|
2002
|
|
|
Arrazak gizakiak egiten baititu nahiz eta ingurune natural batera moldatuak izan. Hala dio Fernando Orozcok
|
ere
arrazen definizioan: " Arraza, hala nahi edo ez, gizakiak egin du, nahiz eta inguruak izan duen arraza horren hautaketa naturalean".
|
|
2003
|
|
|
Askok zalantzak dituzte hain erradikalak diren zainketen albo ondorioez. Munduko populazioaren %2k neurri handiagoan edo txikiagoan izaten du gaixotasun hori, eta batez
|
ere
arraza zuriko pertsonei eragiten die. Munduko 80 milioi herritarren larruazala oheratu egiten da, eta tumore txikiak ditu, papula izenekoak.
|
|
2004
|
|
|
Egia da, bai, XIX. mendeko beste zientzilari askoren antzera, arrazaren kontzeptua erabili zuela, oinarrizko elementutzat zuela, baina hori egitean Eu ropako joerak jaso besterik ez zuen egin. Euskal Herrian bertan, Kanpionek
|
ere
arraza erabiltzen zuen barra barra bere idatzietan. Baita J.M. Barandiaran antropologoak ere «euskal gizakia» deitu ohi zaionaren jatorriaz jardutean, zei naren eboluzio abiapuntua 7.000 urte inguruan finkatzen baitu (277).
|
|
2006
|
|
|
Tenemos alma y genio que no ceden a los de ningún pueblo" 510 Guztien elkarlanaz" prospere y se abrillante el genio de la raza" 511 Izan ere," he aquí expuestos en toda su crudeza los términos del problema: o trabajamos por la hispanidad, o somos suplantados por otros pueblos, por otras razas, más fuertes y menos perezosas" (eta hemen ja arrazaren esentziak eta arrazaren indarrak ez du hain" izpirituala" –fede katoliko hutsa– ematen) 512 Arraza izpiritual hori, kanpoko kutsaduretatik baino lehen eta gehiago, barruko lohietatik behar da garbi garbi mantendu, hori baita egin
|
ere
arraza espainolak betidanik egin duena, mairu, judu eta heretiko txukun urrutiak oro merezi bezala tratatuz. Hala irakurtzen diogu Maeztu-ri Aita doktore Torró frantziskotarraren Filosofía de la hispanidad liburuaren aurkezpenean:
|
|
2007
|
|
|
beltzen usain garbituezinaz; honetaz, ik. IX, 315 ere). Kant-entzat
|
ere
arraza denetatik zuriak erdiesten du perfekzio gorena; asiarrek ja talentu gutxiago dute; beltzek askoz ere gutxiago, eta behereneko mailan Ameriketako triburen batzuk daude, gizakiak ote diren zalantzazko horiek edo, ik. bol. IX, 316(. Physische Geographie?).
|
|
|
–La desigualdad de las razas humanas? ezbaibakoa zen harentzat, eta ezbaibakoa orobat arraza germaniarraren nagusitasuna, arraza latinoaren eta batez
|
ere
arraza semitaren gain. Itzela da Baroja-ren antisemitismoa.
|
|
|
Arraza ariar jaukala, denborarekin, behin berak menperatu arraza burubeltz haiekin nahastuz joan ahala, beheratuz joan ei da bera
|
ere
arraza gisa, eta gaur giza tipo fisiko preariarraren ezaugarriak berriro gailentzen ari dira Europa osoan, baina batez ere haren ezaugarri moral eta intelektual eskasak,, dekadenteak?, egungo dekadentzia ekarriz. Arrazaren teoria, gehienetan, dekadentziaren teoriaren batekin eskuz esku joan ohi da.
|
|
|
Burguete arrazarenjatorria kanpoko arraza horien eta nafar jakaren arteko gurutzaketan datza, une hartan bertoko arraza hori bizi baitzen inguru honetan. Batez
|
ere
arraza amatarra da. Horregatik ekartzen dira kanpotik taxura eta hazkuntza handiagoko zaldiak, hazitarako zaldiak alegia.
|
|
2009
|
|
|
Batetik, bere amarengandik jaso zuen heziketa estu eta gogorrak eragindakoak eta, bestetik, Henry anaiarekin batera natura deskubritzen eta gozatzen emandakoak. Baina, ordukoak dira baita
|
ere
arraza diskriminazioa deskubritu zituenekoak ere. Amarekin zituen etengabeko sesio eta liskarrek ezinegon handia sortu zioten bere baitan erabat gogaikarriak zitzaizkiolako eta ondorioz, ikasketak hamahiru urterekin utzi egin zituen.
|
|
2010
|
|
|
arrazismo soziala da, pobreziari loturiko ezaugarri fisikoak estigmatzat dituena. Nazio estatu bakoitzaren barruan
|
ere
arraza nagusi bat dago, iruditeria publikoan azaltzen dena, eta badira beste arraza batzuk patrimonio biologikoa zalantzan ipintzen dutenak. Sub arraza markak daude:
|
|
|
Europaz lekoreko lurra res nulius edo ‘jaberik gabeko lurtzat’ hartzeko, bertako biztanleen eskubideak haintzat hartu gabe, era bateko edo besteko arrazismoa behar zen. Eta hau ere humanismo berriaren osagai derrigorrezko bihurtu zen.75 Ez zen modu gaiztoan azaldu, denen alde ari zela esplikatu zuen Joseph Arthur Gobineauk berak
|
ere
arrazen desberdintasuna formulatzean. " Beltzen" buru eskasa eta ahalmen artistiko harrigarria laudatu zuen, 76" horien" artesau eta langile sena goratu zuen, baina" zuriak" lehenesteko arrazoi franko eman zuen.77 Ez zurientzako bakarrik, denen komenientziarakoa omen zen hierarkia unibertsal hori ametitzea, alegia, zuriek eramatea planetaren lema.
|
|
2012
|
|
|
Txakurrek tenperatura baxuen aurkako babesa behar dute. Batez
|
ere
arraza batzuek, ilaje eta tamaina txikikoak direnez, hotzari aurre egiteko babes gutxiago dute. Izan ere, hotzari lotutako zenbait gaixotasun daude, hala nola txakur eztula edo bronkitis infekziosoa, txakurrak udazkenean edo neguan har dezakeena.
|
|
|
Affinity Fundazioaren azken datuen arabera, txakurren adopzioak %5, 5 igo ziren 2010ean. Hala ere, animaliek aterpetxeetan adoptatu arte ematen duten denbora handitu egin da, batez
|
ere
arrazako txakurren kasuan, lehen errazago hartzen baitziren.
|
|
|
Txakurretan ohikoena aldakakoa da, baina ukondoaren displasia ere badago. Eritasun hori artikulazioaren eraketan gertatzen den anomalia da, eta batez
|
ere
arraza handietan gertatzen da. Askotan, displasia jatorri genetikoko afekzioa da, nahiz eta beste faktore batzuek ere eragina izan dezaketen, hala nola elikadura motak.
|
|
2014
|
|
|
Nazio, burutuak?, helburura helduak, itzalia du garabideko espiritua ere, eta ez du balio bultzadarako, gerrarako. . Une nation qui a rempli son programme et atteint l? égalité ne saurait lutter avec des peuples jeunes, pleins d, illusions et dans tout le feu de leur développement? 892 Esan beharrik ez, Renanentzat Frantziaren abentura kolonialak, edo Krimeako episodioa (Errusia, diziplinatzeko?), gehienez
|
ere
arraza gurenagoaren interbentzioak munduan ordena zaintzeko direla, ez egiazko gerrak).
|
|
|
bretonnes1814,, culte national? zelta1815,, nationalité galloise?) 1816, gehien gehienetan hala
|
ere
arraza ohi deritze(, la race celtique?,, la race bretonne?) 1817 Nazio zelta arraza zelta da eta viceversa (hizkuntza zeltarekin berdintzen da beti) 1818 Hots, Renanek (Estatua ez den) nazioa eta arraza identifikatzera jotzen du bere obra osoan. –Zer da nazioa?, n, aldiz, kontzeptu mailan identifikazio hori ukatu barik, politikaren mailan borrokatu egiten du nazionalitate printzipioa arrazaren printzipioaz identifikatzea.
|
|
|
T. Todorov, idéologie racialiste commune et anonyme de l? époque? batez mintzo da Frantziari buruz1862 Renanek berak, laburki gogoratzeko?, gerra franko alemana arrazen artekotzat zeukan(, deux grandes races sont en présence?) 1863 Nazioen arteko historia edo giza zibilizazioaren historia unibertsala ez ezik, Frantziaren barnekoa
|
ere
arraza borroken terminoetan interpretatu izan dizu funtsean (haren aurretik nahiz haren garaian beste anitzek legetxe), berak noizbehinka nahiago badu ere, arrazaz soil mintzatu ordez, espiritu arrazialaz egitea. –Tout le secret de notre histoire réside dans la lutte de l, esprit gallo romain contre l, esprit germanique (celui que M. de Sacy appelle barbare), le Gaulois ayant en horreur la souveraineté divisée qui constituait la féodalité, et voulant sans cesse revenir à l, administration égalitaire de l. Empire(...), qui est toujours restée l, idéal de notre pays.
|
|
|
Beraz, arraza batzuek bederen badute inportantzia: . La race israélite a rendu au monde les plus grandes services? 1899 Horra nola nazio modernoetan
|
ere
arrazak baduen inportantzia, Renani komeni izanez gero. Renan, terminologia zalantzatian, baina konferentzia honetan ere saiatu da, eta ezin da esan gaizki moldatu denik, entzuleriari gustu emateko eran mintzatzen.
|
|
|
konferentzian bertan ere, ukatu baino gehiago, konfirmatu egiten da arrazen inportantzia. Xeheki irakurrita, Alsaziari buruzko polemikako baiespen eta ezespenak, argitasun baino karga erretoriko gehiagokoak, beti herabetsuki matizatuak edo maltzurki mugatuak(, la race n, y est pas tout?, etc.), ad hoc formulaturiko tesiak dira, momentuko interesen maneran, ukatzen dutenean
|
ere
arraza teoria orokor sendo bat suposatzen dutenak atzean. –Arrazak ez du garrantzirik?
|
|
|
Berrezarkuntzaren kontrarioa, modernitatearen erabat oneslea, demokrata erradikala, sozialista, borrokalari sozial eta politikoa. Renanek hori
|
ere
arraza bretoiarekin esplikatzen du(, son caractère de race?). Eskolak, eragin intelektual eta sozialek ez dute inportantziarik.
|
|
|
arraza frantsesaren irudia da eta ez besterik, iraultzaileek esanahi horrekintxe txano frigiarrarekin errepresentatu zutena, arrazaren indarra eta menderagaitza sinbolizatzeko. Esanahi horrekin jarraitzen du dominatzen oilarrak hilen monumentu asko (Euskal Herrian Ahurti/ Urten ikusten da halako bat), eta oraindik
|
ere
arrazaren sinbolo hori Asanblea Nazionalaren hemizikloan (arrano baten antza du!), udaletxeetan, diruan, rugbyan eta kiroletan, edonontsu, harro harro esibitzen da Frantzian, eta arrazistak beti besteak dira.
|
|
|
Etnizitatea denaz bezainbatean, Frantziako herrialde etnikoki ez frantsesen historiak eta kulturak eta hizkuntzak zokondoratuz, inplizituki hizkuntza frantsesaren eta historia eta kultura frantsesaren inposaketa bortxatia onesten dela ahaztu gabe, Sieyèsen nazioa, h. d., Iraultzarena, esplizituki
|
ere
arraza galiarraren nazioa eta, arraza galiarraren triunfoa, da2259 Zer esanik ez orain galiarra dela odol garbi jatorra, eta frankoena (alemana) odol satsu, atzerritar, barbaroa; aurreiritzi eta espa arraziston sunda himno nazionaleraino helarazi baita?, qu, un sang impur??, eta horrela gaurko eguneraino (arrazismo nazionalaren kasu bakarra seguru asko munduko himno ofizialetan) 2260.
|
|
|
Baina urrutiko bere arbasoengatik jatorri higanot frantsesekoa omen da; beraz, Renanentzat, hainbat belaunaldiren ostean ere, hizkuntza eta erlijioa eta naziotasuna aldatu eta gero ere,. Français d, esprit et de race? da beti822 M. Salvador frantsesa da hizkuntzaz eta kulturaz; baina arraza judukoa da, eta ikertzaile gisa
|
ere
arraza juduaren dohainak eta akatsak dauzka823 Bere matematika eta fisikako irakaslea seminarioan, frantses hutsa hizkuntzaz,, n? était, je crois, qu? à demi de race française? 824. L, islamisme et la science, konferentziak (1883) polemika bat piztu du, egun horietan Parisen suertatu den xeik, afgandar?
|
|
|
340 Dena dela, PRCn
|
ere
arraza bretoiaren espirituan bere identitatea sentitzen zuela, honela adierazi du in Essais de moral et de critique, Paris 1859, XVIII, hura zergatik idatzi zuen arrazoi emanez: –J, ai voulu une fois dans ma vie dire ce que je pense d, une race que je crois bonne(?).
|
|
|
Zer nahi dute, bada, buhame horiek, beren burua ahal den gutxien nabarmendu? Ezkutuka ibiltzea, ostera, ez bat inola
|
ere
arraza horren ohiturarekin!»
|
|
|
Maila praktikoan
|
ere
arraza eskakizunak gutxitzen joan ziren, gutxinaka. Corcueraren (2001:
|
|
|
Edonola ere, Jagi Jagiko kide horien artean
|
ere
arrazak leku esanguratsua betetzen zuen naziotasuna definitzerakoan. «Arrazen arteko nahasketa», adibidez, ekidinezintzat hartzen zuten (Gallastegi, 1993:
|
|
|
Oro har, felidoak selektiboagoak dira, eta jaten dutena baino selektiboagoak dira; elikagaiak usain txarra badu edo gustuko ez badute, baztertu egiten dute. Txakurrak, aldiz, batez
|
ere
arraza jakin batzuk, golden retrieverra, esaterako, oso glotoiak eta enguloak dira barruan dagoenari dagokionez, eta baita beren plateretik kanpo ere. Hala ere, tamaina txikiko txakurrak, yorkshire izenekoak esaterako, apetagoak dira txakur handiak baino jateko orduan.
|
|
2016
|
|
|
–Ez, esan nuen?, borboitarrak ez dira inola
|
ere
arraza ankerrekoak: oker ibil daitezke, guztiok bezala, baina otzantasuna dario haien odolari.?
|
|
|
Guztira, hogei bat uso, gutxienez, aukera litezke, ornitologo bati aurkeztu eta basa txoriak direla esanez gero, ongi zehazturiko espezietzat sailkatuko lituzkeenak. Areago, ez dut uste kasu honetan ornitologo batek berak ere jarriko lituzkeenik genero berean mezulari ingelesa, tumbler edo itzulipurdikari aurpegimotza, runt a, barb a, pouter a eta fantail a, batez
|
ere
arraza bakoitzean haien ezaugarriak ziurki heredaturiko zenbait azpiarraza edo espezie, hark deituko liekeen bezalaaurkeztu ahal izanen litzaizkiokeelako" (Espezieen jatorria, I. kap.).
|
|
|
Politika soziala denaz bezainbatean, horrek arrazaren hazi ontzen permatu luke (eugenesian); Naturari laguntzen alegia, fisikoki hala intelektualki hoberenen berezko hautespenean, 150 eta okerrenen ugalketa eragoztean.151 Gaixoak eta herbalak akabatzen uztea da jokabide arrazoizkoena. Haien sorosteko nazio zibilizatuetan maiz hartzen diren neurriak asiloak, txertoak, etab., gizarteak bere buruaren kaltetan asmatu dituen burugabekeriak dira.152 Ezkontzak
|
ere
arrazaren ontzeari begira lirateke apailatu, eta klase sozial endekatuen ugalketa nolabait balaztatu, gizarte industrial modernoak eragiten duen enuldura genetikoaren prozesua mozteko.153
|
|
2018
|
|
|
Baina entzuten dizuet kontrako argudioa: " Nola ez ditugu guk
|
ere
arrazaren oroitzapen horiek, geuk ere lotan gaudenean airean erortzen ari den beste nortasun hori badugunez, lausoki bada ere?"
|
|
2022
|
|
|
Animaliek beste sortzetiko batzuen edo gizakien erasoak jasan ditzakete. Lapurretak egiteko arrisku handiagoa dute, batez
|
ere
arrazakoak edo oso gazteak ez badira. Bai Animaliak Babesteko Legearen aurreproiektua aurrera ateratzen da, eta, segur aski, debekatu egiten da hilabete batzuetan saski bat lotuta uztea negozio baten atean.
|
|
|
galderak adierazi nahi zuena zen literatur on bakarra gizon zuriarena zela. Inork ez zion adierazpen berdina egin James Joyce, Lev Tolstoi edo Émile Zolari, eta haiek
|
ere
arrazari buruz hitz egiten zuten etengabe: arraza zuria.
|
|
2023
|
|
|
Delacroix-ek bizitza osotasunean hartzen zuela eta genio unibertsala zela. Millet-ek
|
ere
arraza osoa eta haren ingurunea besarkatzen zituela.
|