|
2004
|
|
|
Lantegian lortzen den parte hartze mailarekiko nahigabea gogoan hartzekoa da.Produkzio langileen artean batik bat, zuzenki
|
eragiten
dieten erabaki tekniko etaantolatzaileetan ez parte hartzearen sentsazioa, eta aintzat hartuak ez izanarensinismena hedatua dago (Greenwood 1989, 160).
|
|
2006
|
|
|
Ecologistas en Acción taldeak ingurumena babesteko lege horrek dakartzan berrikuntza nagusiak nabarmendu ditu, baina kritikatu egin du herritarrek parte hartze publikoa gauzatzean anbizio falta dutela. Ingurumen Ministerioko arduradunek adierazi dute lege berri hori sistema demokratikoaren aurrerapen nabarmena dela, ingurumenari eta, beraz, haren osasunari eta bizi kalitateari
|
eragiten
dieten erabakien aurrean herritarrek duten babesgabetasuna murriztuko baitu.
|
|
|
Azterketa batean sartu ziren garatze bidean zeuden 30 herrialdeetatik hamarretan soilik, emakumeen erdiak edo gehiagok hartzen zuten parte etxeko erabaki guztietan; besteak beste, etxeko gastu nagusiei, osasun arretari eta lagunei edo etxetik kanpoko senideei egindako bisitei buruzkoak. Txostenaren arabera, emakumeek beren bizitza kontrolatzeko eta beren familiei
|
eragiten
dieten erabakiak hartzeko duten gaitasuna estu lotuta dago haurren elikadurarekin, osasunarekin eta heziketarekin. Emakumeek erabakiak hartzeko zeregin erabakigarria duten familietan, haurrei eskainitako baliabideen proportzioa askoz handiagoa da emakumeak garrantzi txikiagoa duen etxeetan baino.
|
|
2008
|
|
|
Itunak Nafarroari
|
eragiten
dieten erabakietan UPNren autonomia jasotzen du, eta mugimendu hori egiteko askatasuna duela aldarrikatu du Sanzek. Cerveraren iritzia, aldiz, «guztiz kontrakoa da»:
|
|
2009
|
|
|
Nahiz eta batzuetan informazio instituzionalak denbora gutxiagoinbertituz informazio gehiago biltzeko aukera eman, ez gaitezen ohitu informazioinstituzionala bestelako informazioen kaltetan lar erabiltzera. Instituzioetatikdatorren informazioa kaleratu beharrekoa da, zalantzarik gabe, herritarren interesekoa delako, bertan hartzen baitira herritarrei zuzenean
|
eragiten
dieten erabakiak, eta horiek azaldu beharrekoak dira.
|
|
|
Oztopoak kendu behar dituzte berdintasun egoeran bizitzeko. Beren burua “herritar ikusezin” deitzen zaie eta
|
eragiten
dieten erabakietan parte hartzea eskatzen dute. Beren eskubideak ez mugatzeko eta aniztasunari erantzuteko eskatu dute, oztoporik gabeko gizartea guztiontzako gizartea baita.
|
|
|
Taldeka, arreta berezia eskaini behar zaie ezgaitasuna duten emakume eta haurrei, bereziki ahulak direlako. Horrela bermatzen da eskubide berdintasuna, eta haurrek zuzenean parte hartzea
|
eragiten
dieten erabakietan. Emakumeei dagokienez, 2006ko abenduan ekintza plan bat onartu zen arren, haren garapena eta ezarpena “urria” izan da, oro har.
|
|
|
Egoera horretan, Hego Euskal Herriko euskaldunen aldean ageriko desorekaz gain, beste desoreka bat ondorioztatzen da: " erabaki" desoreka, erabakiak hartzeko moduari dagokiona, euskal lurraldeei
|
eragingo
dieten erabaki garrantzitsuenak Pauen hartuko baitira (Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Nagusian) edo Bordelen (Akitaniako Eskualdean). Erabakigunearen eta nortasun kulturalaren arteko distortsio hori onartu egin da, inplizituki onartu ere, Frantziako Errepublikaren markoan, egitura espezifikoak sortu baitira antolakuntza mota horrek eragiten dituen ondorioak murrizteko asmoz.
|
|
2010
|
|
|
Erkidegoetako autogobernuek gizabanakoaren eskubideei
|
eragiten
dieten erabakiak nola hartu ditzaketen ez duela ulertzen aitortu du, eta ildo horretan esan du ez dela posible erkidegoek arauei jaramonik ez egitea.
|
|
2011
|
|
|
Sinetsita indar armatuetan pertsonak erreklutatzeko eta horiek eraso armatuetan parte hartzeko gutxieneko adina igotzen duen Hitzarmenaren hautazko protokolo batek, zinez lagunduko dituela haurren interes nagusia izatea, haurrei
|
eragiten
dieten erabaki guztietan funtsezko ardura eta printzipio hori eraginkortasun osoz aplikatzea,
|
|
2020
|
|
|
Horrez gain, euskal herritar askori
|
eragiten
dieten erabakiak Madrilen hartzea gaitzetsi du. " Euskal herritarrok ez gara adingabekoak".
|
|
2021
|
|
|
Guztiok dugu, ez arduradun politikoek bakarrik, erantzukizun handia mezu egiazkoak, errespetuzkoak transmititzeko, inolako diskriminaziorik gabe, eta are gutxiago talde zaurgarrienekiko. Haurrak populazio zaurgarria direla ezin dugu inoiz ahaztu, eta, beraz, haien bizitzei
|
eragiten
dieten erabakiek, eskura dagoen ebidentziarik onenean oinarrituta egoteaz gain, haien ezaugarri bereizgarriak eta errealitatea ere jaso behar dituzte, saihestu nahi dugula diogun baino kalte handiagoa egin ez diezaiegun, eta betiere errespetu handiz egin dezagun. Ez baitugu zalantzarik denok partekatzen dugun helburua haurtzaroaren ongizatea dela.
|
|
2022
|
|
|
Gorenaren arabera, alderdi politikoek gaitasuna dute beren eskubideei eta interes zilegiei
|
eragiten
dieten erabakien kontra helegiteak aurkezteko, baina ez beste edozein erabaki politikori errekurtsoa jartzeko.
|
|
|
Gorenak forma arrazoiengatik baztertu ditu PPren, Ciudadanosen eta Voxen helegiteak. Azaldu duenez, alderdi politikoek gaitasuna dute beren eskubideei eta interes zilegiei
|
eragiten
dieten erabakien kontra helegiteak aurkezteko, baina ez beste edozein erabaki politikori errekurtsoa jartzeko.
|
|
|
Konfigurazio horietako bakoitzean, eragile politikoek beren posizio jurisdikzionalak bete nahiko dituzte, eta, batzuetan, beren botereak finkatu hertsadura erabiliz. Badirudi gobernu zentralen artean gero eta hedatuagoa dagoela jarduteko gaitasun handiagoa bilatzeko ohitura, kantonamenduen, probintzien, autonomia erkidegoen eta Land edo estatu federatuen kalterako, 28 nahiz eta globalizazioak nabarmen lagundu duen estatuaren aztarna murrizten horiei
|
eragiten
dieten erabakietan. Kontuan har dezagun, halaber, ezen subiranotasun kontzeptua, behintzat zenbait nazio autoktonori (Alfred, 1999) eta Quebeci Kanadako Federazioaren funtsaren beraren jatorrizko subiranotasunaren adierazpen gisa dagokienez (Brouillet, Gagnon, Laforest, 2016:
|
|
|
Honako aldarrikapenarekin errematatu zuen bere esku hartzea: “Guztiei
|
eragiten
dieten erabakiak guztiek hartu behar dituzte, eta emakumea landa ingurunean erabakiak hartzeko prozesuan sartzea funtsezkoa eta premiazkoa da; gure zaintza eta lana merezi ditu eginkizun horrek” (Millan, 2002: 6). Baina emakume nekazariek erabakiguneetan duten parte hartzeaz hitz egitean, ba al dakigu nortzuek har dezaketen parte?
|
|
2023
|
|
|
Pertsona guztiek dute historia bat atzean. Nork erreparatzen dio istorio horri beste batzuei
|
eragiten
dieten erabakiak hartzen direnean? " Ez dute hil —Soltxagak azpimarratu nahi izan du—, bere buruaz beste egin du.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak honela definitzen du pazientearen ahalduntzea: " prozesu bat da, pertsonek euren osasunari
|
eragiten
dieten erabaki eta ekintzen gaineko kontrol handiagoa izan dezaten. Horretarako, ezinbestekoa da gizabanakoek eta komunitateek trebetasunak garatzea, eta aukera izatea, batetik, informazioa eta baliabideak eskuratzeko, eta, bestetik, euren osasunean eta ongizatean eragiten duten faktoreetan parte hartzeko eta eragiteko".
|