|
2005
|
|
|
Oroitzapen horiek gau akuilu, San Martin
|
eguna
zabaldu –larunbata–, goizean goiz jaiki, eta Selakuara.
|
|
2008
|
|
|
testosterona beti baita testosterona, Rufino bizi zèn giroan. Bibliako Hasierako liburuaren arabera, Jainkoak gizona egin zuen lehendabizi, eta liburuen liburutzat zuten herritarrek Biblia ume umetatik? are testosteronago bihur zitekeena, ahaltsuago eta kementsuago, alegia, baita oihu egiteko gaiago ere, ondorioz?, eta hipotesi horren laguntzan bailetorke egunkariek eta teleberriek azken
|
egunotan
zabaldutako estudio zientifikoa, zeren, egia bada ere Rufinok bere adina zuela (bizi itxaropena ez zen, garai hartako gizonezkoetan, berrogei urtera iristen, eta berak berrogeita hamar zituen: muga ederki gainditua, beraz), egia baita, halaber, adinak ez diola, estudio horren arabera, testosterona indizeari jaitsialdi nabarmenik eragiten?
|
|
|
Erabat ilunetan egon da kontinente hori niretzat orain arte. Baina orain argituz doa,
|
eguna
zabaltzen ari da inoiz ikusi gabeko lurralde eder batean. Eta, era berean, beste leku batzuetara gaua ari da heltzen, halabeharrez.
|
|
|
Edo Rufinoren erreakzio hura zera izan ote zen, besterik gabe, heriotzaren aurrean testosteronak errebelatzeko zuèn aukera bakarra, eta testosteronaren azken oihua, ondorioz? ...a beti baita testosterona, Rufino bizi zèn giroan –Bibliako Hasierako liburuaren arabera, Jainkoak gizona egin zuen lehendabizi, eta liburuen liburutzat zuten herritarrek Biblia ume umetatik– are testosteronago bihur zitekeena –ahaltsuago eta kementsuago, alegia, baita oihu egiteko gaiago ere, ondorioz–, eta hipotesi horren laguntzan bailetorke egunkariek eta teleberriek azken
|
egunotan
zabaldutako estudio zientifikoa, zeren, egia bada ere Rufinok bere adina zuela (bizi itxaropena ez zen, garai hartako gizonezkoetan, berrogei urtera iristen, eta berak berrogeita hamar zituen: muga ederki gainditua, beraz), egia baita, halaber, adinak ez diola, estudio horren arabera, testosterona indizeari jaitsialdi nabarmenik eragiten... bai, ordea, gizentzeak; baina gizenetik ere gutxi zuen Rufinok, eta, zegoen bezala egonda, nekez egon zitekeen gizentzeko puntuan:
|
|
2009
|
|
|
Mutila
|
eguna
zabaldu bezain azkar hasi zen jaisten. Erreka txikietatik zebilen, Garaitondo errekarekin bat egin zuen arte.
|
|
|
(E, 64). Argia bezala da,
|
eguna
zabaltzen duenean. Bera ez da ezer, eta dena berari eskerrak da, funtsean bera da dena; berak egiten du gauzen, guztiaren izatea,, zabaltzea?.
|
|
2011
|
|
|
|
Eguna
zabaltzerako hartu behar izan dut, gaur goizean, berriro etxera naraman tren hau. Bagoi hotzean sartu eta jarri naizenetik, gogoeta bakarra darabilt, burutik aldendu ezinik:
|
|
|
Zer, kontrapasan ala, ez zaio ahanzten Asifi, eta, une hartan galderaren nondik norako osoa atzeman ez bazuen ere, ongi ikasia du honezkero haren zentzua, eta badaki ehizazalea dela nagusia, eta nork bere gauzetan aurkitzen dituela hitzak dotoretzeko behar dituen irudiak. Paraden zozketa Kaletxikiko Hontza elkartean egiten omen da goizero,
|
eguna
zabaltzerako, eta kontrapasako hegaztiak dira jomuga urte garai honetan, eta han egoten da Goienetxe askotan, udazkenean pasekoen zozketan bezala. Egun horietan nagusi txikia arduratzen da, goiz partean, egin beharrekoez, ehizan ematen baitu eguarte osoa patroiak, hala tokatzen denean.
|
|
|
Informazio berriaren peskizan dabilela paper zahar horiei so eta beha. Bihozkada eduki duela gauean eta,
|
eguna
zabaldu orduko, goizean goiz hurbildu dela Otxategira.
|
|
|
Argi bioleta ekarri zuen
|
egunaren
zabaltzeak, esana dago, baina ez hori bakarrik: plazak jendez mukuru jarraitzen zuen eta haien ukabilak gero eta itxiagoak zeudela iruditu zitzaigun.
|
|
2012
|
|
|
|
Eguna
zabaldu zuen, hiru oilo beltz hauteman zituen zuhaitz batean lo; ikaratu egin zen, seinale horrek izuturik. Orduan Ama Birjina santuari hiru mezajantzi agindu zizkion elizarako, eta oinutsik joango zela Bertauxeko kanposantutik Vassonvilleko kaperaraino.
|
|
|
Erreten ertzetan sakontzen diren sasiz inguratutako zulo horien aurrean zaldia bere kabuz gelditzen zenean, Charles, tupustean atzarririk, laster oroitzen zen hanka hautsiaz, eta ezagutzen zituen haustura guztiak berriz bururatzen saiatzen zen. Jadanik ez zuen euririk ari;
|
eguna
zabaltzen hasia zen, eta, hostorik gabeko sagarrondoen adarretan, txoriak geldi geldirik zeuden, goizeko haize hotzetan beren luma txikiak harrotuz. Landeta laua bistaz galdu arteraino hedatzen zen, eta etxaldeen inguruko zuhaitz basotxoek, elkarrengandik urrun tartekaturik, orban more beltzak egiten zituzten zeruaren tonu goibelarekin batera galtzen zen azalera gris zabal hartan.
|
|
2013
|
|
|
–Eta badaude heriotza bizitza berri baterako ataka gisa ulertzen dutenak ere. Rabindranath Tagorek esaten zuen heriotza ez dela argia amatatzea,
|
eguna
zabaltzen hasi delako lanpara itzaltzea baizik, erantsi nion, gustuko nuen beste aipu bat gogoratzearren. Baina beharbada nahikoa eta gehiegi zuen neskak.
|
|
2014
|
|
|
|
Eguna
zabaltzen ari zelarik, kibitka ezkerreko ibaiertzera iritsi zen, parkearen ibiltoki ederretako bat amaitzen zen lekura. Toki hartatik, ibaiaren ibilbidea ageri zen ehun bat oineko distantzian, eta, hortaz, ikuspegia zabala zen guztiz.
|
|
2015
|
|
|
Posible al zen hura? Alabak gau eta
|
egun
zabaltzen zion probokazioaren atea zeharkatzeagatik errudun sentitu behar al zuen gainera. Zoratzen ari zen.
|
|
|
|
Eguna
zabaldu orduko ekin zioten erasoari. Milaka soldadu abiatu ziren Aretxabaleta Eskoriatza lerrotik, errepublikarren esku zeuden Aramaio gaineko mendiak hartzera.
|
|
|
Agirrerekin ostegunean, hilaren lauan izandako hitzordua ari zara ezkutatzen. Aberri
|
egunean
zabaltzeko manifestua eman zizun, eta Txori pasatu zenion hurrengo egunean, lataz, atera zezan.
|
|
|
Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroako mendebalean etorriko den ustea tankerakoak erabiltzen dira eta, Pedro Irizarren arabera, hortxe bizi zen euskaldunen %84a 1973 aldera. Ondo dago poetek eta idazleek edertasuna kontuan hartzea, baina aldizkari eta egunkarietan, telebista eta irratietan eta, batez ere, ikasliburuetan eta prosa zientifikoan, edertasunari gabe, gaur
|
egun
zabalduen dagoenari eta gaur egungo euskaldunik gehienek esaten dutenari eman behar genioke lehentasuna.
|
|
2016
|
|
|
Emakumeak badaki irakaslearen etxean gelditzen dela tarteka gaua pasatzen. Goizeko ordu txikietan itzultzen da etxera, eta inoiz
|
eguna
zabalduta ere bai. Behin jarraitu ere egin zion eta biharamunean argibide zehatzak eskatu zizkion.
|
|
2017
|
|
|
NEBi ere esan genion kontuz ibiltzeko eszenifikazioarekin, pausoa indartsua ez bazen ez abusatzeko halako agerraldiekin?. Beste euskal eragile batzuei bezala, NEBek Jaurlaritzari abenduaren 20an iragarri zion oharra hurrengo
|
egunean
zabalduko zutela. –Beste hanka sartze bat izan zen oharra?, Fernandezen arabera.
|
|
|
Axolagabe etzan, gero berehala bertan eserita geratu, eta oinetakoak kenduta hor ariko zait bere txolinkeriekin kontu kontari: behatzetako azkazalak pintatzen dituela, hatzetakoak ez, amak ez diolako uzten; behatzetakoak ere ez lizkiokeela utziko baina amak ez dakiela ezer eta nik ez esateko, kontu handiz ibiltzen dela amak ezer ez jakiteko, gauean argia itzali eta gero kentzen dituela oinetakoak eta
|
eguna
zabaldu orduko haiek jaztea izaten duela lehenbiziko lana. Eta nola nirekin egoten deneko une bakan horiek diren bakarka ez baina sikira amaren begiradarik gabeko bakarrak, orduan aprobetxatu behar behatzetako azkazalak ikusteko, ikusteko eta margo gehiago emateko, patrikatik ontzitxoa atera eta hortxe aritzen baita, bere baitan bildurik bezala, oinetako azkazalak pintatzen, eta ni berriz aurrean, haren zango sagarrak begien bistan, eta oinak ere agerian noski.
|
|
|
Laster asko jaitsi genuen aldapa eta Errezabal eta Palazio arteko hariztira iritsi ginenerako
|
eguna
zabaltzen hasita zegoen.
|
|
|
Egune sabaldu áurretik abixaute igon genduan Anetora?
|
eguna
zabaldu aurretik abiatuta igo genian Anetora? [Aneto, Pirinio mendietako gailurra]
|
|
2018
|
|
|
Horregatik, kontratu sozialak eta lege zibilak segurtasuna ematen diote kontratuari, ziurtatuz norbanakoek konfiantza izan dutela elkarrengan. Kooperazio arazoen, bigarren aritzearen arazoaren, polizoiaren arazoaren eta halakoen inguruan gaur
|
egun
zabalduta dagoen kezka horrek, ordea, kontraktualismoak gizartean eragina duen garaietan bereziki, argi islatzen du ez dagoela erabateko segurtasunik.
|
|
2019
|
|
|
Korbeta alferezaren eta marinel armatu baten artean dator, pauso zalantzatiaz. Lehenengo begiratuan ez du ematen
|
egunotan
zabaldu den bezain piztia beldurgarria denik, gizon arrunta baizik. Garaiera erdikoa eta argal samarra, hautsez eta zikinez betea.
|
|
|
Eta mesanotxeko lanparatxoa piztu du azkenean. Goizeko zazpiak hamar gutxiago, argi biren arteko ordua;
|
eguna
zabaltzen hasita egonik ere, ilargia agerian. Ohazala erneguz erretiratu, bata jantzi, eta han joan da, itsumustuan, koinatuaren gelara:
|
|
|
Azkenik atea ireki da, logela da, bere kaoba gehiegizkoekin, eta aurrean, zabalera guztia hartzen duela, ohea, bere estalki zuri, lodiarekin, burukoaren azpian maindirearen tolesdura elurrezkoa, ezin garbiago, leihotik filtratzen den argiak gauzen ertzak leuntzen ditu, isiltasunak arnasa hartzen duela dirudi. Apirilean gaude, arratsak luzeak dira,
|
eguna
zabaltzen ari da, agian horregatik Raimundo Silvak ez du argia pizten, horregatik eta doi hasi den argi itzal hau ez hondatzeko, nahiz eta, aldi berean, argi itzalak sosegua kentzen dion, ez al du Maria Sarak susmo txarrik hartuko, ederki baitakigu, dela eskarmentuz dela mila aldiz kontatu den gauza delako, batzuetan iluntasunaren bidetik, iluntasunaren arima sakonaren bidetik erabateko itsualdir... Maria Sarak berehala ikusi zituen loreontziko bi arrosak, leiho ondoko mahaitxoaren gainean, eta paper orriak, bat erdi idatzita mahaiaren erdian, ezkerrean errima bat, orain Raimundo Silvak lanpara piztu behar zukeen giroa eta efektua sortzeko, baina ez zuen lanpara piztu, albo batera joan zen, ohearen oinetara iritsirik ia, ezkutatu nahiko bailuen, eta hitzen zain gelditu zen, dardaraka zegoen zer hitz esango ziren igarri ezin zuelako, imintzioek ez zuten kezkatzen, ezta ekintzek ere, hitzek kezkatzen zuten bakarrik, hemen, gela honetan.
|
|
2020
|
|
|
Horretxegatik interesgarria da
|
egun
zabaltzen ari diren paradigma berriei buruz hausnartu, eta hizkuntzaren, hizkuntza eskubideen, normalizazioaren gaia egoki nola txertatu pentsatu, eta akaso, horretxegatik beste eremuetan (ekologismoa, feminismoa, ekonomia kooperatiboa) garatzen ari diren diskurtsoei buelta bat ematea interesgarria izan dakiguke.
|
|
2021
|
|
|
Eguna akituta bukatzen dute. Pauso labur eta zalantzatiz ikusten ditut gauero beren gordelekuetara bidean, eta ez direla gehiago ohetik altxatuko pentsatu ohi dut, baina biharamun goizean
|
eguna
zabaltzerako ateratzen dira berriro leihoetara eta hasten dira geranioak ureztatzen.
|
|
2022
|
|
|
Urteak neramatzan neure burua heroi izateko prestatzen edo idulki baten gainean irudikatzen, eta kolpetik irudi hori lurrean ikus nezakeen mila zatitan apurtua. Hondakin horiei begira eman nituen orduak, eta biharamunean goiz aldera, artean
|
eguna
zabaldu gabe, atera nintzen etxetik eta utzi nuen mezu bat kontaktuaren buzoian muga igaro nahi nuela adieraziz.
|
|
2023
|
|
|
Errefuxiatuen Mundu
|
Egunean
zabaldutako azken oharrean, egoera gero eta larriagoa eta kritikoagoa dela zioten: " Oinarrizko saskia biztanleriaren %75era bakarrik iristen da; desnutrizio tasak gora egiten jarraitzen du, eta bost urtetik beherako haurren erdiek anemia dute.
|
|
|
Gauez bonbardatzen jarraitu zuten. Argisenti oskorria izan zen biharamunekoa, laino maskal batzuk baino ez, eta
|
eguna
zabaldu orduko biziagotu zuten oldarraldia. 144 kanoi eta 110 hegazkin enplegatuz, Gaztelumendi eta Urruzti arteko gailurreria birrindu eta Burdin Hesia hautsi zuten.
|