|
2006
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) berriki argitaratu duenez, burdinaren urritasunak 2.150 milioi pertsonari eragiten die, eta kopuru horrek kezka handia sortzen die agintari politikoei eta komunitate zientifikoari. Urritasun hori handiagoa da hazkunde azkarreko biztanle taldeetan (haur eta
|
emakume
nerabeak) eta ugaltzeko adinean dauden emakumeetan, batez ere haurdunetan eta edoskitzaroan. Haurren artean, burdinarik eza ohikoagoa da 4 hilabetetik 3 urtera bitartean.
|
|
|
Europan, herrialde batzuetan ugaltzeko adinean dauden emakumeen burdinaren egoerari buruzko azterketa batean, zifra aldakorrak aurkitu ziren: Frantzia %1, 3 eta %2, 9; Suedia %6, 6 eta %7, 4; Finlandia %6, 4; Danimarka %2, 3; Norvegia %4, 1; Ipar Irlanda %13, 5 eta Erresuma Batua %9
|
Emakume
nerabeen burdinazko eskakizunak ere garrantzitsuak dira, batez besteko pisu igoera nabarmena baita (9 kg hazkunde handieneko urtean); gainera, hilekoa hasteak burdinazko behar berriak sortzen ditu. Emakumeen helduaroan, menorragia eta haurdunaldia dira burdin urritasunaren eragile nagusiak.
|
|
|
Munduko Osasun Erakundearen (OME) arabera, burdinarik ezak mundu osoko 2.100 milioi pertsonari baino gehiagori eragiten die. Urritasun hori handiagoa da hazkunde azkarreko biztanle taldeetan (haur eta
|
emakume
nerabeak) eta ugaltzeko adinean dauden emakumeetan. Estatu Batuetako Unibertsitateko ikertzaileek aztertu zuten zein garrantzitsua den egunero burdina hartzea eta zer eragin duen osteoporosia prebenitzen menopausia ondoko emakumeengan eta zahartzearekin zerikusia duten beste gaixotasun batzuetan.
|
|
2011
|
|
|
Disney Channel eko teleserie arrakastatsuenen aurrean nerabeek erakusten dituzten jarreretara hurbilketa egitea izan da ikerketa honen xedeetako bat eta Bizkaiko bi herritako bi ikastetxetan murgildu gara lan pilotu hau gauzatzeko. Genero gaiek gugan sortzen duten kezka dela-eta, Disney k bere telesail ezagunenetan erakusten duen
|
emakume
nerabearen eredua aztertu dugu. Orobat, gazte euskaldunek emakumearen eredu hori nola hautematen duten ezagutu nahi izan dugu.
|
|
|
Beste alde batetik, emakumeak euren ezaugarri kognitiboen arabera aztertu dira. Hirugarren atal batean atentzioa eman diguten esaldi eta jarrerak jaso ditugu, telesailetako eduki analisian
|
emakume
nerabearen irudiaren inguruan lortutako emaitzak berretsi eta indartzen dituztelako.
|
|
|
Nolanahi ere, telesailetan agertzen den AEBko
|
emakume
nerabearen eredu fisikoa oso barneratuta dago gazteek duten edertasunaren kanonean. Oro har, inkestatu guztientzat ikergai diren telesailetako neskarik ederrenak honako hauek dira eta ordena honetan:
|
|
|
1 Disney faktoriak aurkezten duen
|
emakume
nerabearen eredua gizon eta emakumeen estereotipoei lotuta dago argi eta garbi. Emakume nerabearen irudi hori bat dator erabat arraza zuriko erdi mailako familia estatubatuarraren alabaren ereduarekin.
|
|
|
1 Disney faktoriak aurkezten duen emakume nerabearen eredua gizon eta emakumeen estereotipoei lotuta dago argi eta garbi.
|
Emakume
nerabearen irudi hori bat dator erabat arraza zuriko erdi mailako familia estatubatuarraren alabaren ereduarekin. Hots, modernoa eta pinpirina da neskatoa, baina nagusiek onartzen eta ezartzen dituzten arauak ez ditu inoiz hausten.
|
|
|
Proposatzen zaigun
|
emakume
nerabearen eredu honek ez du onartzen gizentasunik ezta gehiegizko pisurik ere. Laburbilduz, itxura fisikoaren ikuspegitik, telesail hauetan aurki daitekeen emakumearen estereotipoa honako hau da:
|
|
|
Hannah Montana eta antzeko telesailek lortu duten neurrigabeko arrakasta eta, ondorioz, gazteen artean sortu den mitomania dira Euskal Herriko Unibertsitatean garatu dugun ikerketa pilotuaren abiaburua. Izan ere, Ipar Amerikako telesail arrakastatsuenek euskal nerabeen artean izan duten eragina ezagutu nahi izan dugu eta Disney Channel kateko telesail arrakastatsuenetan aurkezten den
|
emakume
nerabearen ereduari buruzko lehenengo emaitzak jasotzen dira hurrengo lerroetan.
|
|
|
GAKO HITZAK: Disney Channel · Generoa · Teleserieak ·
|
Emakume
nerabeen estereotipoak.
|
|
|
Psikoterapia aukera eraginkorra da gizentasun arriskuan dauden
|
emakume
nerabeentzat, ikerketa baten arabera.
|
|
2013
|
|
|
Baina talde bien artean ez dago parekotasunik, nahiz eta biak emakume gazteez osatuta egon. Egun XXI. mendean gaude eta Zuloak ez dira euskal Runaways ak, Kalifornian 70eko hamarkadan
|
emakume
nerabez osaturiko taldea. Zuloakekoak ere gazteak dira, bai, Ainhoa Unzuetak 19 urte zituen filma grabatu zenean.
|
|
|
Elkarrizketa batean azaldu zuenez, Nutrizio eta Metabolismo Nancy Babio doktoreak, «murrizketa dietetikoak betekadagatiko sindromea eragin dezake gose eta asetasun seinaleak ahultzen direlako», eta, ondorioz, kaloria asko eta neurriz kanpo hartu behar dira, eta ondorioak ere bai. Emakumeak gehiago direnez –eta are gehiago gazteak– janaria murrizteko joera dutenak, maila larriko dietak egiten dituzten
|
emakume
nerabeek 18 aldiz probabilitate handiagoa dute JCA (elikadura jokabidearen trastornoa) garatzeko dieta egiten ez dutenek baino. Eragin guztiak ezagutu gabe, argaltzeko infusioak edo landareak erabiltzea.
|
|
|
Anyakkouliak zuzendutako greziar azterketa batek baieztatu zuen emakume greziarren %20, 3k eta gizonen %7, 3k elikadura arazoak zituztela. Psychology and Health aldizkarian 2010ean argitaratutako ikerketa baten emaitzek adierazten dute
|
emakume
nerabe askok pisua kontrolatzeko ohitura ez oso osasungarriak hartzen dituztela, hala nola otordu nagusiak edo egun edo denbora luzeagoan barayar egitea. Frogatuta dago neskatoek beren amen elikadura estiloa imitatzen dutela Espainiako Estatuan, gorputz pisuarekin zerikusia duten akats eta ohiturei buruzko inkesta espainiar batek Rosa Mª Ortega doktorearen ‘Nutrizioa en la población femenina’ liburuan argitaratu du, eta baieztatu du inkestatutako neska nerabeen ia erdiek(% 45,2k) dieta bat egin zutela bizitzako uneren batean.
|
|
2014
|
|
|
Herrialde atzeratuagoetan, emakume gizenagoak hartzen dira emakume erakargarritzat.
|
Emakume
nerabeen eta gazteen artean% 0,5 bitarteko prebalentzia du bulimiak (Hoek, 2006; Hudson, Hiripi, Pope eta Kessler, 2007). Bulimia kasuen% 5 inguru bakarrik gertatzen dira mutilengan.
|
|
2017
|
|
|
Espainiako Estatuan, %4, 1aren eta %6, 4aren artean dabil nahasmendu horren prebalentzia, eta
|
emakume
nerabeei eragiten die nagusiki
|
|
|
Azken urteetan, gero eta adin txikiagoetan hasten dira Elikadura arloko Jokabide Nahasmenduak.Hain zuzen, Gurutze Gorriak anorexiari eta bulimiari buruz landu duen eskuliburu batean, elikadura arloko nahasmenduak izateko arrisku faktore gisa izendatzen da
|
emakume
nerabea izatea.Are gehiago, kalkulatzen dute emakumezko 100 nerabe bakoitzetik batek anorexia urduria duela eta 100etik lauk bulimia urduria.Argaltasun idealaTuron adituek argaltasunaren mendea esaten diote XX.ari, orduan estereotiko fisiko jakin bat proposatzen baitzen: hodi itxurako gorputz meharra, emakume independenteen, oldarkorren eta handinahiz beteen adierazgarri.Eta gaur egun, berriz, gorputz gaztea bilatzen da, liraina eta kirolariarena, baina kirolaren eta dieten bidez muturreraino argaldua.Gainera, bi espezialista horiek zera oroitarazten dute:
|
|
2022
|
|
|
Horren adierazle, V. eta XVI. mende arteko literatura teologikoan jateari uko egiten dioten gazteei buruzko erreferentziak aurki daitezke. Trotula de Salermoren arabera, jateari uzten zioten
|
emakume
nerabeek haurrak sortzeko funtziotik libratzea bilatzen zuten. Eta garaiko testuinguruan, gainera, bueltan gaitzespena jasotzetik urruti, miresmena eragiten zuten.
|
|
|
" V. eta XVI. mende arteko literatura teologikoan jateari uko egiten dioten gazteei buruzko erreferentziak aurki daitezke. Trotula de Salermoren arabera, jateari uzten zioten
|
emakume
nerabeek haurrak sortzeko funtziotik libratzea bilatzen zuten"
|