erlijiosoa bai, baina batez
|
ere
botere ekonomiko eta politiko handikoa, bere eskoletan ikasi zutenez armadan, enpresetan, epaileen artean eta beste hainbat kargutan zeuden pertsonek. Gulenek kontrolatzen zituen hedabide handienek Erdoganen inguruko ustelkeria salatu zuten, eta erantzuna hedabideon aurka jotzea izan zen.Iazko ekainean ordura arte kolpe handiena jasan zuen, hauteskundeetan lehen aldiz gehiengo osoa galduta HDP alderdi kurduaren arrakastaren ondorioz.
|
|
|
Arra eta boterea berdintzea, dominazioa, ia topikoa bilakatua dago. Autoreak emetasuna
|
ere
boterea dela, ohartaraziko dizu(" botere femeninoa"). Hori bai, modu oso ezberdinetan txinpantzeen eta bonoboen komunitateetan.
|
|
2017
|
|
|
Baina urriaren 3ko greba orokorrari ere eman behar zaio izan zuen balioa. Greba orokorraren asanbladan eragile guztiak geunden elkartuta, eta hori
|
ere
botere konstituziogile eraldatzaile indartsua da, eredu politiko ekonomikoaren aldaketarako oinarria ziren asanblada haiek. Horiek dira artikulatu behar ditugun espazioak.
|
|
|
Badirudi, ikuspuntu diakroniko bat eman nahiean eta Carlos Martinezen (1993) informazioan oinarrituz, antzina euskaran botere elementu hauek ez zeudela. Hala ere, beste hizkuntzetan bezala gurean
|
ere
botere elementu hauek sartu egin ziren, gizarteko desberdintasunak irudikatzeko tratamendu desberdinen erabileraren bitartez. Honek, elkartasunezko euskararen berezko tratamenduaren (T), hau da, hitanoaren desplazamendu bat ekarri zuen bere erabilera kasu batzuetara mugatuz.
|
|
|
Idazketara sarbiderik izan ez zuten kulturak ziren ahozko transmisioa gehien garatu zutenak. Guk ezagutzen genituen kantu inprobisatuak
|
ere
boterearen ertzetatik sortuak ziren: landa ingurutik, hizkuntza gutxituetatik, Miamitik kilometro gutxitara dagoen uharte batetik… Dokumentalarentzat hari mutur ederra zen.
|
|
|
Hizkuntza minorizatuan hiztunak galtzen duen gaitasun komunikatiboa, hizkuntza hegemonikoan irabazten du. Botere soziolinguistikoaren prozesuan
|
ere
botere banaketaren dialektika sozialak funtzionatzen du: hala, hiztun zapaldua ahalduntzeko politika indarrean dagoenean, mendeko hiztunaren estatus soziolinguistikoa hobetzeko, hiztun menderatzaileak bere gehiegizko boterea galdu behar du.
|
|
|
2012ko maiatzetik Hollande zen herrialdeko presidente, eta PSkoa zen gobernua. Paris hiri handia da, baina han
|
ere
boterearen ingurukoak betiko tokietan ibiltzen dira, eta askok ezagutzen dute elkar, edo badira zubiak. Iparraldeko ordezkaritzak zera nahi zuen:
|
|
|
Botere banaketa EBnHaren estatu kideetan bezalaxe, EBn
|
ere
botere banaketaren teoria aplikatzen da eta botere bakoitza ren ardura instituzio zehatz baten esku uzten da: Botere betearazlea: Europako Batzordeari dagokio.
|
|
|
Prozesuaren aurkako sektoreak horretaz baliatu ziren prozesuon zabalpenerako antolatu ziren erreferendumak geldiarazi nahian, baina tribunalak (une ezberdinetan epai kontraesankorrak eman bazituzten ere) azkenean argi mintzatu ziren. Konstituzioek botere eratuen (exekutibo, legegile eta judizialaren) jarduna arautzen zuten, baina inolaz
|
ere
botere konstituziogilearen lana. Konstituzioa erreformatzeko ekintzak eta Konstituzio berri bat indarrean jartzekoak zeharo ezberdinak zirela ezarri zuten, azken hauek ez zeudelarik konstituzioak mugaturik.
|
|
|
Era berean, Franco jeneralari beren «atxikimendu apurtezina» eskaini zioten42 Horretaz gain, gerraosteko lehenengo urteetako aktak Altos Hornos-ek «mugimendu nazionalaren alde» burututako ekimen eta proiektu ugarien erakusgarri apartak dira: hildako «nazionalen aldeko» monumentuen eraikuntzak ordaindu, frankismoa osatzen zuten korronte ideologiko ezberdinen proiektuei diru-laguntzak eman, «herri liberatu»ei dohainak eskaini, gerraontziak ekoizteko borondatea helarazi, soldadu zaurituen artean opariak banatu, etab43 Antza denez, gainerako Bizkaiko enpresari nagusiek
|
ere
botere berriarekiko antzeko kolaborazio jarrerak izan zituzten (Garmendia y Gonzalez, 1988: 88; Garmendia y Gonzalez, 1993:
|
|
|
Azpimarratu du
|
ere
botere hierarkiak egoteak ez duela esan gura emakumeek ez dutenik botererik edo autoritaterik ezein arlo edo inguruabarretan, edo gizonen boterea ahula edo lausoa izan ez daitekeenik.
|
|
|
Lagardek (2003) adierazi du
|
ere
botere karguetan dauden emakumeek, batzuetan, haien burua ordezkatzen dutela soil soilik, eta beste batzuetan, beste emakumeak edo kolektibo osoa. Baina emakume bat boterean dagoen aldiro emakume guztiak ordezkatzen dituela sinbolikoki.
|
|
|
Presidenteak egiazko botereak baditu, nahiz batzuk lehen ministroarekin partekatu behar dituen normalean. Parlamentuak
|
ere
botere batzuk baditu. Gobernu aldaketa eragin dezake baldintza batzuetan, baina ondorioz bozka (bozketa) berriak jasan behar lituzke.
|
|
2018
|
|
|
Ikusteko da zer kariaz joan ziren eliza siriakoaren zerbitzuko hainbeste euskal fraide Beloketik. urtetan gara, Frantzian eskolaren gerla hasia da; hala
|
ere
botere zibilak Eliza katolikoari dei egiten dio, Jerusalemetik hogei bat kilometrotan Abu Gosh deitu lekuan eroria den eliza baten berreraikitzeko, Inperio otomanoak Frantziari utziak dizkion zenbait kilometro kuadraturen barnean. Kasik memento berean, Ephrem II Rahmani eliza siriakoaren patriarkak laguntza galdaturik, Leon XIII Aita Sainduak beneditar ordenari galdatzen dio fraide multzo bat igor dezan Abu Gosherat, eliza hori berreraiki eta eliza siriakoaren apezgaiak moldatzeko.
|
|
|
Idurre Eskisabel Larrañaga – Euskaraz bizitzeko diskurtsoak eta bizipenak iristen diren gatazkak ikusgarri egitea izan da feminismoaren bete ekarpenetako bat, esparru" txikienean"
|
ere
botere eta pribilegioen banaketa nolakoa den azalaraztea eta berbanaketa justuagorako bideak proposatzea. Pertsonala politikoa den heinean, interpelazio hori harreman sareko esparru guztietara eraman du, jakina, baita banakoen artekora ere.
|
|
|
elkarren berdinak diren bi aldek berdintasunean oinarritutako bizimodu bat edukitzeko kontratu bat, bi aldeei muga berberak jarri eta pribilegio berberak emango dizkiena?. Esaten da ezkontza kontratu bat dela, baina aintzat harturik, feministek ohartarazi izan duten bezala, instituzio horretan alde batek (senarrak) esklabo jabearen boterea erabili duela beti emaztearen gain, eta 1980ko hamarkada honetan oraindik
|
ere
botere horren arrasto batzuk geratzen direla, agerikoa da ezkontza ez dela inondik ere harreman kontraktual bat. Instituzio horren inguruan azkenaldian izan diren zenbait eztabaidatan, segurutzat jo izan da ezkon harremanak kontraktualak direla huts hutsean(, senarrek eta emazteek, kontratu bidez, beretzat bakarrik eskuratzen dituzte bikotekidearen sexu ezaugarriak?), eta feministek ere, batzuetan, kontraktualisten ondorio berberak atera izan dituzte ezkontza kontratuari eginiko kritiketatik.
|
|
|
Boterea aldi berean iraunarazi eta ezkutatzeko modu bat da kanpoko edo ausazko erlazio bat ezartzea boterearen eta sexuaren artean, aditzera emanez boterea zapaltzailea edo menderatzailea dela, eta sexua, berriz, energia ausart baina zapuztua, bere burua askatzeko edo benetan den bezala agertzeko zain dagoena. Eredu juridiko horretan esan gabe doa ez bakarrik boterea eta sexualitatea ontologikoki desberdinak direla, baina baita
|
ere
botereak beti eta bakarrik funtzionatzen duela menderatzeko edo askatzeko funtsean ukitugabea, beregaina eta boteretik apartekoa den sexua. «Sexua» horrela esentzializatzen denean, ontologikoki immunizatuta geratzen da botere harremanetatik eta bere historikotasunetik.
|
|
|
Sexualitatearen zenbait teoriko feministak kritika pisutsuak egin dizkiote sexualitate postgenitalaren arau feministari, eta haietako batzuek Foucaulten berrirakurketa espezifikoki feminista edota lesbikoa egin gura izan dute. Eraikuntza heterosexualetik askea eta «sexutik» haragokoa den sexualitatearen ideia utopiko horrek ez zuen aintzat hartu nola heterosexualitate «liberatuaren» edo lesbianismoaren barruan
|
ere
botere harremanek emakumeen sexualitatea eraikitzen jarraitzen duten. Kritika bera egiten zaio espezifikoki femeninoa den eta sexualitate falikotik apartekoa den den plazer sexualaren ideiari.
|
|
|
Testamentu horretan aurkitzen dugu egileak asmo hori ez bazuen ereIruñeko hiriaren eta inguruen aurreneko gida. ...lateria kalean (Mañueta), hiriko Corderia kalean, Heras kalean (Estafeta kaleko beste tarte bat), Santa Zezilia (baseliza hori 10 mendez egon zen Nabarreria, Curia, Mañueta eta Galdaragile kaleen bidegurutzean) aurreko kalean, baratze bat zuen Arancedi aldean, etab. Laurogei urte geroago, 1364 urtean, bere testamentua idatzi zuen Flandina Crozat emakume okzitaniarrak, batez bestekoak baino askoz
|
ere
botere ekonomiko handiagoa zuen emakume horrek. Bi aldiz ezkondu zen, bietan itunduta B.
|
|
|
Gaur egungo teleologia politiko mediatikoan ere halako eskema bat dago nagusi, non eta Merkatuaren Esku Ikusezina deritzon abstrakzioa azaltzen den Jaungoikoaren ordez. Teologia zaharra botere erlazioen sostengua bazen, teleologia berri hau
|
ere
botere egitura neoliberalaren euskarritzat har daiteke. Pobreek, esate baterako, lanerako agindu orokor zorrotzen bat desobeditu zuten eta hagatik jaio dira ondasunik gabe.
|
|
2019
|
|
|
Hitza
|
ere
botere mota bat da. Dolores Juliano antropologoak, Tomar la palabra:
|
|
|
Neska gazteak abentura baino nahiago du miragarrizkoa; argi magiko lauso bat hedatzen du gauzen eta jendearen inguruan. Magiaren ideia, ordea, indar pasibo batena da; neska nerabeak, pasibotasunera kondenatua dagoenez eta hala
|
ere
boterea desiratzen duenez, magian sinetsi beharra dauka: bere gorputzaren magian, horren uztarpean lotuko baititu gizonak, eta bere destinoaren magian oro har, horrek asebeteko baitu, berak ezer egin gabe ere.
|
|
|
–Uste dut mago handi bat dela, alkimista, mundu ikusezinean
|
ere
botere handiak dituena; eta hemen bizi dela, gure herrialdean, esan zuen enperadorearen semeak.
|
|
|
Hemen ez da bakarrik inportantea erabakitzeko gaitasuna, oso inportantea da ere zeren inguruan eta non erabakitzen den. Bigarrenik, lekutzeak, horiek
|
ere
botere edo subalternitate lekuak bihurtzen dira. Badaude emakumeentzat leku debekatuak edota komeni ez direnak.
|
|
2020
|
|
|
Etorkinekiko dugun botere harreman hori ulertu nahi nuen. Ni nenbilen talde internazionalistetan ikusten nuen, adibidez, nola halako elkarguneetan
|
ere
botere harremanak bazeuden. Nahi genuen beste herrialdetako internazionalistekin lan egin, baina haiekin kontatu gabe eta guk kontrola eramanez.
|
|
|
Batek baino gehiagok, batez ere mikrofonoa bere eskuetan ez zegoenean," gaixoa" edo" gizajoa" hitzak erabili zituen Lujuari buruz ari zela. Normalean horrelakoetan, batez
|
ere
botere handia izandakoak tarteko direnean, egurra ematen zaie gupida gabe kalaka amaiezinetan. Gustuko dute hori ikusleek.
|
|
|
Zergatik? Oraindik
|
ere
botere postu gehienak gizonezkoek betetzen dituztelako, hots, zuzendaritza (%48 G, %44 E) eta batez ere autoretza (%68, 4). Bestalde, emakumezkoek zailtasun handiagoak ditugu bizitza eta sortzaile ibilbidea bateratzeko eta hori aurrera eramateko.
|
|
|
Batez
|
ere
boterearen etzaulkien jaun eta jabe diren horien artean, nirekiko.
|
|
|
Itxaropenak aurrera egiten uzten digu egia desitxuratzen badute
|
ere
boterea dutenek.
|
|
2021
|
|
|
kolektiboa eta honek ereindako hazi biak. Hitzek boterea adierazten dutela esan ohi da, baina, gero eta gehiago sinesten dut diskurtso piktorikoak
|
ere
boterea duela akuilu; zer esanik ez biak batzen direnean!
|
|
|
Egoera kolonial baten ondorio da Europako estatu batek Pazifikoan halako agintea izatea, eta oraindik
|
ere
botere hori handitu nahi izatea, noski. «Txinaren mehatxuaren» bandera mugituta, beso zabalik hartuko zutelakoan zebilen Macron.
|
|
|
Konstituzioa armadak idatzitakoa da, 2008an. Orduan
|
ere
boterean ziren militarrak; azken juntak 1962tik 2011ra iraun zuen agintean.
|
|
|
AEBek azken urteetako gainbeheran jarraitu dute, haren esanetan, eta Txina, berriz, indartu egin da potentzia ekonomiko gisa. Bi potentzia horien artean Errusiak ere zeresana izan nahi duela uste du, eta horretarako batez
|
ere
botere militarra erabiltzen ari dela, beste potentziek utzitako hutsuneak aprobetxatuta; AEBek Ekialde Hurbiletik tropak atera eta gero lagatakoak, batik bat. Txinak munduko motor ekonomikoa eta produktiboa izan nahi duela dio Arrietak, eta izurriaren lehen hilabeteetan Ekialdera begira jarri zela Mendebaldea, COVID krisiak osasun baliabideen beharra agerian utzi duen heinean:
|
|
|
Hala ere, komandanteburuari 60 urteko gehienezko adina ezarri zitzaion, eta berak 65 urtera luzarazi zuen. Orain, epe hori hurbiltzen ari dela ikusi duenean —uztailean bete zituen 65—, berriz
|
ere
botereari eustea erabaki du. Botere hori galduta, esaterako, auzipetua izateko arriskua izan lezake, rohingyekin gertatu denaren ondorioz.
|
|
|
Militarrek eurek idatzitakoa da Konstituzioa, 2008 urtean. Orduan
|
ere
boterean zen armada; 1962tik 2011ra bitartean junta militar batek izan zuen Myanmarko agintea.
|
|
|
“Mundu guztiak barre egiteko, mundu guztiak ulertu behar du eta mundu guztiak onartu behar du. Berriz
|
ere
boterearekin eta onarpenarekin dauka zerikusia. […] Hasieran astakeria bat da, bigarrenean jada ez da hain astakeria eta hirugarrenean, barre egiten du jendeak.
|
|
|
Mundu guztiak barre egiteko, mundu guztiak ulertu behar du eta mundu guztiak onartu behar du. Berriz
|
ere
boterearekin eta onarpenarekin dauka zerikusia. Baina, hori pixkanaka...
|
|
|
HASIren komunikatua gogoangarria dela diot, zeren eta berriz ere ukitzen baitzituen borroka armatu iraultzailean, batez
|
ere
botere kolonialista baten aurka egiten bada, oinarrizkoak diren bi baieztapenak:
|
|
|
Bukatzeko, Txomin atxilotua izan zen, eta atera zenean, omen, lehen aipatu" kritikoen" bila joan zen ea joera berriari (Artapalo) aurre egiten ahal zitzaion, baina bera
|
ere
boteretik marginatua zen, eta lagun zaharrek erran omen zioten berantegi zela.132
|
|
|
Hasieran, poliziak haren gain eman zuen su etena abisatu gabe hausteko erabakia. Aspalditik Terneraren lagun eta kolaboratzailea, Genevako azken protagonista izan zen bi lagunekin (Iurrebaso eta Suberbiola), eta aparatu militar gainean
|
ere
boterea zuela errana izan zen.
|
|
|
Zergatik, ba? Hasteko, Euskal Herriak bazuen konpondu gabeko arazo nazionala, jende abertzale anitzek ez zion etorkizun garbirik ikusten, eta Alderdi Popularrak lideratzen zuen espainolismo konstituzionala Erkidego Autonomikoan
|
ere
boterea eskuratzeko prest zela bazirudien.
|