|
2002
|
|
|
Leihoa freskura bila zabaldu zuen baina ohartu zen kanpoan sargoriago zegoela barruan baino, eta janzki soil zeuzkan galtzontziloak gerriko aldetik airatu zituen inon ez zegoen haizea bilatuko balu legez. Ohean segitzen zuen Mentxuk, nahiz eta izara kiribildua
|
emakumearen
gorputza estaltzeko soilik zegoela ematen zuen. Eztarriaren marranta hots batez kargu hartuta, leihoa ixteko agindu zion Mentxuk, eta Fonseca, mandatua bete eta gero, pianoaren aulkitxoan jesarri zen.
|
|
2003
|
|
|
Sexu krimen bat dela uste dugu. Aluan ezer ere ez, baina
|
emakumearen
gorputzeko azalean, gizonezko hazia aurkitu baitugu. Hiru gizon ezberdinen hazia.
|
|
2007
|
|
|
Gizonik ez da izan sekula munduan nik adinako zoriona ezagutu duenik. Pentsatuko duzu orain nola litekeen halako gauza bat, bi
|
emakume
gorputz bakarrean. Pentsatuko duzu ezin egon litekeela gizonik haien altzora bil daitekeenik gustura.
|
|
2011
|
|
|
Bikini koloretsua. Barregarria berrogeita bost urte baino gehiago lituzkeen edozein
|
emakumeren
gorputzean.
|
|
2017
|
|
|
Ez nuen hain gertutik inoiz ikusi edade hartako gorputz bat biluzik: bularralde zabala, sabelalde puztua, ile gabeko azala,
|
emakume
gorputz bat zakilarengatik ez balitz. Leuna, garbia, distiratsua.
|
|
2018
|
|
|
Azkenean, mahukak kiribildu eta oso osorik sartu da bera. Txanponik ez da ageri eta ilun da
|
emakumearen
gorputz barruan. Halako batean, pospolo bat piztu eta Terra Lliureko buruzagi bat topatu du.
|
|
|
Jendeak barre egiten duela ikusiz gero, luzatu egingo dizu kontakizuna hurrengoan: “Ilun zegoen
|
emakumearen
gorputz barruan, argiaren giltza topatzen saiatu zen, baina ezer ez. Pospoloa piztu zuenean pintura prehistoriko batzuk ikusi zituen, bisonte batzuk, zehazki; apur bat susmagarria iruditu zitzaion, baina ez zion garrantzirik eman nahi izan:
|
|
|
Ez zaio burutik pasatzen bere txisteekin
|
emakumearen
gorputza bolatokiko makina batekin alderatzen ari denik. Gizonezkoak ez dira jabetzen, txiste bazka areagotzea eskatzen duten barre ozarrak egiten dituzte, sekula amaitzen ez den gutxiespen artilleria hura lanean jartzean ez dago Fakirraren martxa geratuko duenik.
|
|
2019
|
|
|
|
emakume
gorputzetik?
|
|
|
Emakume bertsolarienak gorputz publikoak dira begiratuak, epaituak, esanguratsuak eta haien errepresentazioa etengabeko negoziazio semiotikoaren emaitza da. Askotarikoak izan arren neurriz, estiloz, esanguraz, emakume bertsolarien gorputzek
|
emakume
gorputz generikoarekin dialogatzen dute (haren historiarekin eta etorkizunarekin) inguruko gorputz errealekin adina. Emakume gorputzak plazaratzeak ekarri du gorpuztasuna lehen lerrora bertsolaritzan eta, gorputzari lotuta, plazera, mina, bortxa, erotika, erresistentzia... haragitzen ari dira.
|
|
|
Askotarikoak izan arren neurriz, estiloz, esanguraz, emakume bertsolarien gorputzek emakume gorputz generikoarekin dialogatzen dute (haren historiarekin eta etorkizunarekin) inguruko gorputz errealekin adina.
|
Emakume
gorputzak plazaratzeak ekarri du gorpuztasuna lehen lerrora bertsolaritzan eta, gorputzari lotuta, plazera, mina, bortxa, erotika, erresistentzia... haragitzen ari dira.
|
|
|
|
Emakumeen
gorputzen eta kanpo irudiaren gaineko epaia atergabea da bertso munduan eta handik kanpo. Oholtzan itxuraz diskretuak izan nahi dutela aipatzen dute emakume bertsolari askok.
|
|
|
Ez da berria gorputzarekin kinkan dabiltzanek ekarri izana, hain zuzen, gorputza oholtzara eta, gorputzarekin batera, erotikari, plazerari, soinaren endekatzeari, fisiologiari, zaurgarritasunari eta biolentziari buruzko ezin konta ahala bertso. Gudu zelaiaz eta goza zelaiaz ari dira
|
emakumeak
gorputzaz ari direnean, autoerrepresentazioaz eta haren mugez. Haiek ekarri dute lehen lerrora.
|
|
|
Hamaika dira arazo honi buruz idatzi diren saiakerak, Virginia Woolf “emakumeak eta literatura” binomioaren inguruko kezka sozialei, politikoei, immobiliarioei eta ekonomikoei begira jarri zitzaionetik; hamaika diren bezala, idatzi eta argitaratu ahal izateko emakumezko idazleek asmatu behar izan dituzten estrategiak: senarraren abizenarekin sinatu, alter ego maskulino bat asmatu, fisikoki desagerrarazi editoreak eta zirkulu literarioek ikus ez zezaten testu haien atzean
|
emakume
gorputz bat zegoela... Bentrilokuismo literario horren ondorio latzenak, agian, bazterketa soziala arintzeko suizidioa hautatu zutenek pairatu zituzten.
|
|
|
Gorputza eta itxurari aparteko arretarik eskaintzen ez diola dio, nahiz eta orain, astean hirutan gimnasia egiten duen. Edonola ere, kosta egin zitzaion bere
|
emakume
gorputzarekin adiskidetzea: bularrekin eta aldakekin, batez ere.
|
|
2020
|
|
|
|
Emakume
gorputz luzatuen artetik igarotzen da. Ez die begiratzen, ez ditu ikusten edo ikusiko ez balitu bezala egiten du.
|
|
|
LAIA:
|
Emakumearen
gorputza eta bere pentsamenduaren erretzearekin, inkontzientea, indar naturalak, intuizioa, magia eta hainbat kontzeptu erre nahi izan ziren. Beste guztiaren gainetik zientzia eta arrazionaltasuna ezarriz.
|
|
|
Gure gorputzak botere guneak direlako eta horien gaineko kontrola gizonezkoek dutelako.
|
Emakumeon
gorputzak gudu batek birrindutako eremuak dira eta hauen gaineko kudeaketa ez dago gure esku oraindik.
|
|
|
Historian zehar ehuntzen joan da
|
emakumearen
gorputzaren eta honetatik eratorritako pentsamenduaren aurkako guda. Horren gainean eraiki zen gaur egun bizi dugun edo bizi gaituen pentsamendu patriarkala eta honetatik eratorritako sistema ekonomiko politiko eta soziala.
|
|
|
Silvia Federici filosofo italiarrak Caliban eta sorgina liburuan maisuki adierazten duen bezala, Erdi Arotik joan ziren ontzen hala
|
emakumearen
gorputzaren eta berarekin garraiatzen zen pentsamendua nola jarduera guztien kriminalizazio eta estigmatizazio muturrekoa.
|
|
|
|
Emakumearen
gorputzarekin eta honi atxikitzen zitzaion pentsamenduarekin bukatu zen, modu ezin bortitzago honetan. Eta sarraski honen ondoren argi geratu zitzaien europar herritarrei zein izango zen ordutik aurrera Europa mendebaldean, eta europarrek kolonizatutako beste herri guztietan, gailenduko zen pentsamendua.
|
|
|
Eta ni zer naiz haietan.
|
Emakume
gorputz bat. Isila.
|
|
|
|
Emakume
gorputz bat naiz. Ideia bat, besteek idatzitako fikzio bat.
|
|
|
Silvia Federicik (2017b), Marxen obrari jarraituz, seinalatu duen gisara, industrializazioa gertatzeko eta kapitalismoa garatzeko hiru prozesu izan ziren beharrezko: lehena, tokian tokiko lur komunalen zein ezagutza eta jabetza kolektiboen ezabatzea; bigarrena,
|
emakumeen
gorputzen gaineko kontrol zorrotza ezartzea; eta hirugarrena, Hego aldeko herrien kolonizazioa.
|
|
|
Liburu hau argitaratzeko unean plaza ugari ari da ezagutzen Panpina; pandemiak denbora batez ibilbidea eten badio ere, erraztasunez ekin dio berriz ere plazak betetzeari. Emanaldietara joaten denak berehala sumatuko du publikoarekiko konplizitatea, Erika Rooibos pertsonaia protagonistaren
|
emakume
gorputz auto ironikotik bidaltzen dituen jendarte zirtoekin aukera izango du barre egiteko, hausnartzeko, eta hunkitzeko.
|
|
2022
|
|
|
BEA:
|
Emakumearen
gorputzeko prozesu fisiologiko guztiak dira dramoi bat: hilerokoa jaistea, ez jaistea; bularrak haztea, ez haztea; ilea beno ilea orokorrean da dramoi bat; aldakak zabaltzea, ez zabaltzea; umeak goiz izatea, berandu, umerik ez izatea… Dena da dramoi bat.
|
|
|
Argi dago, beraz, protagonista izateko nahitaezkoa dela inguruan protagonista egingo zaituzten gorputz behatzaileak izatea, eta gorputz horiek protagonista egin zaitzaten zurearekiko identifikazio motaren bat konpartitu behar dute, ezinbestean. Oro har, baiezta daiteke
|
emakume
gorputzek ez dutela ondo “enkajatzen” protagonistaren irudiarekin eta, gainera, ez dagoela emakume gorputzak protagonista bilakatzeko prest dagoen gorputz behatzailerik. Beraz, gorputz baten lekua besteekiko duen erlazioaren araberakoa izango da, zehatzago esanda, beste gorputzek leku bat uzteko duten prestutasunaren araberakoa.
|
|
|
Argi dago, beraz, protagonista izateko nahitaezkoa dela inguruan protagonista egingo zaituzten gorputz behatzaileak izatea, eta gorputz horiek protagonista egin zaitzaten zurearekiko identifikazio motaren bat konpartitu behar dute, ezinbestean. Oro har, baiezta daiteke emakume gorputzek ez dutela ondo “enkajatzen” protagonistaren irudiarekin eta, gainera, ez dagoela
|
emakume
gorputzak protagonista bilakatzeko prest dagoen gorputz behatzailerik. Beraz, gorputz baten lekua besteekiko duen erlazioaren araberakoa izango da, zehatzago esanda, beste gorputzek leku bat uzteko duten prestutasunaren araberakoa.
|
|
|
Topaketetan azaleratu zelako askok sentitzen duten presioa, hor egoteko derrigortasuna eta, batzuetan, xantaia emozionala, beraien presentziarik ezean elkarteak laguntzak jasotzeari utziko diolako. Berriz gurutzatzen dira aldatu ez diren egiturak, kupoak eta
|
emakumeen
gorputzak.
|
|
2023
|
|
|
Wittigek (1973) Le Corps lesbien liburuan,
|
emakumeen
gorputza eta sexualitatea bizitzeko forma berriak deskribatzen ditu, gorputzeko atal guztiei arreta emanez. Bereziki, “eskatologiko” etiketa duten horiek erotiko bezala aurkeztuz, biskositate askotariko jariakinak baitira gorputza bizirik dagoela erakusten dutenak.
|
|
|
Bereziki, “eskatologiko” etiketa duten horiek erotiko bezala aurkeztuz, biskositate askotariko jariakinak baitira gorputza bizirik dagoela erakusten dutenak. Gorputzeko atal guztiak protagonista aktibo direnez, eta gorputzaren plazera sentitzeko gaitasuna jartzen duenez erdigunean,
|
emakumearen
gorputza birkonfiguratzen du testu osoan zehar gorputz lesbiano gisa (Suárez Briones, 2013). Plazerari dagokionez, Laura Muelasek (2015) azpimarratzen du jendartean bizi garen heinean, eredu kulturalek definitzen dutela zer den plazera eta zer ez, eta horiek baldintzatzen dituztela emozioak eta plazera bizitzeko erak. Era berean, plazer sexuala eta gainontzeko plazer motak zalantzan jartzeko eta deseraikitzeko gonbidapena luzatzen du, gure plazeretatik errentagarritasuna jasotzen duen sistema batean murgilduta gauden heinean (Muelas, 2020).
|
|
|
Fausto Grossi, Ana Davila, Alberto Lomas… Eta, norbait bereziki aipatzearren, Beatriz Silvaren performanceak aipatuko nituzke. Feminismoaren sustraietatik abiatuta
|
emakume
gorputzaren objektualizazioari kritika zorrotzak egiten zizkion modu oso berezian: batez ere, bere gorputza erabiliz.
|