|
2009
|
|
|
Umeak eskulturara igotzen dira, eta ematen du bertatik lurrera jausi daitezkeela. Orain arazoa beste leku batera
|
eraman
nahi dute udalekoek, besterik gabe. Horregatik, gu egoskorrak jarri ordez, proposamen ezberdin bat luzatu behar diegu, hots, tramankulua birziklatzea.
|
|
|
Lekuz aldatzeko nahitaez zatitu behar dutenez eskultura, zati horiek parke batean zehar banatzea proposatuko diegu, eskulturaren birmoldaketa bat lortze aldera. Ez dauka logikarik eskultura dagoen moduan beste leku batera
|
eramateak
.
|
|
|
Gainera, kuriosoa izan zen: artearen orbitan biraka den proiektu intimo bat hori
|
daraman
arduradunari azaldu genionean, oso erlazio ederra sortu zen.
|
|
|
Hiru urte geroago, Nafarroako foru erregimenaren ordenaketa arautuko zuen legedia sinatu zen. Pixka bat lehenago, 1981ean, François Mitterrandek Frantzia sozialismoaren kale kantoietatik bideratu zuen (eta, bide batez, arkitektura frantziarra estasi egoerara
|
eraman
).
|
|
|
Arkitektura eskolak ugaritzen joan ziren (tradizionalki Bartzelona edo Madrileko eskolek hartzen zuten bere gain estatuko ikasle zama handiena). 1979ko data baino bi urte lehenago, Bartzelonara eskolak emateko asteroko joan etorria egiten zuen Luis Peña Gancheguik azkenengo kurtsoak Donostiara
|
eramatea
erabaki zuen, ETSABko lemapean bost urtez egongo zen Donostiako Arkitektura Eskolari hasiera emanez. Iruñeko eskolak 1954 urtetik ziharduen arkitekturaren irakaskuntzan, eta 1979 urtean Leopoldo Gil Nebotek arkitektura eskolaren zuzendari kargua onartu zuen.
|
|
|
berritzailea, sortzailea, kalitate arkitektoniko izugarrizko proiektuen egilea? baina teknikoki eta antolakuntza aldetik lanak aurrera
|
eramateko
zailtasun asko dituena. Jenialtasuna etekinak baino lehenago jartzen da.
|
|
|
Kreditu kalitate gutxiko hipoteka mailegu horiek ematen zituzten erakundeak horretara dedikatzen ziren soilik edo gehienbat eta ez zuten gordailurik jasotzen, eta gordailurik bermatu behar ez zutenez, gordailuak jasotzen zituzten gainerako banku eta erakundeekin alderatuta, arauetako exijentzia gutxiago bete behar izaten zituzten eta ikuskapen gutxiago jasaten zituzten. Horrek posible egiten zien, hain zuzen, horren arrisku (eta etekin) handiko negozioa
|
eramatea
.
|
|
|
Izatez, mundu osoko banku zentralek interes tasa ofizialak ia hutsera jaitsi dituzte. Halere, horrek, tipo ofizialen beherakada merkatuko tipoetara
|
eramateko
, zorpekoen gaineko presioa lasaitzeko (eta hortaz guztiaren oinarrian dagoen ordainketen etetea amaitu eta ordainketei berrekiteko joerarekin eta konfiantza berrezartzearekin ordeztu ahal izateko) eta mailegu berriei bide emateko orain zabal eta indartsu dagoen beldur eta mesfidantzarekin amaitu du, inork ez baitu mailegu merkerik ematen arriskua handia denean, hortaz merkatuko tipoak altu. Baliteke, horregatik, tipo ofizialak jaitsi arren, hipoteken kostua ez jaistea eta merkatuak behera jarraitzea.
|
|
|
Gure kontakizuna Arquiak, arkitektoon aurrezki kutxak? bere egoitza etxe irlaren bestaldera
|
eramateko
erabakia hartu zuenean hasten da. Arkitektoen Kutxa urte askoz mantendu da eraikinak zuen etxabeko fatxada betetzen, Elkargoaren ekimenak barruan suertatzen ziren bitartean.
|
|
|
Horrela, bilketa espazio guztia, sukaldea, etab. gordetzen zituen altzari longitudinal batek bitan, gau eta eguneko guneetan, banatzen zuen planta batekin lanean hasi ginen. Baina, diru falta zela eta, proiektua ez zen aurrera
|
eramaten
, beste obrak egiten joan ginen, baina urteak aurrera zihoazela, proiektu hau noizean behin gure mahaietatik agertzen zen. Azkenean, berriz hartu genuenean, luzerako altzari hori zatitan banatu eta gurpilak jartzea erabaki genuen.
|
|
|
Valentzian pasatutako egun hauetan, gure antzeko jendea, eta ez horren antzekoa, topatu dugu. Izendatzaile komuna profesio batean hasten ari diren pertsonak izatea da, nahiz eta batzuek jadanik 7 edo 8 urte
|
daramatzagun
. Kasu gehienetan prozesu geldoa da.
|
|
2010
|
|
|
X m2 ko etxe tailerra, X biztanleentzat banatutako etxea, bakoitza bere EDNDUNDNR XQLWDWHDUHNLQ«); HGR HW [HDUHQ HNLSDPHQGX ÀQNRDN GHÀQLWX (KLJLHQH, VXNDOGH, HWD JRUGH ODQHQW] DNR); P2 JHKLWX] egongela eta espazio zirriborrotsu baten bidez, biztanlearen araberan modu erraz zein azkarrean transformatu eta itxuratu ahal direnak (sistema arin eta lehorrak). Horrek proiekzio prozedura argi eta txukunetara
|
eramaten
gaitu, solairu garbiak, tarte eta guneekin.
|
|
|
Kontua da etxea era txukun eta argian zonakatzea, beharrez koak diren espazioak izan ezik beste guztien espezializazioa saihestuz. Espezializazioak etxebizitzan zurruntasunera eta malgutasun hutsera
|
eramaten
du eta gainontzekoak hondakin espazio txiki eta ilunak izatera behartzen ditu. Leku baztertuak sortzen dira eta gure etxeko bizi kalitatea debaluatzen da.
|
|
|
eta seguruak baldin baditugu, gurekin edonora eta edonoiz
|
eraman
/ eraldatzeko prest. Ez dago ez lan, ez laguntasun, ez sentimendu erlazio ziurtasunik.
|
|
|
Betebeharreko baldintzak, XVI. mendean ezarri ziren bertsuak: Augsburgen gutxienez bi urte bizitzen
|
eramatea
, zorrik gabeko txiroa izatea eta, jakina, katolikoa.
|
|
|
batek
|
eramango
duen hirigintza sistemarik. Erreferentziatzat hartzen ditugun estatuetan hirigintza tokiko botereen esku tik dator, nahiz eta goiko botereek eragiketok mugatu edo
|
|
|
Etxebeltz Izarra aipatu, eta Xabierrek eskuak burura
|
eramaten
ditu, proiektuaren inguruan igarotako atsekabe eta tirabiren isla. –Egun eraikitze prozesuan diren etxebizitzak erortzea besterik ez dugu falta!?, dio Xabierrek.
|
|
|
Loiolako santutegian ondasun arkitektonikoko babespen araudia ezarri zen, zeinak etxebizitzen gehienezko altuera 5 solairutan mugatzen zuen. Eta bestaldetik, ibaiertzen araudia ere asmatu zuten, Euskadiko ibai guztietarako eragite aldea GHÀQLWX], QRQ H] LQD GHQ HUDLNLW] HD. $OWXHUDQ HUDLNLW] HD] LOHJL ez bada, eta eraikigarria den lurzorua txikitzen badigute, nola aurrera
|
eraman
Maturana legearen esanak?! Babespen eta ingurumen araudiak beharrezkoak dira, baina ezin dira egoera guztiak modu berdintzat jo, lurraldea eta hiria heterogeneoa
|
|
|
Bestalde, Espainiako Gobernuak Eusko Jaurlaritzari etxebizitzaren gaineko boterea eman zion, lurzoruen jabegoa gurea eginez. Sustapen publikoko etxebizitzak aurrera
|
eraman
genituen lurzoru hauetan: Intxaurrondon, Abanto Zierbenako El Casalen edo Bilboko Txurdinagan, besteak beste.
|
|
|
Txurdi nagako promozioari dagokionez, etxebizitzak eraikitzeaz gain periferiako berdegune handi bat egitea gure Etxebizitza Saila ren lorpena izan zen. Horrela, hiri ideia bat aurrera
|
eraman
|
|
2012
|
|
|
Jasangarritasunaren pentsamolde honen gaztetasuna dela-eta, oraingoz eraikinetako gaitz termikoetan ikasketa gehien egiten dutenak teknikariak dira eta beren eremura
|
eramaten
dute gehienetan. Hori arazo larria izan daiteke existitzen den etxebizitza parkerako, eraikinen beharrizana, izaera eta funtzioak txarto, edo partzialki bakarrik, kudeatzen badira.
|
|
|
Eraikinen bizitza erabilgarriaren amaierari garrantzia emateko arrazoiak ez daude ingurumenaren zainketari eta energiari soilik lotuta. Alde batetik, birziklapenak eta eraikinen desmuntatzeak onura ekonomiko garrantzitsuak izan ditzake, lehengaien ustiapena gutxitu baitaiteke aurrera
|
eramanez
gero. Bestetik, aldaketa kulturalak ere kontuan hartzeko modukoak izango dira.
|
|
|
5 Eraikuntzaren sektorearen izaera espekulatiboak eta jabetza aldaketak (enpresa eraikitzaileek eraikinen jabe izateari uzten diotela etxebizitzak saltzean, alegia) zaila egiten du jabe desberdinen arteko adostasuna eraikinen bizitza erabilgarriaren amaiera kudeatzeko orduan, baita bizitza amaiera aurreikusteak proiektuan izan ditzakeen garestitzeak onartzea eta aurrera
|
eramatea
ere.
|
|
|
Energia kontsumoa murrizteko eta ingurumenari kalte gutxien egiteko modurik eraginkorrena zaharkitutako eraikinak birgaitzea da. Horrek eraikina bota behar ez izatea esan nahi du, eta birgaitzea era egokian aurrera
|
eramanez
gero, eraikina bota eta berri bat eraikitzearekin dagoen aldea nabarmena
|
|
|
Horrez gain, eraikin zaharren birgaitze energetikoek (fatxaden isolamenduen hobekuntza...) energia kontsumoa gutxitzea ekarriko dute, eta urte batzuen buruan, kudeaketa egoki baten bidez, egindako inbertsio ekonomikoa errekuperatzeko aukera egon daiteke kasu askotan. Alderdi ekonomikoa da agian erabiltzaileentzako ulertzeko zailena, baina gaur egun badaude neurketa horiek modu zehatzean egiteko moduak, eta era egokian komunikatuz gero, era honetako birgaitzeak aurrera
|
eramateko
aukerak handitu egingo dira etorkizunean ziur asko.
|
|
|
Horrela, elementu horiek beste leku batean erabili ahal izango dira berriak ekoitzi beharrik gabe. Helburua elementuen balio ekonomikoa maximizatzea, eta energia kontsumoa eta ingurumenarekiko kaltea gutxitzea izango da, material baliagarriak zabortegira
|
eramatea
ekidinez.
|
|
|
Baina horretarako, desmuntatzeko aukera eraikitze momentutik eman da, eta aurreko kasuetan bezala, proiektatze prozesutik bertatik kontuan hartu da, lotze eta eraikuntza sistema egokiak erabiliz. Proiektatzeko eta eraikitzeko teknikak eta ohiturak egokitzea beharrezkoa da desmuntatzea sustatu eta sistematikoki aurrera
|
eramateko
.
|
|
|
Hormigoia ez da birziklatzeko material erraza. Koxkor txikitan birrindu eta berriro hormigoia egiteko erabiltzea da birziklatzeko era bakarra, eta azken urteetan hobekuntzak egin diren arren, hau aurrera
|
eramateko
teknika ez dago gehiegi garatuta gaur egun. Azken azterketen arabera,% 20 inguruko hormigoi birziklatuaren kantitate batek ez dio hormigoiari kalterik eragiten, hau da, haren ezaugarri mekanikoek bere horretan jarraitzen dute, alegia.
|
|
|
eraikinen birgaitzea, birziklapena eta elementuen desmuntatzea eta berrerabiltzea. Estrategia desberdinak erabilita, prozesu hauetako bakoitzari bultzada bat eman diezaiokegu, prozesu hauek egoki aurrera
|
eramateko
beharrezkoa baita hasieratik pauso egokiak ematea.
|
|
|
Gainontzeko guztia ameskeria eta dogma da, nonahitik ere datorrela. Baina oraina burutzeko, iraganak erakutsi diguna tentuz aztertu eta geroaren lorratzek nora
|
garamatzaten
ikusmiratzeko begirada gardena behar dugu. Dogmetatik at, pentsamendu, adierazpen eta ekintzarako askatasunean oinarritutako begirada eta azterketa zientifikoan oinarritutako derrigortzean alegia.
|
|
|
Eta, bestalde, zubiak eraiki eta aniztasunean akordioak erdiesteko ardura dugu guztiok ere. Euskal Hiria, izan ere, okerreko bidetik
|
eramandako
marka instituzional bat izan delako; orain aldiz, guztion artean bere lekuan kokatu behar dugu. Eta, dakigun bezala, hiria ez da inorren jabetza:
|
|
|
Ezaguna denez 2012 urtean Europako Hiriburu berdearen tituluaren jabea Gasteiz da. Izendapen horrekin azken hamarkadetan ingurumen arloan
|
eramandako
politika eta lortutako emaitzak aitortu nahi izan zaizkio hiriari. Ohiko ingurumen adierazleak:
|
|
|
Green saria aukera moduan ulertu genuen guk. Ingurumenean jauzi kualitatiboa emateko aukera, hain zuzen ere, bai hiritarren kontzientziazioa eta inplikazioa areagotzeko, bai koherentzia eta zeharlerrotasun handiagoz jokatuz hiri ekologikoagoa bilakatzeko, bai proposamen eta ekintza berriak aurrera
|
eramateko
. Aitzitik, apenas ikusi dugu proposamen berririk hilabete hauetan.
|
|
|
Jasangarritasun kontzeptuaren, ekonomia ereduaren eta ingurumenaren arteko lotura, edo hazkunde edo kontsumoaren aurreko jarrera bezalako gaiak jorratzea faltan bota dugu gogoeta eta egitarauetan. Izan ere, bada garaia denok jabetzeko hazkunde mugagabean oinarritutako kontsumo eredu neoliberalak eta erregai fosilen ekoizpenak mundua kolapsora
|
daramatela
.
|
|
|
Adibide aproposa hondakin eta zaborren kudeaketa izan daiteke. Aurrerapausoak eman dira, orain gehiago birziklatu eta askoz zabor gutxiago botatzen da Gardelegiko zabortegira, baina arazoa ez da konpondu eta kudeaketa
|
daraman
enpresak (FCC) utzikeria erakutsi du behin baino gehiagotan. Zaborren bilketan ere, pauso batzuk ondo eman badira ere, gutxi aurreratu da zabor bilketa selektiboan eta Jundizen ezarri zen biokonpostaren guneak ez ditu bete jarritako itxaropenak, batetik espero baino askoz hondakin gutxiago tratatzen duelako, eta bestetik, tratatzen den materialaren azken kalitatea ez delako espero bezain ona.
|
|
|
Dimentsio eta funtzionamendu aldetik, konplexua dirudi edukiontziak babesten dituzten honelako proposamenak praktikara
|
eramateak
. Horregatik, proba piloturako diseinatzen ari garen prototipoak arinagoak dira eta, funtzio anizkunak izan arren, ez dituzte edukiontziak estaltzen.
|
|
|
Gure euskal paisaiaren lorezain sasijakitun diren baserritarren ezaguera hiri zentroetako landareen ikastolara
|
eraman
dezagun, lorategi mahaira. Ohiko ortuetan deskubrituko dugu landare bikote deritzon teknika, sinplea bezain burutsua.
|
|
2013
|
|
|
–arinago, azkarrago, merkeago? lemari jarraitzen diote, eta hiritarrei esker
|
eraman
ahal izan dira aurrera, haien diru-laguntza edota lan boluntarioari esker.
|
|
|
Amaiera adierazgarria du ipuinak, nahi beste lur eskuratzeko aukera duen jaunak, aseezintasunak jota, direnak eta ez direnak galtzen ditu azkenean (Jacobs, 2007). Kostako bi herri hauek mugaraino
|
eramandakoa
, ordea, oso orokortuta dagoen fenomenoa denik ezin uka; itxuraz, halabeharrak jota, balaztatzen ari den fenomenoa.
|
|
|
M.M.: Printzipioz komentatzea turismoaren sustapena Urdaibain beste hainbeste eremuetan bezala, ez dela, nire ustez, era bateratuan aurrera
|
eraman
den gaia. Erakundeek euren plangintzak aurrera eraman dituzte nahiz eta euren artean adostasun handirik ez eduki helburuetan.
|
|
|
Printzipioz komentatzea turismoaren sustapena Urdaibain beste hainbeste eremuetan bezala, ez dela, nire ustez, era bateratuan aurrera eraman den gaia. Erakundeek euren plangintzak aurrera
|
eraman
dituzte nahiz eta euren artean adostasun handirik ez eduki helburuetan. Nahiz eta hori ekiditeko nahian 1998 urtean Urdaibain Jarduera Ekonomikoak Adosteko Plana saiatu ziren aurrera eramaten, tamalez, Plan horren garapena oso eskasa izan da adostasun handiko agiria izan arren.
|
|
|
Erakundeek euren plangintzak aurrera eraman dituzte nahiz eta euren artean adostasun handirik ez eduki helburuetan. Nahiz eta hori ekiditeko nahian 1998 urtean Urdaibain Jarduera Ekonomikoak Adosteko Plana saiatu ziren aurrera
|
eramaten
, tamalez, Plan horren garapena oso eskasa izan da adostasun handiko agiria izan arren. Halaber, garai horretan ingurumen hezkuntzarako plana ere onartu zen.
|
|
|
«Hazkundea= Aurrerapena» dioen mitoari gizateriak buelta ematea beharrezkoa da, baita «Hazkundea= Ongizatea» dioenari ere. Aurreikuspenik eta beharrezko azterketarik egin gabe aurrera
|
eramaten
diren plan faraonikoei bukaera eman behar zaie, eta gardentasunean eta azterketa zorrotzetan oinarritutako egitasmoei lekua utzi, bereziki hirigintzarekin loturiko proiektuetan; politikoek «estrategiko» deitzen dieten horietan, alegia.
|
|
|
Sir Alfred Bird ek duela 100 urte «Arrautza esne» fabrika eraiki zuen, non 1.000 langilek lan egin zuten garai batean. 80ko hamarkadaren bukaeran fabrikaren produkzioa beste leku batera
|
eraman
zen eta eraikinak utzi egin ziren. 1990 urtean lantegiaren hainbat eraikin zaharberritzen hasi ziren gazte sortzaileen atrakzio gune bilakatu zitezen.
|
|
|
Begirada azkar bat botaz gero, Eibarreko hirigunean 100 bat eraikin industrial daude oraindik, bai herriko bestelako eraikinekin nahastuta baita auzo konkretuetan multzokatuta ere. Eraikin horietako askok urteak
|
daramatzate
hutsik eta etengabe zahartzen diraute eskaintzen dituzten posibilitateak aprobetxatu gabe eta herriaren errekurtsoak kontsumitzen daudelarik (daukagun zoru eskasa okupatuz, beraiek dauden kaleak mantenduz?) ezer baliagarririk eskaini gabe.
|
|
|
Elkarri lotuta dauden hiru prozesu historikok
|
eraman
gaituzte egoera horretara (Castells; Hall, 1994: 21).
|
|
|
Cedric Pricek eraikin kopuru eskasa errealitatera
|
eraman
zituen arren, pertsonaia esanguratsua dugu arkitektura munduan. Britainia Handian eta Italian arkitektura utopikoa sutsuki ekoitzi zutenen belaunaldia jaio zen 60ko hamarkadan.
|
|
|
Ideia bat praktikan jartzeak ekartzen dituen mugak direla, denboraren igarotzean gertatzen diren ezbeharrak direla, arkitektura ideiak gutxietsiak dira. Batzuek diote Priceren ideien izaera erradikala errealitatera
|
eraman
izan balitz, proposamenaren helburu sozialak indargabetuko ziratekeela. Priceren lana ordea ez da maila fisikoan aztertu behar, arkitekturaren izaera aldakorra aldarrikatu baitzuen arkitekturaren irudi ez bukatuaren bidez, espazioaren eragite gaitasuna espazioaren estiloaren gain ezarriz.
|
|
|
XIX. mendeko Bakearen Portutik XX. mendearen amaierako Zorrotzaurreko aurreproiektuetara bide erdian gelditu diren hainbat hirigintzako proposamen utopiko ezagutu ditugu Bilboko bilakaera moderno eta garaikidean. Oteizaren parte hartzeak, kasu honetan, XXI. mendearen atariko ur fronteen aukeretara
|
garamatza
.
|
|
|
Horietako erdi hiri bat finkoa da; bestea desmuntatzen da, x denbora jakin batean mugitu eta beste erdi hiri batekin hiria osatzen du. Horrela, denbora jakin batean, langileak agertu eta marmolezko frontoiak, monumentuak, bankuak, ospitaleak kamioietan sartu eta beste leku batera
|
eramaten
dituzte, bertan beste erdi hiria geratzen den bitartean, hots, tiobiboena.
|
|
|
Goian agertutako egileen lana aztertzea beharrezkoa izan daiteke testua ulertzeko, Augè eta Delgadoren antropologia, azkenaldiko KAPen bilakaera, Cedric Priceren mundu egokigarri eta aldakorra, eta Sennetten pragmatismo amerikarra. Historiako liburuetan (edo Interneten edo komikietan edo bideo-jokoetan) ikusi dezakegu utopiak ez direla sekula beren modu primitiboan aurrera
|
eramaten
. Baina argi ikusten da orobat haien beharrezko eragina.
|
|
2014
|
|
|
Lehenago, marrazkien ordez prozesu eskemetan laburbiltzen zen arkitektura. Informatika tresnen erabilerak eta arkitektura algoritmiko eta parametrikoak nolabait ideiak literalki proiekzio ortogonaletan irudikatzen ez ziren egoerara
|
garamatzate
, eraiki behar zen arkitektura forma irudiaren ordez, irudikapena prozesu baten islada zen garaira.
|
|
|
Marrazkiaren eta eraikitako errealitatearen arteko eskala aldaketa egiteko era azaltzen du Albertik, (Battisti, 1993: 62) planoa lursailera
|
eramateko
era. Gauzatzen ez bada, proiektua izan zitekeenaren irudikapena izanik mantenduko da (Carpo, 2001).
|
|
|
Alberti aurreko eta ondorengo trazaduren arteko ezberdintasunak aztertzen baditugu, gaur egungo tresna digitalen erabilerak, nolabait, XIII. mendeko lan maisuaren egoerara
|
garamatza
. De Honnecourten koadernoa algoritmoen erlazio bat balitz bezala uler dezakegu, bideratutako ekintza multzo bat, grafikoki adierazitako prozesu logiko bat osatzen duten «ondo zehaztutako arauak».
|
|
|
Modernity and Hegemony of Vision izenburua
|
daraman
David M. Levin en saiakera filosofikoen bildumak azaltzen duen bezala, «greziarrengandik hasita, Mendebaldeko kultura paradigma begizentristak menderatzen du, ikusmenean sortu eta zentratu den ezagutza, egia eta errealitatearen interpretazioa da gurea».
|
|
|
Eskulturan eta pinturan ere kuriositate eta plazer sentsualetik urruntzen diren lanak dira maiz testuinguru garaikidean nagusi, zeinek gaitasun kontzeptual eta adimenari hitz egiten dioten askotan, zentzumen eta gorputzaren osotasun bati erantzun beharrean. Pairatzen dugun etengabeko lotura gabeko irudien ekaitzak, irudiak apurka apurka beraien esanahi emozionalez hustera
|
garamatza
eta, horrela, irudiak aspertasuna atzeratzeko manufakturatutako produktu infinitu bilakatzen dira etengabeko berritze nahi aseezineko zirkulu bat marraztuz.
|
|
|
Espazio eta denboraren esperientziak bata bestearekin galdatu dira abiaduraren bitartez eta, ondorioz, bi dimentsioetara bueltatu gara. Abiadura horrek laututako etengabeko orainean bizitzera
|
garamatzaten
abiadura eta aldiberekotasuna direla-eta, iragana eta memoria desegin dira.
|
|
|
1390 urtean Antonio Vicenzok, Milaneko katedralaren proiektua prestatzen ari zenean, planta eta ebaketa marrazkiak prestatu zituen. Benetako mugarria, ordea, Rafael eta San Pietroko proiektuarekin heldu zen; Rafaelek planta ebaketa altxaera sistema ezarri zuen modu teorikoan, nahiz eta Antonio da Sangallo Gaztea izan praktikara
|
eraman
zuena; garaiko arkitektoak perspektibaren xarmaz liluratuta zeuden momentu batean Albertiren mandatuei muzin eginez, artisautzatik, eta ez pinturatik, zetorren Sangallok marrazkigintza arkitektoniko modernoaren oinarriak sendotu zituen. Bere marrazki guztiak proiekzio ortogonalean burutu zituen, eta ebaketetan itzalak txertatu zituen sakontasuna lortze aldera.
|
|
|
Azkenik, teknologia berriek prozesuaren iraulketa batera
|
eraman
gaitzakete, bogan dauden modelizazio eta parametrizazio sistemak bitarteko. Zentzu horretan, aurreko garaiari ezinbestekoa lukeen interpretazioa kenduko genioke, planoak, jada, modeloak izango bailirateke, eta ez kode adostu batean marraztutako marrak.
|
|
|
Oñati Lab, Mondragon Unibertsitateko Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza (LEINN) graduko ikasleek enpresa proiektuak martxan jartzeko erabiltzen duten bulego partekatua da. LEINN graduak gainontzeko graduekiko berezitasun nabariak ditu, praktikaren atala, elkarlana eta talde lana mugaraino
|
eramaten
duen metodologian oinarrituta baitago, Team Academy eskolaren metodologia aplikatuz5 Ikasleek kooperatiba izaerako enpresak martxan jarri eta ekinean ikasten dute. Oñati Labeko espazioak, ordea, ez zituen neurrian eta konfigurazioan ikasleen eta graduaren beharrak asetzen, batez ere ez zituelako banakako lana eta talde lana modu orekatuan bermatzen eta, ondorioz, elkarbizitza arazoak suertatzen zirelako (erabilera arauak, zarata, ordena, etab.). Ikasturte berriari begira, espazio berriak eskuragarri izategatik eraldaketarako aukera sortu zen, eta testuinguru horretan, iraganeko eta etorkizuneko erabilera, diseinu eta esku hartzeari buruzko berariazko hausnarketa egiteko bidea ireki zuen Unibertsitateak, Ttipi Studioren laguntzaz.
|
|
|
Eta honetan dihardugun gehienok, bizitzan gutxienez behin, elementu kopuru txiki bati dagokion emaitza eskuz lortu dugu, eta ondo egin dugun ziurtatzeko ordenagailuak eskaini digun emaitzarekin konparatu dugunean eta emaitzak bat etorri direnean poz hori sentitu dugu. Kalkulu erraldoi hauetan egindako akats txiki txiki batek emaitza zuzena ez lortzera
|
eraman
gaitzakeenean, nik nahiago dut deribatu partzialeko ekuazioen ebazpena makinaren esku utzi eta problemaren definizioa eta emaitzen interpretazioa izatea nik eskuen laguntzaz eta buruaren laguntzaz egingo ditudanak.
|
|
|
kola eman eta gero, modu hidrauliko edo hutsuneko prentsak eta aire konprimitua erabil daitezke, panelaren lodiera eta kolaren arabera. Normalean, lotutako panelei akabera leuntzeko prozesu bat ematen zaie, eta ondoren CNC (Computer Numerical Controlled) makinak erabiliz leiho, ate eta atondurak
|
eramateko
erretenak zein zuloak egiten zaizkie.
|
|
|
CLT panelak obrara
|
eramatean
, normalean panel to panel (paneletik panelera) loturak dira ohikoenak, luzeran panelak lotzeko erabiliak, hainbat teknika erabiliz: buloien bitartez, bai erdiko tarteko pieza bat erabiliz, bai kanpoko pieza bat edo bi erabiliz; panelean koxka bat egin daiteke; pieza tubular bat erabiliz, etab. Edozein dela egikaritzerako erabiltzen den teknika, gauzatzea oso azkarra da, eta guztiz garbia eta kontrolatua, tailerretik ekartzen baita mekanizazio guztia.
|
|
|
Museoak erraztasunak eskaini zituenez, Donostiako alde zaharrean dagoen San Telmoko klaustroko tramo baten azterketari ekin zitzaion (Ayerbe Iribar, 2012). Zaharberritze lan gutxien zuen modulu bat aukeratu eta gero, hareharrian egindako ganga gotikoaren datuak in situ hartu ziren; argazkiak, marrazkiak eta bestelako neurrien bilketak ez zuen denbora asko
|
eraman
. Bildutako datu horiekin modelizazio prozesu bati hasiera eman zitzaion; proiektatutako ganga idealaren geometriak (Rabasa Díaz, 2000) ordenagailuzko 3D hori gauzatzen lagundu zuen.
|
|
|
Software sinple hauen abantailetako bat simulazioak egiteko aukera da; horiei esker aurreikusi dezakegu ongi gabiltzan edo ez. Mekanizazioaren programazioak orduak
|
eramaten
dituen prozesua da eta ordenagailu aurrean egiten da, beraz, estudiotik edo eramangarriarekin edozein puntutatik saiakerak egin ditzakegu, makinaren aldamenean fisikoki egon gabe. Erosoa da eta merkea ere, simulaziorik gabe materiala galdu edo makina bera honda genezake.
|
|
|
Definitu beharreko beste parametro bat fresatzeko makinaren lan abiadura izan zen, fresaren biraketa abiadurak eta ibilbidean zehar
|
daraman
abiadurak definitua. Material bigunak erabiliz gero, hala nola, kasu honetako zura, biak maximoan jar daitezke, baina harria edo metala lantzeko, abiadurak askoz txikiagoak izan behar dira, fresa apurtzea nahi ez badugu.
|
|
|
Automatizazioaren nozioak ezagutu nahian hasi zen ikerketa hau lan mota desberdinek osatu zuten. Datu bilketak eta fresatzeko makina (softwarea barne) erabiltzen ikasteko eskolek denbora gutxi (14 ordu)
|
eraman
zuten gainontzeko zereginekin alderatuta. Prozesuan ordenagailu aurrean egindako lanek, hots, modelo birtuala egin eta makinaren aginduak programatzea, denboraren erdia baino gehiago hartu zuten.
|
|
|
Laburpena: Hiria Antolatzeko Plan Orokorraren (HAPO) idazte lanean prozesu parte hartzailea logika komunitarioaren bidez praktikara
|
eramanez gero
, udalerriaren diagnosi partekatua eta herritarren arteko lan dinamika saretzeko aukera dago. Horrela, HAPO eraikuntza fisiko eta sozialerako tresna bilakatuko da, herrigintza egiteko gako bidea.
|
|
|
Parte hartze prozesua erantzukizun sozialerako lan esparrua da, herria eraikitzeko bidea (herrigintza). Lan komunitate prozesu baten logikak gaitasuna du herritar indibidualak saretzeko, ikuspegi pribatutan jaio diren arazoak politika mailara
|
eraman
daitezke eta horrela arazoari komunitate eta ikusmolde publikotik heldu. Bide horretatik posible da «nire arazo»aren pentsamendu indibidualista baztertzea eta «gure arazo»an murgiltzeko pausoa ematea.
|
|
|
Ibarrangelu udalerriko Plan Orokorra martxan da eta diagnosi parte hartzailea logika komunitarioarekin praktikara
|
eraman
dugu arkitekto soziologo lantaldeko partaide bezala. Ibarrangelun komunitate garapena (herritarren saretzea) eta plangintza elkarrekin proposatu ditugu planteamendu horren botereaz baliatzeko (zehar hirigintza bezala definitu duguna).
|
|
|
Egun hirigintza ezinbestekoa iritsi da gurera, Luzuriagako bulego parera. Lur sestra gora
|
eraman
, uholde arriskua ekiditeko, eta eraikinaren beheko oina jan zuten, on egin. Antxoko Historia Mintegikoek egindako lanari esker ez zuten irentsi osorik baina.
|
|
|
Autoeraikitako eta ekologikoa zen etxe baten proiektuak joan etorri asko izan zituen hasi aurretik. Ikerrek jada urte batzuk
|
zeramatzan
bizi aukera ezberdinak baloratzen (non, noiz, etab.) eta proiektu hau hasi aurretik autoeraikuntza eta bioeraikuntzari buruzko ikastaro batzuk egin zituen, lagun batzuei beraien etxea egiten lagundu zien eta bidaiatuz munduko leku ezberdinetako tradiziozko eraikuntzak ikusi zituen. Gaian aditu egin ez bazen ere, bere planteamenduarekin bat zetorren etxebizitza bat egiteko adina ideia hartu zituen.
|
|
|
Etxeak ahalik eta neurri zehatzenak izango ditu, horrela lurzoru kantitate gutxi okupa dezan. Ideia aurrera
|
eramateko
, material batzuk berrerabiliko dira, alegia; harriak, egurrak, beste leku batzuetatik jasotako leihoak, etab. Material batzuek sentimenduzko balioa dute, adibidez harriak herri hutsetakoak edo gertuko mendietakoak izan daitezke. Lurra eta lastoa material nagusi gisa erabiltzen dira.
|
|
|
Lagun edo senitartekoen laguntza izatea ederra da eta momentu askotan laguntza handia izan daiteke, baina laguntza hori ezin daiteke denboran asko luzatu, lagun edo senitartekorik gabe geratuko baikinateke! Gure kasuan laguntza profesionala izan dugu momentu oro, batzuetan modu zeharrean, hau da, aholkatzen edo lanaren pisu handiena
|
eramaten
, guk peoi lanak egiten genituen bitartean.
|
|
2015
|
|
|
Zentzu horretan, oraingo ikasleek gehiegitan zuzentzen dutela uste dut, edo gehiegitan zuzentzeko aukera ematen zaiela. Ia ia eskuetatik
|
eramaten
ditugu ikasleak, nolabait esateko. Eta hori ez da egokia, ondoren datorkien kaleko errealitateak ez dizkielako hainbeste aukera emango akatsak zuzentzeko.
|
|
|
Ingeniari horren eraikin klasikoen presentzia (eraikin nagusietako bi: geltokia eta unibertsitatea) handia dela-eta, haren izena
|
daraman
plaza berri bat zabalduko da datozen urteotan fakultatearen iparraldeko fatxadaren inguruan, ariketa nostalgiko eta aldi berean estrategiko batean: gaurkotasuna eta eremuaren nortasun industriala bateratzea.
|
|
|
Baina ezinbestekoa da, orobat, administrazio publikoak epailearen papera betetzea, hiritarron eta hiriaren epe luzerako garapenaren mesederako. Ezberdintasun sozialak eta demokraziaren urraketak dakartzaten garapenak ekiditeko, beharrezkoa da administrazio publikotik kontrol zorrotzagoak
|
eramatea
eta galdutako eskumenak berreskuratzeko esfortzu bat egitea. Garai batean publikoaren egin beharra zerbitzuak eskaintzea bazen ere, badirudi joera gidaritza edota aholkularitza lan soilera mugatzera doala, enpresa pribatuei eskumenak lagaz.
|
|
|
Horiek guztiek eragin handia dute kultura alorrean eta nola ez hirigintzan: herrigunetik jarduerak aldirira
|
eramaten
dira kaleak eta plazak hustuaz.
|
|
|
Hirigintzari buruzko zenbait liburu, eskuliburu eta artikulutan espazio publikoa definitu, antolatu edota erabileraz hausnartzeko bide ematen da. Auzoko eskalara
|
eramaten
badugu gure bizitza, gure bizilekuaren parte garrantzitsu, ezinbesteko, bihurtzen da espazio publikoa. Bertan egiten diren erabilerak pertsona eta komunitate gisa garatzeko ezinbestekoak baitira.
|
|
|
Hori guztia aurrera
|
eramateko
, auzoa mapeatzea (ikuspuntu ezberdinak barneratzeko), hiztegiaren erabilera egokitzea (degradatu hitza gainerabiltzea baino gehiago, eragin esparruak dituen alde positiboak potentzializatzea), memoria eta kontakizunak biltzea eta kontuan hartzea, fisikoak ez diren elementuak baloratzea (ohiturak, kultura, gatazkak, aldarrikapenak?), auzotarrak inplikatzea (beste eragile askorekin batera) eta komu...
|
|
|
Interpretazio lan horiek aurrera
|
eramateko
, beharrezkoa da hainbat alorretako jakituria eta esperientziarekin jardutea eta horregatik ari dira gero eta indar gehiago hartzen diziplina anitzeko lan-taldeak, zeintzuetan aritzen baitira elkarlanean soziologoak, antropologoak, geografoak, arkitektoak etab. Pluralismoa bermatuko duten espazioak pluralismotik landu behar ditugulako.
|
|
|
Neolitikotik gizarteek sedentario bilakatzen ikasi zuten. Horrek inguruarekin harreman berri bat izatera
|
eraman
zuen gizakia, eta bera izan zen ingurunearen moldaketaren bidez espazioarekiko harremanak baldintzatuko zituena. Leku batean finkatzeak nekazaritzaren garapena eta, ondorioz, lanen banaketa ekarri zuen, gizarte antolaketa bat sortuz.
|
|
|
Inguruan komertzio eta zerbitzurik gabeko etxebizitza guneak osatu dira alde batetik, hipermerkatu edo merkataritza gune handien kontzentrazioa bestetik, lantoki eta enpresa guneak beste batetik. Horien arteko konexiorako automobilaren erabileraren beharra besterik ez dago, autobide berrien eraikuntzara
|
eramaten
duena. Sakabanatutako hiriak sortu dira, eta, ondorioz, sakabanatutako gizartea.
|
|
|
Hiri erakargarriak sortu nahi izan dira, tokiko biztanleriaren eguneroko beharrekin zerikusirik ez duten estrategiak bultzatuz. Horrek egunerokotasunetik kanpoko fikzio bat sortzera
|
eraman
dezaketen hiri tematikoak eraikitzeko joera ekar dezake, hiriak museo edo atrakzio parkeak balira bezala. Aurretik aipatu den bezala, arkitekturak bere adiera fisikoaz gain, psikologiko eta soziala ere badu, baina agintari gehienen berehalakotasun behar bati eta arkitekto batzuen egiletasun obsesio indibidualista bati jarraiki, ikusleak txunditurik uzteko helburua duten eta munduan erreferentzia izango diren eraikinak egiteko joera da eredu gaur egungo hiri askotan.
|
|
|
Artikulu honetan espazio publikoen eta pribatuen arteko harremana gure testuinguru zehatzean aztertuko da, hau da, Euskal Herriko arkitektura garaikidean, azken urte hauetan publikoaren eta pribatuaren arteko harremanak sortutako zenbait proposamen eta eztabaida aztertuz eta hausnartuz. ...tertuko dira; ondoren, bigarren zatian, espazio pribatuen apustuak deskribatuko dira, hots, aipatuko da nola saiatu diren konpontzen espazio publikoen gabeziak, baina baita nabarmenduz beraien ekimenean ere sor daitezkeen arriskuak ere, eta, azkenik, egoera bikoitza honen aurrean eta oreka egokia bilatu nahian, espazio publikoen etorkizun hurbileko erronkak aipatuko dira, espazio publikoek aurrera
|
eraman
ditzaketen irtenbideen inguruan hausnarketak proposatuz eta, bide batez, espazio publikoen aldarrikapena ere eginez1.
|
|
|
5 El barrio es nuestro izenburua
|
daraman
lanak Madrilgo Palomeras Bajas Auzoko Bizilagun Elkarteak azken lau hamarkadetan aurrera eraman duen borrokaren testigantza eta omenaldia izan nahi du, esaldi hori izan baita Auzo Elkarteko kideek gehienetan aldarrikatu duten leloa, aurrez aurre izan dituzten erakunde publiko eta pribatuen interesen aurrean. Ondorioz, Todo por la Praxis kolektiboari lan berri bat eskatu zitzaionean auzoan bertan kalean kokatuta dagoen Estalperik Gabeko Eskultura Museoan ipintzeko, arkitekto eta artistez osatutako Madrilgo lan talde honek auzokideen lelo ezaguna lana bera izatea erabaki zuen eta materiala auzoko etxebizitzetan ohikoena, xumeena eta adierazgarriena izan dena aukeratu zuten, hots, adreilua.
|
|
|
5 El barrio es nuestro izenburua daraman lanak Madrilgo Palomeras Bajas Auzoko Bizilagun Elkarteak azken lau hamarkadetan aurrera
|
eraman
duen borrokaren testigantza eta omenaldia izan nahi du, esaldi hori izan baita Auzo Elkarteko kideek gehienetan aldarrikatu duten leloa, aurrez aurre izan dituzten erakunde publiko eta pribatuen interesen aurrean. Ondorioz, Todo por la Praxis kolektiboari lan berri bat eskatu zitzaionean auzoan bertan kalean kokatuta dagoen Estalperik Gabeko Eskultura Museoan ipintzeko, arkitekto eta artistez osatutako Madrilgo lan talde honek auzokideen lelo ezaguna lana bera izatea erabaki zuen eta materiala auzoko etxebizitzetan ohikoena, xumeena eta adierazgarriena izan dena aukeratu zuten, hots, adreilua.
|
|
|
Hiru egoera paisajistiko zabal zabal horien inguruan gogoeta egitea garrantzitsua da, paisaia aldakorra delako, eta ez argazki finko bat. Paisaia fosilizatzeak ez
|
garamatza
inora.
|
|
|
Horrelako gauzak oraindik egiteko dauzkagula uste dut. Eta nik atsegin dut ikuspegi positibo hori,
|
eramaten
gaituelako ekintzetara, zer egin behar dugu lasaitasuna mantentzeko eta hedatzeko. Zarata mapeatzen baldin badugu soilik, ekintza izango da zarata kentzea, eta nahiz eta zarata kendu, igual ez duzu lasaitasuna sortu!
|
|
|
Egia da, bai Pikionisen proposamenean, bai haurren kasuan, ekintzaren bitartez eraikitzen dela paisaia; baina Atenaseko ibilbideetan mugimendua zeregina da (helmugara heltzeko), eta haurren kasuan, aldiz, mugimendua esplorazioa da, bestelako helbururik gabekoa. Horregatik, Akropolirako bidean ez bezala, haurren ibilbideetan toki bakoitzak zentzu osoa du bere horretan, inora ere ez
|
daramalako
.
|
|
|
Garapen sozioekonomikorako, bederatzi mila kilometro trenbide
|
eraman
zituzten Burtzako Matamoros aldameneko meategietara industrialde aberats horretatik. «Bigarren ibilbide bat kilometro batekoa eta% 17ko maldako plano inklinatuan, Trianoko mendietara heltzen zen, Larreineta eta Zugaztieta auzuneekin batera» (Peris, 2012).
|
|
|
Haien inguruan koherentea den eta sozialki asumitutako narratiba eraikitzeak haietariko asko agertoki iradokitzaile batean bertakotzera
|
garamatza
lieu de mémoire (Nora, 1997, II: 2.226) batean.
|
|
|
Proiektu honek bilatu duen gauzetako bat, hain zuzen ere, landa paisaietan bizi, lan egin edo aisialdiko jarduerak burutzen dituzten pertsonek hautematen dituzten paisaia desberdin horiek azaleratzea da. Bestetik, Europako Paisaiaren Hitzarmenaren eskutik jaso dugun definizioak dio paisaia natura eta gizakiaren elkarreraginaren ondorioz sortua dela, eta landa paisaiei dagokienez, elkarreragin horrek zuzenean lehen sektoreko eragileetara
|
garamatza
, baserritarren lanari esker sortu eta mantentzen baitira paisaia horiek. Beraz, proiektuaren helburu nagusietako bat lehen sektorearen ekarpenari dagokion errekonozimendua ematea eta gizartea horren inguruan sentiberatzea da.
|
|
|
Leku horretan, irudikatutakoa atzeman daiteke errealitatean, eta honako galdera honi erantzuten saiatzera
|
garamatza
: fikzio irudikatuan soilik bizi ote daiteke utopia, ezin eskura daitekeen kimera bezala, ala helduleku erreal bat aurki ote dezakegu gure eguneroko panoraman, hortik abiatuta presentzia izan dezan?
|
|
2016
|
|
|
Kulturahitzak diskurtso hegemonikoen marka
|
darama
, kasu honetan, kultura kapitalaren kultura da, hiriburuen kultura. Baina kapital globalak sortzen ditu hiri globalak eta hiri globalek sortzen dute kultura globala, kapitalaren kultura, alegia.
|
|
|
Globalizazioa demokraziaren pribatizaioa den heinean, kultura globala globalizazioaren kultura da, kapitalaren kultura. Kapitalak (eta kapitalek, hiriburuek) sortzen duten kulturari aurre egiten dion kontrakulturak, aldiz, kontra hegemoniaren marka
|
darama
, herritarren kultura da, pobreena, dirurik, etorkizunik eta eskubiderik ez dutenen kultura. «Nik kale soil bat dut, bankuz eta kotxez beterikoa ardoz ureztatua egunkariek ahaztua, etxerik gabeko zementuzko maitasuna lapurretak arintzen duena.
|
|
|
Horretaz baliatuta, kultura aitzakiatzat jartzen da hirian zehar eraikin edo ekitaldi berriak egiteko. Ekintza horiek erantzunezinak direnez, kulturarekin zerikusirik ez duten proiektu asko aurrera
|
eramaten
dira; politika kultura (le) z mozorrotuz. Jokaerok ukaezintzat hartuta, botereak bere egiten du kultura, eta behin bereganatua, kultura zehatz bati baino ez dio bultzada ematen.
|
|
|
Horrek ez du kultura inklusibo bat lortzen eta arauak egiteko edo sormena garatzeko zilegitasuna gutxi batzuen eskuetan uzten du; kultura sortzeko mandatua inon edo inorengan ordezkatuko ez litzatekeen arren. Kultura ulertzeko era horrek sarritan tematizaziora12
|
eraman
gaitu, eta bi gauzak sinonimotzat hartzera ailegatu. Agerian geratzen da orduan kultura giltzarri bilakatu dela, edo hobeto esanda, Kultura hautatu hau.
|
|
|
Hari horretan, museoetan (museoak kudeatzeko eran) emandako joerak balio dezake hirian kultura nola
|
eraman
den estrapolatzeko. Hala, museoak betidanik izan dira Kulturaren tenpluak (instituzioetako Kultura kontsakratua erakusten dutelako bereziki; kultura gehiena museoetatik at dela jakina den arren), eta gaur egungo hirietan eginkizun zentrala jokatzen dute.
|
|
|
Historikoki zentzu askotan marjinatua izan den Bartzelonako Raval aldiriak ere bide autonomo hau jorratu du. Pasiboki auzoa korridore kultural19 nola bilakatzen zuten ikusten geratu beharrean, Juan Andres Benítez Agora (poliziak eraildako auzokidearen izena
|
darama
) sortu zuten hainbat erakundek. Horrekin beren kultura sormen nahi eta beharra Kultura arrotzari kontrajartzen zioten.
|