|
2002
|
|
|
poliziak, epaileak, unibertsitateko irakasleak, enpresariak, zinegotziak, ertzainak, PP edo PSOEko kideak, kazetariak... EAJ PNVkoak
|
ere
biktima sentitzen dira. Ia 25 urte daramate boterean Eusko Jaurlaritza kontrolatzen baina, hala ere, beti sentitzen dute Madrilgo inkonprentsioa.
|
|
2003
|
|
|
elgorria, malaria, tuberkulosia... Kolerak
|
ere
biktimak saldoka egin ditu herri jakinetan. Eta haurren hilkortasun tasa izugarria da...
|
|
2004
|
|
|
Munduko Osasun Erakundeak (MOE) trafiko istripuak endemiatzat jo ditu (lurralde jakin bateko gaitz kronikoa), horietan oinezkoak txikienak, batik bat
|
ere
biktima direlarik.
|
|
2005
|
|
|
Nik, kontra ez egitearren, baietz erantzuten nion, bilatuko nuela, oraindik inor ez nuela topatu baina. Marroz ere galdetzen zidan, niri listua kontrako eztarrira joaten zitzaidan, eta ahalegin handia egin behar izaten nuen astakeria bat ez botatzeko?, jakin zuela gizajoari etxea erre ziotela; ez ziola batere gorrotorik, gizagaixo bat besterik ez zela, maitatzeko ezgauza; bera
|
ere
biktima, azken batean. Nik ez nuen bide hartatik jarraitu nahi, ezen, izen hura entzun hutsarekin erraiak sutan jartzen zitzaizkidan.
|
|
2006
|
|
|
Franco hil ondoren
|
ere
biktima aunitz izan dira Nafarroan. ETAk eraildako eta zauritutako gizon emakume guztiak biktima dira jakina, horrela daude hartuak aintzat, aipatuak eta goraipatuak izan dira, familiakoek laguntza jaso dute, eta ETAkide asko dago espetxean epai bidez kondenaturik hilketa haien egile izateaz akusatuta.
|
|
2007
|
|
|
Alta, auhertzat kontsideratzen ninduten, langetua edo laguntza soziala erdiesten banu bezala. Urrikal eta mespretxugarria nintzela ahoskatzearekin, konturatu nintzen, eni
|
ere
biktima planta sobera gustatzen zitzaidala.
|
|
2008
|
|
|
< < Kumea
|
ere
biktima bihurtuda.
|
|
2009
|
|
|
errugabe eta aingerutxoak. Egia ez omen da ez bata ez bestea, eta esan dezakeguna da batez
|
ere
biktimak izan zirela konkistarekin beren bizimodu tradizionalaren suntsipen handia jasan ondoren. Horrexegatik, matxinadak edota ihesak aldizka gertatu ziren betiere bortizki zapalduta.
|
|
|
Beste aldetik
|
ere
biktimak izan ziren. Errepublikanoen aldetik, guztira erahilzituzten 13 pertsona Debagoienekoak.
|
|
|
Urte asko dira frankisten ahaleginak amaitu zirela; eta militarren aldeko hildakoensenitartekoek baino ez dute gogoratzen beraiek
|
ere
biktima direla, eta harridurazeta etsipenez begiratzen diote beste aldekoek azken urte hauetan hartu duten protagonismoari. Alderdi Popularraren gehiengo absolutuaren garaian sortu zen MemoriaHistorikoaren mugimendua, baina kontrakoa ere ezagutu dute PSOEren gobernuek.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren Etxebizitza eta Gizarte Gaien Sailak 2002an askatasungabetzea jasan zuten pertsonentzako kalte ordainak eskaintzeko dekretua29 aterazuen, honek baina aurkakotasun handiak sorrarazi zituen batez
|
ere
biktimen senitartekoen elkarteen aldetik: laguntza lortzeko beharrezko dokumentazioa eskuratzeko zailtasunengatik, askatasunik gabe egon zirenen artean kartzeletan etakontzentrazio esparruetan egon zirenak soilik kontuan hartzen zirelako (eta ez, esate baterako, Langile Batailoietan zigortuak) eta egokitutako aurrekontua ezzelako nahikoa izan.
|
|
|
Inoren lagunek oporretan ere “lan egiten” dute, batez
|
ere
biktima askoren joan etorriez baliatuz. Errumorologiak dioenez, beste “lankide” batzuei desegin nahi den etxebizitzaren berezitasunen berri ematen dien sinbologia espezifikoa erabiltzean oinarritzen da haren jarduteko jarraibideetako bat.
|
|
|
Ez geninan kalte ordaina inoiz jaso. Barkatu gintunan errudunak ez ezik denok
|
ere
biktimak ginela kontura eroriz. Eta orain gu gaitun guraso haiek.
|
|
|
Saio hartan, Plenoaren aurrean eta Gipuzkoako jendartearen sektore handi baten izenean, ardura adierazi nahi izan genuen foru erakundetik bultzatzen dabiltzan hainbat proiekturen eta hauen ondorio larrien gainean jendarte zerbitzuen pribatizazioa, fiskalitate atzerakoia, gipuzkoarren beharretatik urrun diren makroproiektuen eraikuntza, hala nola, Pasaiako superportua, erraustegiak, AHTa... guztiak Gipuzkoako eskuina ordezkatzen duen Gipuzkoa Aurreraren onuran. Batzar Nagusien plenoan errespetu handiz aurkeztu ginen, laranja koloreko kamisetak soinean, non erakundeetatik isilarazi nahi den Jon Anza donostiarraren desagerpena salatzen genuen, hau
|
ere
biktima gipuzkoarra.
|
|
|
Gasteizen, esaterako, Arabako foru diputatuak, batzarkideak, legebiltzarkideak eta udal zinegotziak elkartu ziren, eta bost minutuko isilunea egin zuten Aldundiaren aurrean. Iruñean
|
ere
biktimen aldeko kandelak piztu zituzten. Nafarroako Berdintasun Institutuko zuzendari Sara Ibarrolak nabarmendu zuen emakumeen askatasunerako eskubidea aldarrikatzeko eguna zela atzokoa.
|
|
2010
|
|
|
PSEk uste badu Egunkaria auziko auzipetuak errugabeak direla, gaitza da ulertzea zergatik ukatu elkartasuna eskubideen ikuspegitik Estatuak horren gaizki tratatu dituen pertsonei. Hauek
|
ere
biktimak dira, baina Estatuarenak. Bistan da, eta gaur egun inoiz baino gehiago, biktima maila desberdinak direla.
|
|
|
Halere, Legebiltzar honetan onartu izan da Etxerat en jardunari buruzko informazioa epaitegietan ematea. Herri honetan biktima guztien sufrimendua aintzat hartzea behar beharrezkoa da, biktima mota guztien erreparaziora jotzea eta bitartekoak jartzea berriz
|
ere
biktimarik izan ez dadin. Ez dago biktimen artean hierarkizaziorik egiterik eta egiten bada urrunen dugun sufrimenduarekiko enpatia garatzen ez badugu ez dugu herri honek behar beharrezko duen alor horretan aurrera pausorik emango.
|
|
|
Biktimak ez dira bakarrik atentatuetakoak, Estatuko segurtasun indarren ekintzetakoak
|
ere
biktimak dira. Euskal Herrian gazte asko atxilotzen dituzte, gero hona (Madrilera) ekartzen dituzte eta egun batzuen buruan galdeketen ondorioekin etxera bidaltzen dituzte.
|
|
|
Berritasunetako bi hauek dira: 1960tik aurrera izandako atentatuak hartuko dituzte kontuan (orain arte 1968tik izandakoak zenbatu dituzte) eta mehatxuak jasotzen dituztenak
|
ere
biktima izango dira.
|
|
|
OLGA. Egia esan, zalantzak ditut Klaudiarekin. Bera
|
ere
biktima bat izan daiteke. Gu bezala.
|
|
|
Proposamenean aipatzen direnak onartzen ditut, eta errepikatuko dut, errespetua, nahia eta lana, biktima gehiagorik egon ez dadin, baina biktima asko falta dira, herri honen sentimenduan eta eguneroko bizian badaudenak: errepresioaren biktimak; talde paramilitarrenak, AAA, BVE, GAL; polizien biktimak, torturatuak, arbitrarioki egindako atxiloketak; epaiketa politikoenak, Ad hoc egindako legeenak; sententziarik ez duten eta biktima diren senitartekoenak… hauek
|
ere
biktimak dira. Ez dago maila ezberdineko biktimarik.
|
|
|
Batetik, beste ezer baino gehiago nahi nuen zure zigorra, irrika biziz espero nuen, horrek behin betiko garbi utziko zuelakoan nire errugabetasuna, Juancarren aurrean, eta neure buruaren aurrean ere bai. Bestetik, baina, zu
|
ere
biktima errugabe bat zinela sentitzen hasi nintzen. Jainkoak, patuak ala kasualitateak hala nahita hantxe suertatu zinena eta une hartantxe kotxea ateratzen hasi zinena, beste inongo kulparik gabe.
|
|
2011
|
|
|
Informazioa oso urria izaten da, eta asaldura handia. Ezin nabarmendu gabe utzi, ordea, emakume bat izan dela berriro
|
ere
biktima. Sukalde bazterrean.
|
|
|
Auzitegi Nazionalak ez ditu akusatuen adierazpenak (beraiek
|
ere
biktimak izan zirela) sinetsi.
|
|
|
Bilera bukatzean, Jose Luis de la Costa presidenteak agiri bat irakurri du. Jarduera terroristaren bukaera beranduegi heldu dela esan du, batez
|
ere
biktimentzat eta bahiketak, xantaia eta mehatxuak pairatu dituztenentzat.
|
|
|
Biktimaren kontzeptua sasitua badago, memoriarena ez gutxiago, orain denak seguru daudela ematen badu
|
ere
biktimei memoria zor omen zaiela. Zer izan liteke biktimen memoria?
|
|
|
eraldatzeko animatuz. Inola
|
ere
biktimei zor ez dieguna, eta biktimek ere ez guri, memoria mendekati baten gotorketan sostengatzea da. Baina gai delikatua da hau, beharbada biktima batek bakarrik adieraziko liguke behar bezala.
|
|
|
Jonan Fernandez Baketik Fundaziokoak iraganaren berrikuspen kritikoa ezinbestekotzat jotzen du bake bidean aitzinatzeko. Bera batez
|
ere
biktimen, ordaintze prozesuari, begira lotzen zaio gai horri, eta, arrazoibidea xede horren mugetara obligatuz?
|
|
|
Gainera. Leo
|
ere
biktima da, baina mundu guztiak begiz jota dauka. Zorrotzegia zara berarekin.
|
|
|
KARLOS. Gaizki sentitzen zara... jakinaren gainean zeundelako, ezta? Baina zu
|
ere
biktima bat izan zara.
|
|
|
Ez da bidezkoa, Nekane. Ni
|
ere
biktima naiz, ez dut ezeren errurik!
|
|
|
PERU. Bera
|
ere
biktima izan da?
|
|
2012
|
|
|
Angel Otaegiren familia" pozik" azaldu da beraien senitartekoa
|
ere
biktima gisara hartua izango delako. Jon Paredes Manot Txiki ren anaiak, Mikel Paredesek, ordea, neurria ez dela" nahikoa" nabarmendu du:
|
|
|
" Beti alde bereko biktimak errekonozitu izan dituzte. Gu
|
ere
biktimak gara, eta hala agertzea pozgarria da". Eusko Jaurlaritzaren izenean pertsona bat haietan harremanetan jarri dela gaineratu dute senitartekoek, baina oraindik ez dira bildu.
|
|
|
Angel Otaegiren familia" pozik" azaldu da beraien senitartekoa
|
ere
biktima gisara hartua izango delako. Jon Paredes Manot Txiki ren anaiak, Mikel Paredesek, ordea, neurria ez dela" nahikoa" nabarmendu du:
|
|
|
" Beti alde bereko biktimak errekonozitu izan dituzte. Gu
|
ere
biktimak gara, eta hala agertzea pozgarria da".
|
|
|
Emakumeak eta gazteak, berriz
|
ere
biktima
|
|
|
Bakoitzak hasi behar du onartzen zein den berak jaso duen indarkeria eta publikoki esaten. Berdintasun formalaren espejismoan bizi gara, eta pentsatzen dugu badirela emakume batzuk biktimak direnak (hori oso ondo lortzen du legeak), eta estatuari hori interesatzen zaio, denok ez ulertzea norbera
|
ere
biktima dela. Estatuak isolatu egiten du biktima, estrategikoki.
|
|
|
Emakumeok gizonezkoak horrela erailko bagenitu, Espainiako Estatuan urtero 70 gizon inguru, non egongo ginateke emakumezkoak? Esango ote lukete" erasotzaile gaixoa, bera
|
ere
biktima hutsa da". Mesedez!
|
|
|
Baina kontxo, erantzukizun indibiduala badago! Ezin duzu esan" jotzen zaitut baina produktu sozial bat naiz..."," jo egiten zaitut, baina ni
|
ere
biktima naiz ezin dudalako negarrik egin..." horrelako diskurtsoekin nazka nazka eginda nago. Nik ez dut gizon baten bizkar egotziko munduko indarkeria matxista osoaren ardura, baina...
|
|
|
Biktimaren kontzeptua sasitua badago, memoriarena ez gutxiago, orain denak seguru daudela ematen badu
|
ere
biktimei memoria zor omen zaiela. Zer izan liteke biktimen memoria?
|
|
|
eraldatzeko animatuz. Inola
|
ere
biktimei zor ez dieguna, eta biktimek ere ez guri, memoria mendekati baten gotorketan sostengatzea da. Baina gai delikatua da hau, beharbada biktima batek bakarrik adieraziko liguke behar bezala.
|
|
|
Jonan Fernandez Baketik Fundaziokoak iraganaren berrikuspen kritikoa ezinbestekotzat jotzen du bake bidean aitzinatzeko. Bera batez
|
ere
biktimen, ordaintze prozesuari, begira lotzen zaio gai horri, eta, arrazoibidea xede horren mugetara obligatuz?
|
|
|
Zilegi da hori pentsatzea. Nolanahi ere, nire ustez, ez da beranduegi honelako oroitza bat egiteko, kontuan hartzen badugu Gerra Zibilean sufritu zutenen seme alabak eta ondorengoak bizirik dirautela, eta hauek
|
ere
biktimak direla. Gainera, beti ere hobe da gertatu zena jakitea, ez jakitea baino.
|
|
|
BERRIZ
|
ERE
BIKTIMEI BURUZ211
|
|
|
BERRIZ
|
ERE
BIKTIMEI BURUZ bidez balore sistema oso baten defentsan ari direla. Biek bat egiten dute historian hedatuen den filosofia politikoarekin, eta bakoitza atxikiko zaio bere baloreen hierarkiari.
|
|
|
BERRIZ
|
ERE
BIKTIMEI BURUZ
|
|
2013
|
|
|
Zergatik jasan behar du biktimak kontrola, eta ez delitua egiten duenak? " Ez dut uste emakumeak biktimizatzen direnik dio prestatzaileak, emakumeak biolentziaren biktima baitira, baina beste biktima politikoentzat egiten den kategorizazioa ez da hauekin egiten, eta indarkeria sexistaren biktimak
|
ere
biktima politikoak dira. Instituzioetatik utzi egin liokete emakumeak biolentziaren aurrean objektu pasibo gisa erakusteari.
|
|
|
Berrikusi bai, baina kontuz, eta, batez ere, inongo kulparik ez duten ETAren biktimak ahalegin horretan mindu barik. Izan
|
ere
biktimen politikak erabilera ustela egon izana ez da biktimen kulpa, eta horien norabidea zuzentzeko orduan bere benetako eskakizun zilegiak kontuan hartu behar dira zinez. Inork ez dezala bidaia aprobetxatu biktimak ahazteko, aintzat ez hartzeko, merezi dutena ukatzeko.
|
|
|
–Baina haiek
|
ere
biktima izugarriak izan zituan Bigarren Mundu Gerran, sei bat milioi judu hil baitzituzten naziek. Sei milioi:
|
|
|
Iristen diren irudiek egoera danteskoa erakusten dute: pausoz pauso bizirik gabeko gorputzak, milaka pertsona laguntza eskatzen, herri bakartuak, hornidura falta… Batez
|
ere
biktimak, milioika biktima daude. Azken orduetan, GKE makineria jarri dute abian, herritarrei ahalik eta azkarren iristeko eta laguntzeko.
|
|
|
–Baina haiek
|
ere
biktima izugarriak izan zituan Bigarren Mundu Gerran, sei bat milioi judu hil baitzituzten naziek... Sei milioi:
|
|
|
Giza historiak baditu bere biktimak. Atzo bezala, gaur
|
ere
biktimak ez dira desagertu eta nonahi aurkitu ditzakegu, kontinente guztiak biktimaz beteta baitaude. Historiaren zentzua galtzearen aurrean, biktimen historiak, biktimen minak, biktimek pairatutako injustiziak historiaren zentzuaren beharra aldarrikatzen dute, eta aldarrikapen horrekin lotzen da kristautasunaren tradizio garrantzitsuetako bat, zeinek, zentzu orokorrean, pobreei buruz galdetzen duen.
|
|
2014
|
|
|
Argentinara joan ginenean hango epaile baten aurrean lasai eta libreki aitortzeak emozio berezia sorrarazi zidan. Gutxienez onartuta sentitzen zara, zu
|
ere
biktima izan zarela sentitzea. Eta aipatu izan dut 88 urteko emakumeak aitortu zuenean 36ko Gerra zibilean aita hil ziotela, zer nolako emozio negar eta lasaitasuna sentitu zuen.
|
|
2015
|
|
|
Libre geratu diren etakide historiko askorekin bezala, Espainiako hainbat esparrutik oso kritika gogorrak egin zitzaizkion Auzitegi Nazionalaren erabakiari, batez
|
ere
biktimen elkarteetatik eta PPtik. Bere kasuak berriz ere argi adierazten du Espainiako Gobernuak egin ahalak egiten dituela hainbat presoren inguruan akusazioak sortu eta berriz espetxeratzeko.
|
|
|
Ondorioez jardutean batez
|
ere
biktima eta presoen esparruaz ari gara, baina bake prozesua ezin da horretara mugatu, iraganaz eta memoriaz hitz egitea ezinbestekoa delako, bai egungo bizikidetzaren oinarriak finkatzeko bai etorkizunean horrelako egoerarik errepika ez dadin. Elkarrizketa hori zintzoa bada, hitz egin da sufrimendua gainditu eta pertsonei eragiten dieten egoera zehatzei buruz, baina baita ere gatazkaren kontakizunaz, biolentziaz, zilegitasunaz, terrorismoaz, eskubideez, zuzenbide estatuaz, Euskal Herriaz, Espainiaz, Frantziaz…
|
|
|
Ez dute tokirik izan Geroa institutuan egindako topaketan, baina entzun da haien ahotsa. Eurak
|
ere
biktima direla aldarrikatu dute. Eta beren memoria gordetzeko eskatu dute.
|
|
|
Batzuek esango dute liburu hau beranduegi datorrela, gerrako biktimak zein Francoren errepresioarenak hilda daudelako. Edozelan ere, ez da beranduegi, kontuan hartzen badugu sufritu zutenen ondorengoek bizirik dirautela, eta hauek
|
ere
biktimak direla. Gainera, beti ere hobe da gertatu zena jakitea, ez jakitea baino.
|
|
|
2011ko ekainean onartu zuen Eusko Jaurlaritzak, 1960 eta 1978 urtea bitartean Espainiako estatuaren gehiegikeriak jasandako biktimei aitortza egiteko eta ordaina emateko dekretua. Tartean, Otaegi
|
ere
biktima gisa aitortu zuen, eta Uztarria.com ek elkarrizketa egin zion haren lengusu Mertxe Urtuzagari.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, askok jarraitzen dute mendeku nahiarekin, Justizia egiteko gogoarekin, lurrean sarituak izatearekin amesten. Modernitatean gertatu bezala, egun
|
ere
biktima guztiek ez dute status bera, ez daude maila berean. Statusa duten biktimek uneren batean justizia egiterik lortu badezakete ere mundu lurtarrean, statusa ez dutenei ezereza baino ez zaie geratzen —kriminalizatuak ez direnean, gainera.
|
|
2016
|
|
|
Jazarpen kasuak ikusten dituzten haurrek ere deitzen dute; salataritzat joko dituzten beldur izaten dira edo haiek
|
ere
biktima bihurtuko ote diren.
|
|
|
–Begira, nik ez daukat ezer zuon kontra, zuok
|
ere
biktimak zarete, baina honek bukatu egin behar du, ez zirudien haserre, astiro hitz egiten zuen, eta ez zen guregana gehiegi hurbildu, gu ikaratzea ez zen bere helburua.
|
|
|
Izan ere, jazarpena ez da gauza bera, eta nork bere buruari eragiten dionean aitortu behar da. Adituek «isiltasunaren legea» esaten diote horri, eta isiltasun hori lekukoak eta isiltasuna dira, batez
|
ere
biktimen aldetik. Izan ere, jazarpena jasaten duten haurren %30, 7k aitortu du ez diela gurasoei kontatu «ANAR txostenak dioenez.
|
|
|
Haien hutsunea etorkizuna eraikitzeko funtsezkoa da. Lehendakaritzak jakinarazi du euskal erakunde guziak, kargudun publikoak eta hautetsiak, bai eta
|
ere
biktimak eta gizarte zibileko ordezkariak gomitatu dituela Jaurlaritzak Donostian eginen duen ekitaldira. Iñigo Urkullu lehendakaria han izanen da.
|
|
2017
|
|
|
Indarkeria paramilitarra ere aipatuta, narratzaileak gehiegikeriak bi aldetatik egin zirela argitu egiten du.107 Atutxaren ustez, ordea, Uriberen asmo nagusia bi aldeetako indarkeria bainoago ETAren jarduera bera salatzea izan da. Atutxak argudio indartsua dauka hemen, euskarazko jatorrizkoan independentismoa
|
ere
biktima modura agertzen bada ere, gaztelaniazko itzulpeneko testuak ia ezkutatu egiten baitu errealitate eztabaidaezin hori.108 Atutxaren ondorioa da BNYB k ETAren indarkeria arbuiatzeaz gain," neutralizatu egingo du [ela] independentzia eta autodeterminazioa estrategia politiko gisa proposatu dezakeen subjektu politiko euskalduna." 109 Azkenik, horixe da Gabilondok eta Atutxak darabilt...
|
|
|
–Egun indarrean dagoen justizia sistemak berdintasun eta errugabetasun printzipioak ziurtatzea du helburu, eta horregatik da hain zorrotza. Errudunaren eskubideak babestu dira nagusiki orain arte, baina pixkanaka hasi da justizia biktimari berme sorta bat ere aitortzen, batez
|
ere
biktimak adingabekoak direnean. Egon dira aurrerapenak beraz, baina praktikan hori beti dago lekuan lekuko jendearen eta funtzionamenduaren menpe.
|
|
|
2015ekoa da irudia. Abusu kasu larri batzuk ikertzen zebilen orduan Vidal, hain justu
|
ere
biktima baten eskutitza heldu zitzaiolako. Bartzelonako hainbat elizgizonek abiatutako Missionary Community of Saint Paul the Apostle (MCSPA) komunitateko eskola batean bizitakoak kontatzen zituen biktimak eskutitz hartan:
|
|
|
Jarraian nortasunari buruzko teoria horietako batzuen ideia nagusiak emango ditugu. Komunitate zientifikoak onartutako ezaugarri arruntenak azalduko ditugu besteekiko harremanetan baliagarriak izan daitezkelako eta batez
|
ere
biktimak artatzen lagunduko digutelako.
|
|
|
Orain arteko araudiarekin bat biktimak Ministerio Fiskalaren jarduera eskatu ahal izan du, hari informazioa eman eta eskatzeaz gain66 Zergatik ez du legelariak aukera hori indartu? Ikuspuntu gizartiar huts batetik
|
ere
biktimari aintzatesten zaion aukera berria erabat gaitzesgarria iruditzen zaigu. Aurretik esan bezalaxe, BEren helburu garrantzitsuenetariko bat biktimari bigarren mailako biktimizazioa ekiditea izanik, nola eska dakioke betearazpenean parte hartzea?
|
|
|
...tutako delituaren edo/ eta horren ondoriozko zigor prozesuaren inguruko zenbait informazio jasotzen zuela pertsona desberdinen eskutik (polizia, fiskaltza, epailea?), 13 nahiz eta informaziorako eskubide orokor bat ez aintsatetzi; era berean, intimitaterako eskubidea, berariaz aldarrikatu gabe, nolabait zaintzen zen14; eta gauza bera esan dezakegu osotasun fisiko eta psikikoaz15 Gainera, eta batez
|
ere
biktima zehatz batzuentzat (indarkeriazko delituen eta sexu askatasunaren kontrako biktimentzat, terrorismoaren biktimentzat,?) laguntza sozial eta ekonomikoak aurreikusi dira.
|
|
|
15 Bi hauek, ikerketa fasean, poliziak zaintzen bazituen, instrukzioan epailearen ardura bihurtzen ziren, kautelazko neurrien bitartez bereziki zainduz, neurriok epaiketan zehar mantendu zitezkeelarik. Sententziak berak
|
ere
biktimaren osotasun fisiko eta psikikoa bermatzea lortzera bideratutako hainbat neurri jaso zitzakeen. Honetan sakontzeko:
|
|
|
Kostatu egin zitzaion Miren Akerretari Errenteriako alkatea kamera aurrean jartzeko konbentzitzea. Ez zuen nahi Julen Mendozak kamerarik egon zedin, baina, azkenean, Miren Akerretak Dolutan filmaren zuzendari eta EITBko albistegietako buru izatearen “galoiak” erakutsi zizkionean amore eman zuen; bi kargu horien gainetik bera
|
ere
biktima zela bazekiela susmatzea ere ez zitzaion gehiegi gustatu Mireni.
|
|
|
egia, justizia eta erreparazioa Euskal Herriaren testuinguruan". Txostenaren aurkezpenean izan dira, Bilbon, AI ko Europako zuzendariordea eta Espainiako zuzendaria, bai eta
|
ere
biktimen ordezkari gisa, Axun Lasa, GALek hil zuen Joxean Lasaren arreba eta Mari Carmen Hernandez, ETAk hil zuen Jesus Mari Pedrosaren alarguna. AI k alderdi politikoei eta erakundeei galdegin die" giza eskubideen agenda komun bat" susta dezaten.
|
|
2018
|
|
|
Haietan Delbok behin betiko ekualizadore moduan aurkezten du Auschwitz, nortasun ezaugarri oro (arraza, erlijioa, generoa) ezabatzeko gai dena. Eta izua, Auschwitzen bertan bakarrik ez, gerora
|
ere
biktimek jasango zuten izuaren betiereko esperientzia oso presente dago bere obran.
|
|
|
Semea da biktima. Andrea, laguna torturatu zutelako, ni
|
ere
biktima naiz. Ez.Biktimen auzian beste kontu bat dugu.
|
|
|
Arrasatearrak Frankisten bandoan
|
ere
biktima debagoiendarrak izan zirela esan du hitzaldian. Memoria taldeak batu dituen datuak eman ditu eta egindako hainbat argitalpenetan guztien eskura daudela adierazi du.
|
|
|
Biktimen aitortzarako beharrak bultzatuta, desadostasun politikoa bigarren arlo batean utzi du Zarauzko Batzorde Eragileak, “Eusko Alkartasunak nazio mailan egiten duen bezala, larunbatean Eusko Jaurlaritzak antolatutako ekitaldian parte hartuko baitu planteamenduari egin ahal zaizkion kritiken gainean pasatuta, Zarautzen
|
ere
biktimei aitortza egiteko ekitaldian parte hartuko dugu, beti ere argi utzita hurrengo egunean elkarbizitza arloan beste era batera lan egin behar dela aldarrikatzen jarraituko dugula Udal Gobernuaren aurrean”.
|
|
2019
|
|
|
Tribunal horiek guztiak eta sententziak ezabatzea eskatu behar litzateke. Kartzelan egondakoak
|
ere
biktima izan ginen, eta, bidegabekeriaz eramaten bazaituzte, oraindik ere gehiago. Bestalde, ikerketaren abiapuntua 60ko hamarkadan ipini dute, baina aurreko hamarkadak ere, 1936ko gerra eta ondorengo urteak esaterako, gogorrak izan ziren, eta horiek ere aztertu egin lirateke, nire ustez.
|
|
|
Alkateak horretan ari direla ziurtatu digu. Stonewalleko LGTBaren aldeko jendea poliziaren kontrako oldartu zeneko 50 urteurrena ospatzen dugun urtean, memoriaz hitz eta pitz gabiltzan honetan, nahi genuke beste ekitalditxo bat egin laster bertan, garrantzikoa baiteritzogu berriro
|
ere
biktima horiek ez ahazteari.
|
|
|
Aitzitik, berariaz aipatu zuen ETAren indarkeria, lehenbizi, eta BVE eta GALena, ondoren: «ETAren indarkeriaren injustizia baloratu beharra dago, batez
|
ere
biktimei eta haien senideei egindako kalte bidegabeari dagokionez». Bost arrazoi eman zituen horretarako:
|
|
|
Beste era batera esanda: bortxatzaileek ez zuten biktima jo, bultzatu, eta ez zioten bestelako kalte fisikorik eragin sexu erasoa egin ahal izateko, betiere, kontuan izanda Zigor Kodeak bortxaketa bera ez duela ulertzen indarkeria gisara?, hain zuzen
|
ere
biktimak ez zuelako erresistentzia fisikorik ipini.
|
|
2020
|
|
|
Ekitaldietan eta memoria ongi orrazten ere bai. Biktima nagusiak hildakoak, zauritutakoak eta hauen gertukoak izan arren, beste asko
|
ere
biktima gara, biolentzia gerra, tiroak, torturak eta lehergailuak baino askozaz gehiago izan zelako. Eta barruko zauriak askok ditugulako.
|
|
|
Euskara bera
|
ere
biktima da oraindik. Egun kontu askoren inguruan ederki jardun daiteke euskaraz.
|
|
|
Hala izan zitekeela erantzun nion, baina horrek ez zuela argitzen istripuaren auzia, nire kontakizunetan ez baitago hilketa saiakera bat justifika dezakeen ezer. . Izatekotan
|
ere
biktimen aldeko elkarteren bat kexa zitekeen, edo polizia bera, baina horiek ez dute auto bat atzetik jo eta mendian behera botatzen saiatu beharrik. Estatuaren indar osoa dute beren alde?, esan nuen.
|
|
|
Lapiko jotzeak egin dituzte balkoietan. Emakundek gogorarazi du egungo baldintzetan
|
ere
biktimen arretarako zerbitzuak indarrean direla
|
|
2021
|
|
|
Espainiako gerla zibilean eta ondoko urteetan hildako 60 lagunen gorpuzkiak berreskuratzeko lanak hasi ditu Aranzadi elkarteak Bilboko Begoñako hilerrian. Gogora institutuak eraman ikerketen arabera, gudariak, bai eta
|
ere
biktima zibilak daude han ehortzirik, bertzeak bertze, 1937ko apirilaren 18an Cotorrueloko babeslekuan gertatu zen bonbardaketan hil zirenak.
|
|
|
Poliziak jakinaraziko zuen biktima biak iraganean atxilotuak izan zirela prostituzioan aritzeagatik berriz
|
ere
biktima" egokiak" emakumezko sexu langileen artean aukeratzen zuen serieko hiltzaile bat.
|
|
|
paper batean apuntatu eta non dauden jakin. Gure posta elektronikoa Have I Been Pwned aplikazioaren bidez ere baiezta dezakegu ez du konpromisorik, gertatu ahal izan diren segurtasun arrakalen edo sistemen erasoen ondoren. Baina neurri horiek hartu ahal izan ditugu, eta hala
|
ere
biktimak. Nola jakin?
|
|
|
Hori guztia kezkagarria da, baina ez du gazteria identifikatzen. Ez da ahaztu behar gazteak
|
ere
biktimak direla. Zerk eragiten ditu halabeharrak?
|
|
|
Adingabeak indarkeriaren aurrean babestea da hobekuntza nabarmenetako bat. Adibidez, “genero indarkeriaren biktimen seme alabak
|
ere
biktimatzat hartzen dira. Gainera, sexu delituen aurrekariak dituzten pertsonek haurrekin harremanetan lan egitea eragotzi nahi da”.
|
|
|
Baina errealistak izan behar gara. Bestetik, krimenak ez dio soilik biktimari eragiten, kontuan izan behar dugu
|
ere
biktimaren inguruan direnek ere sufritzen dutela. Gainera, ez dugu soilik kontutan hartu behar zenbat krimen gertatzen diren.
|
|
|
Baina errealistak izan behar gara. Bestetik, krimenak ez dio soilik biktimari eragiten, kontuan izan behar dugu
|
ere
biktimaren inguruan direnek ere sufritzen dutela. Gainera, ez dugu soilik kontutan hartu behar zenbat krimen gertatzen diren.
|
|
|
Izan ere, Naparra kasuaz hitz egitean, gutxienez bi kasu hartu behar ditugu aintzat bere ustetan: “argi dago lehen biktima desagertutako pertsona dela, baina semearen eta anaiaren arrastoen bila 40 urtez aritu diren senideak
|
ere
biktima izan dira, gorpua agertzen ez den bitartean, krimen bat etengabe gertatzen ari delako”, argitzen du. Hala, egileak bi kasuak landu eta jorratu ditu.
|
|
|
Ezagutua nuen bera, ezagutzen nituen haren gurasoak, banekien haien historia tristea baina gaiztorik gabea; biktimak ziren. Anaiena beste kontu bat zen, baina haiek
|
ere
biktimak ziren. Anaia txikiaren azkenekoa:
|
|
|
Aurreko hiltzailearen kontagailua hamabost urteetan gelditu zen: lau bikote, ar eta eme, larrubizirik, bataren esku ahurra bestearen masailean maitasunez jarria; ordu arte inork azaltzen asmatu ez zuen keinu zentzugabe samurtasunez bete bat zen eta, egiaztatu zenez, kasuetarik batean
|
ere
biktimek ez zuten elkar ezagutzen. Denek ere arabar deitura konposatuak zituzten:
|
|
|
Suposizio horren barnean kanorea hartzen dute atentatu basatienek ere. 2017ko ikerle abertzale batek dioenez," Zaragozako kuartelaren eta Bartzelonako Hipercorren aurkako atentatuetan
|
ere
biktima ugari izan ziren, eta, gainera, Estatuarentzat zama gehigarria izan zen atentatuak ez saihestu izana. Testuinguru hartan kokatu behar dira, beraz, Aljerreko elkarrizketak". 13
|
|
|
Ingurune berezia zen, zeren eta Gobernuak ETAren legitimitateari eraso bizian baitzen, batez
|
ere
biktima inozenteen irudia aurrean emanik.
|
|
2022
|
|
|
Sorterrian gelditzen direnak
|
ere
biktimak dira?
|
|
|
Horregatik, Eusko Jaurlaritzari eta Nafarroako Gobernuari
|
ere
biktimei babesa adierazteko eskatu diete.
|
|
|
Horrez gain, Balmasedak nabarmendu zuen garrantzitsua dela aurrerantzean
|
ere
biktimak aitortzeko ekitaldi instituzionalak egitea: «Biktimek horrelako ekitaldiak balioesten dituzte».
|