|
2002
|
|
|
Auzitegi Gorenak aurreko bi epai berretsi zituen, zeinetan langilearen «izaera perfekzionista» nabarmentzen baitzen, eta «gaixotasuna, demandatzailea lan egiten duen pertsonekin harremanetan dagoelako sortu dela», haren gaixotasunik psikikoek aldi baterako ezintasunean gogo aldarte erabakigarria eragin baitute. Zenbait adituren iritziz, Gorenaren epai honek bide bat irekitzen du lanbide batzuen agortze psikikoak
|
eragindako
osasun laguntza, baja eta ezintasun iraunkorreko prozesu oso zenbakitsuak, lan istripu gisa onartuak, izateko. Izan ere, epai horrek antzeko kasuak eragindako beste talde batzuen kontsulta mordoa eragin du, horietako asko irakaskuntzaren arlokoak.
|
|
2003
|
|
|
Hots mailak eta horien
|
eraginak
osasunaren baitan
|
|
|
Ez dago frogarik akrilamida dosi handiko elikagaien kontsumoak minbizia izateko arriskua areagotzen duenik. Ikerketa berri baten emaitzen arabera, AEBetako eta Suediako zientzialariek parte hartu dute, eta, azterketa horren arabera, substantzia kimiko hori, karraskarietan minbizia, egunero hartzeak ia ez du
|
eraginik
osasunean. Ikertzaileek diote, ordea, oraindik goiz dela edozein arrisku behin betiko baztertzeko.
|
|
|
Handik gutxira, ohartarazpen horren berri emanez, Kontsumoko agintariek gozoki horiek merkatutik kendu zituzten Espainia osoan. Hala ere, Euskal Autonomia Erkidegoko Osasun Saileko Osasun Publikoko Zuzendaritzak, Elikagaien Segurtasun Agentziak alerta sarea funtzionarazi baitzuen, esan zuen ez dagoela osasun laguntza eskatu duen inolako
|
eraginik
osasunean. Zuhurtasun neurri gisa, agintari autonomiko guztiek gozoki horiek ez kontsumitzeko gonbita egiten diete kontsumitzaileei.
|
|
2004
|
|
|
Hala, 2000 urteaz geroztik, Osasunaren Mundu Batzarrak hainbat ebazpen eman ditu gai horri buruz. Estatu kideek OMEri eskatu diote elikagaien segurtasunari buruzko komunikazioetan proaktiboagoa izan dadila, eta tresnak eman diezazkiela estatu kideei, elikagaien kutsadura naturalak, halabeharrezkoak edo nahita eragindakoak
|
eragindako
osasun larrialdiei erantzuteko gaitasuna handitzeko. Gainera, elikagaien kalitateari buruz nahita egindako sabotajeei buruz OMEk egindako txostenak adierazi zuen beharrezkoa zela mundu osoan larrialdietarako sare bat sortzea, herrialdeen arteko lankidetza eta komunikazioa bermatzeko.
|
|
|
Horixe da, hain zuzen ere, Bilbon patologia hepatikoei buruz egindako nazioarteko sinposioan azken egunetan bildu diren adituen ondorio nagusia. Topaketak munduko espezialista nagusiak bildu ditu gibelaren funtzionamendu txarrak
|
eragindako
osasun arazoen azterketan: hepatitisaren infekzioa, gibeleko minbizia eta, batez ere, zirrosia.
|
|
|
Nola egin zenuen testa? Ministro konferentzia batean izan zen Budapesten, ekainean, ingurumen arazoek
|
eragindako
osasun arazoak aztertzeko. Ministroei egin zieten azterketa (Espainiako taldeari Espainian egin zitzaien), eta ni ere han nengoen, beraz… Emaitzak bi hilabete baino gehiago behar izan ziren, analisi konplexuak direlako.
|
|
2005
|
|
|
Jasandako kalte galerei buruzko milioi askoko erreklamazioaz gain, Barberrek eskatzen zuen bere ekintzari izaera bereko herritar guztiak batu ahal izatea: eskatutakoen elikagaien kontsumo jarraitua eta kontsumo horrek
|
eragindako
osasun arazoen ondorioak. Horrez gain, produktu horiek berehala etiketatzeko agintzea eta haurrei eta helduei mota horretako produktuak jateak dituen arriskuen berri emateko hezkuntza programa bat finantzatzea proposatu zuen.
|
|
|
Kopuru horiek beldurgarriak diren arren, txostenak azpimarratzen du hondamendiaren ondorioak beldurgarriak baino txikiagoak direla, eta argitzen du adituek ez dutela “inpaktu negatibo sakonik” aurkitu hurbileko gainerako eremuetan. Era berean, istripuak
|
eragindako
osasun arazo handiena eragin psikologikoa dela aipatu du: kaltetutako eremuetako biztanleek beren ongizatearen pertzepzio negatiboa garatu dute, eta beren osasunaren aurkako mehatxu sentimendu handiegia dute, eta bizitza laburragoa izango dutela uste dute.
|
|
|
Farmazia industriak obesitatearekiko duen interesa ez da hutsala. Gaixotasun horrek AEBn
|
eragindako
osasun kostuak 70.000 milioi dolarretik gorakoak dira, pisua murrizteko dieta eta erremedioetan gastatutako 30.000 milioiak kontuan hartu gabe.
|
|
2006
|
|
|
Gatz gehiegi kontsumitzea (hipertentsioarekin zuzeneko lotura daukana; hipertentsioa, berriz, infartu eta gaitz kardiobaskularrak nozitzeko arrisku larriagoarekin lotu ohi da) elikatzeko azturek
|
eraginiko
osasun arazo behinenetako bat da.
|
|
|
Cadbury Schweppes, Coca Cola eta Pepsi konpainiek Estatu Batuetako eskoletatik freskagarrien makinak kentzea erabaki dute, enpresa horiek eta beren produktuek haurren gizentasun gero eta handiagoan duten eginkizunari buruzko kritikei amaiera emateko. Neurri horrek ikastetxeen %90 hartuko du, eta 35 milioi haur inguruk izango dute
|
eragina
osasunean. Lehen Hezkuntzako ikasleek esne gaingabetua eta azukrerik gabeko zapore ura baino ez dute erabiliko.
|
|
|
“Obesitatearen pandemia arriskutsu eta progresibo horrek mundu osoari eragiten dio gaur egun”, erantsi zuen Zimmetek, diabetesean aditua den australiarrak. Gehiegizko pisuak
|
eragindako
osasun arazoen kostua ikaragarria da mundu osoan, eta milaka milioi eurokoa da urtean Australian, Erresuma Batuan eta Estatu Batuetan, beste aditu batzuek adierazi zutenez. “Ez diogu aurre egin behar arazo zientifiko edo mediko bati, munduko osasun sistema guztiak gaindituko dituen arazo ekonomiko handi bati baizik”, ohartarazi zuen Philip James irakasleak, obesitatearen arazoei aurre egiteko munduko elkarte bateko lehendakariak.
|
|
2007
|
|
|
Jorge Lopez, akusazioaren lekuko garrantzitsuenetakoa, aurreko egunetik zegoen desagertuta. Gizona agertu ez izana epaiketak
|
eragindako
osasun arazoekin lotuta egon zitekeela pentsatu bazen ere, orduak pasa ahala susmo txarra hartu zioten. Asko izan ziren desagerpena Etchecolatzen gertukoen mendekutzat jo zutenak.
|
|
|
Erretzaileek, batez beste, gaixotasunagatiko baja egunak 6,16 dira urtean; ez erretzaileenak, berriz, 3, 86”. “Are gehiago da –gaineratu du doktoregoak tabakoarekin zerikusia duten sei gaixotasun nagusik
|
eragindako
osasun gastua (guztira 29 dira) 7.000 milioi eurotik gorakoa da urtean. Eta tabakoarekin lotutako osasun gastua herrialde garatuetako gastu orokorraren %6tik %15era bitartekoa da”.
|
|
2008
|
|
|
Elikagai bat eguneko une batean edo bestean jan, ez dio berdin
|
eragiten
osasunari
|
|
|
E.coli ren andui gehienak kaltegarriak ez diren arren eta animaliak nahiz pertsonak hesteetan egon ohi diren arren, guztiek ez dute berdin
|
eragiten
osasunean; batzuek arriskuan jartzen dute. Eta, kasu gehienetan, bakterioarekiko ukipena haragi gordinaren kontsumoaren bidez gertatzen da, eta horrek areagotu egiten du janari intoxikazioa izateko aukera; izan ere, gizakiarentzat agente patogenoekin kutsa daitekeen elikagaia izateaz gain, tratamendurik ez izateak ireki egiten ditu horiek irensteko ateak.
|
|
|
Alde horretatik, komunikabideen arreta gehien erakarri duen adibideetako bat lipoatrofia erdizirkularra izan da. Lipoatrofia hori" eraikin gaixoek"
|
eragindako
osasun arazoa da, eta ez dakigu arazo hori eragiten duten faktore zehatzak zein diren. Lipodistrofia da tratamendu antirretrobirala duten haur seropositiboen kontrako ondorio ohikoenetako bat.
|
|
|
haurrak dituzten, estresak jota dauden, lanean ari diren, inguruan aintzakotzat hartzen dituzten... Guztiak du
|
eragina
osasunean, dena bihurtzen da, lehenago edo beranduago, bizkarreko min.
|
|
2009
|
|
|
Ikertzaileek esan zuten ez dakiela nola iritsi den perkloratoa esnera, zeinak inhibitu egin baitezake tiroide guruinak iodoa xurgatzea eta haurtxoaren garapenean interferitu. Orain arte ez da jakinarazi substantzia horrekin kutsatutako esnearen kontsumoak zuzenean
|
eragindako
osasun arazorik. Hala ere, Anila Jacob Ingurumeneko Lan Taldeko zientzialariak (GTA), ikerketa erakunde pribatu batek, adierazi zuen substantziak bi jatorri izan ditzakeela.
|
|
|
Krisi ekonomikoaren
|
eragina
osasunean
|
|
2010
|
|
|
Hiru zuzenak omen dira eta bi zeharkakoak. Zuzenen artean osasun sistemen eta osasun politiken eraginak, eta hainbat arriskuekiko esposizioa (hots, eritasun kutsakorrak, tabako merkatua...) daude; zeharkakoen artean, osasun sisteman eta populazioaren arriskuetan nazio ekonomiaren bitartez eragiten direnak aipatzen dira19 Dena dela, lehenago esan bezala, globalizazioak hainbat mekanismoren bitartez izan dezake
|
eragina
osasunean (estratifikazio soziala, esposizio diferentziala, suszeptibilitate diferentziala eta ondorio diferentzialak) 20,21.
|
|
2011
|
|
|
Poluzioaren
|
eragina
osasunean
|
|
|
Suteen
|
eragina
osasunean
|
|
|
Kostu ekonomikoa Nazioartean, Munduko Bankuaren datuen arabera, obesitateari egotz dakiokeen osasun gastua %2tik %8ra bitartekoa da, baina %12tik gorakoa izan daiteke Estatu Batuetan. Herrialde horrek aztertu ditu gehien eta ondoen obesitatea duten biztanleen kopuru handiak
|
eragindako
osasun gastuen ondorio ekonomikoak. Espainian, Obesitatearen Azterketarako Espainiako Elkarteak (SEEDO) egindako ikerketa baten arabera (Gizentasunaren eta horri lotutako patologien kostu sozialak eta ekonomikoak liburu zurian dago), gehiegizko pisuak eta horren ondorioek osasun gastuaren %7 adierazten zuten 2002ra estrapolatutako datuetan, hau da, 2.500 milioi euro urtean.
|
|
|
Europako Batzordeak (EB) neurri sorta bat aurkeztu du, estatu kideak haien arteko koordinazioa hobetzera bultzatzeko, E.coliren agerraldiak
|
eragindako
osasun krisiari aurre egiteko; izan ere, 40 pertsona inguru hil ziren, batez ere Alemanian. Gainera, Bruselak mugaz gaindiko larrialdi neurriak hartzeko eskatu du, agintari nazionalak heriotza tasa handiko mehatxu larri bat kontrolatzeko gai ez badira.
|
|
|
“Proposamenak beharrezko bitartekoak eta egiturak aurreikusten ditu Europa osoko herritarrak osasun arrisku sorta zabal baten aurrean eraginkortasunez babesteko”, adierazi zuen John Dalli Osasuna eta Kontsumitzailea Babesteko komisario arduradunak. Zehazki, Bruselak eskatu du gaixotasun kutsagarrietarako dagoen koordinazio mekanismoa “arrazoi biologiko, kimiko eta ingurumenekoek
|
eragindako
osasun mehatxu guztietara” zabaltzeko. Eta Europan larrialdi neurriak “adostearen” aldeko apustua egin du, krisian eta heriotza tasa handiarekin abiaraz daitezkeenak, eta neurri horien hedapenak ezin izango du kaltetutako herrialdea geldiarazi.
|
|
2012
|
|
|
Hainbertze orduz bere lanabes izan duen tronboiak eta lan egiten zuen orkestrak batez beste sortzen duten 80 dezibeleko bolumenak, metro gutxi batzuetara pasatzen den autoak edo ontzi garbitzaile batek sortzen duenaren parekoa?
|
eragindako
osasun kalteen ordainak eskatzen ditu. Musikaren munduan karrera egin nahi dutenek ongi dakite kontu hau zein serioa izatera irits daitekeen, arazoa ez baita etengabe musika jotzeak suposatzen duen tormentua, hainbertze ematen dizun horrek hainbertze kentzen dizula jakiteak suposatzen duen trantzea onartzea baizik.
|
|
|
Gizarte sostenguaren zuzeneko
|
eraginak
osasunaren gainean (Hemendik hartua: Kaplan eta lankidea, 1993)
|
|
|
Substantzia hauek pertsonengan
|
eragindako
osasun kalteak substantzia bakoitzaren araberakoak dira, baina oro har esan daiteke animalietan dituzten antzeko efektuak dituztela pertsonengan. Umeengan efektu hauek nabariagoak eta, beraz, arazotsuagoak izan daitezke.
|
|
2013
|
|
|
DESNUTRIZIOA. Organismoan nutrienteen ekarpena eta gastuaren arteko desorekak
|
eragindako
osasun arazoa da, gaizki irentsiz gero. Nola igarri.
|
|
2014
|
|
|
Argi erradiazioaren
|
eraginak
osasunean
|
|
|
Osasunaren= »http ://www.madridsalud.es/temas/ senderismo_ salud.php»> Mundu Erakundeak argitaratutako azterlan baten arabera (OME), jarduera fisikorik ezak 1,9 milioi pertsona hiltzen ditu urtero mundu osoan. Eta zakurrek ez diete ihes egiten hain osasungarriak ez diren ohitura sedentario horiei. «Bat albaitaritzako klinika hiri batean kokaturik, sedentarismoak
|
eragindako
osasun arazoak dituzten txakurren %40 inguru artatu= »https ://www.consumer.es/mascotas/ como alimentar a un perro obeso.html»> ditzake. «, dio Lina Sáezek, albaitariak.
|
|
|
Oso sentikorra direnak ohartzen dira denbora aldaketa bat datorrela, antzinako haustura edo orbain bat duindu egiten dutelako. Gero eta adituagoak dira meteorologiaren
|
eragina
osasunean eta gaixotasunean. Nahiz eta Real Academia Españolak aurreikusten ez duen, psikologo batzuek «ziklopatia» terminoa erabiltzen dute denbora aldaketengatik edo presio atmosferikoagatik jasaten den ondoezaren sentsazioa deskribatzeko.
|
|
|
Irudia: Alena Navarro Whyte Emozioak eta nortasuna osasunean Ikerketa askok erakutsi dutenez, osasuna gorputzaren eta buruaren arteko oreka da, eta emozioen
|
eragina
osasunean eta gaixotasunean. European Heart Journal aldizkarian argitaratutako ikerketa batek, 2010ean, bihotz gaixotasun koronarioaren eta emozio positiboen garapenaren arteko alderantzizko erlazioa ikusten zuen.
|
|
|
Eskoriatzan soluzioa behar duten gai ugari daude, eta Ezker Anitza IUk uste du horiek direla herritarren interesekoak: pertsona asko langabezian (269), etxegabetze mehatxu bat baino gehiago, zerbitzu publikoetako murrizketen
|
eragina
osasun eta hezkuntza alorretako kalitatean, gure herriarentzat etorkizun bat bilatzea garapen bide berriak zabalduta... Gai horiek kezkatzen gaituzte egunero egunero.
|
|
2016
|
|
|
Eta ondorio hau atera zuten: ez du axola zein fruitu lehor hautatzen dugun, guztiek dute antzeko
|
eragina
osasunean.
|
|
2017
|
|
|
Helburua: medikuntza eta larrialdietako egitura, profesional eta boluntarioen plan eta teknikak egokitzea arma eta gerra estrategia berriek
|
eragindako
osasun kalteetara. Munduaren eremu handiak bizi dira gerra perpetuoan murgildurik eta hauek jendeei eragiten dizkieten zauriak ezin artatu gerraren ekologia ulertu barik.
|
|
2018
|
|
|
Pazientea abisatzea berarekin erabilitako prozedura ikerketaren baten parte den eta ez
|
eragitea
osasun arriskurik
|
|
|
Justizia Administrazioa laguntzen duen odontologiaren esparrua da. Gaixotasun edo istripu batek
|
eragindako
osasun galeraren ondoriozko ezintasun eta bestelako prestazio ekonomikoak ebaluatzeaz, klasifikatzeaz eta berrikusteaz arduratzen da. Honi dagokionez:
|
|
2020
|
|
|
Koronabirusak
|
eragindako
osasun larrialdian, agintariak mota guztietako neurriak hartzen ari dira. Aurkeztutako azkenek alokairuari eta oro har etxebizitzen egoerari erantzun bat emateko helburua izan dute, baina ez lehenago eztabaida sortu gabe.
|
|
|
Urteko azken odol emate saioa egingo da gaur arratsaldean, Beheko plazako Gizarte zentroan (Hogarrean). Aurreko saioetan bezala, eta koronabirusak
|
eragindako
osasun krisialdiak hala behartuta, aurrez hitzordua eskatu dute odol emaileek.
|
|
|
Hala gertatuko da, baldin eta enpresak jarduera etenda ez badu martxoaren 14ko 463/ 2020 Errege Dekretuaren ondorioz. Dekretu horren bidez, COVID delakoak
|
eragindako
osasun krisiaren egoera kudeatzeko alarma egoera deklaratzen da (edo hala ezartzen duen edozein xedapen autonomiko), eta ohiko moduan jarraitzen du lanean. Irudia:
|
|
|
Koronabirusak
|
eragindako
osasun krisiak ia gure arreta guztia erakarri du azken asteetan, ekonomiatik eta osasunetik hasi eta elikadura teknologia eta segurtasunera. Beste gai batzuk, berriz, bigarren mailara pasatu dira, baina ez dute garrantzirik eta interesik galdu.
|
|
|
COVID
|
eragindako
osasun krisiak antsietate kasuak areagotu ditzake. Sintomak garaiz antzematea eta nola erreakzionatu jakitea funtsezkoa da osasunean dituzten ondorioak gutxitzeko
|
|
|
Espainian etxebizitza eskuratzea ez da erraza, eta alokairuak, batzuetan eta leku askotan, oso handiak dira. 19 hezkidetzak
|
eragindako
osasun eta ekonomia krisia izan da basoa bete duen tanta. Gobernuaren planetan bazegoen, alokairuen prezioa kontrolatzea abusuak saihesteko, orain premia bihurtu da.
|
|
|
19 hezkidetzak
|
eragindako
osasun krisia amaitzear dago. Espainian, berriz ere, kutsadura bolada batek piztu ditu alarmak, eta hurrengo hilabeteetan gu probatzeko konpromisoa hartu du.
|
|
|
19 hezkidetzak
|
eragindako
osasun krisiak merkataritza elektronikoa dinamizatu du. Milaka pertsona (batzuk lehen aldiz) produktuak urrunetik erostera ausartu dira.
|
|
|
FIABen iritziz, igoera horrek “diru bilketaren eragina baino ez du, eta, gainera, eragin handiagoa izango die errenta behartsuenei”. FIABek iragarri du BEZaren igoerak “kontsumoa nabarmen atzeratuko duela”, eta adierazi du zerga igoerek “ohiturak aldatzen ez dituztela eta, gainera, ez dutela inolako
|
eraginik
osasunean, obesitateak eta gehiegizko pisuak faktore anitzeko jatorria baitute”. Miguel Ángel Royo Bordonada Osasun Publikoko Madrilgo Elkarteko presidenteak, Osasun Eskola Nazionalak (Carlos iii.a Osasun Institutua), adierazi du BEZa azukredun edarietara igotzeak bilketa neurria ematen duela osasun publikokoa baino, eta iragarritako neurriaren zenbait gabezia aipatzen ditu, hala nola ez dela elikagai osasungarrien BEZa jaisten, ezta azukre bolumena edo kantitatea ere.
|
|
|
). Gainera, kontuan hartu behar da konposatu horiek zenbateko kopuruan dauden, gehienak oso proportzio txikian baitaude; hainbesteraino, non ez duten eragin esanguratsurik
|
eragiten
osasunean, eta are gutxiago itsasoko uraren defentsariek alegatzen dituzten mirariak, hala nola diabetesa edo minbizia. Alegazio horiek egiten dituzten enpresek ez dute legeria argi eta garbi betetzen.
|
|
|
Ez dute argi uzten zein neurritan den arriskutsua arriskua, erlatibizatu edo normalizatzen baitute. «Konposatu kimiko horiek ez dute berehalako
|
eraginik
osasunean, baina zuhurtziazko neurri horiek hartzea gomendatzen dugu».
|
|
|
Sinatzaileek diote COVID
|
eragindako
osasun krisia «kapitalismoaren krisiaren» emaitza dela, eta agerian uzten ari dela Euskal Herriaren, Galiziaren eta Herrialde Katalanen «burujabetza gabezia».
|
|
|
AEBetako egungo presidentea izango da, beraz, Bidenen aurkaria azaroan egingo dituzten presidentetzarako hauteskundeetan. Biak ala biak koronabirusak
|
eragindako
osasun krisia baliatzen ari dira botoak lortzeko.
|
|
|
Gantzek Netanyahuren ustelkeria salatu zuen azken hauteskunde kanpainan, eta harekin negoziatzea baztertu. Azken asteetan, ordea, koronabirusak
|
eragindako
osasun krisia erabili du iritziz aldatzeko argudio gisa. Likudek ere pauso garrantzitsua eman zuen bide horretan, parlamentuko presidentetzarako Gantzen hautagaia babestuta.
|
|
|
Mediapart eko agiriaren sinatzaileek azaldu dute, koronabirusak
|
eragindako
osasun krisiaren testuinguruan, Urrutikoetxea «arriskuan» dagoela La Sante espetxean, uste baitute egungo egoeran ezin direla preso eduki adineko pertsonak eta gaixotasunak dituztenak, birusaren aurrean «zaurgarriagoak» direlako.
|
|
|
Espainiako presidentearen eta erkidegoetako presidenteen arteko bileraren ostean egin dituzte adierazpenak. Halako bosgarren bilera izan da, COVID
|
eragindako
osasun krisia hasi zenetik.
|
|
|
Koronabirusak
|
eragindako
osasun krisia dela eta, udaberriko literatur azokak bertan behera geratzen ari dira, eta Literaturia ere atzeratzea erabaki dute. Maiatzaren 29tik 31ra egitekoak ziren, Zarautzen (Gipuzkoa).
|
|
|
Moncloako Itun berria egiteko bilera batera deitu zituen alderdi politikoak, sindikatuak, patronala, autonomia erkidegoetako lehendakariak eta beste sektore batzuetako ordezkariak. COVID
|
eragindako
osasun krisiaren ondoren, Espainia «berreraiki» nahi du. Euskal alderdi nagusiek erantzun zioten proposamenari:
|
|
|
Ekimena jarri du abian Laudioko Gazte Asanbladak Covid birusask
|
eragindako
osasun krisiaren aurrean. " Laudioko zein eskualdeko herritarrek" hainbat esparrutan" sistematikoki jasaten dituzten eskubide urraketen" aurrean" babesa antolatzea" izango da egitasmoaren funtsa.
|
|
|
COVID
|
eragindako
osasun krisiak hankaz gora jarri du gure egunerokoa. Bizi dugun ezohiko egoerak eragina du gure bizitzako alor guztietan, baita gure herrietako haur, gazte eta nerabeen aisialdiarengan ere.
|
|
|
Diru laguntzaren dekretua nahiko isilean igaro da egia esanda, pandemiak
|
eragindako
osasun krisiak eta giza tragediak gainerako guztia estaltzen baitute hein batean.
|
|
|
Covid
|
eragindako
osasun krisiaren osteko ekonomia suspertzeko 29 milioi euro mugiaraziko ditu Aldundiak, 50 neurri ekonomiko biltzen dituen PlanÁ ren barruan. Ogasunak beste 248,5 milioi euro txertatuko ditu.
|
|
|
Urriaren 12an, datorren astelehenean, jokatu behar zuten Julian San Juanen Oroimenezko San Pedroko igoeraren 29 edizioa, baina igoera bertan behera laga dutela jakinarazi zuten atzo antolatzaileek. " COVID
|
eragindako
osasun egoera dela, eta lasterketara gerturatu behar ziren pertsona guztien segurtasuna bermatu ezina 2020ko proba bertan behera uztea erabaki dugu", adierazi zuten txirrindulari eskolako arduradunek. Hori bai, 2021ean lasterketa berriro antolatzeko asmoa dutela gaineratu dute," babesle eta bolondres" guztien laguntzarekin.
|
|
|
Egoitza fisikoa Elgoibarko Kultur Etxean duen PuntuEus fundazioak ostalari, merkatari eta artistei laguntzeko Ireki ate berri bat izeneko ekimena abiatu du. Covid
|
eragindako
osasun krisiaren ondorioz, urrez aurreko jarduera ia guztia eten da, eta kaltetuenetarikoak enpresa txikiak eta artistak izan dira. Enpresa eta proiektu txiki horiei digitalizatzen lagunduko die PuntuEus ek, Dinahosting eta Cdmon erregistratzaileekin lankidetzan.
|
|
|
|
Eragina
osasun, gizarte, ekonomia eta ingurumen arloan
|
|
|
Covid
|
eragindako
osasun larrialdiaren aurrean, ezaugarri bereziak edukiko ditu 2020ko Aberri Egunak. Ikurriña erreferentzia moduan hartuta, alderdi politikoek deialdi ezberdinak egin dituzte, euren afiliatuen artean.
|
|
|
Alarma egoera Koronabirusak
|
eragindako
osasun krisialdiak ere eragina du tren geltokian. Esan bezala, txarteldegia itxita dago eta langile bakarra dago txanda bakoitzeko, zirkulazio buruak, hau da, trenen trafikoaz arduratzen direnak.
|
|
|
Koronabirusak
|
eragindako
osasun krisia kudeatzeko neurrien artean dago erlijio jarduerak etetea. Beraz, katolikoen eta ebanjelarien elizetan, Jehovaren testiguen tenpluan eta meskitetan ezin dira ospakizun komunitarioak egin.
|
|
|
Koronabirusak
|
eragindako
osasun alerta dela eta gaitza ez zabaltzeko pertsonen mugimendua murriztu dute agintariek. Kasu jakinetan besterik ezin gara etxetik atera.
|
|
|
Koronabirusak
|
eragindako
osasun krisialdiaren ondoria da ikus entzunezko hau. " Itxialdiaren ostean, dendak ireki zirenean, Zumaiako Udalak erosketa bonoen kanpaina jarri zuen martxan, tokiko merkataritza sustatzeko.
|
|
|
" Eman ez ziren orduen zati proportzionala jasoa dute dagoeneko erabiltzaileek. Abonamenduen kasuan, hamabi hilabetekoa izaten da, eta hiru hilabetez itxita izan denez, ordaindutakoaren laurdena jasoko dute erabiltzaileek (abonamendu motaren araberakoa izango da jasoko duten kopurua)". Pista zabalik berrizCovid19 ak
|
eragindako
osasun krisialdiak erabilera anitzeko gunean bilakatu du asteotan Oiardo Kiroldegiko pista. Kultur Biraren ekitaldiak tarteko itxita egon zen uztailaren 2tik 4ra.
|
|
|
Hitzorduok igarota, egunerokotasunean zabalik izango da berriz Kiroldegiko pista. Ondoko irudian ikus dezakezuen moduan, bizi dugun ezohiko testuinguru honetara egokitzeko gimnasioaren gunea bilakatua dugu pistako eremu bat.Irekiera prozesu beteanCovid19 ak
|
eragindako
osasun krisialdiak itxita izan zuen Oiardo Kiroldegia hiru hilabetez, martxotik ekaina hasierara. Joan den hilabete hasieran gimnasioa eta igerilekuak zabaldu dituzten bizi dugun ezohiko testuinguru honetara egokituriko baldintzetan.
|
|
|
Sutegi udal liburutegia irekitzera doaz astelehen honetan (ekainak 15), baina noski, covid19 ak
|
eragindako
osasun krisialdira egokituta eskainiko dituzte zerbitzuak. Beharrezko prebentzio neurriak hartuta; bertan ikasi da, azken asteotan Sutegi sarreratik kudeatu duten maileguen sistema ere ohiko gunetik bideratuko dute aurrerantzean.
|
|
|
Sutegi sarreratik eskilaratan gora igo eta jaisteko gezien bidezko seinaleztapena lurrean, pantailak harrera mahaian, eta gunea erabili osterako desinfekziorako baliabideak. Covid19 ak
|
eragindako
osasun krisialdian ohikoak bilakatu zaizkigun ikur eta baliabideak prest ditu udal liburutegiak astelehen honetarako. Ekainaren 15 honetan irekiko dutela iragarri dute sare sozialen bidez. Gogoan izango duzue, hilaren 1ean maileguak kudeatzeko mahaia jarria zuten kultur etxeko sarreran.
|
|
|
Zintzilik zegoen azkenean egin zen edo ez. Covid19 ak
|
eragindako
osasun krisialdiak bizimodua alor guztietan hankaz gora jarri duen honetan, argitzeke zegoen zer gertatuko zen uda parteko aisialdiko ekimenekin. Dakizuenez," deseskalatze" prozesuaren 3 fasean gara aste hasieratik. Fase honetan hainbat ekimen antolatu ahal izatea baimendua dago; tartean udalekuak. Testuinguru honetan, NOAUA!
|
|
|
NOAUA! “COVID19 ak
|
eragindako
osasun krisia medio, Santixabel jaiak ditugu nahi genituzkeen bezala ospatu”. Agiria irakurrita, zentzuzkoa dirudi bertan behera uzteko erabakiak.
|
|
|
Joan zen otsailaren 28an ekin zioten Gipuzkoako hainbat txokotako bertsolari gazteek 2020ko Gipuzkoako Eskolarteko Txapelketari Oñatin. Aurreneko bi kanporaketak jokatuta, bertan behera utzi behar izan zuten sariketa, COVID
|
eragindako
osasun larrialdia tarteko. Horrenbestez, bertan behera utzi zituzten Ereñotzuko kanporaketa eta Lasturren egitekoak ziren finala.
|
|
|
Ezaugarri horiek direla eta, helmuga adimentsuak COVID
|
eragindako
osasun krisia berreskuratzeari aurre egiteko kudeaketa eredu potentzial bihurtzen dira. Krisia berreskuratzeko prozesua bereziki oztopatzen du pertsonen mugikortasuna mugatzeak.
|
|
|
BULLYING LGTB FOBIKOA EUSKAL HERRIKO NERABEETAN: PREBALENTZIA, ALDAGAI PSIKOLOGIKOEKIKO LOTURA ETA
|
ERAGINA
OSASUN MENTALEAN
|
|
|
Hizkuntza eskola batean lan egiten du, irakasle. Hemen baino neurri lasaiagoak dituzten arren, martxotik aurrera etxetik lan egiten dabil, koronabirusak
|
eragindako
osasun krisiak Brasilen ere gogor kolpatu du eta. Maldonadoren ustez, datozen egun edo asteetan hango neurriak gogortu egingo dituzte.
|
|
2021
|
|
|
kirola, hondartza, mendia, kultura... Azken bi urteotan COVID
|
eragindako
osasun larrialdiak, oro har, nabarmen mugatu du jardueretako batzuetan parte hartzeko aukera. Baina badira ohiko urteetan ere zailtasunak dituztenak:
|
|
|
" Hazien bila joan, erein eta zuhaitzak landa ditzatela da asmoa". Iaz, koronabirusak
|
eragindako
osasun krisiak bertan behera utzi zituen eskolekin batera egin beharreko lanak, baina berriz ere ikastetxeetan aritzeko prest eta irrikan dira Berdesiako kideak. " Hagitz garrantzitsua da haurrek proiektuarekin bat egitea, haiek baitira etorkizuna".
|
|
|
Okendo plaza erabiliko dute horretarako eta 16:30etik 20:00etara egongo da zabalik. Antolatzaileek ohartarazi dute COVID
|
eragindako
osasun krisia dela-eta, azokara bertaratzeko ezinbestekoa dela aurrez izena ematea. Horretarako honako telefono zenbakia jarri dute eskuragarri:
|
|
|
COVID
|
eragindako
osasun egoera dela-eta, antolatzaileek ez dute deialdi publikorik egin, baina, bertan parte hartu nahi duen eragile edo herritarrik bada, honako telefono zenbakira deitu behar dute: Dena den, jakinarazi dute 50 pertsona bildu ahal izango direla gehienez," segurtasuna bermatzeko".
|
|
|
Bestalde, EHIko nahiz Kristau Eskolako berrogeita hamalau ikasleri inkesta pasatu zaie. Azken datu modura, saio horiek guztiak eta datu bilketa 2020 urtean egin direla esan behar da, batzuk modu presentzialean, eta beste zenbait, berriz, modu birtualean COVID
|
eragindako
osasun larrialdi egoeraren ondorioz. Pandemia garaian egindako ikerketa da hau, eta, beraz, horrek hainbat zailtasun eragin ditu prozesuan, nahiz eta ez duen ikerketa bera baldintzatu.
|
|
|
Eta, adibide" soil" bat ematen du: Hego Euskal Herrian liburuek duten Balio Erantsiaren gaineko Zerga (BEZ) COVID
|
eragindako
osasun larrialdiari esker% 21etik 4ra jaitsi du Espainiako Gobernuak, baina, ordura arte," luxuzko produktu" gisa zergapetzen ziren. Halaber, gaur egun daramagun bizi estiloa eta erritmoa literaturaren kontsumorako, eta are gehiago sorkuntzarako, desegokiak direla uste du BIR1 ek, eta erritmo lasaiagoetara jotzea funtsezko ikusten du:
|
|
|
Eta, orain, pandemiaren erruz, telelana besterik ezin denean egin covid bidezko kutsatzeak saihesteko. Telelanak
|
eragindako
osasun arazoak Manuel Vilchesek, Carolina Ortizek, Patricia Sánchezek eta Ana Marfilek, Ekialdeko Andaluziako Psikologia Elkargo Ofizialeko (COPAO) Lanaren Psikologia ataleko kideek, egin berri duten azterketa batean, etxetik lan egiteak ondorio hauek ditu: bizimodu sedentarioa izatea. osasun fisikoko arazoak.
|
|
|
Kontuan hartu behar da ez dagoela ebidentziarik halako neurriek populazioaren osasuna hobetzea dakartenik. Politika horien alde egin zuten herrialdeek, hala nola Danimarkak eta Esloveniak, atzera egin zuten, eta, handik gutxira, ez zuten
|
eraginik
osasunean, ez eta eragina zuten enpresen kontsumoan eta lehiakortasunean ere. 2019an ‘Elikagaien eta edarien osaera hobetzeko eta beste neurri batzuk hartzeko lankidetza plana 2020’ sinatu zen.
|
|
|
Espainiarrok 265 euro ordaintzen ditugu urtean, obesitateak eta gehiegizko pisuak
|
eragindako
osasun arazoak tratatzeko, ELGAren (Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundea) datuen arabera. Gure poltsikoetarako kostu horrek hazten jarraituko du, haurren obesitatearen kopuru kezkagarriak murrizten ez badira.
|
|
|
COVID
|
eragindako
osasun krisiak lehen arretan eragindako ondorioak agerikoak dira. Osatzen elkarteko bozeramaileak argi esan du pandemiak are gehiago «tenkatu» duela osasun sistema, eta lehen mailako arretaren egiturazko arazo eta gabeziak azaleratu dituela:
|
|
|
SATSE Euskadiko Erizainen Sindikatuak, berriz, atzo jakinarazi zuen Gasteizko epaitegiak aintzat hartu duela Osakidetzaren aurka sindikatuak jarritako auzi eskea. Hain zuzen, SATSEk salatu zuen Osakidetzak askatasun sindikala erabiltzeko oinarrizko eskubidea urratu egin zuela, COVID
|
eragindako
osasun krisiaren kudeaketan langileei ezarritako neurriak negoziatzeko prest ez zegoelako. Izan ere, zenbait eskaera egin zituzten, hala nola laneko arriskuen prebentziorako neurriak eta ezarritako lanaldi luzapenak eta konpentsazioak berraztertzea, baina epaitegiak ondorioztatu du halakorik ez zela egin.
|
|
|
«Amerikaren eguna da gaurkoa, demokraziaren eguna», esanez hasi zuen Bidenek bere agerraldia, eta, demokraziak irabazi duela berretsi arren, aitortu zuen «garai zailak» bizi dituela herrialdeak, pandemiak
|
eragindako
osasun krisia eta krisi ekonomikoaren ondorioz. «Erronka horiek gainditzeko, Amerikaren arima berreskuratu eta etorkizuna eraikitzeko, hitzak baino zerbait gehiago behar da, demokrazian lortzen zailenetako bat den elementua behar da:
|
|
|
Independentistak, ordea, ez dira iritzi berekoak, eta, orain arte, bi argudio nagusi eman dituzte beren jarrera azaltzeko: batetik, ez dagoela galdeketarako baldintzarik, beren kanpaina atez atekoa delako; eta, bestetik, COVID
|
eragindako
osasun krisiak egoera zaildu duela.
|
|
|
Jarrera horren aurrean, subiranotasunaren aldeko aldarria egin du Gure Esku k, eta gehitu herritarrek «behin eta berriz» jasan dituztela «burujabetza gabeziaren ondorio larriak», hala nola COVID
|
eragindako
osasun krisiaren kudeaketan. «Agerian utzi du zein ahula den gure herriaren autogobernua», azaldu dute bozeramaileek, Madrilek eta Parisek izan duten rola nabarmenduta.
|
|
|
Kataluniako Gobernuak hauteskundeak maiatzaren 30era atzeratzeko dekretua onartu zuen joan den ostiralean, pandemiaren
|
eraginez
osasun egoerak okerrera egingo duela argudiatuta. Osasun Kontseilaritzaren txosten baten arabera, otsailaren 14an 100.000 eta 200.000 herritar artean egon daitezke kutsatuta edo konfinatuta, eta COVID kutsatutakoen kopuruak eta ZIU zainketa intentsiboetako unitateen okupazioak goia joko dute egun gutxi batzuk lehenago.
|
|
|
Pandemiak
|
eragindako
osasun, ekonomia eta gizarte krisiari aurre egiteko Euskadi Next plana aurkeztu berri du Eusko Jaurlaritzak. Europako Batzordeak suspertzerako onartu dituen funtsak Euskadin nola banatuko diren zehaztea da planaren helburu nagusia.
|
|
|
Pandemiak
|
eragindako
osasun larrialdi egoera eta udalean egin den honen gaineko kudeaketa ere aipatu zituzten. Izan ere, EAJk larrialdi mahaitik kanpo utzi zituen oposizioko udal talde guztiak, eta eskualdeko egoera ekonomiko larriaren aurrean erantzun falta leporatu diote Udal Gobernuari.
|
|
|
COVID pandemiak
|
eragindako
osasun eta segurtasun neurrien ondorioz, ez da kalejira eta jairik egongo eskualdean aurten. Alabaina, mozorroekin apaintzeko zenbait ekintza egongo dira tokian toki.
|
|
|
“Neiker entzefalopatia espongiformeko erreferentzia zentroa izan zen Euskadin, eta denboraldi batean elkarlan estuan aritu ginen medikuekin”. Hala ere, kexati agertu da COVID
|
eragindako
osasun krisian ez delako albaitariengana jo. “Albaitariok medikuek baino ohitura handiagoa dugu agente patogeno infekziosoekin lan egiteko.
|
|
|
Iaz COVID mehatxupean ospatu genuen Martxoaren 8a, eta aurten pandemiak
|
eragindako
osasun krisiaren gorabeheren pentzuan ospatuko dugu. Nolanahi ere, formatua hau edo bestea dela, herrietan eta hirietan aldarrikapen ekitaldiak egingo dira Emakumeen Nazioarteko Egunaren harira.
|