|
2000
|
|
|
Nik uste afizioa aitonarengandik etorri zaidala. Ni mutil koxkorra nintzela hura egoten zen sehaska
|
eragiten
eta bertsoak kantatzen zizkidan: Udarregirenak edo ikasiak zituen beste norbaiten bertso zaharren batzuk, baina bereak sekula ez.
|
|
|
Originaltasuna da dagoen tradiziotik liburuari zure ahotsa jartzea, zure ikuspuntu berezitxoa... Betiko gauzak hartu, erreziklatzeko zure batidoran sartu,
|
eragin
eta hortik ateratzen dena, zure izaeraren zati bat horri eranstea, ez besterik.
|
|
|
Elaberriaren egiturak Joan Mari Irigoienen Babilonia eta Consummatum est nobela zoragarriekin gogorarazten du, honakoan ere kronologikoki lotutako bi istorio (garai berean agitzen baitira) izango baititu abiapuntu liburuak: batetik, Udarben hasten dena (Jaxinto gazteak On Ernestoren jauntxokeriari aurre egitea erabakitzen duenean), eta, bestetik, Urtuellan hasiera ematen zaiona (Jaxinto, Juxto anaiaren
|
eraginagatik
eta On Ernestorengandik ihes egitearren Urtuellara lan bila joaten denean). Jaxinto eta Juxto anaia udarbetarrak izango dira irakurleari bi herrien elkar topatzea ahalbideratuko diotenak. (Egan 48)
|
|
|
Nobela honetan gehien interesatu izan zaidana pertsonaien eboluzioa izan da, nola pertsonak ez diren iragazkaitzak, nola batak bestean eragiten duen, askotan itxura eman arren ez dagoela
|
eraginik
eta bakoitza bere ideiekin eta bere munduan dagoela. (Argia 1739)
|
|
|
Argitu beharra dago, bestalde, aurkitu ditugun kasu apur hauenartean bat ere ez dagoela Iparraldean gertatu eta bertan soilik eragina duenik. Alegia, Iparraldean gertatzen dena aipatzen denean, Hegoaldean ere eragina izateagatik soilikaipatzen da (adibidez, ustez ETArena den armategi baten aurkikuntza Baionan: Lapurdin gertatua, baina
|
eragina
ETArengan eta ondorioz Hegoaldeko errealitateanduena). Inoiz ez da ematen Iparraldean soilik eragina duen albisterik.
|
|
|
Atxikimendua portaera instintiboa da, bainan egoerak eta atxikimendu irudiarekiko bizi den historiak
|
eragiten
eta modulatzen dute denboran zehar. Portaera haubizitzaren lehen urtean zehar sortzen da haur gehienetan, bigarren urtean nahikotipikoa den era batean ikus dezakegu, bizitzaren hirugarren urtean oso markatutajarraitzen du, eta gero, poliki poliki, jaisten hasten da.
|
|
|
Arabako herri euskaldun bakarrean, Aramaion alegia, zinemak 1956tik 1968rabitartean izan zuen harrera,
|
eragina
eta ondorioak ezin garbikiago mintzo dira kulturezpataren beste ahoaz.
|
|
|
Zeren, haien irakaspenik gabe eta haien jostetarik gabe, nekez biribil baitzitekeen halako ateraldirik ene ezpainetan, eta nekez obra nezakeen buruak bururatua, hain mementu larrietan! ...ralezaz ausart egin nindutelako, zeren eta ez bainaiz Hernán Cor tésen, Pizarroren edo haien iduriko bertze piztia batzuen kastakoa, baina bai hornitu nindutelako bertze bertute batzuekin, zeinetarik adierazgarrienetarik den beldurraren gainetik jauzi egiteko dudan fermutasuna —edo axolagabetasuna erran ote nuke, jaun André? —, beldurrak berak —edo ahalkeak berak, beharbada—
|
eraginik
eta bulkaturik, zeren eta anitzetan beldurraren aitzinekoa ohi baita ahalkea, bertzeen aitzinean ergel bat bezala geratzeko trantzeaz libratzen gaituena.
|
|
|
Eta sutan nengoen, eta su hark ez zuen egurrik eta ez aitzinatzailerik ere behar aitzina egiteko eta handiago egiteko, zeren eta sufrezko sua baitzen hura eta infernuko sua bera. Eta, suak
|
eraginik
eta su handi hark ere harturik, ene bihotzeko ezkutalekuetarik kanporat egin zuten, demonioak balira bezala, herrazko herrak eta korromioak, hegigoak eta mendeku nahiak, erraiten zidatelarik —guztiek ere oihuka— ezen amari erran beharrekoak erran behar nizkiola eta neure deliberamenduaren berri jakinarazi, berant baino lehen...
|
|
|
Eztulen eta imintzio gehiegizkoen artean erre nuen zigarroa. ...uztiek bertan lasai ederrean eserita jarraitzen bazuten, guztiz bere baitara bilduta eta honi eta hari hortzik gabe irribarre eginez, zinez istripurik izan ez zelako zeudela halaxe; eta, bene benetan zerbait gertatu bazen, ez zela inondik ere istriputzat hartzeko moduko zer bat, are gutxiago oraindik ezbehar lizuntzat edo kontaezintzat, hasiera batean nik egin nuen gauza bestalde, nire irakurketek
|
eraginda
eta hiperbolerako eta neurrigabekeriarako dudan erraztasunaz bultzaturik, duda izpirik gabe. Gertakaria, bada, hoztasun gehiagoz gogoratzea erabaki nuen, distantziaren zuhurtasunarekin, eta jarduera haren ondorioz ohartu nintzen urrunegi joan nintzela nire epaietan, ez zela izan halako burrunbarik ez lizunkeriarik, bai noski zimurdura akordeonistiko hura, baina akordeonistikoa hain prezeski, ezen istantean bagoia bere onera etorri baitzen hauspo erraldoi ikusezin batek bultzatuta bezala, eta, beraz, kaskateko edo zauri arinen bat izan ezik, denak bere hartan jarraitu zuen, ezer gertatu izan ez balitz bezala.
|
|
|
Organo trafikatzaile izan nintzela Somalian eta Ugandan? Neurekin daramadan buztana ez dela nirea, beltz gizagaixo batena baizik, eta hark kutsatu zidala danbolinari
|
eragin
eta eragin ibiltzeko joera itsusi erreprimiezina. Gogoratzekoak al dira astakeria hauek guztiak?
|
|
|
Horretaz jabetu gara norbaiten ziztu hotsa entzun, burua goratu eta, urrun batean, Preteritori antzeman diogunean. Baina guk hura agur  tzeko eskuei
|
eragin
eta, zain geratu beharrean, ibilian eta solasean jarraitu dugu.
|
|
|
Gertakari hauek gogoeta
|
eragin
eta geure izpiritu kritikoa zorroztu ligukete, ongi baino hobeki salatzen baitute zer nolako harreman arriskugarria ezar daitekeen zientzien —batez ere giza zientzien— eta talde nagusien interes ekonomiko politikoen artean, zientzi ikerketen objektibotasunaren eta legeen berdintasunaren kaltean.
|
|
|
Cronin ek dioen bezala, ezagutza kudeatzailearen zereginak erakundearen kapital intelektuala lanean jartzea eta bere errekurtsoen konfigurazioa eta esplotazioa optimizatzea da. Era berean, ingurune sortzaile bat
|
eragin
eta bultzatu behar da, erakunde barneko informazio eta komunikazio elkartrukaketa bultzatuz.
|
|
|
Arriskutsua litzateke hori. Edozein modutan ere, norberak bere burua aska al dezake kontzertu berezko eta ezinikusizko ahalmen horren
|
eragin
eta onuragarritasunetik. Horren bitartez, hain zuzen ere, asaldurarik eta iraulirik gabe, herriek lege makurren justizia egiten diote euren buruari, eta halaber, gizartea bera babesten dute, legegileari emandako ustekabekoetatik eta legegilea bera ere bere buruaren hutsetatik.
|
|
|
Gure aurrekoak eta gu bezalakoak ez direnak —beste kulturetakoak— primitiboak eta basatiak dira, gure zientzia eta teknologia lortu ez dutelako. Orduan, errito guztiak sasizientzia dira (sasimedikuntza sendatzeko, sasifisika euria
|
eragiteko
eta uzta biltzeko).
|
|
2001
|
|
|
Deustuko Erribera, Ibarrekolanda, Elorrieta, Arangoiti, San Inazio eta San Pedro Bilbo hiriko auzoak badira ere, zazpi auzook Deustualdea administrazio arloan Bilboko 1 barrutia legez ezagutzen da osatzen dute. Bertan, han hor hemengo euskara talde eta herri aldizkarien loraldi aroak
|
eraginik
eta etorkizuna euskaldunona izan behar duenaren iritziak sinetsirik, berein euskaldun batu zen iaz Berbaizu euskara elkartea sortuz. Euren xederik behinena Deustualdeko euskaldun komunitatea trinkotzea da, eta helburu horri eutsiz, gizartearen esparru guztietan euskararen normalizazioa lortzeko tresna eraginkorra izan gura dute.
|
|
|
ADN enpresakoek garbiketa lanak erraztea bilatzen zuten. Horrela, produktu honen diseinuari esker zoru garbigailua uretan
|
eragin
eta xukatzen denean mugimenduarengatik zorua zipriztintzeko arriskua gutxitu dute. Heldulekua berriz, ezin hobeto moldatzen zaio eskuari.
|
|
|
Abertzaleok ezagutzen dugun Euskal Herria (sei edo zazpi lurraldekoa) Frantzia nahiz Espainiako egitura politikoen azpian egon da azkeneko bi mendeotan. Egitura politiko horien
|
eraginak
eta ondorioak ezin daitezke eraldatu, ez hogeita bi urtetan eta are gutxiago bizpahiru urtetan.
|
|
|
Izokin bat, basurde bat, errota bat, egurrezko etxe bat, nahikoak izan ziren sute ikaragarriak
|
eragin
eta arerio hilgarriak sortzeko» dio Labayruk. Dagoeneko 1085 urtean Abendañok Zumelzuko dorrea suntsitu zuen.
|
|
|
Aditu guztiek diote politikak zuzen zuzenean eragiten diola ekonomiari aldi berean honek hari ere
|
eraginez
eta ekonomiak ez dakiela zalantzan luzez ibiltzen. Zalantzak guztiz suntsituta utzi dezake ekonomia.
|
|
|
larruazal, ile eta mukosen egoeran dute
|
eragina
eta zelulak berritzeko prozesuetan ere agertzen dira.
|
|
|
Endekapenezko gaixotasun kroniko honek ez du hanturarik agertzen, juntura bakar batean edo gehiagotan izaten du
|
eragina
eta izaten dituen agerpen bereizgarrien artean, juntura horietan gertatzen diren aldaketa anatomikoak ditugu nabarmentzekoak.
|
|
|
Opera laburrak eta luzeagoak izaten dira, baina atsedenen arabera ere izaten da eta sarritan eszenaratzearen
|
eraginez
eta obra berberean desberdintasun handiak izan daitezke.
|
|
|
Positiboak izan daitezke, ongi sentitzen bagara eta lagundu egiten badigute; edo negatiboak, emozio negatiboak
|
eragin
eta sufriarazten badigute.
|
|
|
Normalizazio sozialari dagokionez, ideia hau aipatzen du: euskararen egoerasoziolinguistikoak badu
|
eraginik
eta ondoriorik euskararen irakaskuntzan etakurrikulugintzan. Eta egoera hori deskribatzeko, populazioaren laurden batekbaino ez duela ezagutzen aipatzen da, nahiz eta orain arte hartutako neurriakonuragarriak izan diren Euskal Autonomia Erkidegoan.
|
|
|
Erregimen berria egonkorrago suertatuzen, eta Iruñetik askoz hurbilago zegoen. Horregatik, hurrengo hamarkadetanagintari musulmanen
|
eragina
eta itzala zabaltzekoak ziren. Banukasitarrek, bitartean, batzuetan iruindarrekin aliatuz, beste batzuetan Kordobako subiranoarenlaguntza bilatuz (dinastia horren estrategia politikoa ez zen inoiz sinplea izan), Ebroko arroan finkatu zuten beren boterea, eta benetako, estatu?
|
|
|
Urrunago joan gabe eta oinarriak finkatzeko, aitor daiteke euskal literaturarenhistoria aztertzerakoan, Iparraldeak
|
eragin
eta ekin erraldoia eduki duela, 1960urteetaraino bederen. Euskaraz ezagutzen diren lehen obrak, ereduak geroxeago, Iparraldeko apez edo notable izkiriatzaileen eskutik zetozen:
|
|
|
Aipatutakofaktore horiek itxarondako erabilerak, edo estandarrak, baldintzatzen dituzte. Ukipen egoera ezberdinen arabera, faktore normatiboak
|
eragin
eta mailaezberdinekoak izan daitezke. Hala ere, ikerketa berriek diote eragin normatiboa ez dela zerbait automatiko edo zurrun gisa ulertu behar, soziologiarentradizioan egiten den bezala, malgua eta negoziagarria den zerbait bezalabaizik, gaur egungo psikosoziolinguistikak egiten duen eran, hautagarritasun graduren bat beharrezkoa baita psikologia sozialak zeresana izan ahalizateko.
|
|
|
Airbag a, magnesiozko bolanteak, gerriko adimendunak eta energia xurgatzeko aparrak dira ibilgailu gehienek urte batzuen buruan seriean eramango dituzten babes osagarri eraginkorrenetako batzuk. Gero eta utilitario seguruagoak egiteko premia hori dela eta, egiturek okupatzaileen
|
eraginaren
eta segurtasunaren aurrean duten portaera aztertzea izan da azken urteotan gehien bultzatu diren gaiak. Valladolideko Centro de Investigación y Desarrollo en Automoción (Cidaut) da ikerketa horietan aurreratuenetako bat.
|
|
|
Hiru zumo egiten zizkion Marcosek egunero Mariari eta arropak garbitu eta bazkariak eta oheko izarak lisatu eta botikak eman eta Lucas jagon eta arropak balkoian eskegi eta irratia piztu eta dialari
|
eragin
eta gauzak kontatu eta etxea garbitu eta komunera eraman eta liburuak irakurri eta gitarra jo. Eta kantatzen zion María pintó una raya sobre la raya que otro pintó, y dijo que era una foca bailando...
|
|
|
Eragilek, beraz, bazter nahastaile edo esan nahi du hemen. Nahasketan ibili bainaiz ni, buru belarri, ea eraginaren
|
eraginez
eta nahasiaren nahasiaz zerbait bereizten ote dugun, pisuagoak behera eta arinagoak gora doazelako, besterik ez bada ere.
|
|
|
Plazaren erdian geroago agertu zitzaigun bete betean, Euskaltzaleak sortu zeneko hartan, sortze hori giro berrien aitzindari eta ondore izan baitzen euskal literaturaren alorrean. Bere baitatik ontzen zituenak aski ez zirela, laster ikusi genuen zenbatetarainokoa izan zen bere
|
eragina
eta gidaritza Lizardi bihotzekoaren harrigarrizko loraldi labur hartan. Elkarri  loturik geneuzkan adiskide bion izenak eta, Lizardi behar baino lehenago galdu genuenean, Orixegan landaturik gelditu ziren gure usteak, itxaropenak eta ametsak.
|
|
|
1929an euskaltzaletu nintzen, nolabait esan, inork
|
eragin gabe
eta neuk ere nola ez dakidala: hazia, dudarik gabe, aspaldidanik ereina nuen.
|
|
|
Eta euskara
|
eragiten
eta ia desegiten duen edozerk euskarazkoak ere astindu behar, noraezean. Euskarazkoak letra bidez berriz agertzen hasi ahala, poliki poliki dakigunez, izan zen aldaketa hemen ere, aski isila lehenbizi, aski zaratatsua gero.
|
|
|
Ez genuke, nik uste, gehiegi irri eta barre egin behar azaltzen ziren iritzi arrazoiez, beste horrenbeste egingo baitute guk ahotan darabiltzagunez 65 urte barru. Nolanahi ere den, badirudi Urkixok hizkuntzalaritzari (eta Schuchardtek ere zekarrena hizkuntzalaritza historikoa zen) guk orain geniokeen baino
|
eragin
eta ondorio larriagoa aitortzen diola, gidari eta lemazain gisa.
|
|
|
Kazetaritzaren joera orokorrak dira eta ez dagozkio soil soilik manipulazio politikoaren paradigmari. Halaz ere, fun  tsezkoak dira euskal gatazka nazionalaren informazio tratamenduan hedabideen sistemaren eta sistema politikoaren arteko
|
eraginak
eta mendekotasunak ulertzeko.
|
|
|
Orain bost urte, andorran burutu zen galeuzca batean nioen baliabide berrien
|
eraginez
eta, zehatzago, interneten eraginez, nabaria zela zenbait idazleren lanetan eremu zabalagoetara heltzeko ahalegina, ahalegin horretan zehaztasunak galduz eta generalitateak irabaziz. Irakurle potentzialen eremua zabaltzean, lokalismoak baztertzen ziren etaerre fe rente kultural zabalagoak bilatzen ziren jende gehiagok uler zezan.
|
|
|
Bi eragile horiek, hots, euskararen gizarte erakundeetan diharduten gizon emakumeen lanak eta maila orotako administrazio publikoetako arduradunen jarduerak, bat egin behar dute, tokian tokiko sare soziala eta lankidetza indartuz. ...blikoak oztopatua, gaur egungo errealitatera ekarri beharrean gaude, euskararengizarte kontseilua bezalako erakundeetan eta hemendik sortzen diren proiektuetan indarrak bilduz, baina gizarte erakunde bakoitzak bere herriko edo lurraldeko eremuan lana gero eta kalitate handiagoz eginez ere, eta hautetsi edota agintari politikoek euskalgintzan urratu behar dituzten politika orokor zein sektorialetan
|
eraginez
eta, aukera dagoen heinean, elkarrekin jardunez.
|
|
|
Kosmosaren eboluzioaren historia bi zatitan banatzen da: gizakia arte, berezko eboluzioa; gizakiaz gero, berezko eta gizakiak —onerako edo txarrerako— bere gogoz
|
eragin
eta gidatutako eboluzioa. Maitagogo izatea baino gorago ez dago ezer.
|
|
|
Hasierako plana zen ezen, gelakoak goren puntutik gertu zeudela, ustekabean ni aterako nintzela armairutik, ñaka ñakan aritzeko gogoz lehertzen. Baina izan zen gauza ezen, Vladimirren industria pirogenikoak kontrako efektua
|
eragin
eta, inkietaturik, nire txilibitua ez zela neguetako kaxernetatik ateratzera deliberatzen; badaezpada ere, kieto gelditu nintzen armairu barruan mekaniko protesiko haren saioa bukatu zen arte. Vladimirrek, bere tresneria guztia erabili eta gero, ordura arte intzirika eta garrasika ibilitako bai nire amorante ohia, eta bai haren lehengusina ere, plazeraren paroxismoan, bi eskultura postmoderno eginda utzi zituelarik, zupoarekin ekin zien, txandaka, untxi maniako baten gisara, eta batari nola besteari espermazko txorro koloreaniztun emankor, oparo, naro bana oparitu zien, eskuzabal (pitozabal?).
|
|
|
Kafe hutsa eskatu eta, tarte batez koilaratxoaz
|
eragin
eta eragin aritu ondoren, honela mintzatu zitzaidan:
|
|
|
Lehendabizi Amaia erretiratu zuan. Hainbeste edan izanak buruko mina
|
eragin
eta lotara zihoala barrakoira. Stevek atzetik jarraituko zioan, baina inortxo ere ez zuan konturatu.
|
|
2002
|
|
|
Orain, kilometro dezente egin ditudanean, euskararen bilakaera eta berreskurapenerako erritmoa bizkortu dezadan erregu egin didate. ...ztertzea, harreman sareetan diren etenak eta oztopoak gainditzeko estrategiak zehaztea, gure esku dagoena eta besteen esku dagoena ondo identifikatzea, eragile bakoitzaren egitekoaz ondo jabetzea eta alderdi batzuen epe laburrerako mugimenduei so ibili beharrean lehia antzuetan denbora ez galtzea eta indarrak ez ahitzea, euskaraz bizitzeko aukerak nonahi eta noiznahi sortzea, hiztunen jokabideetan
|
eragitea
eta eragingarri bilakatzea, horiek eta are gehiago ditut, ez gainerakoen erritmoan neurean baizik helmugara egunen batean eta ziur naiz iritsiko naizela iritsiko banaiz.
|
|
|
«Azken Ebazpena» izeneko dokumentuan jaso zituzten ondorioak, eta testu horretako alderdi interesgarrienez arituko gara ondoko lerroetan. Esate baterako, globalizazio neoliberalaren eredua, eredu horrek herriengan nahiz langileengan duen
|
eragina
eta estrategia ultraliberal berberean funtsatzen den Europa eraikitzeko prozesua aztertu zituzten. Mahai inguruetan eta debateetan, sindikalistek garbi adierazi eta frogatu zuten" interes inperialistek" ibilarazten dutela globalizazio ultraliberalaren eredua, zein korporazio transnazionalek sortua baita, Amerikako Estatu Batuak, Europa eta Japonia bezalako indar politiko eta militar handien laguntzaz eta babesez.
|
|
|
15 ik. Lopez, M., 2000, Euskarara itzulitako haur eta gazte literatura: funtzioak,
|
eraginak
eta itzulpen estrategiak, Euskal Herriko Unibertsitatearen Argitalpen Zerbitzua, Bilbo.
|
|
|
egungo euskal literatur sistema eta bertan kritikak duen leku eta presentzia. Bigarren atalerako utzi ditugu eleberrigintzaren igoerak euskal literaturaren kanonean izan duen
|
eragina
eta eleberriari buruzko ikerketetan izandako isla.
|
|
|
Grin!... grin!... grin!... eta han joian Leon, Erribera kalean batez be, txirrinari hots
|
eraginez
eta galga biei sendo oratua noizean behin, ahaleginez inor jo ta bota ez egian. Praka motzak eta jersei polita soinean, dotore agertzen eban bere burua mutil alaiak.
|
|
|
Nerbioak hautsita ditugula sentitzen dugunean eta ia edozein egoerak kontrola galtzea
|
eragin
eta agresibitatez edo negar kontsolaezinez baino erantzun ezin dugunean.
|
|
|
Agerian geratu da dagoeneko ez dela aski hondakinak pilatu eta gure begien aurretik kentzea eta, beraz, hiri hondakin solidoak gizakientzat ahalik eta kalte gutxien
|
eraginda
eta ingurumenarekiko errespetuz desagerrarazteko formulak aurkitzearen inguruan sortu da eztabaida.
|
|
|
Hala ere, fenomeno ohikoagoen eragin negatiboetan sakontzen jarraitzeko balio izan zuten analisiek, hala nola aerosolen
|
eragina
eta atmosferan dagoen kutsadura.
|
|
|
Laginek behar bezala funtzionatzeko duten gaitasuna, bestelako ekipoetan interferentziak
|
eragin gabe
eta horien interferentziak nozitu gabe.
|
|
|
Zinkaren gabeziak sistema inmunologikoan du
|
eragina
eta organo linfoideetan (linfozitoak sortzen dituzte) eta erantzun inmunologikoan nabarmentzen da.
|
|
|
Begietan ere igarri daiteke
|
eragina
eta kornea handitzea edo konjuntibitisa (queratoconjuntivitis lehorra) dira ohikoenak.
|
|
|
Zuntzak ase sentsazioa
|
eragin
eta gure organismoan ondorio mesedegarriak sortarazten ditu: hesteetako trantsitua erregularizatu eta odoletako kolesterola kontrolatzen laguntzen du, besteak beste.
|
|
|
Garapen jasangarriak kualitatiboki hobetze hori aldarrikatzen du, hazkunde ekonomiko orekatu eta harmonikoa, alegia. Erran nahi baita, ingurumenaren auziak globalki
|
eragin
eta baldintzatu behar duela hazkunde ekonomikoa (ikuspuntu prebentibo batetik).
|
|
|
Euskal ekonomiaren egitura sektorialak bereizgarririk baduela ere aipatua izan da, industria sarearen pisu erlatiboa. EuropakoBatasuneko ekonomien artean handienetakoa dena? eta ehun produktiboarenbarnean dituen izaera estrategikoa, erakarpen
|
eragina
eta aitzindaritza direla kausa.Egoera horrek badu ondoriorik zerbitzuek euskal ekonomian duten hedapen prozesuan, bai zenbatekoaren ikuspegitik, bai nolakoaren ikuspegitik. Izan ere, arestianazaldu denez, euskal ekonomiako zerbitzuetako hedapenak lotura estua erakutsi duindustriaren bilakaerarekiko.
|
|
|
Hego Euskal Herriko ekonomiak nazioartean duen harreman sarea eta, oro har, sarbidea aztertzeko, merkataritza arloan eginiko bidea hartu dugu aintzakotzat.Nolanahi ere, aurreratu dugu, aldagai hori garrantzitsua izan arren, ez dela bakarraherri baten kanpo loturen analisia jorratzerakoan. Badira bestelako kanpo fluxuakere, ikusgaitzagoak direnak, baina
|
eragin
eta esangura handikoak, finantza harremanak preseski. Finantza arloko joan etorriak mota desberdinetakoak dira: inbertsio produktibotik hasi eta espekulazio hutsa den eragiketaraino doaz, finantza titulu ugariren erosketak ahazteke.
|
|
|
Aro Garaikidean, duela gutxi arte, Euskal Herriari ukatu egin zaio unibertsitatea, eta bereziki unibertsitate publikoa. Ukatze hori gobemuen ezetz sistematikoaren, Elizaren unibertsitate pribatuen
|
eraginaren
eta gizartearen aldarrikapenarenahultasunaren ondorioa izan da. Alde batetik, aukeratutako ereduak eta lurralde banaketak eragin nabarmena izan dute euskarak unibertsitatean bizi izan duenbilakaerarekin.
|
|
|
Lan gehienek JoseAngel Garcfa de Cortazar ek Done Miliagako abadiaren jaurgoa ikertzean finkatuzuen ereduari segitu diote. Horren
|
eragin
eta itzalpean agertu ziren Iratxe, Oliba, Orreagako Ospitale edo Leireri buruzko ikerlanak, Ernesto Garcfa k, Jose AntonioMunita k, Fermfn Miranda-k eta Luis Javier Fortun-ek prestatu zituztenak.
|
|
|
nazionalismoa, fenomeno historikoa izateaz gain, albisteak, eztabaidak etapolemikak egunero sortzen dituen fenomeno bizia ere bada. Nahitaez, historialariok ere gure gizartea
|
eragiten
eta mugitzen duen guztiaren menpe bizi gara, eta, ondorioz, nazionalismoari buruz pentsatu, sentitu, esan eta idatzi egiten dugunakbeti eragile baldintzatzaile horiekiko lotura izaten du. Hori dela eta, eta ikuspuntuhorretatik ikusita, gaur egun historialari batentzat ziur asko zailagoa da euskalnazionalismoari buruz idaztea, Zesarren garaiko Inperio Erromatarrari buruz idazteabaino.
|
|
|
Aldi berean, zuzenbide politikoan, historiaren
|
eragina
eta erabilera edo eguneratzea egin zuten Foruen inguruko autogobernu politikoaren defendatzaileek etaaurkariek. Baina historia horiek, Hego Euskal Herrian, herrialdez herrialde burutuziren, herrialde bakoitzeko Batzar Nagusien teknikoak edo legegizonak zirelakoidazleak.
|
|
|
Bigarren kasu horretan, bi eratan landu daiteke: garaijakin batean idatzitako lanen azterketaren bitartez, iturriak,
|
eragina
eta abarikertuz, edo garai horri buruz idatzi diren argitalpenak arakatuz eta beraieninguruko gogoeta eginez. Azken hau da ondoko orrialdeetan erabiliko duguna.Hots, Berrezarkuntza garaiko Hego Euskal Herriari buruz, bertan eta kanpoan, argitaratutako lanak izango ditugu hemen hizpide1.
|
|
|
Biek ere emakumeengan badute
|
eraginik
eta horrek, emakumeei gaitasun ekonomikoa emanez, gizarte esparruan ematen den indibidualizazioari familia barneko indibidualizazioa eransten dio. Estatusean oinarritutako senar emazte rolak gainditu eta bestearekiko mendetasunaren beharrik nahi ez izateak bikote eredu bakarraren haustura dakar.
|
|
|
Beraz, lan honetan ere, aukera bat egiten da. Proposatuko denaren arabera, gizarte perfektura iristeko bidean, modernizazioaren dinamismo autonomizatua muturreraino eramatearekin modernitatearen zutabe izan diren ziurtasuna, homogeneizazioa, progresuarekiko adostasuna edo
|
eragin
eta arrisku ekologikoekiko abstrakzioa birrindu egiten dira. (Horregatik, noski, betaurreko zaharrak darabiltzatenen ahotan morala, ordena eta beste nagusitzea).
|
|
|
Poliki poliki, berriz, tokiko irratsaioak murriztuz joan ziren katearen emanaldien alde. Maiztasuna Getxon zuen arren, Bilbon
|
eragina
eta publizitate sarrerak igo ahal zituelakoan, Bizkaiko hiriburuan kokatu zen 2000n. Beste aldeketa bat gertatu zitzaion milurteko berriarekin, eta 2001ean Cadena Dial delakoaren emankizuna eskaintzen du Cadena Dial Euskadi adierazleaz.
|
|
|
Beste aldetik, Euskal Herriko egoera geografiko administrariboak Estatu espainiarreko eta frantseseko irratien sartze ahalmena ahalbidetu du, eta, beraz, oso nabaria da horren
|
eragina
eta hedadura euskal lurraldean. Gaztelaniazko eta frantsesezko emisorak euskaldunak baino ugariagoak dira, baita handiagoak ere.
|
|
|
Eskandaluek
|
eragin
eta zirrara sozial handia dute. Prentsa horiez eta arrosaz kanpoko eskandalu sozialek eta politikoek eragin zuzena dute politikagintzan, nola konbentzionalean hala alternatiboan.
|
|
|
I= igorlea M= mezua H= hartzailea Geziek eta marrek zentzu askotariko
|
eraginak
eta elkarreraginak ilustratu nahi dituzte
|
|
|
Hollywood-ek aurrea hartu zion Europari; behin hartu eta berriro itzuli ez. Gerrak zinema barru barrutik
|
eragin
eta aldatu zuen. Gehienbat, denbora pasarakoa izan zen zinema ordura arte; baina gerra lehertu izanak, helburu nagusi berria ezarri zion masa hedabide horri, eta zinemak propagandaren atzaparkada pairatu zuen.
|
|
|
poesia erotikoa, lagunarteko esperientziak, izadiaren deskripzioak, huskeriak, ideia politikoen zabalkundea, satira zorrotza, epitalamioak... Gai bakoitzarentzat tonu bat eta askotan neurri bat bilatzen du; hexametroak espondaikoak izaten dira askotan alexandriarren
|
eraginez
eta ahapaldi safikoa sartzen du lehenengoz latinezko literaturan. Baina singletasuna da gehienen ezaugarria, are gairik larrienetan ere.
|
|
|
Zaldi bizkorrak, euren gorputza lo datzala ere, izerditzen eta arnasestu etengabean ikusiko dituzu, giharre guztiak atezatuz, palmadarraren bila edo ukuilu irekietatik < lasterka oldartzean> bezala. Sarritan ehiza txakurrek, lo gozoan, bat batean hankei
|
eragiten
eta ahausi egiten dute eta sudurretatik arnasots bizian hasten dira, ehiziaren arrastoa aurkitu eta segika bailihoazen, eta batzuetan, itzarturik, oreinen simulakro funts gabeei segitzen diete, iheska ikusiko bailituzten, okerra ezabaturik seneratu arte. Etxe txakurren enda baketsua ere aztoratu eta lurretik gorputza altxatu guran hasten da [bat batean hankei eragiten eta ahausi egiten dute eta sudurretatik arnasots bizian hasten dira, ehiziaren arrastoa aurkitu eta segika bailihoazen eta batzuetan, itzarturik, oreinen simulakro funts gabeei segitzen diete], aurpegi eta itxura ezezagunak ikusiz bezala.
|
|
|
Sarritan ehiza txakurrek, lo gozoan, bat batean hankei eragiten eta ahausi egiten dute eta sudurretatik arnasots bizian hasten dira, ehiziaren arrastoa aurkitu eta segika bailihoazen, eta batzuetan, itzarturik, oreinen simulakro funts gabeei segitzen diete, iheska ikusiko bailituzten, okerra ezabaturik seneratu arte. Etxe txakurren enda baketsua ere aztoratu eta lurretik gorputza altxatu guran hasten da [bat batean hankei
|
eragiten
eta ahausi egiten dute eta sudurretatik arnasots bizian hasten dira, ehiziaren arrastoa aurkitu eta segika bailihoazen eta batzuetan, itzarturik, oreinen simulakro funts gabeei segitzen diete], aurpegi eta itxura ezezagunak ikusiz bezala. Eta zenbat eta enda gaiztoagokoak izan, hainbat basatiago agertu behar dute ametsetan.
|
|
|
4.2.4 Erregelen arteko
|
eraginak
eta gatazkak
|
|
|
Ezbehar horiek polizetan jasotzen dira, eta, utzikeriagatik, ez dira ezagutzen, erreklamatu ahal izateko. Bada, horrelako edozein egoeratan, jakin behar da polizak
|
eragindako
eta estalitako ezbehar oro bi urteko epean erreklama daitekeela. Horregatik, eta gertaera frogatzeko, aseguratuak ezbeharraren ondorioz ordaindutako fakturak gorde ditu.
|
|
|
Makula endekapenak erretinaren erdialdeko odol hodien hazkunde anormala izaten du, begiaren barnealdekoena eta argiarekiko oso sentikorra. Aldaketa horren ondorioz, hodi horiek apurtzen dira, odol galerak
|
eraginez
eta, ondorioz, makula hondatzen duten orbainak sortuz. Pixkanaka, gaixotasuna begi bistakoa bihurtzen da, eta begi zailtasunak hasten dira; kasu batzuetan, ikusmen galera oso larriak izaten dira.
|
|
|
Elxeko Unibertsitate Ospitale Nagusiko Neurologia Zerbitzuak nazioarteko entsegu klinikoan parte hartzen du, garuneko lesioek
|
eragindako
eta garun lesioek eragindako alzheimerren aurkako botiken erabilgarritasuna ikertzen duen nazioarteko entsegu klinikoan. Elxeko Ospitalea, iturri berberei jarraiki, «azterketa honetan izena ematea lortu duen zentro nazional bakarretako bat izan da, ospitaleko neurologiako taldeak saiakuntza egiteko gomendatutako ezaugarriak dituzten pazienteak erakartzeko egindako lana dela eta».
|
|
|
Alkohola trafiko istripuekin eta indarkeria ekintzekin lotuta dago, eta 1990eko hamarkadan Sobietar Batasuneko herrialdeetan bizi itxaropena murriztearen arduraduna da. Europan gertatzen diren heriotza guztien %40 eta %60 bitartean, nahita
|
eragindakoak
eta nahita eragindakoak barne, alkoholaren kontsumoak eragiten ditu. Hala ere, 1980tik 1998ra bitartean, %25 gutxiago edaten da, ardo kontsumoa murriztearen ondorioz, World Drink Trends en arabera.
|
|
|
“Demanda hau Toxikologiako Institutu Nazionalak txosten bat egin ondoren jarri da; txosten horretan, ugatz protesi horiek minbizia sor dezaketela ohartarazten da”, adierazi du kolektibo horrek jakinarazpen batean. Elkarte horrek uste du eskaera kolektiboa dela emakumeek “egoera horrek eragin,
|
eragin
eta eragingo dizkien kalte eta galeretatik” ordaina jasotzeko bide bakarra, tumore bat ager daitekeenean. Avinesaren arabera, demandatzaileek “erantzunik ez” jaso dute, bai soja protesien enpresako ordezkarien aldetik, bai Osasun eta Kontsumo Ministerioaren aldetik, “ez baitiote jaramonik egin elkarte horrek arazo hori tratatzeko egindako eskaerei”.
|
|
|
Hidrokarburoen karga Petrolio gordinaren zatirik arinenak lurruntzen diren heinean (guztiaren %50eraino, ingurumen baldintzak onak badira), biskositate indize handiko bolak edo agregatuak eratzen dira, uraren azalean zehar mugitzen direnak. Denboraren poderioz, olatuen
|
eraginez gero
eta zatituagoak diren masa likatsu horiek itsas hondoan metatzen dira eta hondarrarekin nahasten dira. Horrela, koralezko arrezifeek eta gainerako kate trofikoaren elikagaia diren organismoek kalte egiten diete.
|
|
|
Kontsumitzailearen Barometroa Eroski Taldea Fundazioaren ekimena da, eta kontsumitzaileek kontsumoarekin lotutako hainbat gairen inguruan duten portaera eta iritzia aztertzen du, besteak beste: elikagaiekiko konfiantza, kontsumoari buruzko informazioa, gastuaren konpentsazioa, euroa prezioetan ezartzeak duen
|
eragina
eta Internet erosteko bitarteko gisa. 2002ko Kontsumitzailearen Barometroaren ondorio nagusia da Espainiako kontsumitzailea konfiantza nahikoa duela elikagaien segurtasunean, baina aurreko urtean izandako konfiantza hobetu gabe.
|
|
|
Etxe atarian bi gaztainondo, gerritik lotuta anai arreba bikiak legez arropa esekitzeko sokaren bitartez; eta sokatik zintzilik, zapi bakar, tailerreko buzoa eta jaka ajatu bat. Etxebizitzara sartzeko ez da ezer egin behar, aski da ate gaineko maratilari
|
eragin
eta barrura bultza egitea. Sartu eta bertan, logela, eta logelan, ohe txiki bat, non taladrina usaineko estalkipean sekula maitalerik etzan ez den.
|
|
|
Buruari
|
eraginez
eta haserre, salto txikiak emanez, errepidea gurutzatzen du. Ibilian ibilian, argazki makina kargatzen du.
|
|
|
Ertzaina nireganaino heltzen da. Buruari atzera
|
eragin
eta jendeak ez bezala begiratzen dit. Serio eta goitik, oso goitik.
|
|
|
Bi jira arretatsu, pausaleku bila. Hegoei
|
eragin
eta itsasorantz jotzen du berriro. Haizea trumilka dator etxe arteetatik:
|
|
|
XIX. mendeko euskaldun jendearen kontrako isabelinoen gorrotoa, franquista amorratuen higuin etaerdeinua. Karlistaden ondotik eta XX. gizaldiaren hasieran zeukaten botere politikoa PNVren eskura galdu zutelako oraindik agortu ez zaien ezinikusi eta aiherkundea, etage rra ikaragarri bat
|
eragin
eta gero dena berreskuraturik ere, ezer gabe biluzik dakusatelako beren burua ostera ere, edota —paranoiak paranoia— hala sentitzen direlako, biluzik eta kontrolik gabe.
|
|
|
Hizkuntzaren egoera ez normalizatua duten beste herri batzuetan ere gisa horretako neurriak hartu dituzteunibertsitatea osatzeko eta horien
|
eragin
eta garrantzia nabariak dira. Gugandik hurbil katalanen jarraibidea dugu eta Unibertsitate katalanaren bidez etorri zaizkien fruituak ukaezinak dira.
|
|
|
Mendebaldar bizimoduan erlijioa errealitatea ren atal bat da, berezko konsistentzia duten beste atal batzuekin batera —Zientzia, Politika, Artea— irauten duena. Esparru hauek elkarri
|
eragin
eta taxutu arren, independenteak dira. Errealitatearen ikusmolde zatikatua gailentzen da.
|
|
|
2. Gizarte musulman guztiak egitate bakarra bailiran hartzea, 1.250 milioi gizaki barneratzen dituen multzo konplexuahistoria ren
|
eraginak
eta lekuan lekuko berezitasunak aintzakotzat hartu gabe ulertu nahi izatea, abiapuntuzko hutsegite nabarmena litzateke ia edozein ikuspegitatik. Hain egitate ezberdinak karikatura bakar batekin esplikatutzat emateak ez luke onarpen intelektual minimorik aurkitubeha r.
|
|
|
Beraz, ezin dugu hitz egin zibilizazioen arteko gatazkaz, baizik eta eredu totalitario baten inposaketak sortzen dituen
|
eragin
eta erreakzioez. Ezin dugu pentsatu kultura biren arteko gatazka (Islama vs Mendebalde anglofonoa) baliabide aztertzaile bakarra denik, kultura anitz eta ezberdinen osotasuna zehazten delako bi kontzeptu nagusi sinplifikatzaile horietan.
|
|
|
Hurrengo etxadian zegoen garaje itxurako zerbaiten buruz buru gelditu egin zen erabat. Maratilari
|
eragin
eta, zabalik zegoela ohartu zenean, barrura egiten zuen.
|
|
|
Zanbuluka hurreratu zen ea nor zen ikusteko, eta beneziarrak alboratuta Eusebiaren aurpegi musugorri eta biribila ikusi zuen. Kisketari
|
eragin
eta besarkada batez estali zuen andrazkoaren barkamen eskea.
|
|
2003
|
|
|
Bilkura horietan Aznarren itzala sentitu nuen, zentzu honetan biziki desilusionaturik etorri nintzen. Erabat sinistuta nago Espainiako Gobernu honek
|
eragiten
eta presionatzen diola Frantziako Gobernuari. Frantzian terroristen gordelekuak dauden neurrian, polizien betebeharrei dagokienean esku hartzea arrazoizkoa ikusten dut, alabaina, Aznarrek ez luke euskal arazoa baliatu behar bere interes politikoen mesederako.
|
|
|
Deferren legeek deszentralizazioa abiatu nahi izan zuten, baina berehala deszentralizazio mugatu batean geratu ziren, ez zutela aitzinera joaterik ohartu ginen. Egun, aldiz, estatuaren
|
eragina
eta ahalegina nahikorik ez, eta Europaren eragina behar dugu, deszentralizazioa nazioarteko testuinguruari esker edo horren laguntzaz egin dugu, halabeharrez egin ere. Fenomeno bitxia eta ikaragarria da, Europako estatuen artean Frantzia da salbuespena.
|
|
|
Nik Arestirengandik jaso dut euskal poesia modernoa. Harrezkero idazle eta poema liburu askok
|
eragin
eta aldaketa asko ekarri zuten. Niretzat Atxagaren «Etiopia» beranduago etorri zen.
|
|
|
· Birjina: Sinismen garbiz, Jaungoikoaren berbeari beti adi, Espiritu Santuaren
|
eraginez
eta indarrez, pekatuak parkatzeko graziaz (sakramentuetan).
|
|
|
Erriberetan bizi delarik, bertan dihardu lurpeko osoa zulatzen, luiziak
|
eraginez
eta ibai ertzetako berezko orografia aldarazten.
|
|
|
Onespen informatua egintza bat da: sendagileak pazienteari azaltzen dizkio gaixotasunaren izaera,
|
eragina
eta ondorioak, eta osasuna suspertzeko aurreikusita dituen prozedura terapeutikoen arrisku eta onuren berri ematen dio; hori horrela izan dadin, prozedura horiek praktikan jarri ahal izateko onespena eskatzen dio sendagileak pazienteari.
|
|
|
Erabiltzaileek sarri diotenez, mikrouhinetan prestaturiko janaria berehala hozten da; horrelakorik ez gertatzeko, berotzen edo kuzinatzen ari den bitartean jakia behin edo birritan
|
eragin
eta, labea itzaliz gero, 20 bat segundo pausatzen uztea komeni izaten da, tenperatura guztiak oreka daitezen.
|
|
|
Hotsaren Legeak arautuko dituen alderdiei dagokiela, lurzoruaren erabilera nagusiaren arabera, bizitoki den lurralde espainiarra area akustikotan sailkatuko da: bizitegi lurraldea, industriala, aisia eta ikuskizunetakoa, horiez bestelako hirugarren sektorekoak, osasun eta irakaskuntzakoa, garraio azpiegiturek
|
eragindakoa
eta espazio natural zehatzak.
|