|
2001
|
|
|
Lege aldetik ere, Hego Euskal Herrian, Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) 1982an onartutako. Euskararen Erabileraren Normalizaziorako Oinarrizko Legean?, zuzenean erabilerari buruz mintzatzen den bitartean, Nafarroako Autonomi Erkidegoan (NAE) 1984an onartutako. Euskararen ForuLegean?, gehienbat euskararen ezagutzari buruz mintzatzen da; Ipar Euskal Herrian, ez dago euskararen aldeko legerik. EAEn, normalizazio prozesua aurreratutabadago ere, eztabaida soziala oraindik
|
ere
bizirik dago; plangintzak egiterakoan, ezagutza maila azpimarratzen da gehienetan, hizkuntz eskakizun batzuk lortzeajartzen da helburu, euskararen erabilerak behar duen garrantzia kontuan hartugabe. Azken helburua euskararen ezagutza izango balitz bezala jokatzen da; zeresanik ez beste lurraldeetan, egoera are larriagoa baita.
|
|
|
Edo antzeko zerbait. Eta oraindik
|
ere
bizirik dagoela uste dut baina ez nuke seguru esango, nik dokumental batean ikusi dudalako orain dela gutxi baina telebistako dokumentalak zaharrak dira askotan eta despistatu egiten naute.
|
|
2002
|
|
|
Geroko egonaldietan hantxe ikusi dut. Orain
|
ere
bizirik dago eta fleitean, gainera.
|
|
2003
|
|
|
Ikerketaren bidez, Txema Preziadok kolorea pertzibitzeko lehengo modu haiek orain
|
ere
bizirik dauden jakin nahi zuen. " Hitz egin ote daiteke halako euskal ikuskera berezi bati buruz?", galdetzen zion bere buruari.
|
|
2004
|
|
|
Damurik, gure artetik joana dugun euskaltzale fin eta prestu baten ahotsa landatuko dut hemen orduko iritziaren lekuko. Zalantzarik gabe, euskalgintzaren eremuan Imanol Laspiurrek utzi zigun lorratza oraindik
|
ere
bizirik dago: –Euskara zapaldua dago, zanpatua ere, eta burua altxa ezinik.
|
|
2005
|
|
|
Poliomielitisa: Afrikako, Ekialde Ertaineko eta Asiako hego ekialdeko eskualde batzuetan oraindik
|
ere
bizirik dagoen eritasun ia desagertua. Amorrua:
|
|
|
Herritar zenduen ohorezko bi otoitzaldi kudeatu zituen jadanik: bata Ttoteren adiskidea zen ilobak, hasieran ustez zingar azpian dilindan zela gero selauruan urkatua harrapatu zen Manexena eta bestea nehork
|
ere
bizirik zegoela ez zekien Bordarenbordako Xaxi zoritxartsuarena. Baziren horrela arras ahanzten ziren jendeak.
|
|
2006
|
|
|
Batez ere, guk egiten dugun musika atzerrian
|
ere
bizirik dagoela. Bestalde, AEBetan adibidez kontzertu asko daude, baina ia ezinezkoa da estatu batetik kanpo ezaguna egitea.
|
|
|
" Gertaera honek oraindik
|
ere
bizirik dagoen auzia piztu zuen", idatzia du bere liburuan, bonbardaketa bezalako egintza bat ‘gertaera’ moduan definituz, eta bonbardaketaren egileei buruz inolako auzia ez izan arren, 1970 urterako egia mundu guztian hedatu baitzen, zorionez. " Historiaren garai hauetan, inork ezin dezake ukatu Gobernuaren laguntzaz etorritako potentzia atzerritarraren abiazioak bonbardatu zuela Macondo", gaineratzen du, ebidentziaren aurka aukerarik ez daukala etsita, nonbait," baina eraikuntzen hondakinak garbitzen egon zen zapadoreen konpainiak zalantzarik gabe ikusi zituen gerrillari maoistek ipinitako dinamita kargen aztarnak; eskua bihotz gainean paratua, baiezta dezakegu Macondon bizi ziren Gobernuaren aldekoei galdetuz gero nork suntsitu zuen hiria, denek aho batez erantzuten zutela:
|
|
2007
|
|
|
Oraindik
|
ere
bizirik dago flandriarren artean beronen oroitzapena; hitz hauetaz mehatxatzen baitituzte ume irtenak: –Pas op, de hartog van Alva komt, hé?.
|
|
2008
|
|
|
Xeha dezagun areago protonazioaren ideia hori. Gurera begira, herri euskalduna bizirik dagoen artean protonazioaren baldintza
|
ere
bizirik dago, nola edo hala. Nazioaren aurreko aro etnikoari dagokion herri mota izango genuke hori:
|
|
|
Marro. Ahari aren sinonimoa Nafarroan, egun
|
ere
bizirik dagoena, Luzaiden erraterako: Marro> (Ardatz Itzagaondoa), Marrorena> (Altzorritz).
|
|
|
Ekainberri
|
ere
bizirik dago
|
|
2009
|
|
|
Izan ere, Michael Jacksonen heriotzaren ostean, Jeff Goldblum, Natalie Portman eta George Clooney ere hil direla publikatu dute webgune eta sare sozial askok. Zorionez, baina, oraindik
|
ere
bizirik daude.
|
|
|
Antonio Zavala askotan joan zen Urepelera, bertsolariarekin hitz egitera, liburuen probak zuzentzera edo kontsultak egitera. Xalvador Eguna euskararen festa izatea nahi dugu, gure nortasuna erakusteko modu bat, eta Ipar Euskal Herrian
|
ere
bizirik gaudela esateko festa gaineratu dute Deiadarra elkartetik.
|
|
|
Euskararen festa izatea nahi dute antolatzaileek. Gure euskal nortasuna erakusteko modu bat, zehaztu dute Deiadarra elkartearen arduradunek, Ipar Euskal Herrian
|
ere
bizirik gaudela esateko jaia, alegia. Asmo honekin musikarekin, bertsolaritzarekin eta herri kirolarekin erlazionatutako hainbat ekitaldi prestatu dituzte.
|
|
|
kopletan, dantzan, lanean, euskaran, ipuinetan. Bere barru barruan
|
ere
bizirik dagoela, sumatzen du Gandiagak. Aita, osaba, soro eta zelaien eguneroko ingurumarian gogoratuko ditu orain (HGB, 121, 139), bizitzako maisu gisa hain zuzen.
|
|
|
Horiek eta beste asko esku eskura ditugu, ez dute kosk egiten, eta irakur daitezke. Horretaz aparte, Arabako euskara gaur egun
|
ere
bizirik dagoela jakin beharrean gaude. Betiko euskara Aramaion izateaz gain, Legutio aldean (Gasteiztik oso gertu) eta Zigoitiko zenbait baserritan ere gorde egin da.
|
|
|
Ezkerparetaren garaiotan, joko zuzenak
|
ere
bizirik daude. Erreboteak susperraldia izan du Hegoaldean.
|
|
|
6 Arabako deituren berezitasun hori XVII. mendea franko aurreratuta zegoenean
|
ere
bizirik zegoela frogatzeko, aipu luze hau aldatzen dugu hona, Henrike Knorrek emandako arrastoari segituz aurkitua eta orain osorik eskainia:
|
|
2010
|
|
|
Horixe ondoriozta daiteke antzinako Greziako kultura politeistan erromatar jainkoak integratu zireneko irudi historikoan, zeren eta, erabateko monoteismo batetik abiatzen garenean (Nazioa —Espainia edo Frantzia—), beste ezein jainkotasun sartzeak halabeharrez ekartzen dio, biraotzat jotzeaz gain, eraso zuzen bat erlijioaren funtsari berari (estatuari). Horiek hala, EB eta estatu kideak ikusmolde horretan tematzen badira, gatazkak
|
ere
bizirik egongo dira halabeharrez.
|
|
|
Harri bakoitzak tona bateko pisua zuela ematen zuen, denbora bera ere geldituta zegoela. Eta bat batean zikoina bat zutitu zen hondakinen erpinean, habia han zeukalako edo, eta pausotxoak ematen hasi zen, bi pausotxo alde batera, hiru bestera, eta bere mugimendu soil hura harri guztietara pasa zen, haiek
|
ere
bizirik zeudela iruditu zitzaigun. Nahikoa izan zen zikoina bakar bat harri mortuzko eraikin hari bizia eransteko.
|
|
2011
|
|
|
Alegia, eta beste era batera adierazita, estatuaren hizkuntza ofizial hegenomikoaren estatus gailendua inondik inora zalantzan jartzen ez duen hizkuntz politika hutsala. Erabat ez hiltzeko, oraindik
|
ere
bizirik dagoela esateko, jokabide zinikoa.
|
|
|
asko oraindik
|
ere
bizirik daude.
|
|
|
Ni hona heldu nintzenean hasi ziren lantzen arotzeria eta errementaritza eta neuk ekarri nituen lanbide horietako berbak; batzuk euskarazkoak eta besteak gaztelaniazkoak. Berba horietako zenbait gaur egun
|
ere
bizirik daude, baina beste asko baztertu eta, haien ordez, bertako berriak sortu dituzte. Garbi geratu da berbeta pobrea, arlotea eta atzeratua ei den horrek bizimodu" berrira" egokitzeko daukan gaitasuna.
|
|
2012
|
|
|
Urriaren 21ean ETArik gabeko hauteskundeak izango dira, ETAk indarkeria amaitutzat eman baitu. ETA baina, oraindik
|
ere
bizirik dago, beraz, horrek bizikidetzara iristeko trantsizioa behar du. Estatuan ere, espainiar militar batzuek adierazi dutena entzun ostean [Kataluniako Diadaren zioz], trantsizioa beharrezkoa da ejertzitoak Espainiako batasuna bermatzea nahi dutelako.
|
|
|
Ez dago inongo ihesbiderik. Lord Byronen ametsa hilda dago, behin
|
ere
bizirik egon baldin bazen. Objektua da baliogarri izan daitekeen bakarra, kapitalismoaren aro berri bati dagokion bezala, eta idazlana dugu objektuen artean perfektuena.
|
|
|
Aipu horretan ere ikus dezakegu Mitxelenak buruan duela batetik irakurle soila eta bestetik idazlea. Are nabarmenagoa gertatzen da kritiketan, neurkizun duen lanaren egile argitaratzailerik gehienak
|
ere
bizirik baitaude. Irakurle soila diogunean, lan jakin horren egiletasunarekin loturarik ez duen irakurlea dugu buruan, baina ez haatik saiatu eta ikasi gabeko irakurlea; euskaltzalea da gehienetan, euskalaria eta euskara irakaslea maiz.
|
|
2013
|
|
|
Hala, behin guda zibila bukatuta gorriak zein separatistak gogor maneiatu behar ziren arazoa baino ez zirela ondorioztatzen dute zenbaitzuek. Egoera horretan, oraindik
|
ere
bizirik dagoen frankismoa norma bilakatu zen. Bestalde, bada aurrera eramandako borrokaldien ondorioz harrotasunez lorpenez hitz egiten duenik ere.
|
|
|
galtzen eta irabazten dituela ere onetsi beharrean egongo gara. Berbalduna (eta eleketarien erkidegoa)
|
ere
bizirik dago, eta etengabe galtzen ditu eta sortzen hizkuntz osagaiak. Beraz, zilegi bekigu korolario moduan aldarrikatzea hizkuntza aldakorra bada, berbak antolatzeko moduak ere aldatuz joango direla sasoia joan sasoia etorri, eta une jakin batean arau edo beharkizun dena aukera bihur daitekeela eta, alderantziz, aukera dena arau edo beharkizun.
|
|
|
Itsasontzi horretan abesbatza euskaldun bat sortu zen; Ramon de Muguruza zen zuzendaria. Txilera etortzean abesbatza hori indartu egin zen eta gaur egun
|
ere
bizirik dago. Honi esker, euskal kultura zabaldu egiten da.
|
|
|
Soho Factory proiektuaren sustatzaileek «New Yorkeko Sohoa erreferentziatzat hartuta, antzeko baldintzak sortu nahi dituzte Varsovian, industria osteko eraikinak galeria eta loft funtzioa izateaz gain, Warholen espiritua
|
ere
bizirik egoteko giroa lortu nahi da». Warholen Factory aren elkarlanerako espirituaz ari dira, non diseinatzaile, jatetxe, museoekin nahasketan kontzertuak, erakusketak, bulegoak, workshopak, moda desfileak, publizitate ekintzak eta abar gerta daitezkeen.
|
|
2014
|
|
|
Bizitzako konfliktoak ekartzen ditu: " Horiek boterea dute, baina gu
|
ere
bizirik gaude". Egungo sisteman badago holakorik, bazterketa jasanezina da garai honetan.
|
|
|
Topaketa haietan, Prozesioa deitutako lana zentsuratu zizuten. Gaur egun
|
ere
bizirik dago zentsuraren mamua. Hiru maila daude:
|
|
|
Ez du uste, hargatik, edukian aldaketarik izango denik. «Inkesta horietan esandakoak ez dira aldatu 80ko hamarkadatik hona, hizlariak 80ko hamarkadan
|
ere
bizirik baitzeuden; beraz, ezin dute aldaketa nabarmenik izan». Marcel Cohen hizkuntzalariaren metodologia erabili du lanerako Artolak.
|
|
2015
|
|
|
Goizean erreparatu ez diozun detaile bat egin zaizu orain deigarria: kronologia guztien arabera, homo floresiensis bizi izan zen milaka urte luzeko aldi haren azkenean egungo homo sapiensekin batera bizi behar izan zuen ezinbestean; hortik sortuak omen ziren Flores uharteko egungo biztanleen artean oraindik
|
ere
bizirik dauden elezaharrak, giza ipotxei buruzkoak, hizkuntza pobre batean mintzo ziren bazterreko gizaki haiei buruzkoak. Seguru asko gizaki modernoen laidoa eta erdeinua jasan behar izango zituztela pentsatu duzu.
|
|
|
Intziri lazgarri bat aditu nuen. Maisua
|
ere
bizirik zegoen! Oihuek akuilaturik, ahaleginak bizkortu nituen.
|
|
|
Eibarren, neure jaioterrian, lexiko berezia garatu da bertako langileen bizimoduan. Oraindik
|
ere
bizirik dago, eta ezagun egin da Juan San Martinen bildumei esker (1958, 1958b eta 1959, batez ere). Hona hemen zenbait adibide, San Martinek berak jarritako erdal itzulpenarekin batera:
|
|
|
desafiaytaco chartela. Lopez de Gereñuk (1998) Zuian jaso zuen XX. mendean eta gaur egun
|
ere
bizirik dago Zigoitian.
|
|
|
Mendebalean, Gipuzkoako alderdi zabalean eta Sakanan erabiltzen da. Landucciren eta Lazarragaren izkribuetan agertzen da eta gaur egun
|
ere
bizirik dago Arabako alderdi askotan.
|
|
|
306), chindurris da Arrieta (Iruraitz Gauna), Gordoa (Asparrena) eta Urabain (Asparrena) herrietako bizilagunen ezizena. Gaur egun
|
ere
bizirik dago Barrundian, Donemiliagan eta Agurainen. Euskal Herriko erdialdean erabiltzen dira nd/ ng kontsonante multzoak dauzkaten aldaerak (txindurri/ txingurri).
|
|
|
Llevar en brazos, levantada, alguna cosa, pegante al cuello (Lopez de Gereñuk Zuian). Gaur egun
|
ere
bizirik dago Zuian. Lunan ere ezaguna da.
|
|
|
esanahiarekin. Gaur egun
|
ere
bizirik dago Agurainen. Landucciren hiztegian alkandora jarri zen.
|
|
|
Landucciren hiztegian ohoin eta oskari ditu lehiakide. Gaur egun
|
ere
bizirik dago Arabako zenbait alderditan.
|
|
|
Landucciren hiztegian agertzen da. Gaur egun
|
ere
bizirik daude Sakanan irazeki hitzaren aldaerak; yazei, izei, ixein, ixin gisakoak.
|
|
|
Landucciren hiztegian agertzen da eta Araba osoko toponimian ere bada, baina Arabako sartaldean padura aldaera baliatzen da. Gaur egun
|
ere
bizirik daude padura/ madura Arabako alderdi batzuetan. Antzinatasunari dagokionez, padura hitza Donemiliagako monasterioari zergak ordaintzen zizkioten herrien zerrendan dago dokumentatuta (1025).
|
|
|
Landucciren eta Lazarragaren izkribuetan agertzen da. Gaur egun
|
ere
bizirik dago Arabako leku askotan.
|
|
|
Renacuajo (Lopez de Gereñuk Muruan). Gaur egun
|
ere
bizirik dago Zigoitian. Ikus sapaburu.
|
|
|
Cesto grande para guardar grano (Lopez de Gereñuk Berrikanon). Gaur egun
|
ere
bizirik dago Zigoitian. Agurainen eta Okarizen ere ezaguna da.
|
|
|
Ave, picaverde (Lopez de Gereñuk Ozetan). Gaur egun
|
ere
bizirik dago Barrundian (Legarda). Aldaera:
|
|
|
1 Animal dañino (Lopez de Gereñuk Zuian). Gaur egun
|
ere
bizirik dago Zuian. Domaikian, gainera,. Piztiaren Ehiza?
|
|
|
Espacio abierto en la parte alta del borde [tejavana] donde guardan la hierba seca (salgue) (Lopez de Gereñuk Zigoitian). Gaur egun
|
ere
bizirik dago Zigoitian. Eusk. zalketegi.
|
|
|
Puerta de entrada en chabolas y cortines (Lopez de Gereñuk Kontrastan). Gaur egun
|
ere
bizirik dago Kontrastan. Eusk. ataka(?).
|
|
|
Lugar muy húmedo en el monte (Lopez de Gereñuk Larrean). Gaur egun
|
ere
bizirik dago Barrundian (Legarda). Aldaera:
|
|
|
Garbi ikusi nuen. Zernahi dela
|
ere
bizirik egoteko beharduguna, osasuntsu mantentzen gaituena eta osorik eusten diguna, alde eginda zegoenharen gorputzetik. Ondora joan eta hanka batetik heldu nion, baina berak astindu batezbaztertu eta hildako familiarengana jarraitu zuen.
|
|
|
Baina alferrik, hilda zegoen. Eta halere esango nuke mantentzen zuela oraindik
|
ere
bizirik zegoenean izan zuen duintasuna.
|
|
|
Landareen milaka urteko bilakaera, familia bakoitzak horiek hautatzeko erabili izan dituen moduak... nola transmititu diren belaunaldiz belaunaldi, emakumez emakume. Hori guztia oraindik
|
ere
bizirik dago, jendearen ahotan dabil jakintza hori. Egundokoa da.Baratzeari ezer txarrik topatu al diozu. Beno, batetik lana da.
|
|
2016
|
|
|
–Ai ene! , egin zuen lantu jotzaileak?, halaxe uste nuen nik
|
ere
bizirik zegoenean, baina orain hilda dagoenean, bestela uste dut. Beldur naiz ni eta nire atsekabeak dena batera ez ote zaizkion pisutsuegi gertatu; nire nahigabeek laburrago egin dituzte koitaduaren egunak, eta beldur naiz ez ote dudan horregatik erantzun.
|
|
|
Norbera besterik ez da geratzen, bere baitan duenarekin aurrez aurre, eta orduan biziaren benetako muina agertzen zaio bere soilean: zaintzailearentzat, bizitzea sentitzea eta pentsatzea da, egitea eta jardutea baino gehiago, eta, gaurkoa bezalako gauetan, iraganeko kontuak berritzea, izan direnak eta gehiago izango ez direnak, bere baitan bederen, oraindik
|
ere
bizirik daudela sentitzea.
|
|
|
Antzerki munduko jendea errealitatearen frontean dago, parean. Idazleak
|
ere
bizirik daude, bai, baina bestelako bizitasun bat aurkitu dut antzerkilarien artean. Errealitatearen ertzean daudela iruditu zait; idazleok, askotan, erretaguardian egoten gara.
|
|
|
Aipatutako osagai horiez gainera, Rockomikiak erakusketaren osagarri, TMEO aldizkari satirikoaren erakusketa ere jarri dute Kulturaten. " 80ko hamarkadan jaio eta gaur egun
|
ere
bizirik dagoen aldizkaria da. Hastapenetan moduan, izaera oso ganberroa du eta tabernetan saltzen dute.
|
|
2017
|
|
|
bat gertatzen ari zela gogorarazten zigun Txepetxek duela hamarkada batzuk. Oraindik
|
ere
bizirik daude zantzu horiek euskaldunon batez besteko gaitasun komunikatibo eskasean. Euskarazko kultura hizkuntza jasoan trebatua ez dagoen euskal hiztunaren mintzamena, tamalez, azpigaratua da maiz.
|
|
|
eta Soraluzen zaltai/ zaltei esaten da; ittoi/ ittua/ ittui Oñatin eta Leintz haranean. Arabako gaztelanian
|
ere
bizirik dago eta hango toponimian ere agertzen da, baina Landucciren hiztegian estalbi jarri zen. Bizkaiko ipar sartalde gehienean gorta aldaera erabiltzen da.
|
|
|
Oñatin andrazkoa denean esaten da; jostuna gizonezkoari. Landucciren hiztegian ere horixe erabili zen eta Sakanan
|
ere
bizirik dago. Atxine yoskile ibilte san etzerik etze, yósteko mákineas burun gánen, antzina joskilea ibiltzen zen etxerik etxe, josteko makinarekin buruaren gainean?
|
|
|
Hitz hauxe erabiltzen da mendebalean; arrotza da axola. Landucciren eta Lazarragaren izkribuetan ere ardura agertzen da, eta gaur egun
|
ere
bizirik dago Arabako erdaran. Ardura asko estau gastau bere dénporan, ardura asko ez du gastatu bere denboran?
|
|
|
Mendebal osoko hitza. Urolaldeko eta Goierriko sartaldean ere (Zestoa, Azkoitia, Urretxu, Zumarraga, Legazpi, Zegama) erabiltzen da eta Arabako alderdi batzuetako erdaran
|
ere
bizirik dago. Mallabian azentu markatua dauka:
|
|
|
Euskaltzaleak Euskal Etxea, txikia baina giza balore izugarriekin irauten duena da. Euskal kultura eta euskara batez
|
ere
bizirik egon dadin lan handia egiten duena.Bertan egindako lehen harrera zoragarria izan zen, asado goxo bat tarteko ongi etorria ezin politagoa suertatu zen. Bertsoak eta kantuak ez ziren falta izan.
|
|
|
Aspaldi erabat utzia zegoen eraikina musika entsegu lokaletarako prestatu, eta bertan hasi ziren gerora oso ezagun bihurtu diren hainbat talde: Nuevo Catecismo Catolico, Señor No, Discipulos de Dionisos, Teen Dogs, Astrozombies... talde hauek oraindik
|
ere
bizirik dagoen elkartea sortu zuten, Buenawista Prollekzions. 2005ean, eraikina behera bota zuten auzune berria eraikitzeko.
|
|
|
Asko berba egiten da Gerra Zibileko eta Frankismoko zauriak ixteaz. Zuen zauriak
|
ere
bizirik daude. Zelan eraiki behar da etorkizuna. T.G.:
|
|
2018
|
|
|
Gernikako herri ekimenak programazio zabala osatu du eta aurten ere lotu ditu 1937ko krimena eta gaur egungoak, gogoraraziz armagintzan dugun inplikazioa eta gerrak" hemen" hasten direla. Sinbolismoz beterik dagoen eta hotzikara sortzen duen sirenaren soinua entzungo dugu berriz ere, eta orain aste batzuk, astelehen odoltsu hartako merkatu eguna antzeztu dute herritarrek, besteak beste.Oroimena bizirik mantentzea ezinbesteko zaigu zortzi hamarkada geroago, beste batzuek zabaldutako gezurraren kedarra
|
ere
bizirik dagoelako oraindik.
|
|
|
ARGIAk publizitateko bost bezerotik lau galdu zituen, zor handiak zituen eta kazetari askok gaztelania lehenesten zuten hedabide berrietara jo zuten. Eta hala
|
ere
bizirik zegoen. 70eko hamarkada amaierako eszena horrek berdin balioko luke ehun urteko ibilbidea deskribatzeko, oroz gainetik biziraupen historia bat baita honakoa.
|
|
|
Nik Jenisjoplin eko otarraina ibili dut buruan, nobela amaieran agertzen dena identitate baten berrasmatzearen sinbolo gisara. Otarraina bere azaletik ateratzen ei da azal berri bat sortzeko, eta azal hutsak
|
ere
bizirik dagoen otarrain bat ematen du halakoetan. Uxue Alberdik Euskal Herriarekin egiten zuen, horregatik, analogia:
|
|
|
bizirik dagoela esango luke, inork galdetuko balio. Inork galdetu gabe
|
ere
bizirik baitago. Non, nola, zein forma hartzen duen, hori beste kontu bat da.
|
|
|
XVI. mendean gertatzen zen bezala, Iruñeko euskara unean iruindarrek egiten dutena da, eta ez da bat eta bakarra: hiria eta hiritarrak bizirik dauden neurrian, hizkuntza
|
ere
bizirik dago eta hamaika ditu eraginak, iturriak eta presio guneak. Hartara, eskolak, telebistak eta bestelakoek euskara berdindu egiten duten bezala, sor daitezke orain eta etorkizunean hainbat forma berri hiztun komunitateetan, Iruñean edo Elizondon.244 Forma eta ezaugarri batzuek eragin, iraupen eta arrakasta handiagoa dute, eta beste batzuk lehenago itzaltzen dira. orain, eta duela hamar mende.
|
|
2019
|
|
|
" Eta bizirik balego, oso zaharra izango litzateke". Haien oroimena, ordea, oraindik
|
ere
bizirik dago herrietan: " Hemengo gehienek ezagutzen dute haien historia eta badute senideren bat bertan aritutakoa; memoria gordetzea, halere, gero eta zailagoa da, eta ahaztu baino lehen gorde nahi dugu".
|
|
|
Ehun metro aurrerago, Buckek, Thorntonen beste zakur bat aurkitu zuen, hain zuzen Dawsonen erositakoa. Oraindik
|
ere
bizirik zegoen zakurra, azken azkenetan. Buck ez zen gelditu ere egin.
|
|
|
–Aitona Julian
|
ere
bizirik dago?
|
|
|
Manuel Sabine eta Ferminengana hurbiltzen denean, aurrean kausitzen duen irudia gogorra da benetan: emakumeak eskuin besoaz irmoki heltzen dion bitartean, ezker eskua leunkiro du pausatua mutilaren bihotzaren parean, oraindik
|
ere
bizirik dagoen ala ez ziurtatu ahal izateko. Mutilak begiak itxita dauzka, eta bere ahoaren ertzetik lerde jario fin bat dario, herioren beraren ispilua den begitarte desitxuratuari are ukitu makabroagoa emanez.
|
|
2020
|
|
|
oihu egin zuen emakumeak garaipenez; beste bat eskatuko dugu. Jaitsi eta hartu azkar, eta eskatu gure mutila berriz
|
ere
bizirik egotea.
|
|
|
krokodiloak ahalegin handi bat egin zuen berriro, eta instanteko desagertu zen burua, oraingo honetan betirako. Oraindik
|
ere
bizirik zegoen giza buru bat agertze eta desagertze hori hain zen izugarria, baina, horrekin batera hain bizkor eta ezustean gertatu zelako edota betaurrekoak sudurretik erori zitzaizkiolako, agian bazuen halako ukitu bat ere hain barregarria, non barre algara bat atera baitzitzaidan bat batean eta guztiz ustekabean; une hartan, ordea, etxeko laguna izanik, barre egitea gaizki egokitzen zela ohar...
|
|
2021
|
|
|
Orain, Ramallahren (Palestinako Agintaritzaren hiriburua gaur egun) erdigunean ez da horma bakar bat ere egonen hildakoen argazkiz estali gabe, denak
|
ere
bizirik zeudela atera eta orain afixa txiki gisa berrinprimatuak. 2000ko irailean hasi zen Bigarren Intifadako martiriak dira.
|
|
|
Protestaren deitzaileen arabera, pandemiak" azkartu eta sakondu" egin ditu aurretik
|
ere
bizirik zeuden" krisi anizkoitzak eta sistema kapitalista, heteropatriarkal eta kolonialistak eragindako zapalkuntzak". Horren kudeaketa" negargarria" izan dela diote, eta argi geratu dela botere ekonomiko eta politikoa dutenen hautua" kapital metaketari eusteko erabakiak inposatzea" dela.
|
|
|
Hau da, gure egunerokotasunean txertatuta daudela, bizirik daudela. Adibidez, inauteriak, edo San Juan bezperako dantzak... ez dira iragan bateko kontu antzezpenak, baizik eta oraindik
|
ere
bizirik daudenak... Izan dugun historiagatik edo herri gisa izan dugun jarreragatik, tradizio horiek gorde eta mantentzen jakin duen herria gara.
|
|
|
Baina munduak astindu izugarri hura izan zuenean, lehenengo kolono haietako bat, halabeharrez, mendi zintzurren alde honetan suertatu zen, eta ahaztu egin behar izan zituen, ezinbestean, han utzitako emaztea, haurrak, adiskideak eta jabetzak, eta bizitza berri bati ekin beheko munduan. Berriro ekin zion, baina gaixotu, itsutu eta meatzeetako tratu txarrekin hil zen; kontatu zuen istorioa, ordea, kondaira bihurtu zen, zeina oraindik
|
ere
bizirik baitago Andeetako mendilerro osoan.
|
|
|
Eta nire ama bera
|
ere
bizirik dago.
|
|
2022
|
|
|
Mendebaldeko Sahara Errepublika Demokratikoa aldarrikatu zuten 1976ko otsailaren 27an. 46 urte bete dira gaur une historiko hartatik, eta horren harira, zenbait jarduera antolatu ditu Saharararekin Elkartasuna Lasarte Oria taldeak, oraindik
|
ere
bizirik dagoen gatazkaren ibilbidea azaldu eta 2020 urte amaieran berriz piztutako gerraren bilakaeraren berri emateko.
|
|
|
Bestela, bertsolaritzak ere aipamen berezia behar du, bilakaera handia eduki zuelako mugimenduaren baitan. Modu orokor batean, XIX. mende osoan zehar landu zen kultur elementuetariko bat izan zen, politikari lotuta askotan, eta batez ere, bertso-paperen formatuan, hortaz, Pizkundearen aurretik
|
ere
bizirik zegoen kultur elementua zen (Agirre, 2019). Edonola ere, Pizkundearen bigarren etapan modernizazio garapen bat edukiko du, Joxe Ariztimuño Aitzol-en eskutik, honek bertsolaritza sustatzeari ekingo diolako eta 1935tik aurrera Bertsolari Txapelketak antolatuko dituelako (Agirre, 2019).
|
|
|
Kontu horiek aspaldikoak bezala ematen dute, baina kondenamania ez, egun
|
ere
bizirik baitago, politikoki oso etekintsua gertatzen ari baita. Isilik gelditzea, konplize izatea:
|
|
|
Ziur nago Mehdi Ben Barka oraindik
|
ere
bizirik dagoela. Jauregian dagoela.
|
|
|
Zibilizazio zenbaitetan hainbat onddo sakratutzat hartuak izan dira, horietako batzuek dituzten ahalmen psikotropikoengatik. Onddoak helburu mistiko batez hartzeko ohitura gaur egun
|
ere
bizirik dago kultura batzuetan. Onddoek prozesu askotan berebiziko eragina dute:
|
|
2023
|
|
|
Beraiena sentitzen dute lan hori eta ist niorioa ondo ezagutzen dutenez, eta momentuan, bat batean, ezustekoren bat izaten bada etenik ez dute izango.Entsegu bakoitzean ideia berri eta osagarri bat sortzen bada eta ondo egokitzen bada kontakizun horretan onartzen dugu. Sormen lan hau bizirik mantentzen dugu horrela eta antzezleak
|
ere
bizirik daude bat batekotasunean erantzuteko.
|
|
|
bekerekeak"; umeen berbaeran, bekereke ardia da. Sabiñok esan du Azkuek hiztegian adierazitako berbak oraindik
|
ere
bizirik daudela Lekeition: barratzakia, olatua hausten denean, ur nahasia; barren barra, olatu handiak, porturako sarrera ixten dutenak; olatxa, olatu txikiak; olorrua, olatu handi handiak, itsas zabalean hausten direnak; olazorrotz, olatu zorrotzeko itsaso zakarra...
|
|
|
Norbaitek esan zuen bezala, zahartzen joatea oso konplikatua da, eta ez bakarrik edozein egunetan hiltzen ahal zarelako aurreabisurik gabe, kontrakoarengatik baizik: zaharra zarelako baina hala
|
ere
bizirik zaudelako, eta munduak hor dirauelako, jiraka, eskura; baina jada ez dizu uzten haren aferetan parte har dezazun.
|