|
2000
|
|
|
Bien bitartean, esan bezala, Udal Irratiak
|
ere
arautu ziren, irratiaren egituranfigura berri bat sartuz65 Kasu honetan ere, Autonomia Erkidegoei zein Estatuari dagokie bestetan bezala lizentziak ematea, eta Estatuari frekuentziak finkatzea eta ikuskaritza teknikoa egitea, nahiz eta oraingo honetan funtzio hori eskariaren arabera egingoduen eta ez bere kabuz.
|
|
|
Irakaskuntza publikoaz gain, irakaskuntza pribatua
|
ere
arautu zuen araudi honek, Estatuaren, nazio, osorako egitura eraikitzeko nahia nabarmenduz.
|
|
|
Neureak, bederen, lege eta erregelaz beterik ditut gogoan. Zer jantz, non josta, norekin eta nola mintza... hori guztia hagitzez
|
ere
arautuagoa genuen duela hogei urte orain baino. Txarrean ihardukiko geniokeen, ordea, inork leporatu izan baligu.
|
|
|
Horiez gain, sortuko den Kultura Ondarearen Zuzendaritzari atxikitako Euskal Liburutegi Batzordearen egitura eta betebeharrak
|
ere
arautuko dira.
|
|
|
Hori gorabehera, ezin izan ditugu ezkutatu legeria sailkatu eta korapilatsu bati loturik egon daitezkeen makur handiak. Kontratu horiek halakoa eskatzen dute; horrexegatik, gobernuaren zuhurtziaren pean jarri dugu auzia, hark erabaki dezan ea kontratu mota horiek beste behin
|
ere
arautu behar diren.
|
|
|
Elkarri eman diezazkieketen abantailak
|
ere
arautu ditugu; ezkontideen arteko elkartearen izpirituari men egin diogu, hori baita elkarte guztien artean, samurrena eta beharrena.
|
|
|
Era berean, gure burua gorde eta zaindu dugu, den arazorik ñimiñoena
|
ere
arautu eta aurreikusteko asmo handinahi eta arriskutsu horretatik babesteko. Nork igarriko, berriz, edozein koderi zabalera larregiko deritzoten horiek direla, betiere, legegileari egundoko zama ezartzen diotenak, deus ere utz ez dezan epailearen erabakipean?
|
|
2002
|
|
|
Bestalde, spam edo publizitate erauntsia galarazten du, baldin eta erabiltzaileak aurretiaz baimenik eman ez badu. Zerbitzua eskaintzen dutenen ardura noraino iristen den
|
ere
arautzen du, zerbitzua eskaintzen dutenen eta edukiak jarri edo bidaltzen dituztenen aldea zehaztuz. Zentzu honetan legeak dio zerbitzuen hornitzaileak ez dituela zertan edukiak gainbegiratu behar.
|
|
|
Hozkailuak zabalak izanen dira eta tenperatura neurtu eta erregistratzeko sistemak eduki dituzte; aldiz, larrutze ontziek material arriskutsuak suntsitzeari buruzko Europar Batasuneko araudi guztia bete dute. Azkenik, Errege Dekretuak Batasunaren barruko trukeak eta hirugarren herrialdeetarako esportazioak
|
ere
arautzen ditu. Horrela, zezenketa haragia Europar Batasunaren barruan trukatu ahal izateko, Estatu hartzailearen berariazko baimena da.
|
|
2003
|
|
|
Jarduera zientifikoa bezala beste edozein jarduera
|
ere
arautu behar du etikak.
|
|
|
Espazio horrek irudizko zilindro bat du, 500 metroko erradioa eta 560 metroko altuera dituena. Horietatik 60 itsas gainazalaren azpian daude, eta, beraz, aireontzien zirkulazioa
|
ere
arautzen da kilometro erdi horretan, gainazalaren gainean. Eremu horren barnean 60 metroko baztertze eremua mugatuko da, zetazeoa dagoen lekutik hasita, eta ontziek ezin izanen dute bertara sartu.
|
|
|
Gizartearen politika unibertsalak, beraz, nazioak batzeko loturak arautzen ditu, jendeen zuzenbidearen bitartez; halaber, politika horrek nazio bakoitza
|
ere
arautzen du, bi lege motak erabilita.
|
|
2004
|
|
|
Espainian, efedrina eta haren gatzak produktu kosmetikoen konposizioan debekatutako substantzien zerrendan daude, baita kirolean debekatutako substantzia estimulatzaileen zerrendan ere. Osagai nagusia, kimikoki sintetizatuta dagoenez, droga gisa
|
ere
araututa dago, eta produktu farmazeutiko askotan agertu da, sendagai basokonstriktore eta salmenta hedatuko bronkio zabaltzaile gisa. Haren ondorioetako bat, zenbait baliabide espezializaturen arabera, arteria presioa handitzea da, bihotz maiztasuna eta gastua estimulatzen dituelako eta erresistentzia baskular periferikoa handitzen duelako.
|
|
2005
|
|
|
Bertan, emakumeak eta gizonak elkartu egiten ziren eta horrek egoera inmoraletara eraman zezakeen. Horregatik, frankistek leku horietan nola jokatu behar zen
|
ere
arautu zuten. Zinemaren kasuan, zentsura egon arren, lehen pelikula amerikarren etorrerarekin, moralitatea errespetatzen ez zuen lekua bihurtu zen.
|
|
2006
|
|
|
Aipaturiko itzulia lortzearren lankidetza eskaintzeko betebehar abstraktu hori zerbitzu obligaziotzat jo daiteke; xede hori erdiesteko jarduerak behar bezala eginda ere itzulia lortuko ez balitz, errua ez litzateke babestuarena. Izaera hori ezin daiteke alderdien arteko hitzarmen batez alda, PLOk berak
|
ere
arautzen baitu 14 artikuluan, «ez da jarritzat hartuko klausula bat, zuzenean edo zeharka publizitatearen etekin ekonomikoak bermatzeko, edo arrazoi horregatik erantzukizuna eskatzeko».
|
|
|
Espainiako Konstituzioak gure legedi positiboan sartu ditu aipaturiko eskubide horiek 10.1, 18.1 eta 4, eta 20.4 artikuluetan. Nortasunaren eskubideen babes eraginkorra
|
ere
arautu da, 1/ 1982ko Pertsonaren Berezko Irudia, Intimitate Pertsonala zein Familiarra eta Ohorea Babesteko Lege Organikoan, maiatzaren 5ekoan; Konstituzioak 18.1 artikuluan jasotzen du lege horretan esaten dena.
|
|
|
Liburutegi publikoen eta eskolakoen arteko harremana
|
ere
arautzen du: a. Liburutegi publikoek laguntza emanen diete eskola liburutegiei liburutegien arteko maileguaren bitartez.
|
|
2007
|
|
|
Lurralde maila apalagoko junta arbitralek ebatziriko kontuak direla eta, Junta Arbitral Nazionalaren aurrean erreklamazioa egiteko era
|
ere
arautuko da.
|
|
|
edukia
|
ere
arautua dago: indize batetik gora agertzeak eztia hartzitu dela adierazten du.
|
|
|
Abenduaren 3ko 18/ 1993 Errege Lege dekretua 1993ko abenduaren 8an jarri zen indarrean. Data hori baino lehenago egindako praktikaldiko kontratuak, tzat hartutako arautegiaren arabera. prestakuntzarako kontratuak, lanaldi partzialeko kontratuak eta jarraitutasunik gabeko lan finkoa duten langileen kontratuak aurrerantzean
|
ere
arautuko dira kontratu horiek egin zirenean ain
|
|
|
Lana sustatzeko presako neurriei buruzko maiatzaren 19ko 10/ 1994 Legea 1994ko maiatzaren 24an jarri zen indarrean. Data hori baino lehenago eta urriaren 17ko 1989/ 1984 Errege dekretuaren babespean, enplegua sustatzeko egindako aldi baterako kontratuak aurrerantzean
|
ere
arautuko dira kontratu horiek egin zirenean aintzat hartu zen arautegiaren arabera.
|
|
|
Lege honetan ezarritakoaren aurka ez dauden alde guztietan, errelebu kontratua eta jubilazio partziala aurrerantzean
|
ere
arautuko dira urriaren 31ko 1991/ 1984 Errege dekretuaren 7 artikulutik 9.erakoetan eta 11 artikulutik 14.erakoetan xedatutakoaren arabera
|
|
|
Lupertzeko eskubideak eta eginbeharrak arautzeaz gain, legeak ordainketa ekonomikoen ingurukoak
|
ere
arautu ditu. Halako ordainketak egitea titular guztiei dagokie, ordainketok instalazio eta zerbitzu orokorren ondorioz sortu direlako, edo, bestela, eraikin osoaren gaineko zama edo zergak direlako.
|
|
|
2002tik aurrera, lehenengoa desagertu egin da. Derrigorrezko zerbitzu militarra indarrean egon zen bitartean, kontzienzia objekzioa
|
ere
arautu behar izan zen. Espainiako konstituzio antolamenduan, kontzientzia objekzioa eskubide bat da, baina ez oinarrizko eskubidea.
|
|
|
Legearen Zioen Azalpenean esanbidez esaten den moduan, xedea da finantzaketan herritarren ekarpenak zein botere publikoek emandako baliabideak egotea, alderdien ordezkagaitasunarekin modu proportzionalean, sistemaren independentzia zein nahikotasuna bermatzeko. Hori dela eta, finantzaketa publikoaren iturriez gain, ekarpen pribatuak
|
ere
arautzen dira. Horiek Herri Administrazioekin kontraturik ez duten pertsona fisiko edo juridikoengandik jaso behar dira, publikoak izan behar dira (hau da, ekarpen anonimoak debekatzen dira), eta muga jakin batzuk errespetatu behar dituzte.
|
|
|
Konstituzioak erregeordetza
|
ere
arautu zuen. Erregeordetzak Konstituzioan erregeari aitortutako eginkizun guztiak betetzen zituen, erregea horiek egiteko ezgaituta zegoenean edo adingabea zenean.
|
|
|
1553an indarrean sartu ziren foruek19 Aintzineko Erregimenaren herri biltzarretako antolaketa soziopolitikoa arautu zuten. Beste aldetik, Iparraldeko gizarteak nekazaritza eta artzaingo ekonomia zuen bizibide eta foruek herri lanok
|
ere
arautu zituzten. Barruko antolaketari dagokionez, herri lurren eta jabego pribatuaren arteko harremanak mugatu zituzten, bakoitzaren eginbeharrak eta eskubideak zehaztuz, foruen egituraketak sistema ekonomiko orekatua bilatzen baitzuen20.
|
|
|
Ez bakarrik jorratzen ari garenidentitate kolektiboen arloan. Holako festa, erritual eta ospakizun sinbolikoek norberaren bizitza
|
ere
arautu eta zentzutu egiten dute, horietan adierazten dugu nor gareneta zer izan nahi dugun. Gaur arrunt egin zaigu egun berezi horien argazki, film etabideoak egitea eta askotan, ospakizunen ordez ikuskizunak egiten ditugu:
|
|
|
Trikinosia eta beste arrisku mikrobiologiko eta kimiko batzuk mehatxua dira txerri kontsumitzailearentzat, eta horrek kontrol gehiago egitera behartzen du. Etxean egiten diren txerri hilketak kontrolatzeko arauak
|
ere
arautu dira (horien artean, trikina detektatzeko azterketa bat dago). Arau horiek egin ahal izango dira, baldin eta familia kontsumorako badira, eta salbuespen bat da giza kontsumorako diren haragi freskoak ekoizteko araubide orokorra.
|
|
|
Adibidez, esparruen artean eskatzen den aireko zarata (musika, garrasiak, ahotsak) eta talkakoa (kolpeak, takoneoak) 45 dezibeliotik 50 dezibelio eraginkorrera pasatzen dira laborategian. Era berean, eraikin publikoen oihartzuna eta baldintza akustiko txarrak
|
ere
arautu eta arau berriak ezarri dira iturgintzako eta saneamenduko instalazioetan zarata gutxitzeko. Hala ere, 12 hilabeteko aldi iragankorra ezarri da, indarra duen araudia aplikatu ahal izateko.
|
|
|
Produktu hau bigarren egoitzetan ere aplikatzen da. Legeak “maximoen hipoteka” edo “flotatzailea”
|
ere
arautzen du, eta, horri esker, enpresaburu txikiek beren burua abalatu ahal izango dute beren konpainiako higiezinekin bermatuko den kreditu baten bidez. Zigorrak Baina erreformaren indargune nagusia amortizazio aurreratuaren eta subrogazioaren komisioak murriztea da, eta komisio horiek ez dira disuasio izaera izango. Izan ere, dagoeneko ez dira komisioak deituko, zigorrak baizik.
|
|
|
Toki hori elkarte askok hartzen dute erreferentziatzat beren jarduerarekin nola jokatu jakiteko. Metroan jotzeko arauak Metroan musikari gisa aritzea
|
ere
araututa dago. Bartzelonako metroan legez jo nahi duen artista batek, adibidez, txartel bat atera behar du, eta Bartzelonako Musikarien Elkarteko kide izan.
|
|
2008
|
|
|
Adopzioa lehen
|
ere
arautua zegoen arren lege berria egin dute oraintsu, Nazioarteko Adopziorako 54 Legean (abenduaren 28koa).
|
|
|
Bestelako elikagai batzuei buruzko aipamenak
|
ere
arautu nahi ditu, gantzei, azukreei, proteinei, zuntzei, bitaminei eta mineralei buruzkoak, alegia, eta balio energetikoaren inguruan jartzen dituzten oharrak ere arrastoan sartu nahi ditu.
|
|
|
Zerrenda horretan lekurik izango ez duten beste aipamen batzuk
|
ere
arautuko ditu, eta, horretarako, baimen sistema bat eta zerrenda bereziak erabiliko ditu; hor sartuko dira, adibidez, gaixotasun arriskuei buruzko aipamenak eta haurren garapenari eta osasunari buruzkoak.
|
|
|
batzuen aburuz, pertsona bakarreko sozietatea, jatorrizkoa zein gertatze bidezkoa, enpresa txiki eta ertainen eskakizunei aurre egiteko bide juridikoa baino ez da; beste batzuentzat, haatik, pertsona bakarreko sozietatea aukera orokor moduan aintzatestean, legegilearen zintzotasuna goraipatu behar da, hori berori egin behar duelako errealitatea eta zuzenbidea bat ez datozela ikusten duen edozein legegilek? 1951ko Legearen zioen azalpeneko hitz ezagunak erabilita?. Bigarren ulerkera horren ildotik, zuzenbide berri honek, pertsona bakarreko erantzukizun mugatuko sozietatea onartu eta arautu ez ezik, pertsona bakarreko sozietate anonimoa
|
ere
arautu behar du, eta hori legean bertan sartu litzateke, egun Sozietate Anonimoen Legeak sozietate publikoei begira jasotzen duen salbuespena erregela orokor bihurtuz.
|
|
|
Bestalde, sozietate mota hau erabili behar da derrigor, enpresak balore merkatuan jardun nahi izanez gero; kasu horretan, lege honetako xedapenez gain balore merkatuko arautegia ere izan behar da kontuan. Halaber, sozietate anonimoa arautzean, erantzukizun mugatuko sozietatearen inguruko atal eta eduki batzuk
|
ere
arautu dira, zeharka izan arren, azken horren arauek baten baino gehiagotan egiten dutelako igorpena Sozietate Anonimoen Legera. Eta amaitzeko, sozietate mota hori aukeratu da sozietate europarraren (Societas Europaea edo sozietate anonimo europarra) eredu gisa, Barne Merkatua delakoa gauza dadin, eta Europar Batasuneko estatukide desberdinetako enpresen artean berreraketa nahiz lankidetza eragiketak burutu daitezen.
|
|
|
Salbuespenez, aurretiazko kontu hartzailetza betebehar horretatik aske geratzen dira garrantzi gutxiko gastuak (hornidura txikiak), baita aldizka egiten diren ordainketen kasuan ere (funtzionarioen soldatak); behin hasierako epealdiari dagokion gastuaren kontu hartzailetza gauzatu eta gero, ez dago zertan aztertu hurrengo ordainketarik. Halaber, ALOren 152 artikuluak kontu hartze «mugatua»
|
ere
arautzen du. Horren bitartez, ondokoa bakarrik kontrola daiteke:
|
|
|
Tributuen Lege Orokorrak arautzen ditu, erantzukizuna eratortzen duten kasu batzuk. Kasuak orokorrak dira, alegia, ez dute zerrenda itxirik eratzen, eta legeek beste kasu batzuk
|
ere
arau ditzakete. Horrela, TLOren 42 artikuluak erantzukizun solidarioa hurrengo kasuetan ezarri ditu.
|
|
|
Prozedura arruntarekin batera, prozedura laburra
|
ere
arautu da. Prozeduraren hasieran organoak zigorra ezartzeko osagai guztiak bere esku baditu, prozedura hasteko erabakian zehapen proposamena egingo da eta hamabost eguneko alegazioaldia irekiko da.
|
|
|
Ibarzabal
|
ere
Araututako Milizian zuen komandante karguari uko egiteko erroldatu omen zen Boluntarioen Milizian, hau 1821eko uztailean. Kabo kargua bete ostean komandante izendatu zuten, 13 lagunek!
|
|
|
– Kooperatiben Legediaren garapena bultzatzea, irizpide objektiboen zehazpena gehituz, bai bazkideen kapitalaren ordainketa, bai eta kooperatiba jardueraren salneurria eta kudeaketa
|
ere
arautzerakoan.
|
|
|
Beste berrikuntza bat da arbitraje kolektiboaren figura sartzea, kontsumoko arbitraje prozedura bakar batean ebazteko sortutako gatazkak, baldin eta, arrazoi beragatik, enpresa edo profesional batek kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektiboak kaltetu ahal izan baditu eta horietako kopuru jakin bati eragiten badio. Arbitraje elektronikoa Errege Dekretuak kontsumo elektronikoko arbitrajea
|
ere
arautzen du. Horren bidez, jarduketa guztiak, jakinarazpenak barne, baliabide telematikoen bidez egin ahal izango dira, ekintzaren bat baliabide tradizionalen bidez egin behar bada ere.
|
|
|
Era berean, artikulua herrialdeko hizkuntza ofizialeko segurtasunari buruzko jarraibide eta informazioarekin batera doala bermatuko dute. Elkar onartzearen printzipioak eragotzi egiten dio EBko herrialde bati beste herrialde batean legez merkaturatutako produktu bat errefusatzea Arau berriek inportatzaileen erantzukizuna
|
ere
arautzen dute, eta horiek “produktu konformeak” soilik sartu ahal izango dituzte erkidegoko merkatuan. Inportatzaileak hautematen badu produktu bat ez datorrela bat Europako arauekin, horren berri eman die fabrikatzaileari eta zaintza agintariei.
|
|
|
Araudi berriak indarra hartzen duenetik, eraikina osatzen duten eraikuntza elementu guztiak ukitzen ditu, hala nola, estalkiak, fatxadak, trenkadak eta forjatuak. Oihartzuna eta baldintza akustiko txarrak
|
ere
arautzen dira. Jangeletan, jatetxeetan, geletan eta hitzaldi aretoetan erreberberazio denbora kuantifikatzen da.
|
|
|
Adingabeen babesa Bileran nabarmendu zen babes berezia eman behar zaiela sektore ahulei, hala nola adingabeei edo jokoarekiko mendekotasun arazoak dituzten pertsonei. Autonomia erkidegoek eta Gobernuak adostu nahi duten testuak joko interaktiboko jardueren ustiapena
|
ere
arautuko du, Europako araudiarekin bat etorriz, eta era horretako zerbitzuak ematearekin zerikusia duten esparruetan aplika daitezkeen arauekiko bateragarritasuna ziurtatu du. Bestalde, Asturiasko Gobernuak jakinarazi zuen oinarrizko dokumentu horrek Interneteko jokoaren gaineko zerga sistema bat eta lortutako zerga ordainketa banatzeko sistema bat ezartzeko asmoa zuela.
|
|
|
Hesteetako YY peptidoa (PYY), digestio hodiaren zati distalean eta nerbio sistema zentralean eta periferikoan sintetizatua, jaten duguna erregulatzeko esku hartzen duen beste hormonetako bat da. Oraintsuago obestatina aurkitu da, elikagaien pisua eta irenstea
|
ere
arautzen dituena, eta oxintomodulina, urdaileko mukosako zelula batzuek jariatzen dutena eta apetitua kentzen duena. Nerbio sistemak ere zeregin garrantzitsua du apetituaren erregulazioan.
|
|
|
1936ko gerrako eta frankismo garaiko biktimen aitortza eta diru laguntzak arautuko dituen dekretua «egun gutxi barru» kaleratuko du Espainiako Gobernuak. Hala aurreratu zuen atzo Ramon Jauregi PSOEko diputatuak, eta iragarri zuen biktimak lurpetik ateratzea
|
ere
arautuko duela arauak.
|
|
2009
|
|
|
Lur publikoa hartzea “ezinbestekoa” dela ere arrazoitu da. Diru-laguntzak
|
ere
arautu dituzteIgogailuak jartzeko ez eze, bizitegi kolektiboko erabilerako eraikinetan fatxadak eta estalkiak zaharberritzeko diru-laguntzak batzen dituen udal ordenantza ere onartu du udalbatzarrak. Denen adostasunarekin onartutako araudiak traba arkitektonikoak kentzeko laguntzak ere jasotzen ditu.
|
|
|
Arriskuak neurtzen dituzten agentziak
|
ere
arautuko dituzte, interes gatazka onartezinak saihesteko.Merkataritzaren arloan, harresiak ez jartzeko eta esportazioari mugak ez ezartzeko konpromisoa hartu dute.
|
|
|
Amerikako Estatu Batuetako Ipar Mendebaldea omen da politikoki polita ezarri nahian amorratuen dabilen eskualdea. Bertako College batean sedukzio prozesua bera
|
ere
arautu dute. Bikotekide bakoitzak, ezer egin baino lehen, hitzez baimena eskatu behar dio besteari, eta soilik mintzozko onarpena jaso ondoren egin ditu egin beharrekoak.
|
|
|
Azken batean, euskararen normalizazio bidean, ortografia, hiztegia, gramatika... bezalaxe, izenak
|
ere
arautu behar dira hizkuntzaren kalitatearen eta duintasunaren mesedetan. Gainera, alor honetan badu Onomastika batzordeak erantzukizun berezi bat, kontuan izan behar baita, bai EAEn bai Nafarroan, Euskaltzaindia dela erakunde aholkulari ofiziala hizkuntza gaietarako eta espresuki toponimiarako.
|
|
|
animalien portaera hilketa unean, estresa eta produktibitatearekin, instalazioen betebeharrekin edo araudiaren ezagutzarekin duten lotura. Xedapen arauemailea argia da alderdi horri dagokionez, eta azpimarratzen du inplikatutako pertsonak eraginkortasunez prestatzeko beharraz gain, garrantzi txikiagoa ez duten beste alderdi batzuk
|
ere
arautu behar direla, hala nola garraio baldintzak. Garraioa, funtsezko kate maila Besteak beste, honako hauek hartu behar dira kontuan:
|
|
|
Kalifikazioa lortzeko urratsak Garapenerako Nazioarteko Lankidetzarako Espainiako Agentziako Lehendakaritzaren 2009ko apirilaren 22ko Ebazpenak garapenerako gobernuz kanpoko erakundeek (GGKE) kalifikazio hori lortzeko prozedura ezartzen du. Hiru urte geroago
|
ere
arautzen du berrikuspena. Titulu honetan interesa duten erakundeei “balorazio objektibo eta zorrotza” egiten zaie, eta, horren bidez, AECIDrekin lankidetzan, garapen helburu orokor jakin batzuk lortzeko beharrezko gaitasunak dituztela frogatzen dute.
|
|
|
Prezioan muga duen etxebizitza librea
|
ere
arautuko du Gobernuak. Merkatu libreko etxe berriak dira, baina haien prezioa legez finkatuko da:
|
|
|
Baina guk horrekin batera diogu, halaber, kontuz!, azken hitza ez ezik azken aurrekoa ere, lehena ez esatearren, herritarrak berak baitauka: herritarraren hizkuntzarekiko atxikimendu librea eta leialtasuna dira erabilerarako ororen gainetik erabakigarri diren faktoreak, inola
|
ere
arautu ezin litezkeen faktoreak, hain zuzen ere.
|
|
2010
|
|
|
Bidegorri hauen erabilerak sortu dituen arazo, jasotako kexa eta ekarpenekin, Udalak bizikleta zein patinetan dabiltzanen eta oinezkoen zirkulazioa arautzea beharrezkoa ikusi du. Igarotze lehentasunak eta bizikletarien gehienezko abiadurak
|
ere
arautu dituzte.
|
|
|
azken hitza, eta azken aurrekoa ere, herritarrak dauka: hizkuntzaren erabilerari eta, beraz, sasoiari begira, herritarraren hizkuntzarekiko atxikimendu librea eta hiztunaren leialtasuna dira, ororen gainetik faktore erabakigarrienak, elikatu bai, baina arautu, inola
|
ere
arautu ezin litezkeen faktoreak, hain zuzen ere. partida honetan, euskararekiko atxikimendua indartzea da hizkuntza pluraltasunaren balioan sinesten dugunoi bete betean dagokigun jokaldia. eta herritarren atxikimendua diogunean, herritar guztiena aipatu nahi dugu: elebidunena ez ezik baita gaur elebakar direnena ere, hauen erantzukizuna ere bada-eta, euskararen eta elkarbizitzaren dema. partida honetan, azken batean, hizkuntzen elkarbizitza dagoelako jokoan, hau da, elkarbizitza sozialaren zati handi bat, eta elkarbizitza horretan denok gara partaide, elebidunak bezala elebakarrak.z
|
|
|
403 Kaleratzeagatiko sententzia irmoen betearazpenaren barnean legelariak etxetik botatzea
|
ere
arautzen du (LPLren 283 art.), eta araudi hori langileak, bere lana dela-eta, disfrutatzen duen laborantza lurrari ere aplikagarria zaio.
|
|
|
Uzi metaketaren fenomeno hau azaltzen du Valle Muñoz, F. A. k,. La acumulación de pretensiones en la demanda laboral?, Revista de Trabajo y Seguridad Social (Centro de Estudios Financieros), 1998/ 187 zk. Sakonago, Valle Muñoz, F. A., López López, J. k, La acumulación de acciones en el proceso laboral, Aranzadi, Nafarroa, 1998 LPLk arautzen duen autoen metaketaren (edo prozesu metaketaren) ondorioz (LPLren 29 art. eta 34 eta 35 art.), jada martxan eta bukatu gabe dauden bi prozesu edo gehiago (eta horietako bakoitzaren uziak) sententzia formal bakarrarekin bukatzen den prozedura bakar batean metatzen dira (PZLren 74 art.). Metaketa hau gertatzen da prozesu batean emango den sententziak bestean ondore prejudizialak izan ditzakeenean edo prozesu desberdinetako objektuak hain lotuta daudenean, bananduta izapidetuta bateraezinak edo baztertzaileak diren sententziak lortzeko arrisku handia dagoenean (PZLren 76 art.). Noski, ekonomia prozesala lortzeko tresna ere bada. Bi metaketa horien ondoan, LPLk helegiteen eta betearazpenen metaketa
|
ere
arautzen du. Horietan kapitulu batzuk aurrerago egingo da indar.
|
|
|
Ministroen Kontseiluak, azken bileran, Lurreko telebista digitalaren modalitate berriaren alderdi teknikoak garatzen dituen Errege Dekretua onartu zuen, Ikus entzunezko Komunikazioari buruzko 2010eko martxoaren 31ko Lege Orokorrean jasota dagoena. Bereizmen handiko telebista emititzeko baldintza eta zehaztapen teknikoak
|
ere
arautzen ditu. Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioak azaldu zuenez, bereizmen handiko seinalea jaso ahal izateko, beharrezkoa da telebistak horretarako sintonizadore bat izatea.
|
|
|
Garapenerako Nazioarteko Lankidetzaren Legearen edukia betetzeko onetsi zen, lan horren funtsezko alderdien arau esparrua biltzen baitu. Bertan biltzen dira lankideen eskubideak eta betebeharrak, baina haien segurtasunari eragiten dioten alderdiak
|
ere
arautzen dira. Abuztuaren amaieran, Intermón Oxfamek bere segurtasun neurriak indartu zituen Malin eta Burkina Fason, lekualdatutako langileak bahitzeko aukeraren berri ematen zuten zenbait informazio jaso ondoren.
|
|
|
Exekutibo zentralak jakinarazi zuenez, hamabi adituk osatuko dute figura hori, “ospe handiko” adituak, zelula terapian, birsorkuntza medikuntzan, bioetikan edo biomedikuntzako gaiekin lotutako zuzenbidean. Arauak Ikerketa Proiektuen Erregistroaren araubidea
|
ere
arautzen du. Ordezkari horietako sei Osasun Sistema Nazionaleko Lurralde arteko Kontseiluak izendatuko ditu, autonomia erkidegoek proposatuta, eta beste seiak Estatuko Administrazio Orokorraren ordezkari gisa hautatuko dira; beraz, Osasun, Gizarte Politika eta Berdintasun, Justizia eta Zientzia eta Berrikuntza Ministerioetako titularrek bi ordezkari izendatuko dituzte.
|
|
|
Hori ebaluatzeko, Gobernuak Giza Zelulak eta Ehunak Eman eta Erabiltzeko Jarraipen eta Kontrolerako Batzordea eratu zuen urte horretako azaroan, eta batzorde hori arduratzen zen orain arte proiektu horien txosten tekniko zientifiko eta etikoak egiteaz. Bestalde, gaur onartutako errege dekretuak Ikerketa Proiektuen Erregistroa
|
ere
arautzen du, Ikerketa Biomedikoari buruzko Legearen 41 artikuluan aurreikusitakoarekin bat etorriz, Carlos iii.a Osasun Institutuan erregistro hori mantentzeko ardura ezartzen baitu. Gobernuak ziurtatu zuen erregistro hori koordinaziorako, lankidetzarako eta kohesiorako oinarrizko elementua izango dela ikerketa biomediko sektorialean, eta, gainera, ezagutza kudeatzeko tresna berri bat emango duela, “ikerketa biomedikoaren esparru horretan estrategiak diseinatzeko epe ertain eta luzera balio ukaezina duena”.
|
|
|
Laktosarik eza, txikia edo gabea “Laktosarik gabeko” definizioa jasotzen duten adierazpenak nahasmendu jakin bat duten kontsumitzaileei zuzentzen zaizkie, eta, beraz, legez tratatu eta arautu behar dira. Bestalde, “laktosarik eza”
|
ere
araututa dago, eta produktuaren 100 kcal eko 10 mg laktosa duten prestakinetan soilik sar daiteke. Hala ere, herrialde batzuetan normalizatu egin da “laktosa gutxi” edo “laktosarik gabea” erabiltzea prestakinetatik kanpoko elikagaietarako.
|
|
|
Mailegu emaileak banan banan kontrolatu du kontratugilearen kaudimena, kontsumitzaileak emandako informaziotik edo dagokion datu baseko kontsultatik abiatuta. Kontsumorako Kreditu Kontratuen Legeak bezeroari kreditua aldez aurretik itzultzea
|
ere
arautzen du Itzulketa aurreratua Kontsumitzaileek kreditu kontratu bat zigorrik eta justifikaziorik gabe deuseztatu ahal izango dutela ezartzeaz gain, araudi berriak kredituaren itzulketa aurreratua arautuko du, mailegu emaileari egin dakizkiokeen kostuengatik egin dakiokeen konpentsazioaren zenbatekoa adierazita, bai eta kontratu horiekin lotutako gatazkak kontsumo arbitrajearen mende jartzeko a... Legea ez betetzeagatiko zehapen araubidea ere berria da.
|
|
|
Botereari eta kontrolari eusteko, funtzioak zehazki banatu eta portaerak zehaztu behar dira. Funtzionarioen, ordezkarien eta subditoen portaera eta kultura
|
ere
arautzen dira. Norbert Eliasek bigarren liburu horretan laburbildu duenez:
|
|
2011
|
|
|
Lehen Hezkuntza doakoa eta derrigorrezkoa izateko eskubideari eta Bigarren Hezkuntzan eta unibertsitatean sartzeko eskubideari buruzkoa da. Eskolako diziplinaren aplikazioa
|
ere
arautzen du; hark adingabearen duintasuna errespetatu behar du.
|
|
|
Gobernuak, errege dekretu bidez, biobankuak baimentzeko eta jarduteko oinarrizko baldintzak onartu ditu, ikerketa biomedikorako eta giza jatorriko lagin biologikoen tratamendurako. Araudi berriak Ikerketa Biomedikorako Biobankuen Erregistro Nazionalaren funtzionamendua eta antolaketa
|
ere
arautzen ditu. Zientzia eta Berrikuntza Ministerioak azaldu duenez, Errege Dekretuaren helburua da ikerketa biomedikorako lagin biologikoak biobanku batean biltegiratzea, “Ikerketa Biomedikoaren Legean emaileentzat aurreikusitako berme etiko eta juridiko guztiekin”.
|
|
2012
|
|
|
Ez dela adierazpen bat, «egiazko arau juridiko bat» baizik, ohartarazi dute. Barañaingo udal ordenantzek
|
ere
arautzen dituzte jendearen arretarako udal lanpostu batzuetan hizkuntza eskakizunak egitea. Betebeharrekoa da, beraz, auzitegien arabera.
|
|
|
Aukera hori lan hitzarmenean ez bada ageri, Langileen Estatutura jo daiteke, horrek
|
ere
arautzen du eta.
|
|
|
Araudiak kontrapartida eta biribilki jokoen aldaera eta modalitate guztiak ere sailkatzen ditu, gizarte joerak eta erabiltzaileen lehentasunak bere gain hartuta. Kasinoetan berezkoak diren jokoen inguruko lehiaketa motak
|
ere
arautzen ditu, ezaugarri espezifiko propio gisa, sari bat lortzeko aukera alde batera utzita, joko sozialagoak eta lehiakorragoak egin nahi direnean.
|
|
|
Izan ere, eromena
|
ere
arautua dago gizartean. Bere datak dauzka:
|
|
|
Sinboloen oihanean galduta, besteekin eduki genezakeen espontaneitatea
|
ere
arautua daukagu: gizonezkoei eskua eman, emakumezkoei bi muxu, atsegin zaitudan arren ezin dizut besorik ukitu, ezin zaitut eskutik helduta eraman senarra duzulakoz?
|
|
|
Enpresako segurtasunarekin eta osasunarekin lotutako gaietan langileek parte hartzeko duten eskubidea
|
ere
arautzen da; prebentzio ordezkariak eta segurtasun eta osasun batzordea dira horretarako aurreikusten diren organoak.
|
|
|
Aipaturiko itzulia lortzearren lankidetza eskaintzeko betebehar abstraktu hori zerbitzu obligaziotzat jo daiteke; xede hori erdiesteko jarduerak behar bezala eginda ere itzulia lortuko ez balitz, errua ez litzateke babestuarena. Izaera hori ezin daiteke alderdien arteko hitzarmen batez alda, PLOk berak
|
ere
arautzen baitu 12 artikuluan, «ez da jarritzat hartuko klausula bat, zuzenean edo zeharka publizitatearen etekin ekonomikoak bermatzeko, edo arrazoi horregatik erantzukizuna eskatzeko».
|
|
|
Espainiako Konstituzioak gure legedi positiboan sartu ditu aipaturiko eskubide horiek 10.1, 18.1 eta 4, eta 20.4 artikuluetan. Nortasunaren eskubideen babes eraginkorra
|
ere
arautu da, 1/ 1982 Pertsonaren Berezko Irudia, Intimitate Pertsonala zein Familiarra eta Ohorea Babesteko Lege Organikoan, maiatzaren 5ekoan; Konstituzioak 18.1 artikuluan jasotzen du lege horretan esaten dena.
|
|
|
Oro har, eskubide hori enpresa hitzarmenetan araututa dago, eta, beraz, zer epetan eska daitezkeen edo zer nomina kopurutan eska daitekeen, kasuan kasuko jarduera motaren araberakoa izango da. Hitzarmenak praktika hori jasotzen ez badu, aurreztaileak Langileen Estatutura jo dezake, han
|
ere
araututa baitago. Kasu horretan, hileko nominaren aurrerakina eskatzeko eskubidea 29 artikuluan dago jasota.
|
|
2013
|
|
|
Eta horien arteko orekan dautza estrategiak. Azken buruan, hiztunek garbizaleen arauak gorabehera berba egiten dute; idazleek
|
ere
arautze garbizaleak gorabehera izkiriatu egin behar lukete, hizkuntz sistemaren debeku argietatik harantzago sormena eta ulergarritasuna beste legerik ez balego bezala.
|
|
|
Leku izenen euskarazko grafia arautzeaz gainera, kanpoko leku izenen eraketari, deklinabideari, ahoskerari eta transkrizpioari buruzko erabilera ohar eta gomendio ugari bildu dira arauetan. Eta, leku izenez gainera, hizkuntza izenak (punjabera, kirgizera?) eta herritarren izenak (kabuldar, estatubatuar?)
|
ere
arautu dira. Emaitza oparo hori lortuta, Euskaltzaindiak uste du oinarrizko corpus exotoponimiko arautu horrekin burututzat jo daitekeela munduko leku izenen araugintzaren lan nagusia.
|
|
|
Pufendorfek gizakiaren bi alde azpimarratu zituen, gizabanakoa eta taldekidea; bereizketa horri ekinez, testu horrek egitura hagitz argia zuen, eta familia nahiz estatua bildu zituen, gizarte mailak ere kontuan izanda. Kode horrek 19000 artikulu zituen, zuzenbide pribatuari ez ezik, zuzenbide publikoari, zigor arlokoari, zuzenbide feudalari, elizako zuzenbideari nahiz merkataritzakoari buruzkoak; eskuarki agindu juridikoetatik kanpo kokatu ziren gaiak
|
ere
arautu nahi ziren, besteak beste, senar emazteen arteko barne harremanak. Eragin erromatarra ere ikus daiteke, jabetza arautzen denean, batik bat.
|
|
|
Amazonen zortzi helizeduna, esate baterako, helizetako bat galdu arren jarraitzeko gai izango omen da. Eta bukatzeko, airean zein baldintzapean mugituko diren
|
ere
arautu da. Zeinek edukiko du lehentasuna, gailu bik elkarrekin topo egiten dutenean?
|
|
2014
|
|
|
Estatutu eta barne erregeletan aldika aldika (bi urterik behin) euskaltzain urgazleak eta ohorezkoak izendatzea
|
ere
arautu zen. Horretan gogoan izan beharreko irizpideak ere argi jarri ziren:
|
|
|
Osasun ministerioak eta Erkidegoek sinatutako akordioarekin erabilera lekuak murriztu egiten dira, ezin direlarik zigarro hauek garraio publikoetan erabili, leku publikoetan, haurren jolaslekuetan, erietxeetan eta hezkuntza zentroetan. Produktu hauen publizitatea
|
ere
arautu dute. Oraingo legearekin tabernetan, jatetxeetan eta aisialdirako lekuetan zigarro elektronikoa erabili daiteke.2014 urtean zigarro hauen erabilera Europa mailan arautzea espero da.
|
|
2015
|
|
|
Horretarako, emakumeen eta gizonen berdintasunaren arloan herri aginteen jarduna zuzendu behar duten printzipio orokorrak ezartzen ditu legeak, eta zenbait neurri
|
ere
arautzen ditu. Emakumeek eta gizonek bizitzaren arlo guztietan aukera eta tratu berdinak izan ditzaten bultzatzea eta bermatzea da neurrion xedea, eta, bereziki, emakumeen autonomia sustatzea, eta emakumeek, bereizkeria jasaten duten taldea direnez gero?
|
|
|
Bestalde, erregimen ontologikoek, identifikazioak arautzen dituzten moduan, lotura psikosoziala
|
ere
arautzen dute, alegia, praktikak geure egitean praktika haien atxikimenaz eta afektuaz zer sinetsi eta sentitu behar dugun arautzen digute eta horrela ere gure izateaz zer sinetsi eta sentitu behar dugun. Hala izanik, estu lotzen zaizkie erregimen ontologikoak signifikatze erregimenei, esan nahi baita, izate sozialei buruzko sineste praktikak eta zeinuak sortzeko praktikak batera joan ohi dira.
|
|
2016
|
|
|
Beharrezkoa zen etxebizitzak eta gelak legedian sartzea; oso garrantzitsua». Alegia, etxe osoak ez ezik, logelen alokairua
|
ere
arautuko du lege berriak.Eusko Legebiltzarrak du azken hitza, eta, legea onartuz gero, hainbat aldaketa eragingo ditu. Lehena eta nagusia:
|
|
|
Ostiralean hasiko da buruz burukoa, eta orduan sartuko da indarrean araudi berria. Atsedenak
|
ere
arautuko dira, eta kantxara garaiz itzuli ezean ere tantoa galtzeko arriskua izango dute pilotariek. Era berean, epaile eta medikuen ardura ere handituko da, eurek izango baitute azken hitza.«Ohitura txarrak bukatu nahi izan dugu.
|
|
|
Araudi horren helburua zen arautzea administrazio baimenei buruzko zenbait alderdi, hain zuzen, proiektuari, kokalekuari, eraikuntzari, muntaiari, azpiegitura nuklearren ustiapenari eta azpiegitura erradioaktiboei buruzkoak. Horrez gain, erabilpen nuklearra edo erradioaktiboa izango zuten ekipamendu eta osagarriak
|
ere
arautu nahi ziren, 1 artikuluan ageri ziren salbuespenekin.
|
|
|
Hor badago hausnarketa handi bat egin beharra». Hautetsien hizkuntza gaitasuna
|
ere
arautu gabeko gaia dela gogorarazi du.
|
|
|
Baztertu beharreko hitzen edota gutxi erabiliak zirenen berri ere ematen zitzaigun. Era berean euskalkien eremuko hitzen berri ere bai, bide batez halakoen idazkera
|
ere
arautuz. Bide batez hainbat adibide eta esapide interesgarri ere eskaintzen dizkigu
|
|
|
Argi eta garbi esaten da bertan Europako estatu guztietako herritarrek ingurumenari buruzko informazioa jasotzeko eta hura zabaltzeko eskubidea dutela. Gainera, estatu eta eskualdeetako legeetan
|
ere
araututa dago eskubide hori (Espainiako legerian, Ingurumenari buruzko Informazioa Eskuratzeko Eskubideari buruzko abenduaren 12ko 38/ 1995 Legeak arautzen du eskubide hori; eta Euskal Autonomia Erkidegoan, 1998an onartutako Ingurumena Babesteko Legearen IV. Atalburuan jasotzen da eskubide hori eta berorren erabilera mugak).
|
|
|
Alkatearen adierazpen hauen aurrean, EH Bilduk Gasteizko udalaren" nahiera berrriz
|
ere
arautu nahi izatea" aurpegiratu dio Arabako Ahaldun Nagusi Ramiro Gonzalezi. EH Bilduk adierazi duenez, Ahaldun Nagusiak etxebizitzen gaineko zergaren Foru Arauan aldaketak egin nahi dituela iragarri du, atzo alkateak azaldu bezala, babes ofizialeko etxebizitzako katastro balioen% 28ko igoera arintzeko.
|
|
|
Bestalde, PFEZaren zein aberastasunaren zergaren autolikidazioak aurkezteko eta ordaintzeko kudeaketa
|
ere
arautzen du foru arauak. Hala, orain arteko hiru modalitateek jarraitzen dute autolikidazioa, mekanizatua eta Internetezkoa.
|
|
2017
|
|
|
Nagusiki, administrazio zuzenbidea ikasiko dugu, hori baita Administrazio publikoa, haren antolaketa zein zerbitzuak eta herritarrekiko dituen harremanak arautzen dituen ordenamendu juridikoaren atala. Horrez gain, Administrazioaren eta funtzionario publikoen arteko harremanak
|
ere
arautzen dira administrazio zuzenbidearen bidez.
|
|
|
Bestetik, bizikleten garraioa
|
ere
arautzen du. Animalientzako onartutakoaren antzekoa izango da, doakoa, baina egiaztatu egin da aldez aurretik ibilgailua horretarako egokituta dagoela.
|
|
|
Horrez gainera, taldeko 500 euro arteko diru-laguntzak emango dituzte askotariko kirol hastapenaren modalitaterako, eta 400 euro artekoak, 9ko futboleko emakumezkoen haurren kategoriako taldeentzat. Azkenik, arbitroentzako diru-laguntzak
|
ere
arautzen dira: 10 euro partidako.
|
|
|
Alabaina, Ollok eman dituen datuen arabera, Nafarroako 3.500 funtzionario baino gehiago euskaldundu dira azken urtetan Euskarabidearen euskaltegian, eta horietarik, milak baino gehiagok erdietsi dituzte B2 eta C1 gaitasun agiriak. Bertzalde, etorkizuneko lan deialdi publikoetan euskarazko postuek izanen duten presentzia
|
ere
arautuko du dekretu berriak. Urte bateko epea zabalduko dute orain, zerbitzu bakoitzak aztertu dezan zein lanpostutan behar dituen langile elebidunak.
|
|
2018
|
|
|
BILBO. «Ordenantza berri honek, taxiez gain, autoz egindako bestelako garraioak
|
ere
arautzeko bokazioa du». Alfonso Gil Bilboko alkateorde eta Mugikortasun zinegotzia atzo mintzatu zen horrela.
|
|
|
Testuan, ordea, taxi zerbitzua arautuko du. Hala ere, Gilek esan du Espainiak legedia gaurkotu ahala eurek
|
ere
arautzeko pausoak emango dituztela. «Taxi gidariak lehia desleialetik babestu nahi ditugu».
|