|
2000
|
|
|
Baliabide literario moduan erabili du, gainera, oraingoan behartu gabeko etorri hori, harantzago
|
eramanez
hitz jarioaren iturria, protagonista nagusiaren (Teresa) pentsamenduak ahalik eta modu natural eta egiazkoagoan eskaini ahal izateko irakurleari." Izan ere, gogoeta jarioak" ez du hizkera kargaturik onartzen, pedantekerian ez erortzearren. Narrazioaren pultsu bizkorrak plano aldaketak jostun gisa harilkatzera behartu du idazlea, eta ez da makal ibili.
|
|
|
Erlatibozko esaldietan oso lagungarriak izaten dira tilet hauek, argiro adierazten baitigute nola ebaki edo ahoskatu behar diren esaldiak, klarki adierazten baitigute aditz trinko edo laguntzailearen eta atzean
|
daraman
hitzaren arteko elkarren segidako kolpe fonikoa.
|
|
2003
|
|
|
Psikologoarekin harremanetan jarriko dutela esan ohi zaio presoari. Nik sei hilabete
|
neramatzala
hitz egin nuen berarekin lehen aldiz, kartzela barruan «destino» bat aukeratzeko. Nik, gehienez, sistemarekin «kunplitzen» duten espetxetako langileak aurkitu ditut
|
|
2006
|
|
|
–Geratu hemen –eskatu zidan. Gizonarengana begirada
|
eramanaz
hitz egin zidan, ondoren– Ezagutuko duzu honezkero...
|
|
2007
|
|
|
Ni han egon nintzen. Haurrak bi egun
|
zeramatzan
hitzik esan gabe, mutismo eta shock egoera erabatekoarekin; eraikineko balkoietatik ebakuatu zuten. Jolasaren bidez gertatutakoaren eszena irudikatu ahal izan genuen, baina kasu horietan ere garrantzitsua da gurasoek gertaeraren historia kontatzea.
|
|
2008
|
|
|
Denok dauzkagu gogoan hitzak sekula gogoan edukiko ez genituzkeenak melodia batekin emanak izan ez balira. Eta alderantziz, denok dauzkagu melodiak gogoan edukiko ez genituzkeenak berekin
|
daramatzaten
hitzak ez baleuzkate. Hor sortzen da zerbait.
|
|
|
Azentukera ereduez ari naizenean, azentua hitzaren zenbagarren silaban doan begiratuz egindako behin behineko sailkapenaz ari naiz; azentua txertatzeko norabidea eta silaba erabili ditut, beraz, irizpide modura10 Neure lan soziolinguistiko honetarako erabiliko dudan lehenengo ereduan, esate baterako, azentua hitzaren hirugarren([+ 3]) edo laugarren([+ 4]) silaban
|
daramaten
hitzak barneratu ditut. Bigarren ereduan, berriz, azentua hitzaren lehen silaban([+ 1]) daramaten hitzak agertu ditut.
|
|
|
Azentukera ereduez ari naizenean, azentua hitzaren zenbagarren silaban doan begiratuz egindako behin behineko sailkapenaz ari naiz; azentua txertatzeko norabidea eta silaba erabili ditut, beraz, irizpide modura10 Neure lan soziolinguistiko honetarako erabiliko dudan lehenengo ereduan, esate baterako, azentua hitzaren hirugarren([+ 3]) edo laugarren([+ 4]) silaban daramaten hitzak barneratu ditut. Bigarren ereduan, berriz, azentua hitzaren lehen silaban([+ 1])
|
daramaten
hitzak agertu ditut. Eredu bakoitzean salbuespenak edota belaunaldiz belaunaldiko diferentziak agertzen eta kontrastatzen ahalegindu naiz, ahal denean hipotesi bat gauzatzera iritsiz11.
|
|
|
Heg.> ikurraren esanahia bestelakoa da, eta bitarikoa. Batzuetan, Heg.> ikurraren bidez adierazi nahi dugu, delako hitza berria dela eta gaztelaniaz ez dakitenentzat ezin ulertuzkoa, aleazio, > esaterako?; horrelako hitz askok bikotea osatzen dute Ipar.> marka
|
daramaten
hitzekin. Heg.> ikurra duen alfonbra k Ipar.> duen tapiz ekin adibidez?. Kasu hauetan Euskaltzaindia ez da gauza izan euskaldun guztiok batu gaitzakeen forma bakar bat eskaintzeko, eta, oraingoz, horrelako bikoteekin etsi behar izan du.
|
|
|
Ez dago Naf.> marka huts hutsean
|
daraman
hitzik. Daudenek, Naf.> markaz gain, Ipar. marka daramate.
|
|
|
Lege eta administrazio arloari dagokionez, Hiztegi Baturako lehendaurrezko egiaztatzeak garamatza puntu honetara, alegia, Zuz.> eta Admin.> laburdurak erabilita, ea nahiko izango litzatekeen halako laburdura
|
daramaten
hitzak jasotzea, Hiztegi Batutik molda dezakegun hiztegiño juridikoa osatzeko. Hori egin?
|
|
|
–Heg.> ikurra
|
daramaten
hitz askok bikotea osatzen dute Ipar. marka daraman besteren batekin, Heg.> ikurra duen alfonbra k Ipar.> duen tapiz ekin adibidez. Kasu hauetan Euskaltzaindia ez da gauza izan euskaldun guztiok batu gaitzakeen forma bakar bat eskaintzeko, eta, oraingoz, horrelako bikoteekin etsi behar izan du?
|
|
|
Azkueren esanean multzokari edo aniztasun atzizki da hainbat adibidetako alde. Ihartutako morfema eraikuntza da ordea, bere ustez, atzizki hori berekin
|
daraman
hitz eratorria: multzo atzizki horrek eta are alde> multzo lexemak aspaldi utzi zioten emankor izateari, baita ulergarri izateari ere.
|
|
|
b) Horrelakoak (di1 ekoak) al dira di> atzizkia
|
daramaten
hitz eratorri guztiak. Ez, denak ez dira horrelakoak.
|
|
|
AEBetako presidente Bill Clintonen gonbitaz, Ehud Barak Israelgo lehen ministroa eta Jasser Arafat PANeko presidentea bake prozesuaren aurrera
|
eramateaz
hitz egiten egon ziren 2000ko uztailaren 11 eta 25a bitartean. Ez zuten ados jartzerik lortu, baina.
|
|
2009
|
|
|
Ordurakobanuen gaztelaniazkometrikarenberri: nolagaztelaniaz erri maasonanteaetakontsonanteabereizten diren; nolaazentutikaurrerahasten den errima; beraz, nolaesdrujula, grabeaedo aguduaizan daitekeenerrima
|
daraman
hitza. Berehala ohartu nintzen, ordea, bertsoen errimak ezzituela erdalmetrikaharenarauakbetetzen.
|
|
2010
|
|
|
Ez dugu aldatzen lanera joan behar izatea, edo mugitzea leku batetik bestera, baina bai autoek erabiltzen duten energia mota. 20 urte
|
daramatzagu
hitz egiten auto elektrikoaz, hidrogenozko autoaz, eta oraindik benetan ez dakigu teknologia hori nolakoa izango den. Petrolioaren prezioaren igoera handi bat bezalakorik ez dago (eta ekonomia pixka bat suspertzen den bezain pronto izugarri igoko da petrolioaren prezioa) barne aldaketa prozesuak emateko.
|
|
|
Eta sedukzioa botere ahalmena da, eta are gehiago: ehiza eta arrantza da, zeren gure hitzik inuzenteena ere, ahoz edo idatziz jaurtia, tiro bat baita, edo amu bat
|
darama
hitzen hotsari edo kaligrafiari lotua, hartzaileak mokadu batean irents dezan. Hori baita kontuen kontua:
|
|
|
inguruko oharpenak eginez edota herri erantzun espresioen aurrean salaketa oportunistak errepikatzen aritzen diren eragile edota buruzagiek, hobe lukete Euskal Herria eta herri mugimenduen aurkako errepresio sistema ez demokratikoaren aurrean oldartuko balira. Inora ez
|
garamatzan
hitz jarioa alboratu eta determinazioz egiazko demokraziara eramango gaituen norabidean lan egitera gomitatzen ditugu.
|
|
|
TXIMISTA. Ordu erdi
|
daramak
hitz erdirik esan gabe.
|
|
|
Eta sedukzioa botere ahalmena da, eta are gehiago: ehiza eta arrantza da, zeren gure hitzik inuzenteena ere, ahoz edo idatziz jaurtia, tiro bat baita, edo amu bat
|
darama
hitzen hotsari edo kaligrafiari lotua, hartzaileak mokadu batean irents dezan. Hori baita kontuen kontua:
|
|
2012
|
|
|
Hori islatzen du Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 852/ 2004 (EE) Erregelamenduak, kasu honetan, jantziei dagokienez bete beharreko betebeharrak. Beste testu batzuetan, dagoeneko indargabetuta daudenetan, arropa garbia eta erabilera esklusibokoa
|
eramateaz
hitz egiten da, eta, hala dagokionean, kuxin eta oinetako egokiak erabiltzeaz. Arau gisa, janzkera egokia izateaz gain, jarduera horretarako baizik ez da erabiliko.
|
|
|
–Maindireak ipini dizkizut ohean, esan zidan. Declos zaharrak lo zirudien; denbora luzea
|
zeraman
hitzik esan gabe, mugitu gabe eta ahoa zabalik; masail hondoratuak eta larruazal horizta harekin, hilotza ematen zuen?. Beheko sua piztu dut logelan; gauez hotz egiten du eta...
|
|
|
Eskerrak. Zer da
|
daramazun
hitz isuri melenga hori?
|
|
2013
|
|
|
–Hilabeteak
|
daramatzagu
hitz eta zenbakien segida horri zentzua topatu nahian, esan zuen Gassenek?. Ez dut uste zuek?
|
|
|
izan ninteke urak
|
eramandako
hitzak
|
|
|
Asteak
|
daramatzagu
hitz egiten irakatsi nahian, eta alferrik!
|
|
2014
|
|
|
Eliz atarian txutxu mutxu luzeak erabiliz hildakoari buruzko zerbait esaten dutenen traza hartzen diot ETAren amaierari, beren bizitzari buruz luze jarduten dute ordea, defuntuaren gorpua lurra emateko kilometro batzuk harago
|
daramaten bitartean
hitz eta pitz jarraitzen dutenek.
|
|
|
Hamahiru urte zitueneko kontuak berritu zizkigun, duela 69, tratura jaisten hasi zenean emakumeek buruan, sorkiaren gainean, edozer gauza nola garraiatzen zuten, otzara bezala pegarra, gerriaren hara honako graziaren zipitzik ere galdu gabe, marinelen bat begira izanda ere... Sorkia, urteak
|
neramatzan
hitz horren peskizan.
|
|
|
Horietan ere bi multzo bereizten ditugu. Lehen multzoa euskalki marka
|
daramaten
hitzek osatzen dute. Horrelakoetan, hobe hori Euskal Herri osoari begira idazten diren testuetako erabilerari soilik dagokio, eta hitz edo aldaera horiek egokiak dirateke beste kasu batzuetan, Herria astekarian, Bizkaia gehigarrian edo herri aldizkarietan idaztekoan, adibidez.
|
|
|
Luze
|
daramazu
hitz egin gabe.
|
|
2015
|
|
|
Hots hori arrotza da Hegoaldeko euskaran eta, beraz, ikasi beharra zegoen zeinua non jarri. Eta egin dezagun kontu, gainera, h a
|
daramaten
hitzak ez direla bat edo bi; ugari dira.
|
|
|
Kotxea eta
|
daramakio
hitzak konbinatu baino lehen, daramakio aditzak honako balioak ditu:
|
|
2016
|
|
|
Bazetozen tropelean, eta itsumustuan eztanda egingo zuten. Barruan
|
neramatzan
hitz sortak bizirik irtengo ziren nire erraietatik, bola eginda azala zeharkatu eta munduratuz. Urdailetik, bizkarretik eta paparretik kanporantz aterako zitzaizkidan bortizki, eta inguruan barreiatuko ziren, gaua testigu bakar, ni dardarka utzita.
|
|
|
Oso garrantzitsua da test hori, torturatua izan zarela esatea delitu bihurtua dutelako egun, zure aurka bueltatzen delako. Horrez gain, torturatua izan den askok barruan
|
darama
hitz egiteko ezintasuna. Betirako.
|
|
|
Bizitza osoa
|
daramat
hitz horien zain.
|
|
2017
|
|
|
Haizeak
|
zeramatzan
hitzak. Zaldi haztegiaren muturrean zuhaixka multzo bat ikusi zuen.
|
|
|
Alabaina, salbuespenik gabe, kontatzen zituen pasadizo guztietan beti bazen zerbait, zeharka bazen ere, arraroa egiten zena. Sammy ile apaindegira
|
eramateaz
hitz egiten bazuen, sortzen zuen inpresioa Bagdaden pasatako arratsalde batez ari balitz bezain exotikoa zen. Mr Brookek ezin zuen konprenitu.
|
|
|
Horrela suertatzen da Sakana erdialdeko zenbait herritan (Etxarri, Lizarraga, Lakuntza) hasieran e erdiko bokala eta jarraian kontsonante erorkorra
|
daramaten
hitzetan, erdiko bokala itxi eta ondoren kontsonantizatzen denean: erakutsi > eakusi> iakusi > yakusi, yan (edan), yosi (erosi), yon (egon)?
|
|
|
Arredondoren aburuz, frai Servando beste inor baino arriskutsuagoa zen, hiztun eta limurtzaile ona zelako. Soton zegoela, Servando saiatu zen hango apaiza, frai Manuel de la Peña, bere aldera
|
eramaten
hitz" ofensivas d los oydos piadosos" esanez; herriko jendea aholkatu zuen zergarik eta hamarrenik ez ordaintzera, ez Elizari, ez erregeri, zerga horiek apezpikuen nahikeriak asetzeko baino balio ez zutelako. Frai Servandok baieztatzen zuen apaizek ez zutela botorik egin behar, apezpikuak herri xeheak izendatu behar zituela eta ez erregeek edo aita santuek, eta, azkenean, ardorik izan ezean meza pattarrez esan ahal zela, hala egin baitzuen.
|
|
|
Leihoa bilatu du berriz ere. “Astebete
|
generaman
hitz egin gabe, haserreturik geunden”, bota lioke deblauki.
|
|
|
“Tipo hau ergela da” pentsatu du atariko atea ixten duela. Izorra dadila, ez dio aitortu astebete
|
zeramatela
hitzik egin gabe, Axiren atarian haserretu zirelako.
|
|
|
Udaletxeko eskaileretan tenkatu zituen giharrak, inguruan autobusari espera zuen jendeari ezaxola. Astebete
|
zeramaten
hitz egin gabe, auskalo zergatik haserretu zelako, noiz eta haien urtemuga egunean. Zein dramatikoa izaten zen batzuetan!
|
|
2018
|
|
|
Arinki egin dut txalo mintzaldi bakoitzaren ostean, parte hartzaile bakoitzari esker oneko keinu bat zuzenduz. Azkenekoak amaitzean, mikrofonora hurbildu naiz, orri batean idatzita
|
daramatzadan
hitz inprobisatuak irakurtzeko asmoz. Baina, saiatu arren, ezin izan dut:
|
|
2019
|
|
|
LH5 eta LH6 mailako gaztetxoek kontsumo jasangarria landu dute eta udalbatzar berezi horretan aurkeztu dituzten konpromisoak aurrera
|
eramateko
hitza eman dute. Besteak beste, etxeko jostailuak berrerabili edo bigarren eskuko azoketara eramatea, ura eta argiaren kontsumo arduratsua egitea, etxeko eta ikastetxeetako materiala era egokian erabiltzea, azoka eta denda txikietan erostea, erosketetarako poltsa berrerabilgarriak erabiltzea edo hamaiketetarako tuperrak eta kantiplorak erabiltzea.
|
|
|
Handik bi egunera, 1951ko otsailaren 3an, berriz idatzi zion gaztelaniaz, Akademiaren idazpurudun gutuna," h" grafema
|
daramaten
hitz arrunten zerrendarekin eta aditz forma erabilienekin.697 Gramatikaz den bezainbatean, Espainian egindako ahaleginak gutxietsi egiten zituen, baina lapurteraren arloan aurrekariak zeuden, bereziki Baionako elizbarrutitik sortutako lanei esker. P. Lafitteren 1944ko gramatikak ez omen zuen balio F. Krutwigen 1951ko helburua betetzeko:
|
|
|
Errima
|
daramaten
hitzen artean bada bat nabarmentzen dena: " esperantza" hitza hain zuzen ere.
|
|
|
Hamabi urte eta erdi
|
daramagu
hitz egin gabe.
|
|
2020
|
|
|
Lehen erabakiak ere hartuko dituzte: ortografiaz, x, tx, ll, dd, tt, nb, np onartzen dira; ba, bait eta ez aditzari lotuak idaztea erabakitzen; deklinabide osoa adosten; aditza; bokal bikoitzen artean eta hasieran h letra
|
daramaten
hitz batzuen zerrenda eskaintzen; toponimo zerrenda bat; aurrizki eta atzizkiak. Eta dei egiten zaie idazleei:
|
|
|
Izan ere, 2006an Argia aldizkarian esan zuenez," barruan daramatzazun eta zehaztea askotan zaila den sentimendu, hunkidura eta minak hitz batzuetan ematea da, batez ere, poesia". Agidanez, behin baino gehiagotan lortu zuen barruan
|
zeramatzanak
hitzetan jartzea, argi berri bat ematea, eta hartara, sortu zituen poemen argitasuna eskaini zigun irakurleoi.
|
|
|
barruan
|
daramatzadan
hitzak
|
|
2021
|
|
|
Eta garaikur gisa eman ohi zen makilak" Zazpiak bat" hitzak izan ohi zituen urtero idatzita. Jokoak Hegoaldera ere pasatzean mugaz bi aldeetarako bertsolarien joan etorri hori ez da areagotu baino egingo, eta garaikurrak idatzita
|
daramatzan
hitzek geroz eta oihartzun zabalagoa izango dute. Horrela, 1892an Donibane Lohizunen ospatu ziren Jokoetan ekitaldiaren lelo nagusitzat hartu zen" Zazpiak bat" formula.
|
|
|
11.10a Gramatika askotan, ka atzizki adberbiogileen artean zerrendatzen da (ikus hemen § 11.9a, 22 kapitulua eta § 6.2.3), baina batzuetan ka
|
daramaten
hitzen kategoria estatusa ez da oso argia12 Bada, ka atzizkia askotariko kategoria duten hitzetan aurki dezakegu: zenbait zenbatzaile altutan (dozena, mila, ehun, milioi... dozenaka ikasle, milaka pertsona...), aditz batzuetan (musukatu, harrika egin...), adberbioetan (bultzaka sartu, saldoka atera...), eta erdialdeko euskalkietan, baita postposizio sintagmetan ere (etxeraka, unibertsitateraka...).
|
|
|
11.10b ka
|
daramaten
hitzek askotariko kategoria izan dezaketenez, zaila da ka kategoria zehatz bateko hitzen eratorpen atzizki gisa irudikatzea (nolanahi ere, ikus § 6.2.3). Horren ordez, pentsa liteke ka atzizkiak esanahi jakin bat gaineratzen duela, baina kategoria adierazpide morfofonologikorik gabeko morfema batek ezartzen duela, hau da, buru isil batek.
|
|
|
Azken bi asteetan koronabirusaren pandemiak izan duen hedatze azkarraren aurrean, berriro ere zuhurtziarako deia egin zuen atzo eguerdian Iñigo Urkulluk, egindako adierazpenetan. Zuhurtzia hori errealitatera
|
eramaterakoan
hitz bakar batean laburbildu zuen: «Maskara, maskara eta maskara».
|
|
|
" 25 urte
|
daramatzat
hitz horiek entzuteko zain!".
|
|
2022
|
|
|
Pila bat denbora
|
daramazulako
hitz egiten, niri neuri irakasteko asmoz edo.
|
|
|
Eta Parisko Komunaren garaitik hona (non Marxek aurkitu zuen inspirazioa komunismoak zer izan behar zuen azaltzeko) ur asko igaro da munduko zubi guztietatik. «Sobietar Batasuna desagertu zenetik eta, batez ere, txinatar komunismoaren bilakaera harrigarriaren aurrean,' atzora arte, itxaropen eta promes handien airea
|
zeramaten
hitz guztien artean, komunismo hitza izan da higadura gehien jasan behar izan duena Estatuaren arrazoi burokratikoaren preso eta enpresa totalitario baten zerbitzura egon delako', ohartarazi zigun Daniel Bensaïdek». Hala idatzi nuen duela hilabete batzuk berripaper honetan.
|
|
|
12 urte zituenean bizitakoa kontatzen amaitu duenean esan ditu hitz horiek. Adin hori zuenean —1960ko hamarkada amaieran— elizako abade batek sexu abusuak egin zizkiola kontatu dio' Berria' ko kazetari Jone Arruabarrenari; baina 40 urte izan zituen arte ezin izan zuen barruan
|
zeramana
hitzekin adierazi: " Asko eragin zidan".
|
|
|
Agintea
|
zeramanak
hitz egin zuen berriro, eta lehenik eta behin lanean norentzat ari nintzen jakin nahi zutela adierazi zidan, nork ordaintzen zuen ikerketa eta lan horretan baserritarrak izen deitura eta guzti agertuko ote ziren, jendea zelatatzen ikusi nindutelako han eta hemen, eta koaderno batean oharrak hartzen ere bai.
|
|
2023
|
|
|
Jokoak Hegoaldera pasatzean mugaz bi aldeetarako bertsolarien joan etorria ez da areagotu baino egingo, eta garaikurrak idatzita
|
daramatzan
hitzek geroz eta oihartzun zabalagoa izango dute. Horrela, 1892an Donibane Lohizunen ospatu ziren Jokoetan lelo nagusitzat hartu zen “Zazpiak bat” formula.
|
|
|
Horrek
|
garamatza
hitz egitera eta izatera, egunetan ahalik eta gutxien, hutsa garela erakustera erreka hondoa hutsik dagoen bezala, eta, halere, uztak berdin hazten dira; haizea hutsa ere bada, baina, halere, ez zaio ahazten gu esnatzea eta munduan barrena zabaltzea.
|
|
|
Hori izan behar dugu: kea, existitzen ez den poesia, haizeak
|
daramatzan
hitzak. Deklamatu eta ospa, arrastorik utzi gabe, antitesia lortu arte.
|
|
|
|
Darama
hitza gertuegi dago dama hitzetik. Daraman zamaren drama?
|