Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 22

2002
‎Bide batez, ez da komeni nortasuna izeneko gatazketan betiereko konponbidea lortu dela esatea, susmo txarrak hartu lirateke gizarte garaikideetan identifikazio aniztasuna ematen den honetan. Irtenbidea ez proposatzean dago gakoa, eta nortasunak ezagutzean, XIXan bezala XXIean ere adiera desberdina izan arren. Nazioa objektua ez den moduan, gizakia hezur haragizkoa (Sudupe, 1999) ere ez delako.
2007
‎Hemen ere adiera hartzen du hipertentsioa gaitz kulturaltzat jotzeak.
‎munduaren irudi ptolomeotarra, kopernikotarra, einsteindarra; mundu irudi mitikoa versus fisika modernoaren mundu irudia. Filosofian ere adiera horretan irakurtzen da Dilthey-ren analisi historiko sistematikoetan; Heidegger-en kritika argitsuenetako batean berarekin egiten da modernitatearen karakterizazioa: Modernia munduaren irudiaren aro gisa definitzen da.
‎Izan ere, hura beti berriro berrirotzen den izpirituaren lana da, hots artikulatua pentsamenduaren espresiotara gai bihurtzeko. Hau, artekogabeki eta estu harturik, aldian aldiko hitz egitearena da definizioa; baina hizkuntza bezala kontsideratu ere adiera egiazko eta esentzialean, hitz egite honen osotasuna bakarrik kontsidera daiteke nolabait. Zeren hitz eta arauen kaos berduratuan, guk hori deitzen ohi baitugu hizkuntza, hitz egite haren bitartez produzituriko zer banakoa bakarrik dago presente eta hori ere inoiz ez osoki, bera ere beste lan bat gehiagoren premian, hitz egite biziaren moldea handik ezagutzeko eta hizkuntza biziaren irudi egiazkoa emateko.
2009
‎semeari bere poza agertu ondoren hitzik gabe geratu baitzen Nazario, handik aurrera keinu batzuk egitera mugatzen zela, emazteak zerbait galdetzen zionean batik bat: zuretzat ere mirari bat izan al da, Nazario?, eta Nazario burua goitik behera mugitzera mugatzen zen, ezetz ere adieraz zezakeèn keinuan, hain zen konplimendu hutsezkoa; baina Nazariok pentsatu ere ez zuen pentsatzen, beharbada, shock estetiko baten eraginpean zegoelako; izan ere, bera eskuindarra zen, ez bakarrik interes hutsagatik, txikitan eta nerabezaroan ere halako ikuspegi bat jaso zuelako baizik, bere estetika propioaren oinarri bilakatu zena eta azken judizioko irudiak ongi baino hobeto laburbil z... Jainkoa Eiffel dorrearen gainean betiere; horregatik behartu zuten Domingo, ume umetatik, eskuinarekin aitaren egitera; eta, aurrerago, fraideek Domingo eskuinarekin idaztera behartu zutenean ere, ezkerra zelako, Nazario ez zen aurka agertu; aitzitik:
‎Damaso ez ezik, Nazario ere galduta zegoen, hasieran bere buruaren jabe sentitu bazen ere, Domingoren gelan taldeburu sartzen zela besteen aurretik, zegokion bezala, orbetarren burua bera zenez gero; ondoren, ordea, Nazario Orbe itzaliz joan zen, lehen planotik bigarren planora egin balu bezala, Reginak protagonismoa hartzen zuen bitartean; zer pasatu zitzaion burutik Nazariori, semea ikusi zuenean?; bizipen existentzial larri bat bizi izan ote zuen, zeren denboraren igitaiak mozten baititu errotik eskuak, lepoak, jauregiko dorreak eta mozten, azken batean, fabrikako tximiniak?, baliteke... semeari bere poza agertu ondoren hitzik gabe geratu baitzen Nazario, handik aurrera keinu batzuk egitera mugatzen zela, emazteak zerbait galdetzen zionean batik bat: zuretzat ere mirari bat izan al da, Nazario?, eta Nazario burua goitik behera mugitzera mugatzen zen, ezetz ere adieraz zezakeèn keinuan, hain zen konplimendu hutsezkoa; baina Nazariok pentsatu ere ez zuen pentsatzen, beharbada, shock estetiko baten eraginpean zegoelako; izan ere, bera eskuindarra zen, ez bakarrik interes hutsagatik, txikitan eta nerabezaroan ere halako ikuspegi bat jaso zuelako baizik, bere estetika propioaren oinarri bilakatu zena eta azken judizioko irudiak ongi baino hobeto laburbil z... Jainkoa Eiffel dorrearen gainean betiere; horregatik behartu zuten Domingo, ume umetatik, eskuinarekin aitaren egitera; eta, aurrerago, fraideek Domingo eskuinarekin idaztera behartu zutenean ere, ezkerra zelako, Nazario ez zen aurka agertu; aitzitik:
2011
‎6.1.2.7. Oinarrian izen ttipi edo hipokoristikoa dutenak, hau ere adiera zabalean hartuta:
2013
‎oraindik ba al daude ukiguneak soziolinguistikaren adiera zabalaren barruan sartu ohi diren diziplina guztien artean? Enpirikoki dakigu terminoa batez ere adiera horrekin
‎Dimetrum Hispanicum alternis versibus assonum.? (Larramendi, 1745), hortaz erdarahitzari ere adiera metriko poetikoa erantsi dio Larramendik, Artean euskaraberbarekin egin bezala.
‎Hasteko, gogoratu% 7, era baliokidean zatiki edo dezimaldun moduan ere adieraz
2016
‎Adibidez, su, chou, shoe... euskaraz, frantsesez eta ingelesez berdin ahoskatzen dira. Hola zara ohartzen eguneroko hitzetan badela bertze hizkuntzetan ere adierarik. Hitz andana bat atzematen hasi ginen, bikain!
2018
‎Romance berbaren erabilera erdeinuzko horri emandako erantzun gisa interpreta liteke vascuence hitzari ere adiera metriko poetiko berria erantsi izana. Horren lekuko lehen eta ia bakarra (nik dakidala behintzat) Mikoleta dugu.
2021
‎Aukera zuen guztietan egiten zuen bezala, afera honetan ere adiera herrikoienaren aldeko hautua egiten du biltzaile eta ikertzaileak:
‎Mendeko perpausean edo perpaus nagusian zenbait elementu azaltzeak ere adiera bat edo bestea bidera dezake. Pentsa dezagun ‘atea hautsi’ eta ‘gaztelura sartu’ gertakariak ditugula.
‎tuta (saiatuta), turik (saiaturik), tuz (saiatuz). Guztiak ere adiera irekiko formak dira, eta beste balio batzuk adieraziz ere aurkituko ditugu. Horien alboan, tu partizipioari postposizio askeak erantsiz osatzen direnak ere baditugu; gehiena erabiltzen direnak:
‎Itxarongelan eseriko naiz trena iritsi bitartean —postposizioaren aldaerak: bitarte, bitarteo (goi nafarrera) — Horren ohikoa ez bada ere, n bitarte (an) formak ere adiera hori izan dezake: Guk elkarrekin pasa ditugu/ bertsotan zenbaitxo urte,/ behin ezagutu ginenetik/ gaixotu nintzen bitarte (Uztapide).
‎Aldiberekotasunarena, hala ere, zabal hartzeko kontua da: aspektu burutuko adizkia duten Orain (tsu) etorri da bezalakoek, esate baterako, aldiberekotasuna seinalatzen dute, bai, baina gertakari burutua adieraziz betiere, hau da, aurrekotasun estua seinalatuz, eta, orobat Oraintxe hor zegoen bezalakoek; arestian adberbioak ere adiera hori bera du. Berehalako etorkizunari ere egin diezaioke erreferentzia orain adberbioak, ondokotasun estua adieraziz:
‎PSetan buruak markatzen du, hein handi batean, sintagmaren esanahi nagusia; egiturazko kasuetan beste kontu bat da. Horrexegatik, PSetan ere adiera bat dutenak eta beste bat dutenak bereiziko dira: leku/ denborazko deitzen ditugunek lekua edo denbora adierazten dute funtsean; adibidez:
‎Jaso aditzak askoz ere adiera sorta zabalagoa adieraz dezake, baina hainbatetan hurbil dabil betekizunetik: agian onar liteke jaso arte sari bat ez dela sari gisa gauzatzen (3a), edo gorazarrea jaso egin behar dela gorazarre izateko (3b).
‎agian onar liteke jaso arte sari bat ez dela sari gisa gauzatzen (3a), edo gorazarrea jaso egin behar dela gorazarre izateko (3b). Hala ere, garbi dago izen azpiklase hauek betekizuna baino askoz ere adiera sorta zabalagoa adierazten dutela:
2022
‎Bada beste hitz zahar bat ere adiera honetarako: ginbaila.
‎Ozaitak (2014) aipatu zituen" hika hiztun berriak", haien erabileraren ezaugarri batzuk gainetik azaltzeko, batez ere arau sozio pragmatikoetan irizpide berriak aplikatzen dituztelakoan, tradiziotik neurri batean urrunduta. Beitiak (2017) ere adiera hori darabil bere ikerketako zenbait parte hartzailerekin.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia