|
2001
|
|
|
Batzuetan gorpu osoak ere topatuko ditu bisitariak. Izan ere, zazpi urtez azpiko haurrak,
|
emakume
ezkongabeak edo pozoiturik hildako emakumeak ezin dira krematu. Behi sakratuak ere bere horretan botatzen dira ibaira hildakoan.
|
|
2002
|
|
|
•
|
Emakume
ezkongabe gehiago dago(% 41) ezkonduak baino (gizonezkoen kasuan, ezkongabeak% 20, 9 dira).
|
|
|
Doña Remedios zuen izena.
|
Emakume
ezkongabea zen, berrogei bat urte zituena, eta ikasleei eskola orduetan España gora eta España behera ibiltzen zitzaiena –edo España gora eta España gorago, hobeki–, orain José Antonio Primo de Riveraren balentriak kontatzen zizkiela, orain Francorenak. Baina Sarak beste historia batzuk ere entzun izan zituen etxean, guztiz bestelakoak, batik bat bere amona Doloresek –amaren amak– kontatuak.
|
|
2003
|
|
|
Teologiak zehaztutako moduak, hasieran aipatu ditugunak, honela azaltzen dira sermoitegian (Zabalari jarraitzen diot berriz ere, B: 54): 1 haragizko bekatua birjina ez den
|
emakume
ezkongabearekin; 2 haragizko bekatua birjinarekin (bekatu bat gehiago da); 3 haragizko bekatua  bortxaz (ikusiko dugun bezala, aitorleak emakumearen probokazioari leporatzen dio); 4 gizon ezkondua emakume ezkongabearekin edo ezkonduarekin (azken kasu horretan hiru bekatu dira, bi ezkontideei egindako iruzurragatik); 5 haragizko bekatua senideren batekin (bi bekatu mortal lirateke gutxienez); 6 ... Kasu guztietan âeta baita ezkon bizi  tzaren barnean ereâ haurdun ez geratzeko neurriak hartzeak larriagotu egiten du bekatua, haurdunaldi batek agudoago utziko bailuke agerian egindako bekatuaren izugarrikeria.
|
|
|
Teologiak zehaztutako moduak, hasieran aipatu ditugunak, honela azaltzen dira sermoitegian (Zabalari jarraitzen diot berriz ere, B: 54): 1 haragizko bekatua birjina ez den emakume ezkongabearekin; 2 haragizko bekatua birjinarekin (bekatu bat gehiago da); 3 haragizko bekatua  bortxaz (ikusiko dugun bezala, aitorleak emakumearen probokazioari leporatzen dio); 4 gizon ezkondua
|
emakume
ezkongabearekin edo ezkonduarekin (azken kasu horretan hiru bekatu dira, bi ezkontideei egindako iruzurragatik); 5 haragizko bekatua senideren batekin (bi bekatu mortal lirateke gutxienez); 6 haragizko bekatua kastitate botoa egina duenarekin (gauza bera). Kasu guztietan âeta baita ezkon bizi  tzaren barnean ereâ haurdun ez geratzeko neurriak hartzeak larriagotu egiten du bekatua, haurdunaldi batek agudoago utziko bailuke agerian egindako bekatuaren izugarrikeria.
|
|
2005
|
|
|
Izugarrienetakoa, neu nengoeneko auzoan gertatu zen:
|
emakume
ezkongabe batek, bere nebarekin eduki zuen umea. Jaio zenean, hantxe bertan hil zuten.
|
|
2006
|
|
|
Espainiako Legeak eta Kataluniako Familia Kodeak aukera ematen diote alargunari eta bikotekidea zendu zaion
|
emakume
ezkongabeari haren hazia erabiltzeko.Bi arauek urtebeteko epea ematen diote alargunari erabakia hartu eta prozedurahasteko.
|
|
2007
|
|
|
Gure
|
emakume
ezkongabeak askoz pozago daude bigarren hitzordu honetan, ez dago zalantzarik. Gaur jango duten kantitatean eraginik izango ote du horrek?
|
|
|
Indiako Gobernuak Gazte Justiziaren Legea deiturikoaren zuzenketa bat onartu berri du, adopzio prozesuetan gaur egun natiboei eta atzerritarrei aplikatzen zaizkien murrizketak ezabatuz. Renuka Chowdhury Emakumearen eta Haur Garapenaren ministroak esan zuen, neurri horren bidez, jendea adoptatzera bultzatu nahi dela, baita gizon edo
|
emakume
ezkongabeak badira ere, Indiako haurren egoera kaskarrari aurre egiteko; izan ere, adin txikikoen trafikoa ohiko jarduera da —60 milioi haur izaten dira urtero gaitz horren ondorioz—, eta infantizidioak bi dira. Horrez gain, Estatuko Gobernuak eskualdeko gobernuei eskatuko die datu basea sor dezatela haurdunaldiak erregistratzeko eta adopzioak errazteko.
|
|
|
Kantabriak, halaber, laguntza ekonomikoa ematen die familia horiei hainbat arlotan: haurtzaindegiak familia kargak dituzten emakumeen haurrak sartzeko lehentasuna dutenak, eta diru-laguntzak
|
emakume
ezkongabeentzat, alargunentzat edo seme alabak dituztenentzat. Oinarrizko beharrak asetzeko baliabide ekonomiko nahikorik ez duten pertsona fisikoentzako edo familia unitateentzako aparteko laguntzak azpimarratzen ditu Madrilgo Erkidegoak.
|
|
2008
|
|
|
Jaengoa zen, eta grazia handia zuen? guztiari punta ateratzen ziòn
|
emakume
ezkongabe zirtolaria baitzen, esaten zuena, adibidez, gizonak indioilarrak zirela, unos pavos de mierda que no pavos reales, esaten zuen hitzez hitz?, eta horregatik ez zela ezkonduko, gizon batekin izan zuèn esperientzia mingarria ere aipatzen zuen noizean behin, nahiz eta ez zen sekula xehetasunetan sartzen?, indioilar batek ez baitzuen bera bezalako emakume jatorrik merezi, y además es que l... Eta nola Reginak noiznahi egiten baitzuen huts konkordantzietan, bai artikulu eta izenen artekoetan, bai izenordain eta adizkien artekoetan, eta bai gainerakoetan ere?
|
|
|
Neskameek jokatzen zutèn joko hartan Faustina izeneko berrogei bat urteko emakume bat zen –Fausti lagunentzat– eltze guztietako burruntzalia. Jaengoa zen, eta grazia handia zuen... guztiari punta ateratzen ziòn
|
emakume
ezkongabe zirtolaria baitzen, esaten zuena, adibidez, gizonak indioilarrak zirela –unos pavos de mierda que no pavos reales, esaten zuen hitzez hitz–, eta horregatik ez zela ezkonduko –gizon batekin izan zuèn esperientzia mingarria ere aipatzen zuen noizean behin, nahiz eta ez zen sekula xehetasunetan sartzen–, indioilar batek ez baitzuen bera bezalako emakume jatorrik merezi... Eta nola Reginak noiznahi egiten baitzuen huts konkordantzietan, bai artikulu eta izenen artekoetan, bai izenordain eta adizkien artekoetan, eta bai gainerakoetan ere... hots:
|
|
2009
|
|
|
gurean ere mutilak neskak baino askoz gehiago dira. Baina azken hiru urteotan uigur emakumeekin trafikatzen hasi dira, 17 urte bitarteko 200.000
|
emakume
ezkongabe bidali dituzte ekialdera. Baldintza izugarrietan daude, hiru hilean deus kobratu barik egoten dira eta gero 10 euro irabazten dituzte hilean.
|
|
|
Izeba Ernestinak erraietan nabaritu zuen Nazarioren mehatxua, begiak itxi eta eskuak sabelera eraman zituen nabarmen?, labankada bat balitz bezala: hantxe zegoen, izan ere, bera. Ernestina?, ahizparen eta ahizparen senarraren leinuaren alde sakrifikatutako
|
emakume
ezkongabea, Reginak, behin eta berriro eskatuta, bere ondoan hartu zuena; sakrifizio hura, halere, bere patua onartzen zuèn emakumea zen neurrian, sakrifizioa ere ez zen, moja izateari utzi bezain laster agindu zion bere buruari moja bat bezala bizitzen ahaleginduko zela?, onarpen hark bere sexualitatearen eta sexualitateari lotutako sentimenduen garapena guztiz baldintzatu bazion ere, emetasun ... sabela babestera eraman zuena, ezinbestean eraman ere, ausaz?
|
|
|
Bere heriotza agiriak hau dio:
|
Emakume
ezkongabea, lanbiderik gabe. I. LASA
|
|
|
Izeba Ernestinak erraietan nabaritu zuen Nazarioren mehatxua –begiak itxi eta eskuak sabelera eraman zituen nabarmen–, labankada bat balitz bezala: hantxe zegoen, izan ere, bera –Ernestina–, ahizparen eta ahizparen senarraren leinuaren alde sakrifikatutako
|
emakume
ezkongabea, Reginak, behin eta berriro eskatuta, bere ondoan hartu zuena; sakrifizio hura, halere, bere patua onartzen zuèn emakumea zen neurrian, sakrifizioa ere ez zen –moja izateari utzi bezain laster agindu zion bere buruari moja bat bezala bizitzen ahaleginduko zela–, onarpen hark bere sexualitatearen eta sexualitateari lotutako sentimenduen garapena guztiz baldintzatu bazion ere,...
|
|
2012
|
|
|
Sakutaro Jaguiwara() japoniarraren ipuin bat ere tartekatu du Hamairu ate antologian. Literatura horietako poema gehienetan, jende xumearen eguneroko bizimoduko gertaerak edo gogoetak kontatzen dira (haurdun dagoen
|
emakume
ezkongabearen auhena, grinak oro galdu dituen agurearen gogoeta, naturako paisaia eta izakien deskribapena, zerurik ez dagoela eta bizitza honetako plazerez gozatzera bultzatzen duen aldarria...), eta, kasu askotan, autorearen bizimodu bakartia azpimarratzen du Sarrionandiak itzulpenari egindako sarrera edo hitzaurrean (Li Po eta Omar Kheyyam idazleen kasuan, esaterako). Badirudi, beraz, literatura, exotikoetako?
|
|
|
talde heldua osatzen dute parte hartzen duten emakumeek (batez besteko adina 50 urtekoa da).
|
Emakume
ezkongabe, alargun eta banatutako gehiago dago egoera berean dauden gizonezkoak baino, nahiz eta gehienak ezkonduta edo bikotekidearekin bizi diren. Parte hartzen duten emakumeetatik% 14ak besterik ez ditu hamabi urte baino gutxiagoko seme alabak; gizonezkoen artean, berriz,% 22ra iristen dira adin horretako haurren aita direnak.
|
|
|
Bikotekidea zuten emakumeek zuten biziraupen indizerik handiena(% 46), eta gizon ezkongabeek, berriz, txikiena(% 3).
|
Emakume
ezkongabeek eta gizon parekatuek indize bera erakutsi zuten(% 25). Emaitzen arabera, gizarte babesak garrantzi handia du minbizia duten gaixoen erabileran eta tratamenduan.
|
|
2013
|
|
|
Dionixio triste zegoen, bihotz bihotzez maite zuèn ama hil zitzaiolako, eta, etsiak hartuta, aitari baietz esan zion, besagainak jaso, kopeta zimurtu eta ezpainekin ere halako keinu ezkor bat eginda, orduantxe ikasi balu bezala adinez haur bat izan zitekeela, bai, baina hantxe amaitu zitzaiola haurtzaroa. Eta eskerrak, hala ere, aita semeek amaren ahizparen laguntza ezin baliotsuagoa jaso zutela, Dionixioren izeko bakarrarena!, honek?
|
emakume
ezkongabea zen, herren arina egiten zuena, umetan txarto konpondutako izterrezur haustura baten ondorioz?, aita semeen otorduak eta atontzeko, haienera joatea erabaki baitzuen goizeko orduetan, hain egoera estuan ikusi zituen?
|
|
|
(Oso sintomatikoa da Harrotasuna eta aurrejuzguak eko protagonistari ezkon proposamenak egiten dizkioten bi gizonek segurutzat jotzea damaren baiezkoa, noraino eta haren ezetza sinetsi ezin izateraino). Edozein modutan ere, ez Cassandra ez Jane Austenek ez zuten ezkontzaren bidea hartu, eskaintza bat baino gehiago izan bazituzten ere?, eta aita hilez geroztik ama alargunarekin batera ezagutu zuten bizimodu gero eta beharragoa
|
emakume
ezkongabearen patu latzaz mintzo zaigu. Austen damek suerte ona izan zuten, seme/ neba ugari eta maitetsuen laguntza ekonomikoa izan zutelako, baina hori ez zen emakume guztien kasua izaten, ezta gutxiagorik ere.
|
|
|
Ama ezkongabeak: laguntza elkarteak eta taldeak
|
Emakume
ezkongabeei laguntzeko bide bat da egoera berean beste emakume batzuekin duten esperientzia partekatzea. Gaur egun, hainbat elkarte, talde eta erakundek aukera hori eskaintzen diete ama ezkongabeei:
|
|
|
tratamendu horietara iristeko aukera duten pertsonen adina ere mugatzen da, 40 urte gehienez emakumeen kasuan eta 55 gizonen kasuan. Erabaki horretatik aurrera, adin horietako adineko pertsonek, ama izan nahi duten
|
emakume
ezkongabeek edo lesbianek bezala, sistema pribatura jotzea baino aukera gehiago izango dute. Espainiako Ugalkortasun Elkartearen datuen arabera, orain arte ugalkortasun tratamenduen %20 bakarrik egiten zen sistema publikoaren bidez. Legearen aldaketak ehuneko hori are gehiago murriztea eragin lezake.
|
|
|
Horretan, Teresak Olaetako kalabozora bisitan joan zenean jasandako bortxaketa edo erdizka onarturiko harreman sexualaren nondik norakoak kontatzen ditu, hoztasun handiz kontatu ere. Jarraian enkontru itsusi horren ondorio den haurdunaldiak bera bezalako
|
emakume
ezkongabe (eta aurreko atalean aztertutakoagatik, burusoil) batentzat suposatzen duen kezka, lotsa eta marjinazioa adierazten du. Inguruko jendearen begirada gaiztoei eta, oro har, gizarte moral ezarriari gehi bere baitako konplexuei aurre egin beharra sobera esperientzia gogorra bada, Teresa, erraietan daraman umea jaiotzean, hura maitatzeko gai izango ote den zalantzaz bizi da.
|
|
|
Postua ondorengoak heredatzen du, edo ondorengo zuzenik ez bada ahaiderik hurbilenera doa. Berezko egoeran, kapitain horrek baino ez zuen
|
emakume
ezkongabeak hartu eta uzteko ahalmena. Haietakoren batekin umerik izaten bazuen, huraxe zen maitatuena eta harekin bizi izaten zen betiko.
|
|
|
Haietakoren batekin umerik izaten bazuen, huraxe zen maitatuena eta harekin bizi izaten zen betiko. Dena den,
|
emakume
ezkongabeekin joateko pribilegioa zuen nahi zuenero. Nazio guztiak basailutza ematen zion.
|
|
2014
|
|
|
Bere egiten hasten da
|
emakume
ezkongabe limurtzaile eta otzanaren rola atzerakoispiluari keinu eta begiradak eskainiz eta taxilariaren identitate nazionalarekin edotabizimoduarekin interesa adieraziz. Gidariak Borges aipatzen du eta Argentinarenegoera ekonomikoari buruzko erradiografia azkarra egiten dio.
|
|
2015
|
|
|
Oso trebe ematen zion itxura; baita maltzurki itsustu ere; eta, leiho aldera joanez, joan beharra baleuka bezala egin, egunsentia zen, eguzkia jaiotzen ikus zezakeen?, erdi biratu, intimitate handiagoz baina hala ere beti barrez, eta azpimarratzen zuen Lilyk, Mintak eta denek ezkondu behar zutela, zeren eta, erramu loreak jaso arren. Ramsay andreari, baina, bost axola zitzaion Lilyren pintura?, eta hainbat garaipen lortu arren. Ramsay andreak ere lortuak izango zituen?, triste jartzen zen, goibel, eta aulkira itzultzen zen, argi baitzegoen:
|
emakume
ezkongabeak, orduan eskua hartzen zion emeki?, emakume ezkongabeak biziaren onena huts egin du. Ume lokartuz betea ematen zuen etxeak, eta Ramsay andrea entzuten; argi motelduz eta arnasa erregularrez betea.
|
|
|
Oso trebe ematen zion itxura; baita maltzurki itsustu ere; eta, leiho aldera joanez, joan beharra baleuka bezala egin, egunsentia zen, eguzkia jaiotzen ikus zezakeen?, erdi biratu, intimitate handiagoz baina hala ere beti barrez, eta azpimarratzen zuen Lilyk, Mintak eta denek ezkondu behar zutela, zeren eta, erramu loreak jaso arren. Ramsay andreari, baina, bost axola zitzaion Lilyren pintura?, eta hainbat garaipen lortu arren. Ramsay andreak ere lortuak izango zituen?, triste jartzen zen, goibel, eta aulkira itzultzen zen, argi baitzegoen: emakume ezkongabeak, orduan eskua hartzen zion emeki?,
|
emakume
ezkongabeak biziaren onena huts egin du. Ume lokartuz betea ematen zuen etxeak, eta Ramsay andrea entzuten; argi motelduz eta arnasa erregularrez betea.
|
|
|
|
Emakume
ezkongabea zen, hirurogei urte hurre zituena. Bere aitaren herentzia zatiarekin fundazio bat sortua zuen, Candido de Iturriaga eta Maria Dañobeitia Fundazioa, baserrietako umeei eskolako lehen ikasketak bukatu eta gero formazio osagarri bat emateko helburuz.
|
|
2016
|
|
|
Andre garrantzitsuenak dagokion lehenengo postuaren eskuinean jarri behar du. Lehentasuna du ezkondutako
|
emakumeak
ezkongabearen aldean, non eta ezkongabeak ez duen maila propioa edo altuagoa.
|
|
2017
|
|
|
1608an, itxitura baten, landare hesiak eta bestelako hesiak lurrera botatzera? Waddinghamera (Lincolnshire) joan ziren berrogei emakume; eta 1609an, Dunchurcheko (Warwickshire) jauretxe batean,, hamabost emakume, emazte, alargun,
|
emakume
ezkongabe, neskazahartu, alaba ezkongabe eta neskame biltzarrean bildu ziren gauez, hesiak lurpetik atera eta zuloak berdintzeko? (ibid.:
|
|
|
gisa definitu zen laster, eta, etxetik kanpo aritzen zirenean ere, gizonezkoen lana baino gutxiago ordaintzen zen; ezinezkoa zitzaien diru harekin bizitzea. Emakumeek gora egiteko bide gisa ikusten zen ezkontza orduan, eta horren onartuta zegoen emakume batek ezin zuela bere burua mantendu,
|
emakume
ezkongabe bat herri batera iristen zenean, bidali egiten baitzuten, baita soldata irabazten bazuen ere.
|
|
|
60 Haur hilketari buruzko legedi berriari buruzko eztabaidez, ikusi, besteak beste, John Riddle (1997), 163? 166; Merry Wiesner (1993), 52; eta Mendelson eta Crawford (1998); hala diote azken horiek: , haur hilketa, gizarteko beste edozein taldek baino gehiago,
|
emakume
ezkongabeek egiten zuten delitua zen ziurrenik. XVII. mende hasierako haur hilketei buruzko azterlan batean ageri zenez, hirurogei amatatik berrogeita hamahiru ezkongabeak ziren, eta sei alargunak?
|
|
|
–1560tik 1640ra[...] emakumeen inguruko kezka handia izan zela erakusten dute dokumentu horiek, mehatxu nabarmenak baitira sistema patriarkalerako. Auzoekin errietan eta istilutan dabiltzan emakumeak, etxe zerbitzuetan lanean hasteari uko egiten dioten
|
emakume
ezkongabeak, senarrak mendean hartuta dituzten edo jotzen dituzten emazteak: horrelako guztiak maizago ageri dira justu aurreko edo ondoko garaietan baino.
|
|
2018
|
|
|
esanda, gizona senar bilakatzen da, eta emakumea, emazte. Gizon eta
|
emakume
ezkongabeak, hitz jakin batzuk esanez, bikote ezkondu bihurtzen dira. Nolanahi ere, ezkontza oraindik baliorik gabe gera daiteke ez bada beste ekintza bat gauzatzen:
|
|
|
Kargu horiek bete ahal izateko baldintza batzuk bete behar ziren:
|
emakume
ezkongabeak edo alargunak behar zuten izan, 40 urtetik gorakoak, dote bat ordaindu behar zuten sartzeko, batzorde batek hautatzen eta izendatzen zituen, eta agintari erlijiosoek onartu behar izaten zituzten. 1549an Katedraleko San Migel ospitalean serorak behartuak ziren" egunero aipatu etxeko ate zaharrera iristen ziren behartsuei ogi erregu bat ematera bezperak jotzean eta serorak otoitz egiten hasi baino lehen".
|
|
|
—Horretaz gain, bazeuden lotara baino joaten ez zirenak —jarraitu du Kaik— Adibidez zu,
|
emakume
ezkongabe bat, garai hartan etorri izan bazina Berlinera, ametsetan ere ez zinateke zu bakarrik bizitzen egongo. Hasteko, soilik lotarako zen leku bat lortzea izango zenuke aukera bakarra.
|
|
2019
|
|
|
–Emakumea piztia bat da, eta ez da ez irmoa eta ez orekatua?? eta, era berean, onartzea
|
emakume
ezkongabea gai dela bere ondasunak gobernatzeko. Montaignek ondo ulertu zuen emakumeari ezarri zaion patuaren arbitrariokeria eta bidegabekeria:
|
|
|
Ez neska eta ez andrea ez ziren herritar; beraz, ezin ziren abokatu edo tutore izan. Hala ere,
|
emakume
ezkongabeak ahalmen zibil guztiak zituen; ezkontzak, berriz, mundiumari eusten zion. Emazteak obedientzia zor zion senarrari; adulterioa izanez gero, gizonak lor zezakeen emaztea preso egotera kondenatzea eta dibortzioa eskuratzea; legearen arabera, barkakizun zen emaztea hiltzea adulterio delitu gorian harrapatuz gero; aldiz, senarrari isun bat baino ezin zitzaion ezarri ohaidea ezkon etxera eramanez gero, eta halakoetan bakarrik lor zezakeen emakumeak dibortzioa.
|
|
|
Cécile Sauvagek alaiki kantatu zituen ezkontza eta amatasuna bizitzaren hasieran, baina larrimin fin bat adierazi zuen aurrerago. Nabarmentzekoa da ezen, konparatzen baditugu
|
emakume
ezkongabeen suizidio kopurua eta emakume ezkonduena, ohartzen garela ezkonduak bizitzaren hastiotik irmo babesturik daudela hogei hogeita hamar urte dituztenean (batez ere, hogeita bost hogeita hamar bitarte), baina ez hurrengo urteetan. –Ezkontzari dagokionez, idatzi du Halbwachsek?, babesa ematen die hala probintzietako emakumeei nola Pariskoei, batik bat hogeita hamar urte bitarte, baina gero eta gutxiago hurrengo urteetan?.
|
|
|
Emakume gehienak, baita gaur egun ere, ezkondurik daude, egon dira, egoteko prestatzen ari dira edo sufritzen ari dira hala ez egoteagatik.
|
Emakume
ezkongabea definitzeko, ezkontzarekin zer harreman duen erabiltzen da: frustratua dagoen, sumindurik dagoen edo berdin berdin zaion instituzio hori.
|
|
|
birjinitatea eta fideltasun zorrotza zor dizkio. Galdu egiten ditu
|
emakume
ezkongabeari legeak onartzen dizkion eskubide batzuk. Erromako legediak senarraren esku uzten zuen emakumea, loco filiae; XIX. mendearen hasieran, Bonaldek adierazi zuen haurra emakumearentzat zer den, bada, huraxe dela emakumea senarrarentzat; 1942ko legea onartu arte, senarrari obedientzia zor ziola agintzen zion Frantziako kodeak emakumeari; legeak eta ohiturek oraindik ere autoritate handia ematen diote gizonari:
|
|
|
Eta, hasteko, neska gazteari askoz ere indar biziagoz inposatzen zaio gizon gazteari baino. Gizarte maila garrantzizko batzuetan, neskak ez du bestela inolako aukerarik; nekazarien artean,
|
emakume
ezkongabea paria bat da; aitaren neskamea da, anaiena, koinatuarena; ezin da abiatu hirirako exodoan; ezkontzak etxekoandre bihurtzen du, gizonaren zerbitzuan jarrita. Zenbait giro burgesetan, neska gaztea oraindik ez da gai bizimodua ateratzeko; aitaren etxean bizkarroi baten gisan begetatu besterik ezin du egin, edo etxe arrotz batean mendeko tokiren bat onartu.
|
|
|
Naturala da bide erraz horrek tentatzea, batez ere emakumeen lanbideak esker txarrekoak eta gaizki ordainduak direlako gehienetan; beste asko baino karrera probetxuzkoagoa da ezkontza. Ohiturek zaildu egiten dute oraindik ere
|
emakume
ezkongabearen sexu askapena; Frantzian, orain arte delitua zen emaztearen adulterioa, baina ez zegoen emakumeari amodio librea debekatzen zion inolako legerik; nolanahi ere, maitale bat izan nahi bazuen, ezkondu egin behar zuen aurrena. Zorrotz hezitako neska burges asko ezkondu egiten dira orain ere,, libre izateko?.
|
|
|
Burgesiak, orobat, lege berberei obeditu zien eratu zenean. Hala ohiturazko zuzenbidean nola feudalean, ez zegoen emantzipaziorik ezkontzatik kanpo baizik;
|
emakume
ezkongabe eta alargunek gizonaren ahalmen berberak zituzten; emakumea ezkontzen zenean, ordea, senarraren tutoretzaren eta mainbourniearen pean geratzen zen; senarrak jo zezakeen, eta haren jokabidea kontrolatu, haren harremanak, eskutitzak; gizonak gobernatzen zuen emaztearen fortuna, ez kontratu baten kariaz, baizik ezkontzaren beraren kariaz. –Ezkontza egina baldin bada, dio Beaumanoirrek?, bataren eta bestearen ondasunak komunak dira ezkontzaren kariaz, eta emakumea haren tutoretzapekoa da?.
|
|
|
|
Emakume
ezkongabearen kondizioa berezia zen Frantzian; lege aldetik zuen independentzia kontrajarria zegoen, harrigarria izateraino, emakume ezkonduaren mendekotasunarekin; ezkongabea, gainera, bakana zen; usadioek ere bat egiten zuten hari kentzeko legeek emaniko guztia; ahalmen zibil guztiak zituen, baina eskubide abstraktu eta hutsalak ziren; ez zuen ez autonomia ekonomikorik, ez duintasun sozialik; a... han, ez zuen desobedientzia eta bekatua beste askatasunik, gainbeheraldiko emakume erromatarren askabide bakarra bizioa zen gisa berean.
|
|
|
haurdun geratzeko mehatxua. Zibilizazio gehienetan, ezkontzaz kanpoko haurra oztopo sozial eta ekonomiko bat da
|
emakume
ezkongabearentzat, eta, hala, ikusten dugu nola neska gazte batzuek beren buruaz beste egiten duten haurdun daudela jakitean, eta nola jaioberria itotzen duten ama ezkongabe batzuek; arrisku hori galga handia da sexurako, eta neska gazte askok horregatik gordetzen dute kastitatea ezkondu aurretik, usadioek eskatu bezala. Galga hori nahikoa izan ez eta maitaleari amore ematen dionean, neska gaztea izuturik egoten da, inguruan atezuan duen arrisku latza dela kausa.
|
|
|
Hala ere, Vivianik Ganberara eraman zuen emakumeen botoaren auzia 1901ean, lehendabiziko aldiz: zehazki, sufragioa
|
emakume
ezkongabeei eta dibortziatuei baino ez onartzea proposatu zuen. Mugimendu feministak garrantzi handiagoa hartu zuen orduan.
|
|
|
Prostituzioa toleratu egiten da; goi giroko kortesanena, bultzatu. Eta emakume ezkonduari zilegi zaio senarrak mantendurik bizitzea; gizartearentzat,
|
emakume
ezkongabea baino duinagoa da askoz ere. Emakume ezkongabeari usadioek ez diote onartzen gizon ezkongabearen posibilitate sexualen parekorik; bereziki, ia debekatua du ama izatea:
|
|
|
Eta emakume ezkonduari zilegi zaio senarrak mantendurik bizitzea; gizartearentzat, emakume ezkongabea baino duinagoa da askoz ere.
|
Emakume
ezkongabeari usadioek ez diote onartzen gizon ezkongabearen posibilitate sexualen parekorik; bereziki, ia debekatua du ama izatea: ama den neskak eskandalua ematen du.
|
|
|
2
|
Emakume
ezkongabeen historia berrirakurri
|
|
|
Hori pentsatuko zuten duela mende batzuk ardatz eta hariarekin lanean,
|
emakume
ezkongabeak izendatzeko ingelesezko spinster hitza gorpuztu zuten emakumeek. Klase ertainaren independentzia zutenek ez omen zuten ezkontzeko aukera falta, baina maitasun ideal zehatz batean sinesten zuten.
|
|
|
Kate Bolick Spinster, Making a Life of One’s Own liburuaren egilearen hitzetan: " ama bat zertan ari den badakigula uste dugu, emazte bat zertan ari den badakigula ere bai, baina
|
emakume
ezkongabe bat zertan ari den misterio bat da". [...]
|
|
|
Bolickek, Making a Life of One’s Own (2015) 20 liburuan, ezkondu ez den emakumeak historian jasan duen estigmatik abiatu da: "
|
Emakume
ezkongabeak anomaliatzat jotzen dira beti, aberraziotzat, gizarte ordenari dagokionez" (2016: 30).
|
|
|
|
Emakume
ezkongabeen historia berreskuratzeari eta berrirakurtzeari ekitea ezinbestekoa da bikote ideologia hegemonikoa auzitan jarri nahi izanez gero, bestelako loturak eta elkarbizitza bideak bere horretan aitortu ahal izateko, eta halaber, beraiek bizi izan duten uko edo estigma soziala neutralizatzeko; gerora bada ere, iragana etorkizun bihurtuz.
|
|
|
funtsezko deritzet gure maitasun ideologiaren zutabe nagusietakoa den pentsamendu monogamoaren aurrean apostasia egiteari eta maitasunaren inguruan eraiki ohi dugun jabego filosofiaren kontra joango litzatekeen harremanen intrantsitibotasunaren ideia ereiteari. Era berean,
|
emakume
ezkongabeen edota haien bizitzetan erromantizismoa erregulatzen dutenen esperientziak berreskuratzea eta berrirakurtzea ere garrantzitsua da, nire ustez, eta, fikzioa saturatzen duten mito erromantikoen kontra, mito eta amodio istorio ez erromantikoak sortzea eta maitasun erromantikoa bere gordintasunean erakustea ere bai. Maitasuna arrotz bihurtzeko beste estrategia bat maitasuna pentsaezina den eremuetan bilatzea edota kokatzea izan daiteke.
|
|
2020
|
|
|
Honelako zerbait kontatu digu Olgak. Zirudienez, Maia izango omen zen esku artean zerabilten esamesa kontatuko zuena. Etxe honetan, hirurogeita hamarreko hamarkadan eta laurogeikoaren hasieran,
|
emakume
ezkongabe bat bizi zen. Mari omen zuen izena, eta bizilagunek Mari Beltza edo Mari Sorgin ere deitzen zutela dio Olgak.
|
|
|
haurdun zegoena, ikusgarriro haurdun, hala nahi zuelako zen. Sabel lodi bat
|
emakume
ezkongabe batengan ez zen inolako lotsarako arrazoi.
|
|
|
70 hamarkada zen eta arriskutsua zen
|
emakume
ezkongabe bat arakatzera joan zedin hegoaldera.
|
|
2021
|
|
|
Jatorri urrutikoena, Ceuta. Auzoan lau
|
emakume
ezkongabe eta bi alargun zeuden. Ezkongabe eta ezkonduen artean baziren lan egiten zutenak.
|
|
|
Hemen ere, Olabeagako tunelean bezala, alargun ugari zegoen, 13 guztira. Gizonen presentziarik gabe bizi ziren
|
emakume
ezkongabeak ere bazeuden: hiru.
|
|
|
Senarrarengandik banandutako bat zegoen, alabarekin eta honen senarrarekin bizi zena. Kasu honetan, alabaren senarrari buruzko datu gehiago ditugu alabari buruzkoak baino40
|
Emakume
ezkongabe bat zegoen, Santanderretik hiru urte lehenago Bilbora etorria eta etxolan bi urte zeramana. Jendearen karitateari esker egiten zuen aurrera.
|
|
|
1910ean, denen ia% 80 ziren emakumeak. Eta, etxetik kanpora lan egiteko baimena zuten emakume bakarrak
|
emakume
ezkongabeak zirenez, iruditeria kolektiboak liburuzainaren karikatura bat sortu zuen: motots urdinduko neskazahar ozpindu zakar eta betaurrekoduna, arropa zaharkituekin jantzia eta marmarrerako gogo handia duena.
|
|
|
Datuen arabera, zonaldean
|
emakume
ezkongabe asko dago, eta gai horretan interesa dute.
|
|
|
Zergatia ez da
|
Emakume
ezkongabeen talde hori moja etxe bat delako.
|
|
2022
|
|
|
zenbaitek bortitza zela irizten zioten, baina nik beti atsegin ikusten nuen, adeitsu, eskularru bat bezain beratz, eta errezelotan nengoen ez ote zituen itxurak egiten ni engainatzeko eta aiurri basa eta ozpindu bat ezkutatzeko. Mila eta bat bider madarikatzen nuen
|
emakume
ezkongabearen mendetasuna, arras nekeza baita halakoarentzat senargaiaren urratsak jarraitzea, errealitatearen sakonera iristea eta berri zintzoak jasotzea, egia gordinenak (lasaituko ninduketen bakarrak). Ahalegindu nintzen Bernardori zenbait proba jartzen, eta gainditu zituen guztiak; haren jarrera hain izan zen zuzena, ezen sinestera heldu bainintzen inolako beldurrik gabe utz nitzakeela haren eskuan nire etorkizuna eta nire zoriona.
|
|
|
zenbaitek bortitza zela irizten zioten, baina nik beti atsegin ikusten nuen, adeitsu, eskularru bat bezain beratz, eta errezelotan nengoen ez ote zituen itxurak egiten ni engainatzeko eta aiurri basa eta ozpindu bat ezkutatzeko. Mila eta bat bider madarikatzen nuen
|
emakume
ezkongabearen mendetasuna, arras nekeza baita halakoarentzat senargaiaren urratsak jarraitzea, errealitatearen sakonera iristea eta berri zintzoak jasotzea, egia gordinenak (lasaituko ninduketen bakarrak). Ahalegindu nintzen Bernardori zenbait proba jartzen, eta gainditu zituen guztiak; haren jarrera hain izan zen zuzena, ezen sinestera heldu bainintzen inolako beldurrik gabe utz nitzakeela haren eskuan nire etorkizuna eta nire zoriona.
|
|
|
Bikote ezkonberriek familia bat eraikitzea ia ia ezinbestekotzat jotzea da horietako bat.
|
Emakume
ezkongabe batek familia gurasobakarra sostengatzeko baliabideak oraingoz eskasak izatea, beste bat. Edo, beste bat aipatzearren, guraso izan nahi duten bikote homosexualek gaur gaurkoz aurreiritzi zaharkituak jasan behar izatea.
|
|
2023
|
|
|
Zergatik" kentzen" diozun lanpostua aita bati. Badakizu, zuk, zure
|
emakume
ezkongaberen amarruekin eskuratu duzun peritu lanpostu hori, berez, hamaika seme alaba gosez hilik dauzkan aita gaixo batentzat izan luke. Emakumeok ez bagina etxeko sukaldetik irtengo, ez legoke langabeziarik.
|
|
|
Aitorrezineko sekretu lotsagarriren bat eduki behar duzu.
|
Emakume
ezkongabe ezezagun batek ezin du ezer onik ekarri hau bezalako herri batera. Orain arte herrian ezagutu dugun emakume ezkongabe bakarra, urtetan, apaizaren maitalea izan da, herrian jaiotakoa eta dagoeneko soberan onartua daukaguna, inora ihes egiteko beharrik izan ez duena.
|
|
|
Emakume ezkongabe ezezagun batek ezin du ezer onik ekarri hau bezalako herri batera. Orain arte herrian ezagutu dugun
|
emakume
ezkongabe bakarra, urtetan, apaizaren maitalea izan da, herrian jaiotakoa eta dagoeneko soberan onartua daukaguna, inora ihes egiteko beharrik izan ez duena. Hortaz, zu bezalako beste emakume gazte ezkongabe eta ezezagun batek, honaino ihesean etorri behar izateko, apaiz maitale bat baino zerbait askoz gogorragoa ezkutatu behar du.
|
|
|
Betidanik desiratu nuen lanbide bat edukitzea, huraxe zen bazkalondoko loaldietako nire izar gidaria, parkeko pasieretako itsasargia. Alde batetik, etxekoandreak ikusten nituen, nire ikararik handiena; bestetik,
|
emakume
ezkongabeak, zeintzuen bizimoduak hutsak irudikatzen nituen. Nola ez nuen ba usteko haien aldean ondo bizi nintzela?
|