|
2000
|
|
|
Pertsonen Trafikoa eta Prostituzioaren Esplotazioa Desegiteko 1949ko Konbentzioaren berrikuspena ere eskatzen dute, NBEko Batzar Nagusiak (1996) emakumeen eta haurren trafikoaren eta
|
emakume
etorkinen aurkako bortxakeriaren inguruan ebatsitakoa bete eta erantsi ahal izateko bertan. Halaber, estatuek Nazioarteko Auzitegi Penalaren Jurisdikzioa onar dezatela eta, bereziki, bortxakeria eta sexu indarkeria gerrako krimen eta gizadiaren aurkako krimen gisa definitzen dituzten xedapenak sinatzeko eskatzen dute.
|
|
2003
|
|
|
familia indarkeria, sistema judizial zibila eta penala, tratu txar motak eta etxeko indarkeria egoera bati buruzko gomendioak. Halaber,
|
emakume
etorkinentzako kapitulu berezi bat, segurtasun plan bat eta biktimentzako helbide eta telefono erabilgarri batzuk ere baditu. “Defendatu zure eskubideak”, batez ere, bikotekideek eraso egiten dieten emakumeei, seme alabei eta familia edo gizarte inguruneko pertsona guztiei zuzenduta dago.
|
|
2005
|
|
|
Euskal Herrian, Europako beste leku askotan bezala, etorkinak dira hazkunde negatiboari buelta eman diotenak, hein handi batean behintzat. Izan ere, gurean,
|
emakume
etorkinek bataz beste bi aldiz ume gehiago dute hemengoek baino.
|
|
|
Makina bat elkarrizketa izan ditut, eta emakumeei dagokienez, badago datu adierazgarri bat:
|
emakume
etorkinek bertakoek baino ume gehiago dituzte, doblea, baina beraien jaioterrietako emakumeek baino askoz gutxiago. Arrazoi batek baino gehiagok esplikatzen dute hori, eta nik esango nuke inportanteena dela Europan bakarrik daudela, edo talde txikietan, familiaren laguntzarik gabe, eta hortaz askoz zailagoa dutela haurrak izatea.
|
|
|
Beraz,
|
emakume
etorkinen oraingo ugalkortasunak urte gutxi batzuk bakarrik iraungo du seguruenik, bigarren eta hirugarren belaunaldia bertakoekin berdinduko baita. Epe motzeko hazkundea izango da, halaxe gertatu zen AEBetan eta Frantzian, bi adibide ipintzearren, eta hemen ere hala gertatuko da.
|
|
|
Ginekologoa eska daiteke, ginekologo tradizionalen azterketa berak egiten dituena. Hori oso onuragarria da paperik gabeko
|
emakume
etorkinentzat, ez baita kartilarik behar. Egokia da, halaber, gurasoek jakin gabe ginekologoarengana joan nahi duten nerabeentzat, ez baita familia medikuarengana joan behar, eta, gainera, oso zentro diskretuak dira, eta tratu natural eta hurbila ematen dute.
|
|
2006
|
|
|
Espainian, azterlanak gurasoen eta haur etorkinen osasunarekiko kezka islatzen du. Halaber, zehaztu da
|
emakume
etorkinek Espainiakoek baino ugalkortasun tasa handiagoa dutela; antisorgailuen erabilera eta haurdunaldien planifikazioa, berriz, askoz txikiagoa dela haien artean. Emakume etorkinek Espainiakoek baino ugalkortasun tasa handiagoa dute; antisorgailuen erabilera eta haurdunaldien planifikazioa, berriz, askoz txikiagoa da haien artean. eta abortuen tasa bost aldiz handiagoa.
|
|
|
Halaber, zehaztu da emakume etorkinek Espainiakoek baino ugalkortasun tasa handiagoa dutela; antisorgailuen erabilera eta haurdunaldien planifikazioa, berriz, askoz txikiagoa dela haien artean.
|
Emakume
etorkinek Espainiakoek baino ugalkortasun tasa handiagoa dute; antisorgailuen erabilera eta haurdunaldien planifikazioa, berriz, askoz txikiagoa da haien artean. eta abortuen tasa bost aldiz handiagoa. Haur etorkinei dagokienez, txertaketa osatugabeak eta talde horren ezaugarri bereziek ia errotik erauzitako gaixotasunak berriro agertzea eragin dute, hala nola elgorria edo errakitismoa.
|
|
|
Hammarbergek babes eta urruntze neurriak, laguntza zerbitzuak, osasun arloko detekzioa eta harrera etxeen bultzada azpimarratzearen alde egin zuen. Europako komisarioak, halaber,
|
emakume
etorkinak babesteko neurriak hartzeko beharra azpimarratu zuen; izan ere, emakume horiek “urraketa bereziko” egoera dute, bikotekideen lanaren mende egon ohi baitira. Indarkeriari stop Europako Kontseiluak aurkeztutako kanpaina genero indarkeriari aurre egiteko nazioarteko programaziorik handiena da.
|
|
|
– Aipatu duzun berri horren harira deitzen dizuet, alegia, uretara botatako
|
emakume
etorkinarena...
|
|
2007
|
|
|
Hori guztiori horrela, deigarria egin zait zenbait erakunde ofizialek eta Amnesty Internationalek berak, Emakumeenganako Indarkeriaren Aurkako Egunaren karietara, mezu nagusitzat ibili izana
|
emakume
etorkinak direla indarkeria matxista modurik gordinenean pairatzen dutenak. Badakit egia dela.
|
|
|
Hori guztia Legearen lehenengo titulura bildutako printzipio orokorrekin bat etorriz. Azken buruan, berdintasun eskubidea eragingarria izan dadin, botere publikoek neurri zehatzak hartuko dituzte emakumeen alde gizonekiko egitezko desberdintasun egoerak zuzentzeko, betiere, arrazoizkoak badira eta kasu bakoitzean lortu nahi den xedearekiko proportziozkoak (11 art.). Legeak bereziki aipatzen ditu emakumeen kolektibo zaurgarriak, gutxiengoak osatzen dituztenak,
|
emakume
etorkinak, neskatoak, desgaitasuna duten emakumeak, adineko emakumeak, alargunak eta genero indarkeriaren biktima izan diren emakumeak. Botere publikoek ekintza positiboko neurriak har ditzakete horiei begira (14 art.). Pertsona pribatuei dagokienez, fisikoak edo juridikoak, Legean ezarritakoaren arabera «mota horretako neurriak har ditzakete Lege horretan ezarritakoaren arabera» (11 art.). Amaitzeko, ez da ahaztu behar 12 artikuluaren arabera edonork modu judizialean eska dezakeela eskubide horren babesa, baita ustez bereizkeria eragin duen lotura amaitu ondoren ere.
|
|
|
Bartzelonako Itsas Ospitaleak urtean 1.500 erditze inguru hartzen ditu, eta horien artean, etorkinen %50 inguru. Ikerketa horren arabera, Espainiako haurdunen %4k drogak kontsumitzen ditu, eta haurdun dauden
|
emakume
etorkinen %0, 4k. Emaitza horiek bi urtean 3.000 erditze ingururen jarraipenari dagozkio.
|
|
|
Espainiako lau mila eskatzailek baino gehiagok egindako inkesta baten arabera, larrialdiko kontrazepzioaren% 1,9k bakarrik 16 urte baino gutxiago zituen. Etorkin irainduak Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) dioenez, larrialdiko kontrazepzioaren erabilera orokorrari esker, abortuen %70 saihets daiteke, eta datu hori bereziki esanguratsua da
|
emakume
etorkinentzat, Espainian egiten diren haurdunaldiaren borondatezko etenduren %50 egiten baitute. Haurdunaldiaren Borondatezko Etendurarako Klinika Egiaztatuen Elkarteak (ACAI) jakinarazi du Espainian bizi diren emakume etorkinen %80k ez duela inoiz entzun larrialdiko kontrazepzioaren berri.
|
|
|
Etorkin irainduak Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) dioenez, larrialdiko kontrazepzioaren erabilera orokorrari esker, abortuen %70 saihets daiteke, eta datu hori bereziki esanguratsua da emakume etorkinentzat, Espainian egiten diren haurdunaldiaren borondatezko etenduren %50 egiten baitute. Haurdunaldiaren Borondatezko Etendurarako Klinika Egiaztatuen Elkarteak (ACAI) jakinarazi du Espainian bizi diren
|
emakume
etorkinen %80k ez duela inoiz entzun larrialdiko kontrazepzioaren berri. Premiazkoa da, ACAIren iritziz," hurrengo eguneko pilulari" buruzko informazioa hobetzea, behar bezala eskuratu ahal izateko.
|
|
|
Espainiako hirigune handietan sortutako jaiotzen erdiak baino gehiago
|
emakume
etorkinei dagozkie. Osasun publikoari dagokionez, kezkagarria da, neurri handi batean, nahi gabeko haurdunaldiek eta nerabeek eragiten dutela.
|
|
|
«Hala ere, Administrazioa kezkatzen duena egoera horrek eragindako gizarte arazoak dira; hezkuntza etapa betean dauden emakumeez ari gara, eta horiek lasterketaren erantzukizunak baztertzera, lan merkatuan sartzea atzeratzera edo familia bizitza bat batean hastera behartuko dira», dio Díezek. Emakumearen pertzepzioak
|
Emakume
etorkinek amatasunari, nerabeen haurdunaldiei, kontrazepzioari eta abortuari buruz zuten pertzepzioa aztertzea izan zen Díezen taldeak esku hartzeko azterlanean egin zuena. «Jakin behar genuen zergatik dituzten arazoak kanpotik etorritako emakume horiek beren familia plangintza planteatzeko orduan, kontuan izanik hemen Espainian estaldura ginekologiko unibertsala dutela eta aholkularitza kontsultatzeko eta aurkitzeko zentro sare ona», azaldu du.
|
|
|
«Ezin dituzu seme alabak ondo zaindu, gazteegia bazara» bezalako esaldiak jaso ziren kontsultan. Estimazio kulturalak Familia plangintzako estrategien beharra justifikatuta, kontsultatutako
|
emakume
etorkinek arrazoitu zuten ugalkortasun handiagoa zegoela eskualde pobreenetan eta landa inguruneetan. «Landan, seme alabak hirian baino askoz merkeagoak dira, eskolako eta arropako gastuei aurre egin behar baitzaie, besteak beste».
|
|
|
Senarrak, anai arrebak edo gurasoak izan ziren, inkesta horren ondorioz, ASPBk prestatutako familia plangintzari buruzko triptikoen hartzaile nagusiak.
|
Emakume
etorkinek onartzen dute Espainian emakumeak askoz independentzia handiagoa duela, «baina ez Europako beste herrialde batzuetan bezala». Diezek dioenez, beste kasu bat ijitoa ez den etniako emakume errumaniarrak dira, gainerako emakume etorkinek baino hezkuntza maila altuagoa dutenak, eta, bitxia bada ere, abortatzeko joera handiagoa dute beren ugalketa edo sexu bizitza planifikatzeko joera baino.
|
|
|
Emakume etorkinek onartzen dute Espainian emakumeak askoz independentzia handiagoa duela, «baina ez Europako beste herrialde batzuetan bezala». Diezek dioenez, beste kasu bat ijitoa ez den etniako emakume errumaniarrak dira, gainerako
|
emakume
etorkinek baino hezkuntza maila altuagoa dutenak, eta, bitxia bada ere, abortatzeko joera handiagoa dute beren ugalketa edo sexu bizitza planifikatzeko joera baino. Amatasunari dagokionez, honako hau diote:
|
|
2008
|
|
|
Geroz eta ohikoago bilakatzen ari da: ama eta ume jaio berrien inguruko harrabots, bonboi eta lore sortak ospitaleko gelako parte batean eta, bestean,
|
emakume
etorkina bakar bakarrik edo bere bikotekidearekin, mutu, baliabide askorik gabe.
|
|
|
Suediarra. Kongoko
|
emakume
etorkin baten alaba da. Herrialde aurreratu batean bizi arren, Danielaren amak baliabide ekonomiko urriak ditu, banatua bizi da.
|
|
|
Bikotekiderik ez, baina seme alabak dituzten
|
emakume
etorkinen kasuan, seme alaba horiek familiaren ardurapean utzi ohi dituzte; kasu gehienetan amaren aldeko amona izaten da zaintzailea. Gehienetan, hona etorri den emakumearen egoera egonkortzen den neurrian, joera izaten da familia berriz ere elkartzen saiatzea, nahiz eta zailtasunez betetako bidea izaten den.
|
|
|
3.2
|
Emakume
etorkinen egoera jomuga den gizartean
|
|
|
Ekialdeko europarren hezkuntza maila altuena da,% 42,8 unibertsitatera joan da, Magrebekoena berriz, baxuena,% 16k ez du ikasketarik, X2 (10)= 54,62; p= 0,000 Gutxi dira, beraz, ikasketa maila baxuarekin iristen diren
|
emakume
etorkinak. Ikasketa maila baxua duten horiek normalean Afrikako landa eremuetatik, eta Europako gutxiengo nomadetatik etorritakoak izaten dira:
|
|
|
|
Emakume
etorkinek dakarten formazioa eta euren herrialdeetan garatutako gaitasun profesionala edozein delarik ere, emakume etorkinek lanbide jakinetarako sarbidea baino ez dute, Atzerritarren Legeak ez baitie uzten kualifikatutako esparru profesional baterako lan baimena eskuratzen.
|
|
|
Emakume etorkinek dakarten formazioa eta euren herrialdeetan garatutako gaitasun profesionala edozein delarik ere,
|
emakume
etorkinek lanbide jakinetarako sarbidea baino ez dute, Atzerritarren Legeak ez baitie uzten kualifikatutako esparru profesional baterako lan baimena eskuratzen.
|
|
|
Emakume gehien kontratatzen duen segmentuaren barruan, zerbitzuetan,
|
emakume
etorkinen aukerak dira etxeko lanak egitea edota adineko pertsonak zaintzea, eta neurri txikiagoan, ostalaritzako lanposturik gutxietsienetan aritzea. Emakume etorkinei eskaintzen zaizkien lanak, prestigiorik gutxien duten merkatuko segmentuetatik etortzen dira eta segmentu bakoitzaren barruan, lanik prekarioenak izan ohi dira, biztanleria autoktonoarentzako onargarriak ez diren baldintzak dituzten haiek.
|
|
|
Emakume gehien kontratatzen duen segmentuaren barruan, zerbitzuetan, emakume etorkinen aukerak dira etxeko lanak egitea edota adineko pertsonak zaintzea, eta neurri txikiagoan, ostalaritzako lanposturik gutxietsienetan aritzea.
|
Emakume
etorkinei eskaintzen zaizkien lanak, prestigiorik gutxien duten merkatuko segmentuetatik etortzen dira eta segmentu bakoitzaren barruan, lanik prekarioenak izan ohi dira, biztanleria autoktonoarentzako onargarriak ez diren baldintzak dituzten haiek.
|
|
|
Magrebtarrek eta Ekialdeko europarrek, ia erdiak, ez dute baimenik, X2 (2)= 8,85; p= 0,012 Dagozkien lan baimenak ez dituzten neurrian, enplegurako eta beste oinarrizko baliabide batzuetarako legezko sarbidea erabat itxita geratzen zaie. Ondorioz, legez kanpoko lana egitea beste aukerarik ez dute egoera horretan dauden
|
emakume
etorkinek.
|
|
|
Lan irregularra egitearen legezko ondorioetatik harago, badira bestelako ondorioak ere: egoera irregularrean dauden
|
emakume
etorkinek lan esparruan duten babes falta, ahuldade sentsazioa eta sufritzen dituzten esplotazio egoerak.
|
|
|
Etxebizitza lortzea da
|
emakume
etorkinentzako hona egokitzeko arazo larrienetarikoa. Zailtasunak ugariak diren arren (etxebizitzak garestiak, elkarbizitza arazoak, gehiegizko eskakizunak), gehienek lortzen dute zenbait estrategiaren bitartez:
|
|
|
bigarrenez alokatuz, lan egiten den etxean bertan bizi izanez interna modura, elkartasuna eta laguntza instituzionala jasoz. Kasu honetan ere, etxebizitza lortzeko zailtasunekin lotuta, bada Magrebeko eta Ekialdeko
|
emakume
etorkinen artean biztanleria oso marjinala(% 12 eta% 9,5), marjinalitate baldintzetan emigratzen duena eta kalean bizi dena, X2 (2)= 5,86; p= 0,053.
|
|
|
|
Emakume
etorkinen artean oso ohikoa da jatorrizko herrialdeetan dauden senitartekoekin lotura mantentzea, batez ere, bertan seme alabak utzi dituztenean.
|
|
|
Baina, errealitatea, bestelakoa da:
|
emakume
etorkinek parte hartzen duten laneta formazio espazioetan, nagusiki, etorkinak diren emakumeek baino ez dute parte hartzen. Ondorioz, dinamika horrek harremanak sustatzen ditu jatorri desberdineko etorkinen artean, etorkinen eta autoktonoen artean baino gehiago.
|
|
|
Ondorioz, dinamika horrek harremanak sustatzen ditu jatorri desberdineko etorkinen artean, etorkinen eta autoktonoen artean baino gehiago. Sare horiek,
|
emakume
etorkinak eta bertako biztanleak lotzen dituztenak, bereziki erlazionatuta daude etorkinekiko laguntzarekin, hasierako laguntza sarearekin eta lanarekin.
|
|
|
3.3
|
Emakume
etorkinen ongizatea eta osasun mentala
|
|
|
Azterlan honetan Euskal Herrian bizi diren jatorri desberdineko 201
|
emakume
etorkinen egoera psikosoziala aztertuko da. Beren ongizate maila eta osasun mentala azalduko dira, genero ikuspuntutik eragiten duten aldagaien arteko harremanak deskribatuz.
|
|
|
Elkarrizketatutako emakumeen artean,% 77,1 Latinoamerikakoa da,% 12,4 Magrebekoa eta% 10,4 Ekialdeko Europakoa. Migrazio prozesuaz eta hona egokitzeko prozesuaz egiten duten balantzea positiboa da eta osasun oneko emakumeak izan ohi diren arren, emigratzeak suposatzen duen aldaketaren gogortasunak
|
emakume
etorkinen osasun mentalean eragina du: % 42k sintoma depresiboak ditu,% 45ek somatikoak eta% 57k antsietate sintomak.
|
|
|
% 42k sintoma depresiboak ditu,% 45ek somatikoak eta% 57k antsietate sintomak. Migratze dolua, jatorrizko herrialdean geratu den familia eta bakardadea, familia egituraren ezaugarriak, gizarte harremanak, lana eta irregulartasun egoerarekin lotutako urrakortasuna dira, beste batzuen artean,
|
emakume
etorkinen ongizatea eta osasun mentala esplikatzen dituzten arrazoiak.
|
|
|
Modu sistematikoan,
|
emakume
etorkina, beste norbaiten lagun gisa tratatu izan da, eta elkarrekin egindako migrazio egitasmoan emakumeak izan dituen eragina eta autonomia gutxietsi dira. Oro har, abiapuntua honako hau da:
|
|
|
Haien papera kontuan hartzen zenean, familiaren barnean kokatzen zen, ugalketa arloko funtzioen hedapena bezala (Izzard, 1985).
|
Emakume
etorkinei buruz eta migrazioetan duten parte hartzeari buruz egin ziren lehenengo ikerketetan, arrazoi sozialek justifikatzen zuten haien bizileku aldaketa, adibidez, alarguntasuna, banantzea edota nahi gabeko ezkontza sahiestea (Vicente, 2006).
|
|
|
Laurogeiko hamarkadatik aurrera,
|
emakume
etorkinek indarra hartu zuten migrazio ibilbideetan, beraiek baitziren eta baitira askotan prozesua hasi eta familia biltzen dutenak. Oro har, bi patroi desberdin bereiz daitezke (Solé, 2000):
|
|
|
Lan horien adibide bat, Ameriketako Estatu Batuetan egin zen azterlan batean aurki daiteke. Depresioa eta depresio faktoreak ikertzean aurkitu zuten
|
emakume
etorkinek, batez ere herrialde pobreetatik etorritakoek, bertakoek baino depresiotasa altuagoa zutela. Desberdintasun hori honako aldagai hauek esplikatzen zuten:
|
|
|
Gure gizartean,
|
emakume
etorkinak medikuarenera joaten direnean, estresarekin, antsietatearekin eta somatizazioarekin erlazionatuta dauden eskaerak edo arazoak izaten dituzte (Achotegui, 2002; Bermúdez, 2004; Herrero, 2001; Tizón, 1992).
|
|
|
Orain arte esan duguna kontuan hartuta, azterlan honetan Euskal Herrian dauden jatorri desberdineko
|
emakume
etorkinen egoera psikosoziala aztertuko dugu. Aldi berean, beren ongizate maila eta osasun mentala azalduko ditugu, eta berauekin zerikusirik duten aldagaiak deskribatuko ditugu.
|
|
|
Bakardadeaz hitz egiten dutenean, jatorrizko herrialdeetan dituzten harreman sareez, eta harreman horien estutasunaz ari dira. Herrimina eta jatorrizko herrialdean geratu den familiarekiko kezka handiagoa dute
|
emakume
etorkinek euren seme alabak han utzita etorri direnean. Gainera, egoera irregularrean egoteak familia bizitzan eta norberaren jatorrizko herrialdearekiko deserrotzean ere baditu ondorio latzak.
|
|
|
Lehen aipatu bezala, jatorri desberdineko etorkinen arteko harremanak dira
|
emakume
etorkinen sare sozial nagusiak. Baina badira emakumeak euren jatorrizko komunitatekoak diren emakume etorkinen inguruko iritzi negatiboa dutenak eta, beraz, haiekiko konfiantzarik ez duten neurrian, esparru horretatik kanpora bilatzen dutenak euren babes sarea.
|
|
|
Lehen aipatu bezala, jatorri desberdineko etorkinen arteko harremanak dira emakume etorkinen sare sozial nagusiak. Baina badira emakumeak euren jatorrizko komunitatekoak diren
|
emakume
etorkinen inguruko iritzi negatiboa dutenak eta, beraz, haiekiko konfiantzarik ez duten neurrian, esparru horretatik kanpora bilatzen dutenak euren babes sarea. Alabaina, babes edo laguntza sare horiek, jatorrizko herrialdeko kideek osaturikoak, garrantzitsuak dira emakume askorentzat.
|
|
|
Alabaina, babes edo laguntza sare horiek, jatorrizko herrialdeko kideek osaturikoak, garrantzitsuak dira emakume askorentzat. Gainera, harremanak egiteko garaian, beste alderdi garrantzitsua dira
|
emakume
etorkinek lana eta familia uztartzeko dituzten zailtasunak. Horrek zaildu egiten du ohiko harreman sareetatik harago, harreman berriak egiteko tartea edukitzea.
|
|
|
Elkarrizketatutako emakumeen proiektuetan giltzarrietako bat da haien bizitza hobetzen lagunduko dien lana topatzea. Hori lortzea ez da erraza izango,
|
emakume
etorkinentzat gordetako lan esparruek dituzten ezaugarriei erreparatuta: ez dira ikusten diren lanak, lan baldintzak prekarioak dira eta gizarteak ez ditu baloratzen.
|
|
|
Oso garrantzitsua da azpimarratzea
|
emakume
etorkinek biztanleria autoktonoarengandik bizi duten bazterketaren eta emakume etorkinaren alderdi psikosozialaren arteko harremana. Bazterketa lotuta dago jatorrizko herrialdearekin edo jatorri horren berri ematen duten kanpo ezaugarriekin:
|
|
|
Oso garrantzitsua da azpimarratzea emakume etorkinek biztanleria autoktonoarengandik bizi duten bazterketaren eta
|
emakume
etorkinaren alderdi psikosozialaren arteko harremana. Bazterketa lotuta dago jatorrizko herrialdearekin edo jatorri horren berri ematen duten kanpo ezaugarriekin:
|
|
|
Zenbait ikerketatan eta hemen aurkeztu dugun azterlanean, oro har,
|
emakume
etorkinen profilak ez du bat egiten urteetan izandako emakumearen inguruko irudiarekin, zeina pasiboa eta emigrazio maskulinoaren laguntzaile gisa agertzen zen. Topatu dugun emakumea langilea da, karga familiarrak ditu eta migrazio egitasmoari bakarrik heltzen dio.
|
|
|
Gaur egun, immigrazioa aztertzean hainbat ikertzailek genero ikuspuntua erabili dute edota emakumearen garrantzia narbarmendu dute. Ildo beretik, lan honetan Euskal Herrian bizi diren
|
emakume
etorkinen ezaugarriak eta ongizate maila erakutsi ditugu.
|
|
|
Gure gizartean dauden
|
emakume
etorkinen profil orokorrak beste ikerketetan ere aurkitu dira (Bermúdez, 2004; Gregorio, 1998; Gregorio eta Ramírez, 2000; Izquierdo, 1991, 2000; Vicente, 2006). Latinoamerikako emakumeek talde handiena osatzen dute, eta etxebizitza, lana eta egoera juridikoa konpondua dute.
|
|
|
|
Emakume
etorkinek baldintzaturik dituzte euren lan aukerak, harrerako gizarteak konpondu gabe dituen arazoen eraginez: emakumeen lana okerrago ordainduta dago eta gizartean ospe txikiagoa dauka (Juliano, 2006).
|
|
|
3.1
|
Emakume
etorkinen ezaugarri psikosozialak Euskal Herrian
|
|
|
1 Era berean, Gipuzkoako SOS Arrazakeria Mugak erakundearen ikerketa taldeak Irungo eta Errenteriako
|
emakume
etorkinekin egindako ikerlanen txostenen ekarpenak erabili dira, aurkitutako zenbait emaitzari azalpena emateko.
|
|
|
Familia egitura berdintsua da
|
emakume
etorkinen artean, egoera zibila edonolakoa dela ere(% 48,2, ezkondua edo bikotearekin bizi dena),% 59,2k bikotekidea duela azaltzen du, nahiz eta horietatik bakarrik% 77,3 elkarrekin dagoen gure gizartean. % 65,2 ama dira, hala ere, horietatik,% 35,5 ezin da bere seme alabekin egon.
|
|
|
Emigratzen duten emakumeentzako, emigratzea, hil edo biziko gertaera da. Eta era horretako proiektu bat abiatzen dutenak, osasun oneko emakumeak izan ohi diren arren, emigratzeak dakarren aldaketaren gogortasunak, deserrotze prozesu bati aurre egin behar izateak, jatorriarekiko lotura galtzeak eta hainbat galerak (familia, kultura, hizkuntza?)
|
emakume
etorkinen ongizatean eta osasun mentalean eragina izan ohi dute.
|
|
|
Horien artean, emakume migratuen elkarteen barruan, edota hainbat erakundetatik
|
emakume
etorkinentzako antolartzen diren programetan, harremanak partekatzeko espazio propioak bilatzen dituzten emakume taldeak aurkitzen dira. Elkarri laguntzeko talde horiek dituzten onurak ahaztu gabe, kontuan izan behar dugu talde ahultzat eta sozialki baztertutzat hartzeko dagoen arriskua, irudi arazotsua eraikiz.
|
|
|
etxerik gabeko pertsonak, bizitzeko edo lan egiteko baimenik ez duten etorkinak, asilo eskatzaileak eta errefuxiatuak, GIBa duten pertsonak, genero indarkeriaren eraginpean dauden emakumeak, abusuzko jardueren bidez kaleratutako errentariak, drogazaleak, buru nahasmendua duten pertsonak, prestazio oso baxuak jasotzen dituztenak, Administrazioaren tutoretzapean egon diren gazteak eta antzeko egoeretan dauden beste talde batzuk. “Gizarteratzeko Etxebizitzen Sarearen 2006 Txostenak” talde horietako bakoitzak dituen zailtasunak jasotzen ditu, eta
|
emakume
etorkinen egoera azpimarratzen du, “beren izaerari lotutako diskriminazioen” biktimak, jasotzen dituzten soldata baxuak, informaltasun ezaugarriak dituzten lanak, kontratu irregularrak edo ez daudenak eta lan babesik ez dutenak, besteak beste. Etxebizitzak aldi baterako bizi dira, normalean hiru eta hamabi hilabete bitartean, eta lan plan pertsonalizatua dute Beste talde sentikor bat tutelatu izandako gazteak dira.
|
|
|
CONSUMER EROSKI Erakunde honi babesa eskatu dioten pertsonen profil nagusiak honako hauek dira: bakarrik dauden eta seme alabak dituzten emakumeak; duela gutxi langabezian egon diren emakumeak, eraikuntzaren eta ostalaritzaren sektoreetako kualifikazio txikiko enpleguetatik datozenak; haur txikiak dituzten familia gazteak; lehen aldiz lana bilatzen duten 40 urteko edo gehiagoko
|
emakume
etorkinak, gehienbat etxeko langile gisa; eta, gutxiago bada ere, kotizazio gabeko pentsioak edo oinarrizko pentsio irregularrak dituzten adineko emakumeak. Familia, harrera, etorkin eta enplegu programetan elkartasun eskaeren %40 gehiago erregistratu ziren.
|
|
|
Emigratzeko arrazoiei dagokienez, lehenik eta behin lan beharra errepikatzen da; hala ere, herrialde hartzaileetako lan merkatuetan lortzen dituzten emaitzak Munduko Bankuak dioenez, “asko aldatzen dira jatorrizko herrialdearen arabera”. “Espainiako emakumeen immigrazioa berrikustea” izeneko Zuzeneko Fundazioaren azterlan baten arabera, etxeko zerbitzuan, haurren eta helduen garbiketan eta zainketan lan egiten duten pertsonen %88
|
emakume
etorkinak dira. Horietatik %57 jatorri latinokoa da.
|
|
|
“Haren migrazioak ondorio ekonomiko positiboak ditu atzean uzten diren etxeetan”, dio. Gehikuntza progresiboa 1960 eta 2005 artean,
|
emakume
etorkinen kopurua ia hiru puntu igo zen mundu osoan, eta %49, 6ra iritsi zen. Guztira, Munduko Bankuaren iritziz, emakume migratzaileek 95 milioi inguru dituzte dagoeneko, eta “gero eta gehiago dira”.
|
|
|
Emakumeen aurkako indarkeriak ez du bereizketarik egiten, ez adinari ez faktore sozial edo kulturalei dagokienez. Hala ere, azken hilketa honetan ezin da saihestu hildako
|
emakumea
etorkina zela eta, ondorioz, eraso egiteko errazagoa. Izan ere, egoera horretan dauden emakumeek zailtasun handiagoei aurre egin behar izaten diete; esate baterako, tratu txarrak salatzeko eragozpen handiagoak izaten dituzte.
|
|
|
Lehenengoa, Itzubaltzeta/ Romoko Nagusien Etxeko batzar aretoan izango da, 19:00etan. Emakume atzerritarrek etxetan egiten duten lanaz mintzatuko dira bertan, Silvia Carrizo Malen Etxea
|
emakume
etorkinen elkarteko kideak egin eta Comillaseko (Kantabria, Espainia) Unibertsitateak aurten saritutako lanean oinarrituz. Erakusketa, berriz, apirilaren 19ra arte egongo da zabalik Algortako Torrene kaleko aretoan.
|
|
2009
|
|
|
Urte askotan,
|
emakume
etorkinen taldea ikusezina izan da gizartearentzat, migrazioentzat eta ikerketentzat (Gregorio, 1997; Parella, 2003; Sole, 2000). Hamarkadagutxi batzuk arte, giza mugimenduetan protagonista bakarra gizona izan da.
|
|
|
Horrela, XVIII. eta XX. mendeen artean, gizonen migrazioakaktibotzat hartzen ziren, eta emakumeenak, berriz, pasibotzat (Lipszyc, 2004). Azken horien papera, kontuan hartzen zenean, familiaren barrenean kokatzen zen, ugalketa arloko funtzioen hedapena bezala (Izzard, 1985).
|
Emakume
etorkinei buruz eta migrazioetan duten parte hartzeari buruz egin ziren lehenengo ikerketetan, arrazoi sozialek justifikatzen zuten haien bizileku aldaketa, adibidez, alarguntasunak, banantzeak edota nahi gabeko ezkontza sahiesteak.
|
|
|
Larogeiko hamarkadatik aurrera,
|
emakume
etorkinek migrazio ibilbideetanindarra hartu zuten, beraiek baitziren eta baitira askotan prozesua hasi eta familiabiltzen dutenak. Oro har, bi patroi bereiz daitezke (Sole, 2000):
|
|
|
10.3.3
|
Emakume
etorkinen ongizatea eta osasun mentala
|
|
|
Ongizatea eta osasun mentala:
|
emakume
etorkinak, haien kide diren gizonekinalderatuta
|
|
|
Teorian ikusi dugun bezala,
|
emakume
etorkinak rol aldaketa eta estresatzaileasko jasaten ditu gizarte berrian, eta, horren ondorioz, haren osasun mentalagutxitu daiteke. Bizi dituzten migrazio prozesuetan hainbat arlo hartu behar dirakontuan haien sintomak ulertzeko, hala nola etorkinen beharrak, familia egitura, gizarte harremanak eta ongizatearekin zerikusirik duten aldagaiak.
|
|
|
10.1.3 Gi? ^. arte faktoreak, rolen gainkarga eta osasuna
|
emakume
etorkinetan
|
|
|
Lan horien adibide bat, Ameriketako Estatu Batuetan egin zen azterlan bateanaurki daiteke. Depresioa eta depresio faktoreak ikertzerakoan,
|
emakume
etorkinek, batez ere herrialde pobreetatik etorritakoek, bertakoek baino depresio tasa altuagoazutela aurkitu zuten (Lazear, Pires, Isaacs, Chaulk eta Huang, 2008). Desberdintasun hori hurrengo aldagaiek esplikatzen zuten:
|
|
|
Gure gizartean,
|
emakume
etorkinak medikuarenera doazenean estresarekin, antsietatearekin eta somatizazioarekin erlazionatuta dauden eskaerak edo arazoakizaten dituzte (Bermudez, 2004; Herrero, 2001; Tizon, 1992; Achotegui, 2002). Esan beharra dago, emakumeen eta gizonen gaixotze tasa eta eri patroia desberdinak direla; emakumeetan depresioa, antsietatea eta fobiak agertzen dira; gizonetan, berriz, nortasun nahasteak eta... Ez dabakarrik gaixotze tasa eta eri patroia desberdinak direna, osasuna adierazten dutenaldagaiak ere aldatzen dira (Montero eta beste, 2004).
|
|
|
Orain arte esan duguna kontuan hartuta, ikerlan honetan Euskal Herriandauden
|
emakume
etorkinen egoera psikosoziala aztertuko dugu, bere kide direngizonekin alderatuz. Aldi berean, beren ongizate maila eta osasun mentalaazalduko ditugu, eta hauekin zerikusirik duten aldagaiak deskribatuko ditugu.
|
|
|
10.3.1
|
Emakume
etorkinen ezaugarripsikosozialak Euskal Herrian
|
|
|
Familia egitura berdintsua da
|
emakume
etorkinen artean,% 70ek bikotekideadu baina bakarrik% 50 elkarrekin dago gure gizartean. Kultura guztietan% 50 eta% 60 arteko portzentajean, amak dira; hala ere,% 10% 30 ezin da bere egon.
|
|
|
Ezaugarri psikosozialak:
|
emakume
etorkinak, haien kide diren gizonekin alderatuta
|
|
|
10.3.2
|
Emakume
etorkinen egoera helmugako gizartean
|
|
|
Egoera helmugako gizartean:
|
emakume
etorkinak, haien kide diren gizonekinalderatuta
|
|
|
Emakumeareninguruko irudi homogeneoa landu da, eta eragile pasibo gisa irudikatua izan da, emigrazio maskulinoaren laguntzaile gisa. Hala ere, zenbait ikerketatan eta hemenaurkeztu dugun azterlanean, oro har,
|
emakume
etorkinen profilak ez du egiten baturteetan esan denarekin: emakume langilea da, karga familiarrak ditu eta egitasmomigratorioari bakarrik heltzen dio.
|
|
|
Gaur egun, immigrazioa aztertzerakoan hainbat ikertzailek genero perspektiba erabiltzen dute edota emakumearen garrantzia narbarmentzen dute. Ildo beretik, lan honetan Euskal Herrian bizi diren
|
emakume
etorkinen ezaugarriak etaongizate maila erakutsi ditugu.
|
|
|
Gure gizartean dauden
|
emakume
etorkinen profil orokorrak beste ikerketetanere aurkitu dira (Bermudez, 2004; Gregorio, 1998; Gregorio eta Ramfrez, 2000; Izquierdo, 1991, 2000; Vicente, 2006). Latinoamerikako emakumeek talde handienaosatzen dute, eta etxebizitza, lana eta egoera juridikoa konpondua dute.
|
|
|
Hainbat ikerketaren arabera, helmugako gizartean bizi diren esperientzieketorkinen ongizatea eta osasun mentala adierazten dituzte. Hemen aurkeztu direnemaitzetan,
|
emakume
etorkinen ezaugarri psikosozialak eta egoerak desberdinakdirela ikusi dugu, eta hala ere, haien ongizate maila eta sintomatologia berdintsuakdira.
|
|
|
Euskaldunek Latinoamerikan sortu duten ondarea gogoratzea funtsezkotzat jotzen dugu. Bestetik,
|
emakume
etorkinen gaian arreta berezia jartzen dugu tarte batean.
|
|
|
Etorkin askok ez dute salaketarik jartzen, ez dutelako hizkuntza ezagutzen, ez dutelako hemengo legeen berri... Aldiz,
|
emakume
etorkinak kultura atzeratu batetik datozela eta ergelagoak direla zabaltzen da?. Martinez Odriozolak uste du biktimen jatorria, esanguratsua?
|
|
|
Gobernuaren migrazio politika kritikatu du batez ere: . Atxilotutako
|
emakume
etorkinak egoera administratibo irregularrean dauden etorkin gisara tratatzen dira oraindik ere, eta ez salerosketaren balizko biktima gisara. Migrazioen kontrola lehenesten da, giza eskubideen urraketa antzematearen aurretik?.
|
|
|
Sistema patriarkalak pobreziaren eta bazterketaren biktima bihurtu du emakumea. Eta, gurean, are gehiago
|
emakumea
etorkina baldin bada. Hain zuzen ere, askotan beste biderik ezean, emakume etorkin ugari prostituzioan aritzen dira; batzuk mafiek behartuta, besteak bizitza aurrera ateratzeko.
|
|
|
Eta, gurean, are gehiago emakumea etorkina baldin bada. Hain zuzen ere, askotan beste biderik ezean,
|
emakume
etorkin ugari prostituzioan aritzen dira; batzuk mafiek behartuta, besteak bizitza aurrera ateratzeko. Horiek ere ezkutuan pairatu behar izaten dituzte gizarte honen bidegabekeria latzak.
|
|
|
Bilboko Udalak
|
emakume
etorkinei zuzendutako gida gaizki ulertu zela adierazi du Emakundeko zuzendari Maria Silvestrek. Bertan genero indarkeria kasuetan Espainiako Poliziara ez joatea gomendatzen zitzaien emakume etorkinei.
|
|
|
Bilboko Udalak emakume etorkinei zuzendutako gida gaizki ulertu zela adierazi du Emakundeko zuzendari Maria Silvestrek. Bertan genero indarkeria kasuetan Espainiako Poliziara ez joatea gomendatzen zitzaien
|
emakume
etorkinei. Ahalik eta informazio sinpleena eman nahi zuen.
|
|
|
Horien artean, laneko sexu jazarpena bukatzeko protokoloak eta berdintasun planak aipatu dituzte. Era berean, hezikidetza eredua sustatzeko, zaintza eta etxeko lanetan erantzunkidetasuna aitortzeko eta
|
emakume
etorkinen eskubideak bermatzeko eskatu dute sindikatuek. Lan osasunaren arloan andreen arazo espezifikoak aitortzeko ere eskatu dute agirian, baita negoziazio kolektiboetan gizon eta emakumeen berdintasuna integratzeko, gizarte zerbitzu publiko eta integralak ziurtatzeko eta neurri horiek guztiak gauzatzeko beharrezko aurrekontua bermatzeko ere.
|
|
|
DONOSTIA.
|
Emakume
etorkinek, bertan jaiotakoek bezala, tratu txarrak jasateko arriskua dutela, baina azken urteetako datuak ikusita, are babesgabeago daudela ohartarazi du Sos Arrazakeriak. Hartarako arrazoia ez dela kulturala adierazi du elkarteak, genero indarkeria mundu osoan badelako.
|
|
|
Hartarako arrazoia ez dela kulturala adierazi du elkarteak, genero indarkeria mundu osoan badelako. Ordea,
|
emakume
etorkinek bizi duten egoerak erasoen aurrean babesik gabe uzten dituela salatu du.
|
|
|
Hemen, ez zen ezeren jabe. Emakume hura zuen alokatzaile; haren etxebizitza huts batean bizi zen azken lau hilabeteetatik hona,
|
emakumeak
etorkinentzako familia ostatu bihurtutako pabilioi txikian.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, Genero Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzak gutxi barru abian jarriko du
|
emakume
etorkinei zuzendutako kanpaina berri bat mikromatxismoa antzeman eta egoera larriagoak saiheste aldera. Neurri horrekin saiatuko dira larderia, kontrol eta isolatze kasuak antzematen.
|
|
|
Iaz sakandarrei zuzendutako jarduerak: ...staroa; etorkinekin harreman zuzenean ari diren profesionalei zuzenduriko prestakuntza saioak; osasun tailerra familia etorkinentzat; ekimenak Olazti eta Altsasuko ludoteketan; Joko saltsa Euskara eta Kirol Zerbitzuarekin elkarlanean; arabiar hizkuntza ikasteko jarduerak; argazki lehiaketa; emakumezkoen nazioarteko II futbol txapelketa; munduko jolasak; gazte topaketa; gaztelera klaseen antolaketa
|
emakume
etorkinendako; genero eta immigrazioan prestakuntza Altsasuko udal langileendako; munduko pintxoak; munduko arrozak; eguberrietako" Agasajo" festa; munduko ipuinak saioa; immigrazioaren inguruko material erosketa ibarreko liburutegi batzuendako107 eskaeraImmigrazio Zerbitzuak iaz eskaera kopuru hori jaso zuen. Gehienak sakandar berriek eginak (76).
|