|
2001
|
|
|
Alkoholarekin batera, eta 16 urtetik aurrera, gazteek pilulak eta oso talde txikia, kokaina, kontsumitzen dituzte. Beste talde bat ere badago, batez
|
ere
Afrikako iparraldetik datozen adingabeek osatua, itsasgarria kontsumitzen dutenak, baina “denak kolpatzen dituena”, esan zuen, alkohola da. Haren iritziz, kontsumo presio handia dago, publizitate presioa, eta “guraso asko ere ez lirateke etxera joango ostiraletan gaueko hamabiak igaro arte, lagunekin taberna batean edaten jarraitzeagatik”.
|
|
2002
|
|
|
OMEren arabera, herrialde aberatsek ez dituzte baliabide asko bideratzen osasun mentalerako, eta ematen dituztenek ez dute behar adinako kalitaterik. Gainera, asistentzia psikiatrikoan diharduten profesionalak oso urriak dira munduan, 680 milioi pertsonak baino gehiagok, batez
|
ere
Afrikakoak eta Asiakoak, milioi bat biztanleko psikiatra bat baino gutxiago baitute. Ildo horretatik, osasunaren antolaketak adierazten du herrialdeen %40k ez dutela osasun mentaleko politikarik, eta %25ek ez dutela arlo horretako legerik, hala nola Txina, Nigeria, Iran, Thailandia eta Turkia.
|
|
|
Bestalde, NBEko agentziak gosearen aurkako borrokak sortuko dituen ingurumen kontraesanak aipatzen ditu. Bereziki, nekazaritza lurren hedapenari egiten dio erreferentzia, batez
|
ere
Afrikan eta Hego Amerikan, baso eremuen eta oihanen kontura egin dena. Hedatze horrek eragin negatiboa izan ez dezan eta bere gutxieneko adierazpenera mugatu dadin, garapen bidean dauden herrialdeei bioteknologia berriei sarbidea erraztea, esportazioa eta baliabide natural gutxiago erabiliz eta baliabide natural gutxiago erabiliz ekoizpen handiagoa bermatzen duten teknika berrien erabilera murriztea proposatzen du FAOk.
|
|
2003
|
|
|
Ikuspuntu matematikotik, ez dira ehunka, milaka baizik, farmako horiekin egin daitezkeen konbinazio potentzialak. Hala ere, herrialde azpigaratuetan, batez
|
ere
Afrikan, Iberoamerikan eta Asian, birusak kutsatutakoak ez dira horietara guztietara iristen. Baina azken belaunaldiko medikamentuekiko erresistentziak agertzea ez da ikertzaileek eta klinikoek duten arazo bakarra; izan ere, paziente askok ez dituzte ezarritako jarraibide terapeutikoak betetzen, eta, horri esker, seropositiboek gaixotasun oportunistak izateko aukera handiagoa dute.
|
|
2005
|
|
|
Aterabidea ez da
|
ere
Afrikan: jakin ezazue apezez aberats direlarik, 800 bat apez direla hamasei milioi jenderentzat.
|
|
|
Hainbat ikerketaren arabera, 110 milioi meatze baino gehiago daude banatuta munduko 64 herrialdetan baino gehiagotan, batez
|
ere
Afrikan. Pertsonen kontrako minak (“antipertsonalak” ere deitzen zaie) gatazketan erabiltzen diren arma sofistikatuenetako bat dira, ez hiltzea, baizik eta biktimak ezgaitzea eta zauritzea.
|
|
|
Oraindik aipatu ez badut
|
ere
Afrikan aurkitzen naiz, espainiar nazkagarri batzuk behartuta. Hona, Marokora alegia, nire aberriaren alde borrokatzera ekarri omen naute familia eta Euskal Herria atzean utzita.
|
|
2006
|
|
|
1.284.000 kilometro karratu (handitik txikira, munduko herrialdeetan 21), 10 milioi biztanle (munduko 82), kilometroko 7 biztanle baizik ez (kasik basamortua baino ez da eta), per capita dirusarreratan munduko 160 Hor gertatzen denak interesik ez du guretzat, antza, non eta ez den goseteren bat dela eta irudi gogor batzuk filmatu eta telebistatik afal garaian erakusteko. Izatekotan, Frantzian jartzen diote arreta pittin bat gehiago, Txad
|
ere
Afrika frankofonoaren atal delako.
|
|
|
Urtean gosez hiltzen diren zortzi milioi lagunetatik bost haurrak dira. Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundearen (FAO) datuen arabera, 40 herrialdek batez
|
ere
Afrikan eta Asian premiazko kanpoko laguntza behar duten elikadura larrialdi larriei aurre egin behar diete. Hala ere, Pobreziaren aurkako Espainiako Aliantzak salatzen duenez, “herrialde aberatsek 60ko hamarkadan zuten laguntzaren erdia bideratzen dute beren errentara, proportzionalki”.
|
|
|
Barkatu, Mikel, zorrotzegia banaiz, baina horrela dira gauzak aspaldi honetan. Eta horrela jarraituz gero, eta badakit horrela jokatzen jarraituko duzula zerbait berezirik gertatzen ez bada, Ane jaio dadinean
|
ere
Afrikan izango zara.
|
|
2007
|
|
|
Gaur genitalen mutilazioaren aurkako Nazioarteko Eguna dela eta, batez
|
ere
Afrikako Adarrean zabaldutako antzinako praktika, hainbat erakunde humanitariok atzo adierazi zuten, iritzi publikoa kontzientziatzeko urtero klitoriaren edo kanpoko organo genital guztien mozketa jasaten dutela bi milioi neskatotik gora. Genitalen mutilazioa Afrikako 28 herrialdetan egiten da, Save the Children erakundeak txosten batean salatu zuenez.
|
|
|
Izan ere, 158 herrialdek konpromisoa hartu zuten Frantziako hiriburuan gerra gatazketan indar eta talde armatuek 18 urtetik beheitikoak erabiltzeari amaiera emateko eta haiek errekrutatzearen erantzuleen zigorgabetasunari aurre egiteko. Mundu osoan, gaur egun 250.000 haur soldadu daudela kalkulatzen da, batez
|
ere
Afrikan, baina baita Asian eta Amerikan ere, batez ere Kolonbian, non Kolonbiako gerrilla eta paramilitarrek adingabeak erabiltzen baitituzte. “Parisko konpromisoak” sinatu dituztenen artean, NBEren arabera haur soldaduak dauden 12 herrialdeetako batzuk daude.
|
|
2008
|
|
|
Mezu ugari zabaltzen dituzte gure hitzek: batez
|
ere
Afrikan eta geure herrian ikusten dugunaz hitz egiten dugu. Hala nola, gaixotasunetatik nola babestu, batez ere HIESetik; familia nola babestu eta zaindu; euren etorkizunerako, haurrentzat eskolara joateak daukan garrantziaz; guraso zein edadeko pertsonenganako errespetuaz eta obedientziaz; gainontzekoak errespetatzeaz, era honetan erlazio pertsonal hobeak lortzeko.
|
|
|
Hala ere, Aita Santuaren Nazioarteko Zentroak (LHIK) eta Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) ohartarazi dute patata ekoizpenaren onurak zabaltzeko, beharrezkoa dela ereite materialaren kalitatea hobetzea, baliabide naturalen erabilera iraunkorragoa egingo duten nekazaritza sistemak izatea, eta izurriteak klima aldaketara egokitzeko ahalmen handiagoa izatea, Iraultza jasangarria Konferentziaren lau egunetan, aita santuaren eta garapenerako ikerketaren munduko agintari nagusietatik 90ek baino gehiagok hiru ekonomiak, bereziki, garapen bidean dagoen munduan tuberkulu hori sustatzeko dituzten erronkak aztertuko dituzte. Lehena nekazaritza herrialdeena da, batez
|
ere
Afrikakoa, non biztanle behartsuak landa eremuetan kontzentratzen baitira eta etxeko kontsumorako eta tokiko merkaturako aita ekoizten baitute. Herrialde horientzat funtsezkoa da ikerketa eta teknologia emaitzak izatea, “produktibitatearen iraultza jasangarria” bultzatzeko, eta ekoizleen eta barne eta eskualde merkatuen arteko loturak ezartzea.
|
|
|
Proiektuari ekiteko, hainbat barietate hautatu eta genetikoki hobetzeko egindako aurrerapenak dituzte adituek, gurutzatze teknika tradizionalen bidez. Horiekin, adibidez, landarea kanpoko mehatxuetatik izurriteetatik edo lehorteetatik gehien babesten duten geneak bilatu dituzte. Izan ere, adituek uste dute munduko kakao ekoizpenaren %30 galdu egin dela gaixotasunen batengatik, batez ere azken 15 urteetan, batez
|
ere
Afrikan, non urtean 600 mila tona kakao ekoizten baitira. Barratxoak, bonboiak, taulak edo snakcak.
|
|
|
Ignacio Díaz de Aguilar Errefuxiatuari Laguntzeko Espainiako Batzordeko (CEAR) lehendakariaren iritziz, ekitaldiaren antolatzaileetako bat baita, “esan daiteke nazioartean mugak ixteko asmoa dagoela; horren adierazgarri dira Europar Batasunaren itzulera zuzentaraua, Estatu Batuen hegoaldeko mugako horma proiektua eta Espainiak legezko immigrazioa geldiarazteko egindako ahalegina”. Legez kanpoko immigrazioa Gobernuak atzerritarrentzako lege kontratuak jaitsiko direla jakinarazi duenez, zenbait erakundek ohartarazi dute joera horrek areagotu egingo duela legez kanpoko immigrazioa, batez
|
ere
Afrikatik Espainiara ontzi prekarioetan iristen dena. “Ezin ditugu bide guztiak itxi.
|
|
|
Ikertzaileak gogorarazi zuen, “Plasmodium falciparum” eta “vivax” ez gain, malaria eragiten duten beste bi bakterio mota daudela: “Plasmodium malariae” eta “Plasmodium ovale”, batez
|
ere
Afrikan daudenak. Aitzindariak Hernando del Portillo eta Carmen Fernández Becerra CRESIBeko ikertzaileak dira ikerketa honetako parte hartzaile espainiarrak.
|
|
|
«Bachen eta Beethovenen musika
|
ere
Afrikatik datorrela ulertu behar duzue»
|
|
2009
|
|
|
Ekoizpenaren kontrolaren alde egiten dute, eta Europako kuota europarren esne kontsumora doitzearen alde. Baita ere exijitzen dute esportaziorako ematen diren laguntzak bertan behera uztea, Europako enpresa handiak subentzionatzeko baino ez dutelako balio, haiek baitira gehien esportatzen dutenak eta min gehiena egiten dietenak Hegoaldeko ganaduzaleei, batez
|
ere
Afrikakoei. Europako Parlamentu berriak eskuinera egin du eta beldur gara bere erabakiek, beste behin, mesede egingo diela enpresa handiei eta ez ganaduzale eta esne ekoizle txikiei.
|
|
|
Urte batzuk geroago, zientzialari hegoafrikar batek arrak eta bi eme aurkitu zituen Tembe Elephant parkean. Ikertzaileek uste dute espezie horretako emeek aparteko tamaina lortu zutela eboluzio naturalari esker, batez
|
ere
Afrikan garatu zirenei esker. 3,8 zentimetroko gorputza du eta hankak oso luzeak ditu, 10 edo 12 zentimetrokoak.
|
|
|
Mundua bertan juntatzen zen, eta erantsi zuen, kirets: nonbaitetik
|
ere
Afrika beltzeko oihalik ez dago.
|
|
2010
|
|
|
Bestalde, Borda, Joseba Gabilondok ondo esan bezala, ni migratzailea da, batetik bestera etengabean bidaian dabilen ni migratzailea, eta oraingoan
|
ere
Afrikatik Londresera eta Mexikotik Kaliforniara espazioak urratzen ikusiko dugu. Hala eta guztiz, binarismoaren apurketa, genero aniztasuna edota trantsituan dabiltzan generoen inguruko ekarpenak dira eleberri honetan benetan berritzaile, Judtih Butler eta Monique Witig lagun dituela.
|
|
|
Laktosarekiko intolerantziaren prebalentziari dagokionez, oso aldakorra da. Kalkuluen arabera, Espainiako populazioaren %10 inguruk jasan dezake, eta askoz ohikoagoa da beste eremu geografiko batzuetan, batez
|
ere
Afrikako eta Asiako beltzen artean, non prebalentzia %65etik %100era bitartekoa baita. Iparraldeko eta Eskandinaviako populazioetan, ia ez da %5era iristen.
|
|
|
Neskak dira etorkizuna, batez
|
ere
Afrikan. Kontinenteak pobrezia tasa handiak ditu, eta gakoa haiengandik pasatuko litzateke.
|
|
|
Zortzi urte bete nituen ekintza horretan Erroman bizi nintzela. Gregoriano Unibertsitateko ikasleak oso ezberdinak ziren, batez
|
ere
Afrika, Amerika eta Europa ekialdeko nazioetakoak ziren.
|
|
|
Erregio batzuetan aurrerapauso handiak eman dira helburuok betetzeko. Beste batzuetan, aldiz, batez
|
ere
Afrikan, egoera penagarria da61, 62 Argi dagoena da MGHak edo giza ongizatean antzeko helburuak lortu nahi badira, baliabide gehigarrien epe luzeko konpromisoak beharrezko direla herri industrializatuen aldetik63, 64,65 Geroz eta handiagoa den merkatu eta inbertsio sare batek mugen gainetik herri aberats eta pobreak lotzen dituen neurrian, MGHak (edo antzekoak) lortzen saiatzeak merkatuaren legea...
|
|
|
Bizitza hori geldituko balitz, akabo Frantzia. ..". 71 Victor Hugok
|
ere
Afrikari buruzko diskurtso bat egin zuen 1879ko maiatzaren 18an, frantziar inperialismoaren defentsa eta apologia:
|
|
2011
|
|
|
Nekazariek eta langileek beren idazleak sortu zituzten, edo burgesia txikiko intelektualak erakarri zituzten beren lerro eta arduretara, denak
|
ere
Afrikako hizkuntzetan idazten zutenak. Idazle horiek, Heruy Wäldä Sellassie, Germacäw Takla Hawaryat, Shabaan Robert, Abdullatif Abdalla, Ebrahim Hussein, Euphrase Kezilahabi, B. W.
|
|
|
Orburuak Mediterraneoaren eraginpeko eremuetan oso sustraitutako laboreak dituzten barazkiak dira. Horregatik, sukaldaritzaren kulturaren parte dira, batez
|
ere
Afrikako iparraldeko, Italiako eta Espainiako herrialdeetakoak. Elikagai konpontzaile gisa ospe handia dute, mineral asko baitute, batez ere potasioa.
|
|
|
Helburua da atariko erabiltzaileak intereseko eremu garrantzitsuei buruzko estatistiketara sartzea. Afrika 2015
|
ere
Afrikaren hartzailea da. Kontinentearen mapa interaktibo batean oinarritzen den ekimena da, eta urte horretan zenbatetsitako pobrezia mailak nabarmentzen ditu, Munduko Bankuaren egungo pobrezia mailen datuetan eta Nazioarteko Moneta Funtsaren hazkunde ekonomikoaren aurreikuspenetan oinarrituta.
|
|
|
Naturarentzako Mundu Funtsaren (WWF) arabera, errinozero adarren kiloak 50 mila dolar ere balio dezake, urrea baino gehiago, eta diamante batzuk baino gehiago, minbizia sendatu edo garun isuri baten ondorioak itzul ditzakeelakoan. Komiteak, 175 estatu kidek osatua, adierazi zuen joan den urtean itsasboliaren legez kanpoko merkataritza batez
|
ere
Afrika Zentraletik – maila altuena izan zela zortzi urtean. Gainera, 2011ko lehen sei hilabeteetan 170 errinozeronte baino gehiago ehizatu dira legez kanpo Hego Afrikan bakarrik, eta horietatik 60 Kruger Parke Nazionalean, eremu babestua baita.
|
|
|
Nazio Askapena borroka ereduarenak egin zuenekoa izan zitekeen ere balizko disko horren titulu egokia, gertakari biak lotzeko modukoa. Gaddafi pasa den mendeko 60ko hamarkadan mundu osoa baina batez
|
ere
Afrika osoa zeharkatu zuen deskolonizazio prozesuaren ondorioa zen. Nazio Askapen Fronteak izan ziren milaka lekutan —Aljeriatik Vietnamera, topikoak dioen legez— indar kolonialak kanporatu eta eraikuntza nazionalari ekiteko instrumentuak.
|
|
2012
|
|
|
Baina orduan Hirugarren Mundua edota MunduAzpigaratua izena zuten parajeetan eztabaida handiak egin ziren garapen endogenoedo autozentratuari buruz. Lehenengoz, batez ere Hego Amerikako teoriko batzuek, Cardosok, adibidez, garapena eta azpigarapena txanpon beraren bi aldeak baino ezzirela esan zuten; gero, batez
|
ere
Afrikan, politikari batzuk, Julius Nyerere Tanzanianadibide argia da, deskolonizatu berri ziren herrialdeek garapenerako bide propio etaalternatibo bat lor zezaketela demostratzen saiatu ziren. Proiektu horietan guztietanjendearen parte hartzea beharrezkotzat jotzen zen baina askapen nazionalarenmugimenduen molde ideologikoa lar oinarritua zegoen marxismo klasikoan, berez, modernista, garapenzale eta autoritarioa den ideologia?
|
|
|
Baina orduan Hirugarren Mundua edota MunduAzpigaratua izena zuten parajeetan eztabaida handiak egin ziren garapen endogenoedo autozentratuari buruz. Lehenengoz, batez ere Hego Amerikako teoriko batzuek, Cardosok, adibidez, garapena eta azpigarapena txanpon beraren bi aldeak baino ezzirela esan zuten; gero, batez
|
ere
Afrikan, politikari batzuk, Julius Nyerere Tanzanianadibide argia da, deskolonizatu berri ziren herrialdeek garapenerako bide propio etaalternatibo bat lor zezaketela demostratzen saiatu ziren. Proiektu horietan guztietanjendearen parte hartzea beharrezkotzat jotzen zen baina askapen nazionalarenmugimenduen molde ideologikoa lar oinarritua zegoen marxismo klasikoan, berez, modernista, garapenzale eta autoritarioa den ideologia?
|
|
2013
|
|
|
Amerikan baina batez
|
ere
Afrikan, edonon aurkituko duzu jendea batetik bestera mugimenduan, beren betiko lurretatik kanporatu dituztelako. Ez da begirunerik inoren eskubide ez historiko eta ez kulturazkorentzako.
|
|
|
Horregatik, hainbat estatuk deia egin dute denek batera Nazioarteko Zigor Auzitegiaren jurisdikzioa uzteko. Iraganean
|
ere
Afrikako zenbait herrialdek egin izan dute dei berbera, baina Kenyako kasua izan da auzia serioski planteatzera eraman dituena. Izan ere, lehen aldiz jardunean dagoen estatuburu bat epaituko dute Hagan. Uhuru Kenyatta presidentea?.
|
|
|
Kantagintza berri ereduak mundu kapitalista garatu osoan agertu ziren: estatubatuar eta britainiar folk revival, espainiar Estatuko canción protesta, Euskal Herrian Ez Dok Hamairuk ordezkatu zuen Euskal Kantagintza Berria, George Brassensen kantuak frantsesez, etab.. Badaude baita
|
ere
Afrika eta Asiako herrialdeetako ordezkariak.
|
|
2014
|
|
|
«Hi heu bezala, hortaz. Gogoratu Galeanoren esana, hau da, denok ala denok
|
ere
Afrikan dugula jatorria, afrikar etorkinak garela». Zerbait gaineratzekotan egon naiz, baina mamua, lanparako jeinua bezala, inpentsan desagertu zait.
|
|
|
Munduko Osasun Erakundearen (OME) datuen arabera, gaitz horiek mundu osoko gaixotasun infekzioso guztien %17 dira. Erakunde horrek argitaratutako «2013 Paludismoari buruzko munduko txostenaren» arabera, 2012an 207 milioi paludismo izan ziren, eta 627.000 heriotza eragin zituzten, batez
|
ere
Afrikako haurren kasuan. Izan ere, kasuen% 80 Afrikan gertatzen dira.
|
|
|
Adibidez Air France hegazkin konpainiak ere jakitera ematen zuen joanden asteazkenan Afrika erdialdean mendebalari den Sierra Leoneko bidaiak kentzen zituela birus horren gatik. David Navarro ONUko zerbitxuetan gaitz hortaz arduratzen denak jakitera ematen zuen
|
ere
Afrikako estatuek ez dutela aski kasu ematen Ebola horreri. OMS (Munduko osasun zerbitxua) ere mintzatu da gaitz horrek jadanik 1.427 herio ekarri dituela.
|
|
2015
|
|
|
Iraila urria aldera joan eginen zaigu berriro
|
ere
Afrika aldera. Hurrengo urtean bueltan izateko Sakanako zeru zabalean, zain ditzagun gure basoak!!!
|
|
|
Aurreko teknologia guztiak baino azkarrago eta hedatuago daude orain. Iparraldeko herrietan ez ezik, txirotutako herrialdeetan
|
ere
Afrikan, kasumugikorren arrakasta izugarria da, ekonomia eta harreman eredu berriak sortzeraino.
|
|
|
Horietan kasik denak mendebal Europa eta Ameriketako Estatu Batuetako bezero aberatsenak dira. Haatik, badira
|
ere
Afrikako 19 estatu desberdinetako aberatsenak ere. Hala nola Senegaldik atera dira 168 milioi euro, 300 kontu partikularretatik, heldu baita Senegaleko osasun buxetaren %38a.
|
|
|
Batzu haizatuak izan ziren Irak aldeko basamorturat eta han nunbait frango hil ziren gosetearekin! Urte hartan berean, ikaragarriko gosetea izan zen
|
ere
Afrika ekialdean, nehork ez baitu behinere jakin, xuxen erraiteko, zonbat jende hil zen han gaindi
|
|
|
Gauza bat luzaz gorde bezala dutena, Aljerian bainan
|
ere
Afrika bihotzean, frantses kolonia delakoetan, izan ziren jazarkunde batzu, hango jendeak ez aditu nahi ere gerlan parte hartzerik...
|
|
2016
|
|
|
Teresa Romeroren kasuak, zabaltzeko posibilitate horren adierazgarri izanik, garrantzi berezia hartzen du parte hartzaileek izurritea kokatzeko unean. Izan ere, abuztuan galdetutakoan ebola batez
|
ere
Afrikarekin lotzen zuten bitartean, azaroan ebola eta kasu konkretu horren arteko lotura aipatzen ziren batik bat. Gainera, kutsatzea norbere herrialdera hurbiltzearekin bat gobernuei leporatutako erruduntasun maila eta haiekiko haserrea ere nabarmenki igo ziren.
|
|
|
Intoxikazio iturri nagusiak haragia, arrautza gordinak edo gaizki egosiak, barazkiak eta gaizki garbitutako frutak eta norobirusak, Campylobacter, Salmonella no tifoidea eta Escherichia coli kutsatutako esnekiak dira. Txostenak elikagaien segurtasunak elikagaien bidez transmititzen diren gaixotasunen munduko karga kontrolatzeko duen garrantzia nabarmentzen du, batez
|
ere
Afrikan eta Asiako hego ekialdean. Arrisku batzuk, hala nola Salmonella enterikoak eragindakoak, planeta osoan daude hedatuta, eta beste batzuk, hala nola zenbait parasito edo aflatoxinak, oso eremu zehatzetan daude.
|
|
|
Kalkuluen arabera, Afrikan, gaur egun, 70 milioi neska eta emakume hiltzen dira emakumeen mutilazio genital baten mende Afrikan eta Yemenen. Gainera, kopuruak gora egiten ari dira Europan, Australian, Kanadan eta Estatu Batuetan, batez
|
ere
Afrikatik etorritako etorkinen eta Hego mendebaldeko Asiatik. Haur soldaduak eta gatazka armatuak Haur asko, 250 milioi inguru, gatazka armatuan daude, modu batean edo bestean, 20 herrialdetan.
|
|
|
Argudiatu zuen gaixorik zela Joseba neba apaiza, Angelura joan beharra zeukala hura zaintzera, baina isil gordean Parisko Antony egoitzan sartu zen, ezkongabeak eta errekurtso gutxi zuten emakumeak erditzen ziren tokian. Gaur egun ere halakoxea da Antony, batez
|
ere
Afrikatik eta Hego Amerikatik datozenak hartzen dituzte han.
|
|
|
Azken urte hautan Iholdiko xahar etxerat joanak ziren, zointan biziki ongi artatuak izan diren, seme alabek hurbiletik segitzen zituztela. Ameliren ehorzketak iragan dira Suhuskuneko elizan, jendalde ederra bildurik, aldarean Gracia apeza, izanik
|
ere
Afrika zolatik etorria gutarterat, euskara eder batean zeremonia guzia emanik, bere aldean zuela Saldubehere Iholdiko erretora. Dolumin bizienak Geaxia espos lagunari, Pantxua eta Bernadette seme alaberi eta familia guziari.
|
|
2017
|
|
|
36ko uztaila zen. Herritarrik gehienek ez zekiten ezertxo
|
ere
Afrikako militarren matxinadaz; fabrikan zebiltzan batzuek bai, baina baserritarrek nahiko lan zuten belarrekin eta. Gure aitak ere, paper olan ibili arren, ateak itxi eta ireki eta gauean guarda lanak egitea besterik ez zeukan buruan, hurrengo Sanbartolometako festa asmoak ez baziren.
|
|
|
Boli Kosta
|
ere
Afrika beltzean arranguretan
|
|
2018
|
|
|
" Baina hori ez da irtenbidea". Hori argi dute batez
|
ere
Afrikatik iristen direnei oinarrizko baliabideak eskaintzeko lanean ari direnek: " Hori instituzioen lana da".
|
|
|
Plataforma horiek Europako estatu batean izanen diren ez da zehaztua dokumentuan. Suposatua da lege berri bat atera dela, dioena plataforma gune horiek nomansland batean irekiko direla, Europa ez eta
|
ere
Afrika ez den lur eremu bat. Gehitu da Europa Batuak kudeatuko duela nomansland hori, hain segur ere Nazione Batuen baimenarekin.
|
|
|
Handitzen ari den praktika da ablazioa mundu mailan, 2008 eta 2016 urteen artean, %63, 85an egin du gora. Batez
|
ere
Afrikan egiten da %92koa da portzentzaia, baina bada AEBetan eta Hego Amerikan ere. Horrez gainera, sartzen ari da berriz ere desagertuta zegoen tokietan, Iraken eta Indonesian, esaterako.
|
|
2020
|
|
|
De Beers diamante etxearen ikurra eta dirua Athleticen sartzeko. Naturaren eta giza eskubideen kontra jarduten duen enpresa da De Beers, batez
|
ere
Afrikan, baina ez dio ardura. Zer egiten du, ba, gure Petronor maitagarriak ingurumen arloan hemen, eta Repsol espainiarrak Petronorren jabea da Hego Amerikako eskualde indigenetan eta Teodoro Obiangen etxaldean, Ekuatore Ginean?
|
|
2021
|
|
|
aspaldiko ezagun baten berritasuna Palma olioa ez da berria. Duela milaka urtetik existitzen da eta erabiltzen da, batez
|
ere
Afrikan, bertatik sortzen baita landarea. Gaur egun, palmondo labore nagusiak Asian daude (Malaysian, zehazki), baina erabilera gastronomikoaren tradizioak Afrikan jarraitzen du, bertan ere etxean erabiltzen baita.
|
|
2022
|
|
|
Bai, nazioartean pil pilean dago, eta ekimen politiko, sozial eta juridikoak daude martxan. Batez
|
ere
Afrikan, Afrikako gerra zibiletan dago gaia puri purian, baita Ukrainako gerran ere. Han, diktadura gerrako arma modura erabiltzen ari da gosea, eta horrek ere piztu du interesa.
|
|
|
… Baina Espainian debekatuta dago giza kontsumorako erabiltzea, baita ospitale eta osasun instalazioetan, igerilekuetan, iturrietan eta apaingarrietan ere, eremu publikoetan edo eraikin publikoen barruan. Beste herrialde batzuetan —batez
|
ere
Afrikan, Asian eta Latinoamerikan—, ur hori ureztatzeko erabiltzen da. Espainiako araudia zorrotza den arren, berrerabilpenak ez du oso harrera ona gizartean. Ebidentzia zientifikoak erakusten duenez, iturri tradizionalen bidez lortutako uraren kalitatea bera edo hobea da leheneratutako uraren kalitatea, baina, hala ere, nekazaritzak eta kontsumitzaileek ere mesfidantzak dituzte informazio gutxi dutelako.
|
|
|
Gainera, Afrikari puntu gehiago emateko, diote iberiar penintsulatik etorritako dezima, sextilla, eta gainerakoen tradizioan ere arabeek eragin handia izan zutela, eta haiek
|
ere
Afrika iparraldetik etorri zirela.
|
|
|
Ainarak xomorro jaleak dira. Bihijaleak
|
ere
Afrikara joan behar dira.
|
|
2023
|
|
|
bururaturiko lehen gauzak elikadura, jantziak eta botikak dira, aldiz emakumeen behar bereziei erantzuteko materiala askoz beherago agertzen da zerrendan, askotan desegokia da, prestatzen dituenak maiz ez daki hilerokoak izatea zer den... Darwishek dio
|
ere
Afrika iparraldean hilerokoentzako produktuak erostea egoera normalean zaila dela, lotsazkoa edo ia ilegala balitz bezala, eta horrek zailtzen dituela beharren identifikazioa eta behar bezalako erantzuna, infekzio arriskuak emendatuz. Emakume haurdunentzako eta ume jaio berrientzako higiene edo mediku zerbitzu eskasak ere hilkortasuna emendatu dezake.
|