|
2002
|
|
|
Gainera, bularra emateak bustoa berreskuratzen ere lagundu dezake, normalean uste ez bezala. Lotura afektibo estua Bularra
|
emateak
amaren eta semearen arteko lotura afektiboko esperientzia berezia eskaintzen du. Bularra emateak zentzumen gehienak estimulatzen ditu, eta gorputz kontaktu intimoari esker, haurrak amaren usaina ezagutzen du.
|
|
2004
|
|
|
Azken batean anaia zaharrenen bideari jarraitzea zen. Momentu hartan aukera hori izan nuen eta, egia esateko, niretzat gauza zoragarria izan zen, zoragarria zen aukera hori
|
ematea
amari.
|
|
|
Pozik ageri ziren, kantuan hasteko puntuan moduan. Aita luma bat ari zitzaion
|
ematen
amari. Orain aita hilda zegoen, ama Algortan eta bera deserriaren askatasunean, nahi duzun lekuan ez egoteari askatasuna deitzerik badago behintzat.
|
|
2005
|
|
|
Edonola, esan beharra dago ondorengo dekretuen bidez, lorpenak egon zirela: emakumeak karrera judiziala ikasi ahal izan zuten, lan berdinarengatik soldata berdina kobratzen hasi ziren, ezkondutako emakumeak lan egiten segi zezakeen nahi bazuen edo bere kontratuari amaiera eman diru kopuru jakin bat ordainduz, haurdun zegoen emakumeak baja har zezakeen 1 urte arteko iraupenarekin, aitak ezin zituen seme alabak adopzioan
|
eman
amaren baimenik gabe, adinez nagusiak eta 25 urtetik beherakoak ziren emakumeek etxea utz zezaketen gurasoen baimenik gabe, senar lizentzia desagertu zen, emakumeak ez zuen bere nazionalitatea galtzen ezkontzerakoan, merkataritzan jardun zitekeen, ez zuen senarraren baimenik behar ondasun eta herentziekin nahi zuena egiteko, etab.
|
|
|
Zurbil geratu nintzen. Etxeko zapatiletan irten nintzen atetik, lasterka, nora nindoan galdetzeko betarik
|
eman gabe
amari. Maisu maistren etxeko eskailerak binaka igo nituen, nire herrena aldaken mugimenduaz berdinduz, ez baineraman takoi bikoitzeko oinetakorik.
|
|
2006
|
|
|
Eta beharrean ere egiten genuen, bai. Orduan iturrira joan behar zen uretan ere, eta ura
|
eman
amari edo, holako beharrak! Egurra, su egiteko eta!
|
|
2007
|
|
|
Familiako bi kideren arteko harreman zuzenetan sortzen denelkarrekiko eraginari eragin zuzena esaten zaio.
|
Demagun
ama bat alabarekineragin truke bat izaten ari dela. Sistemen ikuspegiaren arabera, eragin trukehorretan amak alabarengan eragina du, eta, halaber, alabak amarengan.
|
|
2008
|
|
|
Zuk egin nik esandakoa. Zerbait gertatzen bada,
|
eman
amari.
|
|
2009
|
|
|
Amaren esnea elikagai aparta da haurtxoa hazteko, eta bularra
|
emateak
ama ere lagundu egiten du hobeto osatzen
|
|
|
Haurrari bularra
|
emateak
amari ere egiten dio mesede; izan ere, azkarrago galtzen dute pisua, erditu ondorengo anemia sortzeko arrisku gutxiago eduki ohi dute, eta horrez gain, obulutegiko minbizia, bularrekoa eta osteoporosia gutxiago edukitzen dute bularra eman duten emakumeek.
|
|
2010
|
|
|
Ikerketak bi helburu nagusi zituen. Batetik, pasteurizatu ondoren
|
emandako
amaren esnearen nutrizio balioa ebaluatu behar da, eta, bestetik, esne horrek garaiz aurretik jaiotako haur baten nutrizio beharrak zenbateraino betetzen dituen hauteman behar da, gantz azidoen eta aminoazidoen edukiari dagokionez. Dohaintzan emandako amaren esnea, askotan, haur goiztiarretan erabiltzen da, baina, hala ere, argi utzi behar da haur horien beharrak handituta daudela, energia ekarpenari eta zenbait mantenugairi dagokienez.
|
|
|
Batetik, pasteurizatu ondoren emandako amaren esnearen nutrizio balioa ebaluatu behar da, eta, bestetik, esne horrek garaiz aurretik jaiotako haur baten nutrizio beharrak zenbateraino betetzen dituen hauteman behar da, gantz azidoen eta aminoazidoen edukiari dagokionez. Dohaintzan
|
emandako
amaren esnea, askotan, haur goiztiarretan erabiltzen da, baina, hala ere, argi utzi behar da haur horien beharrak handituta daudela, energia ekarpenari eta zenbait mantenugairi dagokienez. Dohaintzan emandako esnearen 39 laginen azterketatik ateratako ondorioen arabera, esne mota horrek aminoazidoen eta omega taldeko azido docosahexaenoikoaren kontzentrazio txikiagoa du.
|
|
2011
|
|
|
< BN1> Jaten
|
ematea
amaren lana da.
|
|
2012
|
|
|
Musu
|
eman
amari eta LEIRE badoa.
|
|
|
Izotz pista Leioako Merkatarien Elkartea eta Udalaren arteko akordioari esker jaio zen joan den urtean eta, izandako arrakasta ikusirik, aurten ere jartzea adostu zuten antolatzaileek. " Herriko merkataritza sustatzeko asmoz jaio zen eta bide batez leioaztarrei aisialdi aukera berri bat
|
emateko
amoz", azaldu dute udal ordezkariek. Horretarako, sarrera euro bikoa izan da urte bietan, baina Leioako dendetan erosten zutenentzat doakoa izan da sarrera.
|
|
2013
|
|
|
Berak hamaika bidaia egin zituen Mediterraneo itsasoko zati hartan alde batetik bestera, igerian jakin gabe, eta behin ere ez zitzaion ezbeharrik gertatu. Aitak ez zion Norahri gutun azal gehiago
|
eman
amarentzat.
|
|
2014
|
|
|
Nadia, berriz, bere buruari galdezka ari zen ea zer egin zezakeen bata zein bestea salbatzeko, ea nola laguntza
|
eman
ama semeei. Ezin deus ere asmatu!
|
|
|
Lehenengo bost bertsoaldi entzun eta gero, ondoan nuen lagunak zera bota zidan: «Zergatik inork ez du irudikatu emakume bat,
|
demagun
ama bat?»
|
|
|
Ume bat topatu zuela esan zion Irenek," Ume bat tope dot, ama", esan zion," neskato bat". Ez zuen
|
ematen
amak gehiegi ulertu zuenik, kostata altxatu zen ohetik, hirurogei urtetik hurbilago beste inondik baino. Egongelara eraman zuen Irenek, amak bestelako berbarik gabe ulertu zuen egongelan.
|
|
|
|
Emaiozue
amari.
|
|
2015
|
|
|
Animalia edota hegaztiren baten izena ez zekienean korrika joango zen etxera amak gauza berriren bat erakuts ziezaion. Ordu luzeak zituzten
|
emanak
amak eta berak sukaldeko su goxoaren babesean etengabe kontu kontari:
|
|
|
«Komeni da bularra haurrari ematea hala eskatzen duenean eta nahi duen denboran, berez askatu arte», azaltzen dute. 3 Edoskitzeak ez du gehigarririk behar «Jaioberriei ez
|
ematea
amaren esnea ez den beste elikagai edo edaririk, baldin eta medikuak ez badu horretarako balio». Hori da, hain zuzen ere, Jaiotzako eta Edoskitzarorako Laguntza Humanizatzeko Ekimenaren parte izan nahi duten osasun zentroek bete beharreko hamar nahitaezko pausoetako bat.
|
|
|
Atzerago beste arrazoi batzuk geratu ziren: amaren esne kopurua murriztea eta edoskitzeari buruzko informaziorik ez
|
ematea
amari. Estatu Batuetan egindako ikerketa batek berretsi egin ditu datu horiek.
|
|
|
«Benetan» egiteko aukera ematen zaienean, asko eskertzen dute. «Laguntzaileari» jolasten
|
ematea
amaren edo aitaren ondoan etxeko lanak egitea proposatzea da. Jolas bat da haientzat, eta helduek lagundu egiten dute, baina dibertitzen dira, eta, aldi berean, nozioak izaten dituzte esanak izaten ikasteko.
|
|
|
Gaixotasun kronikoetatik ere babesten du, hala nola 2 motako diabetesak, gaixotasun kardiobaskularrek eta gizentasunak, gero eta gaitz ohikoagoa eta arduratsuagoa baita Europan heriotzen %10 eta %13 artean. Era berean, bularra
|
ematea
amarentzako onurekin lotzen da, 2 motako diabetesetik eta obulutegi eta titietako minbizietatik babesten baitu, aldizkari zientifikoan argitaratu berri den literatura sistematikoki berrikus baitaiteke. Akta Paediatrikoa.
|
|
2016
|
|
|
Beti prest izanez ni haurtzain egiteko, okasione
|
emaiten
amari pausatzeko.
|
|
|
Ederki pazientziatuz, eginik mihiari ausiki, gogoari kontra, hasi zen" lekzione"
|
emaiten
amari!
|
|
|
Bihar etorriko naiz muxu bat
|
ematera
amari.
|
|
2017
|
|
|
Zutitzeko eskatu dio Begoñari. Ez
|
emateko
amari haserretzeko aitzakiarik.
|
|
|
Gaur egun badakigu hori ez dela horrela. Baina hori ez da oztopo bularra
|
emateko
amak eta haurrak erabakitzen duten arte, 3 urtera iritsi arte. Azpimarratu behar da amaren esnea elikagai perfektua dela haurtxo guztientzat, eta nahikoa asetzeko, lehen 6 hilabeteetan, elikadura osagarria hasten denean; izan ere, amaren esnea edo esnean egokitutako esnea izan behar du bizitzako urte arteko iturri nutritibo nagusia.
|
|
|
Ez bat gehiago. Gure gizarteak ez dio igandea bere haurrekin bizitzeko eskubiderik
|
ematen
ama bati.
|
|
2018
|
|
|
Kimioterapia da, hiru kasuetan, medikuek proposatu tratamendu bakarra. " Berehala ohartu ziren kimioterapiak ez zuela aterabide bat
|
emango
amaren kasuarentzat, baina halere proposatu zioten segitzea", oroitzen du Barrosok. Tratua ere gogoan du:
|
|
|
Ia lotsagarria egiten zaidalako. Beste bi sentimenduek emakume independente itxura ematen didate, beldurrak sufrikario biblikoari
|
emandako
ama arrunta bihurtzen nau. Eta hala ere han zen beldurra.
|
|
|
|
Emazkiozu
amari.
|
|
2019
|
|
|
Gizon guztiak errudun bihurtzeko duen joera horrengatik. Zure aitak ez dio minik
|
eman
amari. Zure buruan bakarrik gertatu da hori.
|
|
|
–Alternantziaren? izenean, adierazten du ezen, ezerk balio ez duenez, denak balio duela berdin berdin; dena onartzen du, dena besarkatu nahi du, eta atsegin zaio bere gogoaren zabaltasunak beldur
|
ematea
ama familiakoei; nolanahi ere, hark berak eskatzen zuen Okupazioan, inkisizio bat, filmak eta egunkariak zentsuratzeko; neska estatubatuarren izterrek nazka ematen diote, eta zezen baten zakil distiratsuak, aldiz, piztu egiten du:
|
|
|
–Hi, esaten hasi zitzaidan atzerako ispilutik?, oinetan plastikozko botila txikia daukak,
|
emaiok
amari ito baino lehen.
|
|
|
Ume txiki bat ere badakar besoetan, hilabete gutxiko haurra. Neskak ondo erabiltzen du umea, eskumako besotik bestera pasatzen dio burua, trebe ere bai, baina ez du
|
ematen
ama denik.
|
|
2020
|
|
|
Kasu batzuk oso gogorrak egin zaizkit. Hiltzen ari zen amak alabari musua eskatu eta alabak ezin musurik
|
eman
amaren heriotzean, esaterako… Lanean indarra atera egiten da, baina halako kasuen aurrean oso eraginda itzultzen nintzen etxera. Negar batean aritzen nintzen gero.
|
|
|
Musu bat
|
emaiozu
amari joan aurretik.
|
|
2021
|
|
|
Ez da aurpegiratzekorik izaten. Oihanak, ordea, azken egunotako kontuen berri ez dio
|
eman
amari eta badaki ez dela ondo ari– Zer moduz. Yoga klaseak eta ondo?
|
|
2022
|
|
|
–Zaudete pixka batean –eskatu zigun irakasleak aterantz korrika gindoazenoi– Ezkutatu oparia, eta ez
|
eman
amari igandera arte. Ikusiko duzue zein pozik jarriko den amaren egunaz gogoratu zaretela ikusten duenean.
|
|
|
Funtzio horrek zentrala izan luke edozein komunitate heldu eta politikoki libretan. Balioa eman behar zaio, baina ez zaintzari erabat
|
emaniko
amaren irudia zabalduz, bere buruaz ahazterainokoa bezain desinteresatua eta sakrifikatuarena. Iruditeria horretatik eratortzen da ez amen irudi egoista.
|
|
2023
|
|
|
Alonsotegiko Barranka auzoan adreilu arruntez da egun zaharberritua gerra adarra entzun eta korrika hasten omen zen izuturik, noraezean, mendian gora nazionalen kontra borrokatu zuen osabetako bat larri zauritu eta hildakotzat
|
eman bitartean
amaren gorputza luzatu, luzatu, luzatu egin zen, jatekorik aski ez zen errazionamendu aroan haren hezur osteoporotikoak gerraren memoria bilakatu ziren helduaroan, oinazeak hezur haragi gau batean, ordu txikitan auzokideak lo dira, gerra aspaldi amaitu da herri bihotza den labe garaiaren urruma isildu eta izututa esnatu dira, haien taupaden etena izango ote den laborrian egunak joan egunak etorri...
|