|
2002
|
|
|
Jakin naiak zirikatuta, zan gudari hori zotiñak zetozten alderdirantza, ta, ilobiak agiri ziran lekura eldu zanean, emakume eder bat ikusi zuen; ikusita beste gabe ikaratu egin zen guztiz, iratxoren baten aitzinean ote zegon edo. Baiña gero, zenduaren gorpua begiz jo zuenean, eta haren ondoan zegoan
|
emakumearen
negarrak eta zotiñak nabaitzean, ezur eta aragizko benetako emakume ederra zala oartu zan, eta bere senarraren eriotza eraman eziñez edo, negar zotinka ari zala. Bere afari ariña artu, ta illobiratu zan gudari gaztea, ta andera errukarriari emekiemeki mintzatzen asi zitzaion.
|
|
2003
|
|
|
Nobela, igarlearen kondenarekin bukatzen da, nahiz eta emakume gajoak epailearen aurrean berak ez duela errurik errepikatzen duen, errudunik egotekotan bere baitako ahotsa dela esanez, berea ez den zerbait beraz, etorkizunaren lekuko gisa aritzen zaion mintzoa, belarriak itxi arren ozenki entzuten duena eta, idazle batek berea jasaten duen bezala, zigor baten antzera eraman beharrekoa. Eta epaileak ea nobela horiek hitzez hitz idazteko gauza izango ote zen galdegitean,
|
emakumea
negarrez hasten da, izuaren izuz, eta negar zotinen artean olerki bat edo ipuin labur bat beharbada jasango lukeela erantzuten du, baina Jainkoagatik ez ezartzeko horrelako zigorrik, ez eskatzeko arren bere baitako ahotsari horren kontakizun luze eta aspergarririk.
|
|
2005
|
|
|
Askok ez didate sinesten baina nik hiltzaile zuzen horiengan ez dut ezer sentitzen. Ikusten ditudanean bestelako auzietara doazen
|
emakumeak
negarrez eta oihuka, nik harrituta begiratzen diet. Nik sekula ez dut hori sentitu. Nik oso argi daukat gure aita hil zutenak mertzenario hutsak zirela eta lan bat betetzera joan zirela.
|
|
|
Emakume baten txilio hots ozena nabarmendu da, ondoren tiro hots sakon bat. Punl Eta
|
emakumea
negar zotinka. Pun!
|
|
2007
|
|
|
Begiak ilunera egokitu zituenean, buzo urdinak antzeman zituen etxeetan sartu irtenak egiten. Atari guztietan
|
emakumeak
negar aieneka, erremolkeetan pilatzen ari zirenen artean beren gizonak aurkitu ezinik. Umeak" nora daramate aita?, nora daramate?" galdetu eta galdetu ari ziren, baina emakumeek nahiko lan bazuten senarrari, urrutitik bazen ere, azken hitzak egiten.
|
|
2009
|
|
|
Inmobiliariako
|
emakumea
negarraren hegian dago, hori jangelako mahaitik ere ikus daiteke, eta hala ere, ahots ahul batez, hamabost metro koadroko lorategia erakusteko gonbita luzatu die erosle potentzialei, eta alde egin dute hirurek. Txakurrak zaunka egin die berriro, etxetik irten aurretik.
|
|
|
Berak ere pare bat lankideri abisua eman die, tokirik onena hori dela.
|
Emakumeak
negarrez jarraitzen du, negar etsia. Denei esaten die ikusi duela eztanda egin eta ondorengo uneetan jende asko atera dutela trenetatik, baina haietako asko hotzez dardarka zeudela.
|
|
2010
|
|
|
hasi ez beste, baina, Teofilo Mariak, mezuaren irakurketa orduantxe amaitu zuenak eta zeloen mende behar zuenak, anai arreben balizko heroitasunaren berri jakin ondoren? erreakzionatu egin zuen, bi
|
emakumeen
negarrarekin anaia barkabera ager zitekeen, baina nire negarrarekin nekez?, haserre: –Gure aurka jarri ziren, eta orain negar egin behar al diegu???
|
|
|
|
emakumearen
negar beroarena
|
|
|
Eta orduan —" Koittaduak...!" esan zuen izebak istant bat lehenago, begietatik malko isil bakan batzuk zerizkiola—, bakardadeak gainezka egin zidalako, baita arreba izeben negarrak negar eragiten zidalako ere, negarrez hasi nintzen ni ere: hasi ez beste, baina, Teofilo Mariak —mezuaren irakurketa orduantxe amaitu zuenak eta zeloen mende behar zuenak, anai arreben balizko heroitasunaren berri jakin ondoren— erreakzionatu egin zuen —bi
|
emakumeen
negarrarekin anaia barkabera ager zitekeen, baina nire negarrarekin nekez—, haserre: " Gure aurka jarri ziren, eta orain negar egin behar al diegu...?" esan zuen, niri begira.
|
|
2011
|
|
|
Zapaldu eta zanpatu aditz adiskideak dira, eta oraindik bizkarrezurretik behera milaka boltioren zartakoak jotzen nau une hartaz akordatzen naizen bakoitzean. Mirarik zapaldu zuen miraririk gabe, eta
|
emakumea
negarrez hasi zen ezkerreko begitik. Ez genuela kontsolatuko!
|
|
|
Ia erabat ezabatua zen nire tristura.
|
Emakumeak
negarrez elkar besarkatzen ari ziren nire burua baino gorago. Lotsaz begiratzen nien; hiru ziren amari ongietorria egiten ari zitzaizkionak; zaharrak iruditu zitzaizkidan; bat baxua eta gizena zen eta bere masail guriak pixka bat dardaratzen zitzaizkion hitz egitean; bigarrena altua eta argala zen eta bere ilaje grisa oso txukun orraztua zeukan; hirugarrenak, izeba Albertek?
|
|
2012
|
|
|
Arian arian, ordea, mutila abandonatu izanaren kulpa sentimendua azaleratzen zaio emakumeari.
|
Emakumeak
negar egiteko gogoari eusten dio: bera gaixo bat da eta aurrean daukana, berriz, medikua.
|
|
2013
|
|
|
Orduan Vizcamok haiengana jo zuen semea hartuta. Hura ikustean, indioen arteko bi gizon eta bi emakume muinoan behera jaitsi ziren, eta, Jeneralaren ondora etorrita,
|
emakumeak
negarrez, hark laztandu eta besarkatu egin zituen, eta gauza batzuk eman, beste indioei lasai egoteko keinuak egiten zizkien bitartean".
|
|
|
Jendetza izugarria ari da biltzen Urrumiako atari aurrean Kokoherri osotik etorrita. Den denak guztiz urrikalduta daude;
|
emakumeak
negar zotinka entzuten dira; gazteak urduri nabari dira eta gizon armatuei aurre egiteko tentaldiari ezin eutsiz. Protesta hotsak burrunba bihurtu direnean, milizianoen buruzagiak urrutira daitezen agindu die:
|
|
2015
|
|
|
Eta, bostehun librako lehergailuen ahots luze eta patxadatsuarekin eta su eragileen mintzo suminduarekin batera, korridore extu eta ilun hartan pilatzen ginen jendetzari zerion surmur etengabea ere gogoratzen zait:
|
emakumeen
negarrak, besoetan urduri kulunkatzen zituzten haur gorrienarekin lehian, amonen otoitzen marmar jarraitua, agureen madarikazio lakarrak...
|
|
|
Bera burdin sarera joan zitzaien hitz egitera eta inola ere ez zela irtengo esan zien, beraren amari esatera joan zitezela. Berarekin zihoazen
|
emakumeek
negar handiak egiten zituzten. Berari gutxi axola zitzaion hori guztiori.
|
|
2017
|
|
|
|
Emakumea
negar zotinari eutsiz ari zitzaion:
|
|
|
Zorba patiora irten zen. Negargurak itoa zegoen, baina
|
emakumeen aurrean
negar egiteak lotsa ematen zion. Gogoan dut nola esan zidan behin:
|
|
2018
|
|
|
–Jeneralak kontatu zigun alardearen egunean musika bandako emakumeak goizetik ateratzen zirela, diana jotzen zutela, eta auzoz auzo ibiltzen zirela, bandan jotzen, normal, baina Gernikako Arbolara iristen zirenean bakoitzari lore sorta bat ematen ziola, eta
|
emakumeak
negarrez joaten zirela, ezin zutelako alardean parte hartu. Konturatuta zegoen zer min ematen zien alde egin behar izateak?.
|
|
|
You Shitouk ez zuen besterik esan, eta emaztearen atzean ezkutatuta geratu zen marmarka.
|
Emakumeak
negar muzinka entzun zuen bere atzean, baina ez zion beste hitz edo begiradarik zuzendu. Hantxe eserita geratu zen, irmo, buztinezko edo egurrezko estatua baten pare, gizonak labakitzeari utzi zion arte.
|
|
2019
|
|
|
Harper andreak zotin artean" gabon" esan eta alde egin zuen handik. Gero etxeko bi
|
emakumeak
negar batean besarkatu eta puska batean han egon ziren elkar lagunduz. Segidan ohean sartu ziren.
|
|
|
|
Emakumeak
negarrez jarraitzen zuen. Malkoak masailetan behera irristatzen zitzaizkion.
|
|
2020
|
|
|
“Ahal bezain pronto ospa egin behar dugu hemendik”, diost Merlinek. Sumatzen dut suhartasun itsu honek,
|
emakumeak
negarrez eta oihuka espaloietan, gizonak birjina eta martirien zama eramanez misio santu bat balute bezala, ezinegon larria sortzen diola. Baina oraindik ez dago autoarentzat gurpil berririk.
|
|
2021
|
|
|
Berehalaxe loak hartu zuen, eta zaurien ondorioz hil egin zen hantxe.
|
Emakumeak
negarrari eman zioten, doluz eta saminez.
|
|
|
–galdetu zioten– Hura ez da Espainiakoa; hura errusiarra da. Esaiozu alde egiteko, bestela bide bazterrean utziko dugu seko’
|
Emakumea
negar batean itzuli zen etxera”.
|
|
2022
|
|
|
Nikaraguan duela urte asko izandako hura etortzen zaik horrelakoetan burura, amesgaiztoetan oraindik ere inoizka errepikatzen zaian eszena: autobusa, errepide bustian ganadua topatu, frenatu, eta ia irauli zenekoa, alde bateko gurpilen gainean segundo batzuk egon eta gero berriro bere onera etorri zenekoa (eta aldameneko
|
emakumea
negar batean, ume txikia besoetan estu).
|
|
|
Gure gizonak hemen baleude behintzat! ?
|
emakumeek
negarrez. Baina gizonak gerran zebiltzan; zaharrak eta mutikoak baino ez ziren geratu.
|
|
|
Langeletek goragalez pentsatu zuen inguru osoak berehala hartu zuela Elisabethvilleko kanpin baten uztaileko airea: haurtxoak txilioka ari ziren; goroldioa egunkari zimurtuz, barruko arropa zikinez eta kontserba lata hutsez estalita geratu zen;
|
emakumeek
negar egiten zuten; beste batzuek, garrasi edo barre; gaizki garbitutako ume ezin itsusiagoak hurreratu zitzaizkion Charlieri; hark uxatu egin zituen, baina ez oihuka, ez zuen arazorik nahi gurasoekin?, ezpada begi amorratuak erakutsiz.
|
|
2023
|
|
|
Baina, epaitegietan egin daitekeen bideaz gain, gizartean egin beharrekoaz ere mintzatu da Claveria: «Arropa dendan miatu zituzten
|
emakumeak
negarrez egon ziren, laguntza eske, baina ez zitzaien inor hurbildu». Diskriminazio hori amaitzeko, elkartasuna eta aliantzak galdegin ditu, eta horretarako, beharrezko jo du jokabide arrazistak ez ukatzea:
|
|
|
herritarren artean arrakala digitala sortzen du. Beharbada, gazteek ez dute arazorik izango, baina nik ikusi ditut adineko
|
emakumeak
negarrez, ez dakitelako nola konektatu beren medikuarekin duten saiora.
|
|
|
Esan diot oraindik zati handi bat falta dela ordaintzeko eta zu oraindik ez zarela itzuli...
|
Emakumea
negarrez hasi da, leku bat behar duela, urgentziaz, lan egiten zuen etxetik bota egin dutela eta ez duela nora joan. Izebak ez du etxean berriz hartu nahi izan".
|
|
|
Hala ere, debeku hauek guztiek ez zuten arrakasta handirik izan, oraindik 1923 urtean Gernikan (B) emakume bat negartiplazako deitzen zuten eta bere etxea Negartixena. Lemoizen (B) 1936ko gerra arte lau
|
emakume
negar anpullutan egoten ziren hilmezetan.
|