|
2004
|
|
|
Horregatik guztiagatik, zentzuzkoa da pentsatzea haurdunaldia ez dela une egokia argaltzeko dieta bat egiteko, ezta dieta horren kaloriak murrizteko ere, light produktuak kontsumituz. Oro har, gomendatzen da haurdunaldian
|
emakumearen
pisua 7 kilotik 11ra igotzea. Dieta osasungarria eta orekatua bada eta kaloria gehiegi dituzten elikagaiak (gozoak, koipeak, opilak…) mugatzen badira, ez dago arrazoirik light elikagaiak kontsumitzeko.
|
|
2005
|
|
|
Haurdunaldian: ur gehiago edan behar da orain; garai honen amaieran
|
emakumearen
pisuaren hirutik bi ura da.
|
|
2010
|
|
|
Krisialdiak aukera bat eskaini die emakume hauei. Bazkarian aldarrikapen asko egin arren, Islandian
|
emakumeek
pisu handia daukatela aitortzen dute. Europako beste herrialdeetan baino emakume gehiagok egiten du lan kanpoan, %79ak.
|
|
|
|
Emakumeen
pisu igoera dieta oso energetikoekin eta gantz saturatuetan aberatsekin lotuta dago.
|
|
|
|
Emakumeen
pisua handitzeak lotura estua du dieta oso energetikoekin, gantz aseen eta trans gantzen kontsumoarekin. Nafarroako Unibertsitateko (UNAV) irakasle eta ikertzaile Maira Bes Rastrollo, Singapurreko Unibertsitateko Rob Van Dam irakaslea, Harvard Tricia Li Unibertsitateko irakasleak, Laura Sampson eta Miguel Martínez Ángel Prevención Unibertsitateko Miguel Ángelek zortzi urtez egindako prospekzio azterlan baten ondorio nagusia da.
|
|
|
Nafarroako Unibertsitateko (UNAV) irakasle eta ikertzaile Maira Bes Rastrollo, Singapurreko Unibertsitateko Rob Van Dam irakaslea, Harvard Tricia Li Unibertsitateko irakasleak, Laura Sampson eta Miguel Martínez Ángel Prevención Unibertsitateko Miguel Ángelek zortzi urtez egindako prospekzio azterlan baten ondorio nagusia da. Lanaren helburua zen dietaren energia dentsitatearen eta
|
emakumeen
pisu irabaziaren arteko erlazioa aztertzea, azaldu zuen UNAVek. Maira Bes Rastrollo lanaren egile nagusiaren arabera, emaitzek argi erakutsi zuten kaloria asko, gantz saturatuak (haragia, hestebeteak, janari lasterra eta gurina), trans motako gantzak (opil industrialetan, galleta batzuetan eta janari lasterrean), karbono hidrato finduak (gozoki, arroz eta ogi zuri ugari) eta freskagarri handiak dituztela.
|
|
2011
|
|
|
Elkarrizketa horretan Anaren egoeraz egiten zaigu hizketan. Anak historia bera baino fuerteagoa dela dio, gainditu egiten duela eta horixe da hain zuzen gertatzen zaiona; izan ere, bere gain darama milioika
|
emakumeren
pisua, bera historiaz osatua dago, hainbat eta hainbat emakumeren historia da. Horixe da Justinek azaltzen diona, gu historia garela eta gure memoriaren sakonean dagoela gordea, subkontzientean.
|
|
|
Kafe beltz beltza mesedez, eta baita baso luze bat ere izotz puskekin, hala esan diot kafe makinaren aurrean zegoen emakume gordinari.
|
Emakumea
pisu pisu jiratu da eta ulertu ez balu bezala begiratu dit. Edo agian kafea eta izotza eskatu izanak harritu duelako begiratu dit horrela.
|
|
2012
|
|
|
Irudia: Matteo Bagnoli Haurdunaldia, oro har, ugaltzeko adinean dauden
|
emakumeek
pisu handiagoa duten aldia da. Emakumeak, batez beste, 10 kilo hartzen ditu haurdunaldian, Espainiako Obstetrizia eta Ginekologia Elkartearen arabera.
|
|
2013
|
|
|
Argiako lehen zuzendaria Miren Jone Azurza izan zen. Euskaldunon Egunkariaren sorrerarekin Argiaren lekua birdefinitu behar izan zenean Garbine Ubeda izan zen zuzendari, eta zuzendari izenik erabiltzen ez zen beste garai batzuetan ere
|
emakumeek
pisu handia eraman zuten erredakzioan. Xabier Letonak erabaki zuenean erreleboa ematea, positibo baloratu zen emakumea izango zela hurrengo zuzendaria.
|
|
|
Horiek disimulatzeko hauts geruzak ez zuen itxuraren pena emangarria areagotzen baizik. Gure azken aldian nabarmentzen hasiak zitzaizkion gizentasunaren lehen erasoak; begi parean nuen
|
emakumearen
pisua halako bi edo hiru emendatua zen, mugitzea ariketa nekagarri bilakatzeraino. Ikusia nuen bisitariei halako etzatoki batetik ongi etorri egiten.
|
|
|
Laura Nubuck Pisu idealaren jatorria Irudia: Justyna Furmanczyk Estatu Batuetako aseguru konpainiarik handienak, Metropolitan Life Inssurance Companyk, taula batzuk egin zituen 1943an, gizonen eta
|
emakumeen
pisua heriotza arriskuarekin lotzen zutenak. Bere aseguratuen kuotak oinarri hartuta doitzeko egin zuen, eta «pisu taula idealen» izena zoritxarrekoa izan zen.
|
|
|
Eta bi haurtxo direnean? Bi haurtxo bat baino gehiago dira, eta haurdun dagoen
|
emakumearen
pisuan nabaritzen da hori. Hori dela eta, haurdun dauden haurdunentzat gomendaturiko pisu gehikuntzak honako hauek dira:
|
|
|
Zergatik da garrantzitsua pisua? Haurdun dagoen
|
emakumearen
pisua garrantzitsua da bere osasunerako eta haurtxoarentzat. Osasunaren Munduko Erakundea irmoa da:
|
|
|
Osasunaren Munduko Erakundea irmoa da: haurdunaldian eta haurdunaldian
|
emakumearen
pisua oso garrantzitsua da, bai bere osasunarentzat, bai seme alabarentzat. Hori adierazten du, hain zuzen ere, 20 herrialdetako 111.000 emakumek baino gehiagok haurdunaldian izan duten gorakadaren ondorioak aztertzen dituen azterlan batean:
|
|
|
Horregatik, bihotza zaintzeko modurik onena erretzeari uztea da, baina ez da erraza. Gainera, tabakismoa alde batera uzten duten pertsona asko kezkatuta daude, batez ere,
|
emakumeen
pisua handitu delako. Hala ere, arazo hori iraganeko gauza izan liteke naltrexonari esker, mendekotasuna gainditzeko terapia batzuetan erabiltzen den naltrexonari esker.
|
|
|
Haurdunaldientzat, ordea, hazi egiten da: amaren aurreko arropak ez du balio haurdunaldi osoan, eguneratu egin behar baita
|
emakumeak
pisua eta bolumena irabazten duen neurrian. Ba al dago modurik haurdunaldian aurrezteko?
|
|
2014
|
|
|
2 Bigarren haurdunaldia:
|
emakumeak
pisu gutxiago irabazten du. Bigarren haurdunaldian tripa hazi arren, horrek ez du esan nahi emakumeak gehiago gizentzen duenik haurdunaldian lehenengoan baino.
|
|
|
Ugalkortasun kalkulagailu oso osoa da hau. Azken hilekoaren datako datuez eta zikloaren iraupenaz gain,
|
emakumeak
pisua, adina eta garaiera adierazi behar ditu. Emaitza sei egutegi egutegikoa da, hurrengo obulazio datekin, hurrengo arauaren estimazioarekin, haurdunaldirik ez gertatzeko egunekin eta jaiotze egun probablearekin, haurdunaldia lortzen bada.
|
|
|
Garrantzitsuena da figurarekin obsesionatu ez eta pisua pixkanaka galtzea. Erresuma Batuko Zainketa eta Osasun Bikaintasuneko Institutu Nazionalaren arabera, gomendagarriena da erditu eta urtebetera
|
emakumearen
pisua haurdunaldiaren aurreko bera izatea.
|
|
|
Ez dut kontrolatzen
|
emakumeen
pisua.
|
|
2015
|
|
|
Aitzitik, hainbat ebidentzia zientifikok adierazten dute ur kontsumoa kaloria gutxiko dieta batean hobeki itsasten dela eta pisua galtzen duela gizentasuna eta gehiegizko pisua duten pazienteen artean. Hala, adibidez, Stookey ikertzaileak eta haren kolaboratzaileek aztertu zuten zenbat ur gehiago edaten zuten, 12 hilabeteko dieta hipokalorikoa egiten ari ziren
|
emakumeek
pisua eta gorputzeko gantza gehiago galtzen zutelako. Dennisek eta bere aditu taldeak ere ematen dute ura irenstearen beste adibide bat, 55 eta 75 urte bitarteko banakoen artean ura edateak izan zuen inpaktua ebaluatu baitzuten.
|
|
2016
|
|
|
Hala ere, gero eta gehiago aztertzen ari da zer nolako eragina duen bizimoduak eta, zehazki, dietak gizakiaren ugalketa ahalmenean. Nutrizio egoeraren alterazioak, hala nola gehiegizko pisua eta gizentasuna edo
|
emakumeen
pisu txikia, dagoeneko lotuta daude ernalezintasunarekin. Hain zuzen ere, Academy of Nutrition and Dietetics erakundeak adierazi du garrantzitsua dela ikusmoldea bultzatzeko pisu egokia sustatzea.
|
|
|
Espezialistek diotenez, haurdun dauden
|
emakumeek
pisutik jaitsi behar dute haurdun egon aurretik, eta gehiegizko pisua dutenentzat ere gomendagarria da.
|
|
2019
|
|
|
Madrilen liburua sinatzen ari zela," euskal idazle lesbiana" baten liburuaren bila gerturatu zen pertsona bat etxolara. " Bi
|
emakume
pisu berean, elkarrenganatu dira, seguru", pentsatuko zuen.
|
|
|
Mutilen azpitik ibiliko gara beti, argi dago. Baina eztabaida badago, traineruak
|
emakumeen
pisu eta baldintzetara egokitu ala ez. Oso erraza da:
|
|
2021
|
|
|
Datu horrekin bat egin du beste batek: okupazioak batez ere zerbitzuen sektorean egin du gora(+ 13.800), eta horretan
|
emakumeen
pisua askoz handiagoa da besteetan baino. Industriak, berriz, 1.200 lanpostu berreskuratu ditu, eta 800 galdu ditu eraikuntzak.
|
|
|
Haurdunaldi aurretik GMI handia zuten
|
emakumeengan
pisu igoerak haien depresio sintomak areagotu zituen denboran zehar.
|
|
2022
|
|
|
Kontatu egin zidaten aste gutxitan berriro kalean eta lanean izango zirela. Harreman ona egin genuenez
|
emakumeen
pisuaz galdetu nien. Bakaryk irribarrez erantzun zidan.
|
|
|
Asteburu honetako jardunaldiaren ondotik, urtarrilaren 16an gizonezkoen 640 kiloko bigarren jardunaldia eta emakumezkoen 540 kiloko lehen jardunaldia jokatuko dute Bilboko (Bizkaia) La Casillan.
|
Emakumeen
pisu astunean sei talde ariko dira: Beti Gazte, Ibarra, Badaiotz, Abadiño A eta B eta Gaztedi.
|
|
|
Otsailaren 5ean Erandion (Bizkaia), gizasemeen 600 kiloko bigarren jardunaldia eta emakumeen 500 kiloko lehena jokatuko dute.
|
Emakumeen
pisu arinean hamar talde ariko dira nor baino nor gehiago: Amaiur, Beti Gazte, Ibarra, Txantrea, Badaiotz, Abadiño A, Abadiño B, Antsoain, Gaztedi eta Berriozar.
|
|
|
Osotara 28 artikulu enpiriko aztertu izan dira, obesitatea edo gainpisua duten emakume eta gizonen estigmatizazio bizipenak alderatuz. Emaitzek erakutsi dutenaren arabera, gehiegizko pisua duten
|
emakumeek
pisu estigma bizitzeaz gain genero ezberdintasunei ere aurre egin behar izaten diete, egoera hau bizitzako alor ezberdinetan ematen delarik. Aurkikuntza hauek bat egiten dute aurretik argitaratutako zenbait ebidentziekin, eta lan honek hainbat muga dituen arren, inplikazio garrantzitsuak ditu gainpisua eta obesitatea daukaten emakumeen eguneroko bizitza hobetzeari begira.
|
|
|
Osotara 28 artikulu enpiriko aztertu izan dira, obesitatea edo gainpisua duten emakume eta gizonen estigmatizazio bizipenak alderatuz. Emaitzek erakutsi dutenaren arabera, gehiegizko pisua duten
|
emakumeek
pisu estigma bizitzeaz gain genero ezberdintasunei ere aurre egin behar izaten diete, egoera hau bizitzako alor ezberdinetan ematen delarik. Aurkikuntza hauek bat egiten dute aurretik argitaratutako zenbait ebidentziekin, eta lan honek hainbat muga dituen arren, inplikazio garrantzitsuak ditu gainpisua eta obesitatea daukaten emakumeen eguneroko bizitza hobetzeari begira.
|
|
2023
|
|
|
Lan merkatuak hobera egin arren, sexu arrakalak bere hartan irauten du. Are gehiago, okerrera egin du, azken bi urteetan bi puntu handitu baita
|
emakumeen
pisua langabeen artean: martxoan, langabe erregistratuen %58, 3 izan dira emakumeak, nahiz eta biztanleria aktiboaren %47, 1 baizik ez diren.
|
|
|
«Emakumeak oso garrantzitsuak izan ziren horretan guztian, historikoki protagonismo handiagoa izan dutelako ahozko transmisioan, gehiago izan baitira emakume eskolagabeak gizonezkoak baino; ez zekitelako ez irakurtzen, ez idazten. Orduan,
|
emakumeengan
pisu handiagoa izan du ahozko tradizioak. Eta kozinatzearekin zerikusia duen guztian ere beti izan dute protagonismo nabarmenagoa.
|
|
|
Nafarroako launakako sokatira txapelketak segida izanen du maiatzaren 6an Berriozarren. Gizonezkoek eta
|
emakumeen
pisu astunetako txapelak Beti Gaztek jantzi zituen eta larunbat honetan nahasian ariko dira, txapelketa mistoa jokatuko baita jardunaldi bakarrean, 280 kiloko kategorian. Amaiurrek eta Beti Gaztek bina laukote aterako dituzte goma gainera.
|
|
|
Gertukoenetatik jasotako mezuei buruz hitz egin dugu, baina
|
emakumeek
pisuarekiko dituzten kezkak eta gorputzaren irudiaren nahasmendua gizarteak bultzatua ere bada. Mendebaldeko kulturak, emakumea deseroso sentiarazten du neurriekin, eta horrek gorputz irudi bat osatzen laguntzen du, norberaren gorputz neurrien distortsioa sortuz.
|