|
2002
|
|
|
1999an Nafar Gobemuak egin zitueninkesta ofizialen emaitzen arabera, 13 eta 14 urteko ikasle nafarren %20k euskaraederki ezagutzen zuten eta hizkuntza horretan ikasteko gai ziren. Baina badirudiNUPek gaitasun hori
|
erabiltzeko
aukera gutxi emanen dien mezua helarazi nahidiela nafar gazte euskaldunei.
|
|
2004
|
|
|
Produktua egoera freskoan kontserbatzeko aukera ematen dute, beste kontserbazio teknika batzuetan erabilitako tratamendu kimiko edo termikorik gabe, edo, bestela, teknika horiekin batera erabiltzen dira kontserbazio aldi luzeagoa eta luzeagoa bermatzeko. Badira beste gas batzuk ere, hala nola karbono monoxidoa, sufre dioxidoa, kloroa, etilen oxidoa eta ozonoa, erabilgarriak izan daitezkeela ebaluatu direnak, baina ez dute agintarien onarpenik, eta etorkizun hurbilean
|
erabiltzeko
aukera gutxi dagoela dirudi. Bibliografía Kruijf N.N., van Beest M. Rijk R., Sipilainen Malm., Paseiro L.P. eta De Meulenaer B. 2002 Aktibatu eta dintelligent packaging:
|
|
2007
|
|
|
Euskaltegian euskara ikasi baina
|
erabiltzeko
aukera gutxi duten horiei begira, bada hiru urte, Mintzakide proiektua martxan jarri zela Topagunea eta beste hainbat talderekin batean. Euskaraz aritzeko ohitura duen jendea gutxitan aritzen den hauekin harremanetan jarriz proiektu honen bidez.
|
|
|
Sarritan azpimarratzen den bezala, hauengan euskaraz aritzeko motibazio egokia eragiteko, euskaltegia ez da nahikoa. Euskara egoera gutxituan egonik, bizitzeko beharrezkoa ez izateaz gain, askotan hizkuntza
|
erabiltzeko
aukera gutxi egoten da, are gehiago zenbait lurralde eremu eta gizarte arlotan. Gauzak horrela, Plangintzak dira egun euskalduntze prozesuan aurrera egiteko bidea, eraginkorra eta ilusio sortzailea.
|
|
|
Sarritan azpimarratzen den bezala, hauengan euskaraz aritzeko motibazio egokia eragiteko, euskaltegia ez da nahikoa. Euskara egoera gutxituan egonik, bizitzeko beharrezkoa ez izateaz gain, askotan hizkuntza
|
erabiltzeko
aukera gutxi egoten da, are gehiago zenbait lurralde eremu eta gizarte arlotan. Gauzak horrela, Plangintzak dira egun euskalduntze prozesuan aurrera egiteko bidea
|
|
|
etxean edo familian, lanean, lagunartean, aisialdiko kideekin, kirol jardunetan, eta abarretan. Dimentsio mikrosozialeko baldintzak ez dira egokienak euskararen kasuan; gogora dezagun, adibidez, Aizpurua eta Ortiz de Landaluzeren arabera, elebidunen erdia gune erdaldunetan bizi dela eta, beraz, gaztelaniaz edo frantsesez nagusiki diharduen harreman sare zabaletan bizi dela eta euskara
|
erabiltzeko
aukera gutxi duela.
|
|
2009
|
|
|
Fenomeno urbanoa da gaur elebitasuna, eta horrek, aurrerakada ukaezina dakarren bezala, mugatu ere mugatzen ditu elebitasun prozesuaren abiadura eta nolakotasuna. Elebidunik gehienak euskara
|
erabiltzeko
aukera gutxiago dituzten zonaldeetan bizi dira, eta elebidun gazte gehienen hizkuntza naturala gaztelania da, bigarren hizkuntza gisa bereganatu baitute euskara, eta zailtasun objektibo begi bistakoak daude euskara hainbeste gazte euskaldundu diren denbora berean gizarteratzeko.
|
|
|
1981ean, elebidun guztien %32 bizi ziren bigarren gunean, baina gaur egun erdia baino gehiago, %51, dira hor bizi direnak [26]; 1981ean elebidunen %15, 4 bizi ziren gunerik euskaldunenean, laugarren gunean alegia, baina gaur %9 baino ez. Datu horien argitan, bistan da euskara
|
erabiltzeko
aukera gutxiago dagoen tokietan pilatzen direla gaur egun elebidunak, duela hogei urte ez bezala. Esan beharrik ez da horrek zuzenean eragiten duela euskararen erabileran.
|
|
2010
|
|
|
belaunaldi zaharrenak ziren euskaldunenak joan zen mendeko 70ko hamarkadan, eta belaunaldi gazteenak dira euskaldunenak gaur egun. baina aldaketa argitsu horrek baditu itzalguneak ere, eta berekin dakarzkigu beste erronka batzuk ere, besteak beste gaur egungo gazte elebidun gehienek, atzokoek ez bezala, bigarren hizkuntza baitute euskara (ondorioz, askok euskaraz gaztelaniaz baino gaitasun murritzagoa dute) eta, beste zenbait arrazoi ere tarteko, euskararen erabilera mugatuagoa baitute. uste izatekoa da, etorkizunean ibilbide bertsua urratuz gero, beste hogeita hamar urte barru, erdaldun elebakarrak gutxiengoa izango direla gure artean, eta salbuespen bitxia baino ez gazteen artean. horrek sekulako garrantzia izango du euskararen etorkizunerako. izan ere, elebidunak, 1981ean biztanleriaren gutxiengoa izatetik, 2031n gehiengo zabala izatera pasatuko baita gizartea. esandakoaren argitan uste izatekoa da, euskal gizarteko eliteak elebidunak izango direla. egoera berri hori gizarte berdinkideagoa eta kohesionatuagoa eraikitzeko lagungarri izango da, nahiz eta ikuskizun geratzen den horrek guztiorrek zenbaterainoko eragina izango duen euskararen erabileran. eta hau ez da bigarren mailako kontua, lehen muturreko kezka baizik, euskararen biziindarrak arduratzen gaituenontzat. elebakartasunak gero eta toki gutxiago du euskal gizartean. elebitasuna zabaltzeko joera gorantz doa etengabe. baina elebitasuna ez da homogeneoa —euskal gizarteak dituen ezaugarriak izanda, eginahalak eginda ere, ezin bestela izan—: ...ndea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin guztietako elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara
|
erabiltzeko
aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. beste hitzetan esanda: hazkundea behar du euskarak, masa kritikoa handitu beharrean da, baina hazkunde sozial orok saihetsezina du hazkunde krisia. euskararik gabe bizitzea nagusiki euskaraz bizitzea baino askoz errazagoa den gizarte batean, ezinezkoa da elebidun guztiak —euskaldun zaharrak bezala euskaldun berriak— neurri berean izatea elebidun eta denek euskara gaztelania bezainbeste edo gehiago menderatzea eta, gainera, naturaltasunez erabiltzea. zirkunstantzia hauetan —ez dago besterik— urtea joan eta urtea etorri, hazi eta hazi, deskantsurik gabe hazten jardun, eta, gainera, primeran eta inolako urradurarik eta ahuleziarik gabe haztea, aukera irreala da, ezinezkoa erabat. aurrerago jorratuko dugun euskararen erabileraren gakoetariko bat da hau, ez txikiena. bestalde, jakina da familia bidezko transmisio hutsaz ezin dela hizkuntza baten bizi indarra gizartean areagotu, baina neurri berean da jakina, halaber, familian transmititzen ez den hizkuntza galbidean jarritako hizkuntza dela.
|
|
|
Egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara
|
erabiltzeko
aukera gutxiago dituzten herrietan, eta hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. Horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. ta ere, ezin dugu ahantzi ikastolak beren hedadurarik handienean ikasle guztien %12 eskolatzera iritsi zirela. euskara hazkunde bidean jartzekotan, beraz, nahitaez hezkuntza sistema osora hedatu behar zen elebitasuna, eta horrexegatik aitortu beharreko zorra diegu kontu honetan ere urte zail haietan buruargitasunez jokatu zuten guztiei.
|
|
|
Oraingoz, Sonyk aurreratu du PlayStation 3 kontsolak Blu Ray irakurgailua teknologia berri honekin bateragarria izango da softwarea eguneratzea.
|
Erabiltzeko
aukera gutxi dago firmwarea eguneratzea (hau zehazten duten programak: gailuaren piezen funtzionamendua ezaugarri berri hori duten erreproduzitzaileak.
|
|
2012
|
|
|
Elebidunen erdia, gainera, gune erdaldunetan bizi da. Beraz, elebidunen erdia gaztelaniaz edo frantsesez nagusiki diharduen harreman sare zabaletan bizi da eta euskara
|
erabiltzeko
aukera gutxi du.
|
|
2018
|
|
|
Hiztun berri horietako askok euskara
|
erabiltzeko
aukera gutxi dute. Gaztenentzat eskola eta eskolako lagunartea izan daiteke aukera bakarrenetakoa.
|
|
2021
|
|
|
Azkenik, gazteen aktibazioa lortzeko, eta bereziki euskara
|
erabiltzeko
aukera gutxi dagoen testuinguruetan, ezinbestekoa da babesguneak sortzea, hemen ezagutarazi den moduko esperientzia positiboak bultzatzeko. Beharrezkoa da babesgune horietan hizkuntza zuzentasun aldetiko arauak erlaxatzea eta gazteak euskara erabiltzea" normala" edo ez markatua dela antzematea; baina hori ez da nahikoa.
|