|
2001
|
|
|
Hazkunde zelularra eragiten duen gene bat da, eta, horregatik, haren hondamenak kontrolik gabeko zelulen ugaltze kasuen %60 eragiten zuen gutxienez. Hernán Cortés Madrilgo Argiaren Ospitaleko onkologoak dio substantzia horiek giza kontsumorako
|
erabiltzea
debekatuta egon litzatekeela. Cortesen arabera, bentzopirenoen arazoa da organismoak ezin duela desagerrarazi; horregatik, oso zaila da legez mugatzea janari kilogramo edo ur litro bakoitzeko egon daitekeen kantitatea, adibidez, kalterik egiten ez duen dosiaren kontsumoa epe luzera kaltegarria izan baitaiteke.
|
|
2002
|
|
|
Hala ere, esan zuen bere sailak nekazaritzako elikagaien kalitatea kontrolatzen laguntzen duela Koordinazio Mahaiaren bidez. Hala, azaldu zuen erakunde horrek joan den irailean egin zuen bileran erabaki zela esneak izan dezakeen iragazkortasunaren gaineko kontrolak areagotzea. Hala ere, Nekazaritzako titularrak adierazi zuen substantzia horien erabilera ez dela handitu, eta hori
|
erabiltzea
debekatuta dagoela Erkidegoko legerian. Arias Cañetek adierazi zuen substantzia horiek legezkoak direla, osasun publikorako kaltegarriak ez direlako, nahiz eta balio elikagarri txikia duten.
|
|
2005
|
|
|
Infekzioaren jatorriari buruz planteatutako hipotesietako batek adierazten du animalia, bere artaldearekin batera 2002ko urrian hil zena, pentsuak jan zitzakeela kutsatutako haragi irinekin, orain arte gaixotasuna transmititzeko ibilgailu nagusietako bat izan direnak. Baina irin horiek
|
erabiltzea
debekatuta dago 2001 urtetik aurrera, Europar Batasuneko Erregelamendua aplikatzen hasten denean. Erregelamendu horrek erreferentzia berezia egiten dio animalia elikadurari eta ardi eta ahuntz espezieen eta horien produktuen merkaturatzeari.
|
|
|
Zientzia eta Teknologia Ministerioko Teknologia Mineralaren Zentroak Nazio Batuen “Merkurio Globala” proiektuaren esparruan egindako txosten baten arabera, sei herrialdetan garatua, merkurio indizea onargarria baino 40 aldiz handiagoa duten arrainak hauteman dira, baita landare espezieak eta kutsadura handiko lurzoruak ere. Merkurioa
|
erabiltzea
debekatuta dago Brasilen 1989az geroztik, baina hura debekatzen duen legea ez da betetzen. Adituen iritzia Pelejak azaldu du merkurioak gizakietan eta arrainetan eragindako kalte biologikoei buruzko datu gutxi daudela.
|
|
2006
|
|
|
Substantzia horrek ehun zaldi baino gehiago erants diezazkioke motorrari bat batean, pilotuak gasa motorraren barruan askatzen duen botoia sakatzen duenean. Errepidean
|
erabiltzea
debekatuta dago. Lehiaketetan erabiltzen duten autoek beren motorra hondatzen dute, dozenaka mila kilometro inguru ez baitira biziko.
|
|
2007
|
|
|
Horrez gain, datuak babesteko eskubidea eta intimitaterako eskubidea beste alderdi bati dagokionez ere bereizten dira: intimitaterako eskubidearen arabera, gizabanakoak botere juridikoa du hirugarrenei gizabanakoaren esparru intimoan egindako esku sartze oro saihestu behar dutela eta modu horretan ezagututakoa
|
erabiltzea
debekatuta dagoela ezartzeko; aitzitik, datuak babesteko eskubideak titularrari ahalmenen sorta bat ematen dio eta, horri esker, hirugarrenei egiteko eginbeharrak ezarri ahal zaizkie, hau da: beharrezkoa da datu pertsonalak bildu eta erabiltzeko gizabanakoaren adostasuna eskatzea, eta titularrak datu horien xedeari buruzko informazioa jasotzeko, datuetan sartzeko, datuak zuzentzeko eta datuak ezeztatzeko eskubidea du.
|
|
2008
|
|
|
Europako Batzordeak aurten berrikusiko du animalia irinak
|
erabiltzea
debekatuta dagoela pentsuak egiteko eta kasu batzuetan (adibidez, arrain proteinak erabiltzean) murrizketak leuntzeko. 2001ean behi eroen krisia izan zenetik, debekatuta dago animalia proteinak erabiltzea azienda elikatzeko.
|
|
|
Silize gela eduki beharrean hezetasuna xurgatzeko erabilia, poltsatxo horiek dimetilfumaratoa gordetzen dute onddoen oinetakoak gordetzeko. Hala ere, hezetasunaren edo onddoen kontrako agente gisa jardun beharrean (biozida gisa
|
erabiltzea
debekatuta dago, berez), substantzia horrek erreakzio alergiko larriak eta erredurak eragiten ditu azalean. Dimetilfumaratoz infektatutako zapata ukitu eta ordu gutxira askatzen da prozesu alergikoa.
|
|
2009
|
|
|
Familia nafarra zen eta, zoritzarrez, euskararen transmisioaren etena, Euskal Herriko hainbeste tokitan gertatu ohi den bezala, I ren aitatxiarengan gorpuztu zen. Aitatxik kontatzen zion bera txikia zenean eskolan euskara
|
erabiltzea
debekatua zegoela; gaztelania zela eskolan entzuten zen hizkuntza bakarra. Bestela... xiax, esaten zuen.
|
|
|
BOEk azaldu duenez, Kontsumoko Institutu Nazionalak (INC) kasu horien berri izan du informazioa trukatzeko sistema azkarraren bidez (Rapex), eta “hainbat jakinarazpen jaso ditu oinetakoetan eta besaulkietan dimetilfumaratorik baden ohartarazteko, eta hori arriskutsua izan daiteke kontsumitzaileen osasunerako eta segurtasunerako”. Substantzia hori fungizida gisa
|
erabiltzea
debekatuta dago, ez baita jakinarazi biozidak merkaturatzeari buruzko Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 98/ 8/ EE Zuzentarauaren eta transposizioari buruzko Espainiako araudiaren esparruan sartzeko. Abenduan, Ministerioak agindu zuen Amelia Zaragoza markako zapata eta bota merkatua kentzeko, Txinan ekoitziak eta New Arian S.L. enpresak Espainian banatuak (Alacanten du egoitza), erreakzio alergiko larriak eragiten zituztelako.
|
|
|
Hala, substantzia hori duen produkturik ezin da merkaturatu, ez barruan, ez bilgarrian. Osasun eta Kontsumo Ministerioak adierazi zuenez, dimetilfumaratoak, EBn fungizida gisa
|
erabiltzea
debekatuta dagoenez, substantzia “kaltegarria da bide dermaletik”, “azala narritatzen du”, eta “begietako lesio larriak” eragin ditzake, baita kontzentrazio oso baxuetan ere, “alergia lesioak”. Substantzia poltsatxoetan ontziratzen da eta beso edo eserlekuetan eta altzarien aparrean eta oinetakoen kaxetan sartzen da.
|
|
2010
|
|
|
XX. mendearen hasieran euskara galdu zuen Arabako eskualde batean jaio zen Ibarretxe, Aiaran. Francoren diktadura garaian, euskara irakastea eta kalean
|
erabiltzea
debekatua zegoen, eta Juan Jose Ibarretxek ez zekien gauza handirik euskaraz. Beste horrenbeste gertatzen zitzaion bere familiari ere, bi alabei izan ezik; hauek askatasuna berreskuratu ondoren jaio ziren eta eskolan ikasi zuten euskaraz, euskaldunak ziren eskolatik.
|
|
2011
|
|
|
Ekainetik aurrera, bisfenol A konposatu organikoarekin biberoiak fabrikatzeko debekua errealitate bat da, bai eta produktu horiek konposatuarekin saldu eta inportatzea ere. Biberoien fabrikazioan bisfenol A
|
erabiltzea
debekatuta dago Espainian 2011 urtearen hasieratik. Espainia ez da A bisfenola debekatu duen lehen herrialdea.
|
|
2012
|
|
|
ingurumenari buruzko liburu, film eta aldizkariak, eta ingurumenari buruzko liburuak, filmak eta aldizkariak, bidaia ekologikoak, eta abar. 2 Gabonetako apaingarriak bai, baina ingurumena hondatu gabe Goroldio edo goroldiorako goroldioa
|
erabiltzea
debekatuta dago legez, azken hamarkadetan gehiegikeriak jasan ondoren. Izeia naturala edo artifiziala aukeratzeak ingurumen abantailak eta eragozpenak ditu bi kasuetan.
|
|
2013
|
|
|
EFSaren arabera, animalia jatorriko elikagai gehienek ez dute detektatzeko moduko hondakinik. Hala ere, DDT hondakinak detektatu dira, metatzeko joera duen substantzia organiko iraunkorra, eta EBean
|
erabiltzea
debekatuta dago. Aztertu ditugun 134 pestizidetatik, epe laburreko arriskua zehazteko, ez da horietako 20ren hondakinik detektatu; horien artean daude, besteak beste, karboiflanfana, bromukokonola edo fentoatoa.
|
|
2014
|
|
|
Garbiketan 4 mailatik gorako lehergailuak
|
erabiltzea
debekatuta dago.
|
|
|
Garbiketan 4 mailatik gorako lehergailuak erabiltzea Garbiketan 4 mailatik gorako lehergailuak
|
erabiltzea
debekatuta dago.
|
|
|
Garbiketan 4 mailatik gorako lehergailuak
|
erabiltzea
debekatuta dago.
|
|
2015
|
|
|
Amiantoa minbizia eragiten duen agentea da, eta minbiziaren ondoriozko heriotzen erdia eragiten du. Espainian 2002tik
|
erabiltzea
debekatuta dagoen arren, amiantoari lotutako mesotelioma pleuraleko 200 pertsona baino gehiago hiltzen dira urtero. Duela gutxi, ikerketa baten arabera, Gizarte Segurantzako Institutuak ez ditu amianto esposizioari egotz dakiokeen pleurako minbiziak eragindako heriotza gehienak (mesotelioma).
|
|
|
Irudia: fotokris44 Espainian, 2002 urteaz geroztik amiantoa edo asbestoa
|
erabiltzea
debekatuta badago ere, oraindik ondorio kaltegarriak eragiten ditu, nahiz eta denak ez diren halakotzat hartzen. Duela gutxi International Journal of Occupational and Environmental Health en argitaratu zen ikerketa espainiar batek iradokitzen du material horrek eragindako minbizi erregistro bat dagoela Espainian, eta, horren ondorioz, 1906 eta 2002 artean 2,5 milioi tona baino gehiago inportatu zirela.
|
|
|
Mahaian mugikorra
|
erabiltzea
debekatuta dago.
|
|
2017
|
|
|
Erretzea eta sakelako telefonoa
|
erabiltzea
debekaturik dagoela esaten duen kartelari begiratzeak zigarro bat pizteko eta Gorkari nirekin ahaztu dadila eskatzeko gogoa eragin dit. Lehenengoa egin dut metro batzuk urrutiago baina ez bigarrena.
|
|
2020
|
|
|
Felix Wolf Zartaginean txahal xerra bat jarri eta ura bota eta apar arraro bat sortzen hasten bada, haragiak substantzia susmagarriak dituela pentsatuko dugu, hala nola hormonak edo antibiotikoak, eta botika horiek animalia gizentzeko eta ura haragi prezioan saltzeko erabili zirela. Hala ere, botika horiek
|
erabiltzea
debekatuta dago aspalditik. Gaur egun, beharrezkoa denean bakarrik erabil daitezke (gaixotasunak tratatzeko), eta, hala eginez gero, denbora bat errespetatu behar da animaliak metaboliza ditzan eta azken produktuetan (esnea, haragia edo arrautzak) egon ez daitezen.
|
|
|
Amiantoa
|
erabiltzea
debekatuta dago Europako Batasunean 2005az geroztik, osasunarentzat arriskutsua delako. Minbiziarekin lotua dago.
|
|
2022
|
|
|
Hala ere, ez da hala. Aziendaren hazkuntza sustatzeko botikak
|
erabiltzea
debekatuta dago aspalditik Europan. Albaitariak aginduta bakarrik erabil daitezke, eta justifikatutako kasuetan, hau da, patologia bat tratatzeko edo prebenitzeko.
|
|
|
Hala ere, baliteke adin txikikoak oso adi egotea argazkia egiteko jakinarazpena iristen zaienean, eta beste lursail pertsonal batzuk (estudiokoa, esaterako) alde batera uztea. Izan ere, ikasgelan mugikorra
|
erabiltzea
debekatuta dago ikastetxe askotan. Aplikazio hau distrazioa gehiago.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, bizikleta
|
erabiltzea
debekatuta dagoela adierazten duen seinale bat jarri du Udalak. Hala ere, Biziz Bizi elkartearen arabera, auzo batetik bestera joateko" bide seguru eta laua” behar da.
|