|
2000
|
|
|
Udazkenetik badator karabana erraturik, Apunte eta azkurak eta Urliaren eskuak, olerki liburuak; Eldarniotan, ipuin sorta eta Zer gerta ere, nire nobela oso amaitu gabea, azken hau, erabaki berri dudanez, sekula argitaratuko ez dena. Ikus dezakezun bezala, irakurle, letren erresuman sartu izana nire lotsagabekeriaren eskutik zuri dezaket soil soilik, eta
|
egun
zabaltze urdin bat bezain argia da ez naizela ni deitua izango Parnasoko ezti gozoak dastatzera. Nire liburu hauek guztiak eta samintasunik gabe dio  tsut hau, oinak lurrean jarrita erreak izan litezke, suntsituak, eta ez luke horregatik literaturaren ozeanoak malko pare bat baino galduko:
|
|
2008
|
|
|
" Egunero ikasten da gauza berri bat". Txatxukeria hori ikasi genuen
|
eguna
zabaldu ez balu ere, kalte haundirik ez. Horrezaz gainera, gaur hemen ikasiko duzuna da hobe dela mila bider egunero gauza berri bat ahaztea.
|
|
2009
|
|
|
" Hurrengo goizean, hatz gorriztek
|
eguna
zabaldu zutenean, Nestorren alaba gazteenak Telemako garbitu zuen eta olioz igurtzi" (Homeroren Ulisesetik, J.K. Igerabideren bertsioan).
|
|
2010
|
|
|
Aldakor portatzen da apirila eta areago ilargialdi berexi honetan. Halere,
|
eguna
zabaltzen eta eguzkia goititzen doala, udaberri sapa nabarmenduz doakigu zuhaitz eta landareetan bezala, moxorro eta azienda, hegazti eta narrazti ia denetan. Sugandila bera, sugelindara deitzen diote beste herri zenbaitetan, eguzkiak berotu harkaitzari xapa xapa itsatsita ikusten da, begi argi, zelatari.
|
|
|
Halaxe zitzaidan eta zait misteriotsu,
|
eguna
zabaltze aurretik ohetik beretik auskultatu beharra, ea urubiak zer dioen, ea haizeak zein soinu duen, leunetik bederen zein tamainatako astindutxoa darabilen, edo argia xintabidean orduko, leihotik formak eta itzalak zertan diren, margoen ahul xotila nola doan tindatzen... eguna orduz ordu hartu nahi, gustura, patxada bakeosoan, auskultazio luze nasairako...
|
|
2011
|
|
|
Gorago esan dut. Goizean
|
eguna
zabaldu orduko hasten gara zuloginen. Gero eginkizun hori utzi eta beste zeregin batzuetan jarduten dugu.
|
|
|
|
Eguna
zabaldu orduko itzartu ginen martitzen goizean. Bagenekien betiko bizimodura itzuli behar genuela:
|
|
|
Halaxe egin nuen. Goizaldean,
|
eguna
zabaldu orduko heldu nintzen La Deliciosara, eta osteko atetik sartu nintzen etxera. Isabel lotan zegoen eta, hura itzartu bitartean, handik eroan beharreko gauzak atontzen jardun nuen.
|
|
|
–Nik neuk, lehenengo eta behin jan eta atseden egin. Gero, hemendik eroan beharreko gauzak prestatu eta, bihar goizean,
|
eguna
zabaldu orduko jar gaitezken bidean.
|
|
|
Biharamun goizean,
|
eguna
zabaldu aurretik ginen bidean. Hiritik urrun elkartu ginen.
|
|
|
–Horixe gogorra! Ume umetatik senide eta herritarrengandik bereizita,
|
eguna
zabaltzen zuenetik ilundu arte beharrean eta, beharra amaitzen zenean, sarri baten bategaz ohean. Eta ohekoa amaitzen zenean, ezta aurpegira begiratu ere!
|
|
|
Elkarregaz emandako egunak ekarri ditut gogora eta neure esker ona erakutsi diot berak ekarri ninduelako bizitzen Basora. Azkenean, Aztiak otoitz batzuk egin eta eguzkiari eskatu dio Inti bere epeletan eduki dezala eta, goizero,
|
eguna
zabaltzen duenean, haren irribarre gozoaren gomuta ekar diezagula gure artera.
|
|
2019
|
|
|
Hirugarren
|
egunean
zabaldu dut maleta eta ordena pixka bat jarri dut, bi landare erosi ditut merkatuan eta neure buruari agindu diot ez zaizkidala ihartuko.
|
|
|
Bizitzan diren une inauguratzaileen artean, ohikoena eta naturalena izanagatik,
|
eguna
zabaltzearena da miragarrienetako bat, zerumugaren klartasun gorriztak iragarri, eta eguzkiaren irteerarekin gertatzen dena, egunero berritzen dena: horra hor eguzkia, argizagi miresgarria, aldiro pendulu baten gisara, globo baten antzera jaurtia.
|
|
2020
|
|
|
Normalean baino lehenago mugitu zen ohetik, eta
|
eguna
zabaltzerako irten zen kanpora, hozberoak ia nerbioek bezainbeste dardarizo eragiten zizkiola. Indi gaztainaren enborra laztandu zuen, neguaren biluztasunean ere eder.
|
|
|
Baina zoria, destinoa, bihurria da oso, errepide deabrua bezain, eta Vila Flaviara hurbilarazi du, hala gogoramenez nola gorputzez.
|
Eguna
zabaldu du eta goizeko lehenengo eguzki printzek guztiz argitzen dute herria. Zoriak, hain baita bihurria, biak Anaz maitemindu zitezen eragin zuen, Ramonek bere poema liburuan kantatu zuen bezala; argitaratu egin nahi zuen liburua eta hitzartua zuen Anxel Casalekin, Santiagoko editorearekin, zorionez, fusilatua dago jada.
|
|
|
Esperantza horri eutsi behar! Bihar,
|
eguna
zabaldu bezain laster abiatuko gara Zumaiarantz, demonioa gehiegi tentatu gabe, badaezpada". Aratin paratu zen ohean, begiak zabal zabal zituela, hontzen antzera.
|
|
|
" Miâkmaq ek martra deritzen lepahorien larruzko tapakiekin estaltzen ninduten maitekiro, sehaskako umea banintz bezala". Oroitzapenek kulunkatuta loak hartu zuen Manuela
|
eguna
zabaltzera zihoan une berean. Loak hartu eta berehala, Gatzagako kanpaiek goizeko Avemariatakoak iragarri zituzten.
|
|
|
|
Eguna
zabaldu orduko hiru zaldi atera ziren Sasiolatik. Zaldun bi Debako porturantz abiatu ziren; hirugarrena Bergararantz, galopan.
|
|
|
Mari Gabon bere bidaiako jantziak kutxa batean sartzen ari zen. Biharamunean
|
eguna
zabaldu bezain laster partituko ziren Bergararantz Manuela eta Mari Gabon. Lehen geldialdia Bergaran egin behar zuten, ezinbestean.
|
|
2021
|
|
|
Eta ez dugu eskarmentatu behar. Gau batean bertsorik tristeenak idatz ditzakegu, eta
|
eguna
zabaltzean lied zoragarri bihurtu. Bizitza aurrera doa; badirudi maitasunaren galgak une batez geldiarazi egiten duela bizitza, baina maitasuna ere hatz artean irristatzen da, hondar fina bezala; itzul liteke inoiz, leun leun ala uholde gisa, olatu handiekin; alabaina, ur gaineko distira zilarreztatua desegin egiten da.
|
|
|
Horren ondotik, atzera autoan sartu eta abiatu egin ginen. Eta
|
eguna
zabaltzen eta Gasteiz hiriaren kanpoaldera inguratzen ari ginela, ustekabean poliziaren argi zuri urdin mehatxagarria bistatu genuen.
|
|
2022
|
|
|
Hori egiten dugu; gero baratzera irteten gara, ohea erabat bustirik baitago.
|
Eguna
zabaltzen ari da; goizeko lanei ekiten diegu.
|
|
|
Honaino ekartzen, naturaren lege guztien gainetik. Eta, bihar goizean, lehen orduan,
|
eguna
zabaldu aurretik, hementxe lurperatzen. Horixe.
|
|
2023
|
|
|
Bateratsu ekin diote berbak botatzeari: batak, goi garbi," Goi garbi ederragaz
|
eguna
zabaldu dau"; esamolde modukoa ere bai: " Goi garbi atara dau goizean; baña eguardia baño len oriatu dau"; besteak, goi argi," Eguna zabaldu ezkerik dago goi argi"; harako hark, oskarbi, baina zehaztapena tarteko:
|
|
|
batak, goi garbi," Goi garbi ederragaz eguna zabaldu dau"; esamolde modukoa ere bai: " Goi garbi atara dau goizean; baña eguardia baño len oriatu dau"; besteak, goi argi,"
|
Eguna
zabaldu ezkerik dago goi argi"; harako hark, oskarbi, baina zehaztapena tarteko: " Oskarbi neguan esaten da gehixago; udan be bai, biña neguan esaten da egualdi txarra daguanian:
|