|
2002
|
|
|
Fenomeno hori lotuta dago neoliberalismoak eta kapitalismoak lortu duten pertsonaren etxeratzearekin eta indibidualtasunarekin. Garai batean umeok gure kasa jolasten genuen, eta
|
egun
umeek jolas dezaten dinamizatzaileak, eta espezialistak kontratatzen dira. Kirolarekin gauza bera, edozer kirol egiteko ordaindu egin behar duzu.
|
|
|
Hamabi
|
egunen buruan
umeak begiak zabaltzen hasten dira. Gutti ikusten omen dute artean.
|
|
2007
|
|
|
Jokalari ohiak, [Manschester Unitedeko eta Frantziako selekziokoA], irakasle dihardu
|
egunotan
umeentzako futbol mintegi batean, Hong Kongen antolatua.
|
|
|
Jokalari ohiak, [Manschester Unitedeko eta Frantziako selekziokoAK*], irakasle dihardu
|
egunotan
umeentzako futbol mintegi batean, Hong Kongen antolatua.
|
|
|
[Jokalari ohiak], [Manschester Unitedeko eta Frantziako selekziokoA], irakasle dihardu
|
egunotan
umeentzako futbol mintegi batean, Hong Kongen antolatua.
|
|
2008
|
|
|
Bestalde, egunez
|
egun
umea behatzen eta baloratzen joango da, non txertatuko den erabaki arte. Bitartean, bai orientatzailea eta baita HIPI a (Hizkuntza Indartzeko Programa Irakaslea) ere elkarlanean arituko dira ikasle berria ondo sentitu dadin eta beldurrak pixkana uxa ditzan, identifikazioa eta segurtasuna lortzeko.
|
|
|
Gaur dohainik izango da sarrera, baina bihar eta etzi 10 euro ordaindu dituzte 14 urtetik gorakoek, eta 6 adin horretatik beherakoek. Biharko
|
eguna
umeentzako hainbat ekitaldirekin hasiko da, beste skate erakustaldi batekin hasteaz gain. Wakeboardaren txanda izango da orduan, eta, horren ondoren, freestyle moto erakustaldia emango du Eugenio Zafra Espainiako txapeldunak.
|
|
|
Urdaibaiko Guggenheim museoa Sukarrietan eraikitzeko asmoa du Bizkaiko Foru Aldundiak,
|
egun
umeen udalekuetarako erabiltzen den orubean, San Anton hondartzaren ondoan, Aldundiak atzo agiri baten bidez jakinarazi zuenez. Bilbao Bizkaia Kutxa (BBK) da orubearen jabea, eta Aldundiak erosteko interesa agertu dio dagoeneko.
|
|
|
Naturgune babestuaren barruan Aldundiak proposatutako lekuaz, gainera, zalantzak agertu zituzten. Sukarrietan egin nahi du pinakoteka berria Aldundiak,
|
egun
umeen udalekuetarako erabiltzen den BBKren orubean. Eta oposizioko alderdietako ordezkarien arabera, «lur horiek berriro urbanizatzeak arazoak besterik ez luke ekarriko».
|
|
2009
|
|
|
Esne haginak jausi, berriak irten eta eskolara joateko adin inguruan arean beluago lekukoen esanetan, egiten zen jaunartzea. Jaunartze sakramentua hartzeko
|
egunean
umeen janzkera aldatzen joan da XX. gizaldian zehar. Hasieran batzuk beltzik jantzita egiten ei zuten jaunartzea.
|
|
|
Mutilena, ostera, elizatik beheratxoago zegoen,
|
egun
umeak olgatzen egoten diren lekuan. Bertan mahats beltza ereinda zegoen, idazkariak txakolina egiteko zerabilena.
|
|
|
Nora Busturi naiz pentsatuko du. Zirkuko
|
egunen
umea, ametsen egina, ipuinen ezina.
|
|
|
Burua galdu aurreko asteetan bere neba besterik ez zuen ahotan. Gerrara joan zen
|
egunean
ume kasketaldi batengatik agurtu ez zuena. Baina etxe inguruan zelan deitzen zion, Ines, Ines... sekula burutik kendu ezin izan zuena.
|
|
2010
|
|
|
Desagertu zen
|
egunean
umeak jantzita zeramatzan arropen xehetasunak eman zituen berriz aitona Martzelek: belaun arteko galtza bakeroak, arraiazuri gorridun kamiseta, mahuka laburrekoa, eta ehunezko zapatila urdinak.
|
|
2011
|
|
|
Urtebarri
|
eguna
umeena izaten zan: alkarregaz batuta auzoko etxeetatik ibilten ziran kantu errondan.
|
|
|
" Urtebarri
|
egunez
umetan urteten zenduen kantetan. Bai, umetan bai, etzerik etze.
|
|
|
Hauspoa, hodiak…, organoaren barne funtzionamendua ere azaldu zien”. Margaren ustez, gaur
|
egun
ume gehienek ez dute organoa zer den jakiteko aukerarik, besterik gabe, altzairu moduan ikusten dute gehienek. “Ondorioz, haientzat oso kontu bitxi eta erakargarria izan zen organoaren funtzionamendua gertutik ezagutzea eta bide batez, herrian zer nolako altxor daukagun ezagutu zuten”.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, hizkuntza guztien berreskurapenean eta normalizazioan, transmisioak berebiziko garrantzia dauka. Gurera etorrita,
|
egun
umeek denbora asko ematen dute aitona amonekin, eta Euskal Herriko inguru erdaldunetan aitona amona horiek ez dute euskaraz jakiten. Nire aburuz, zaintza eredu horrek etena eragin du transmisioan, baina egoera horrek zail du atzera buelta, bestelako faktore batzuk daudelako tartean:
|
|
|
Urtebarri
|
eguna
umeena zan. Hiru lauko taldeak egin eta auzoan ibilten ziran etxerik etxe errondan urtebarri eske.
|
|
|
–Eskolan sartzen diren
|
egunean
ume guztiak oso adimentsuak dira. Baina oso arraroa da unibertsitatetik ateratzen den pertsona bat artean adimentsu izatea, oso arraroa?.
|
|
|
Hala, haurrek dieta mediterraneoko elikagaiak ezagut ditzaten laguntzen da; izan ere, txostenaren arabera, aiton amonen erdiak baino gehiagok hiru fruta ale jaten ditu egunean, eta hiru eta lau aldiz barazkiak eta arraina prestatzen dituzte astean. Gainera, 80 urtetik gorako pertsonek ziurtatzen dute elikadura hobea dutela, eta %52k uste dute beren dieta gaur
|
egun
umeena baino osasungarriagoa dela eta izan dela. Datu horiek gorabehera, aiton amonen %67k uste du bilobek ez dutela denetarik jaten haragiaz eta esnezko azkenburukoez abusatzen dutelako eta barazkiak, fruta eta arraina irenstea eragozten dutelako.
|
|
|
Aldiz, pribatizatzen denean bakar batzuen probetxuaren menpe jartzen da. Udaberriko arratsaldeetan gazteen koadrilak bertan eserita ikusi nahiko nituzke, udako egun beroetan jendea oinutsik belarretan pasieran, edozein
|
egunetan
umeak baloiarekin jolasean eta korrika … Baina oso zaila da hori, zaila eta arriskutsua, minaz eta tranpa latzez beteriko lekuak baitira, gaur egun, Gasteizko belardiak.
|
|
|
Udalak sagardo kupela jarriko du parte hartzaileentzat eta azken horien esku egongo da musika, karaokea izango baita bazkalostea arintzeko. " Polita litzateke etxean nahiz elkarteetan bazkaldu ohi dutenak kalean elkartzea; eta aukera aproposa izango da baita ere Eguzki Laruren bueltan
|
eguna
umeekin kalean emango duten familientzako ere.
|
|
2013
|
|
|
Ziklo horri amaiera ematen dio Epifania edo Erregeen egunak. Bai Urteberri, bai Erregeen
|
egunean
umeek ohitura izan dute kantu edo errezitadu bereziak eginez etxean eta auzoetan sari eske ibiltzeko.
|
|
|
Urte barri
|
egunean
ume taldeak batu, eta etxerik etxe, era honetako koplak kantetan ebezan:
|
|
|
Galdetuta Jainagak esan zuen une honetan eskola ez dela dozena bat ikaslera heltzen, baina normala ere badela esan zuen. " Ulertzekoa da, izan ere, gaur
|
egun
umeendako eskaintza zabalagoa da. Eskola zabaldu genuenean trikitixa eskola eta beste ezer gutxi zegoen herrian".
|
|
2015
|
|
|
Hurrengo
|
egunean
umeei desberdin izatea ez dela txarra ulertzen laguntzeko parodia bat taularatuko du SOS Titellesek Paracirco ren bidez. Tiraderan ahaztuta zegoen txotxongilo talde bat agertokietara itzuliko da, ahaztutako txotxongiloen lehen zirkua aurkezteko. " Gurpil aulkian dagoen neskatxa bat edota begi bat ez duen beste bat dira txotxongilo horietako batzuk".
|
|
|
400 adinekotik gora hartzen dituen Seattleko (AEB) zahar etxe batean, astero bost
|
egunez
umeak eta zaharrak elkartzen dira Belaunaldiarteko Ikasketa Zentroa deituriko. Abestea, dantzatzea, margotzea, ipuinetan murgiltzea, janaria prestatzea, jolastea edo besterik gabe elkarrekin aritzea dira euren eguneroko jarduerak.
|
|
|
Baegozan, dana dala, abadeari buldea pagetan eutsienak okelea jan ahal izateko. Hautsen
|
egunean
umeak eskolatik mezara eroaten ebezan, eta abadeak hautsa ipinten eutsen bekokian kurutzearen seinalea eginaz.
|
|
|
“Urte asko eta gero, kostata jarri dute Bulandegi bideko semaforoa.
|
Egun
ume asko dago Zizurkilen eta udaltzainek trafikoa bideratu beharrean, semaforo gehiago jartzea komenigarria litzatekeela uste dut”. Udaltzain izan aurretik Alas lantegian egin zuen lan Pellok, “erreduktoreak egiten genituen eta nire lana taladratzea eta erroskatzea zen.
|
|
2016
|
|
|
Sortzaileek eta sustatzaileek azaldu dutenez orain arte Burlatan, eta Nafarroan orokorrean, euskarari lotutako politikak oso erasokorrak izan dira. Zailtasun ugari aurkitu dituzte bidean, baina gaur
|
egun
umeek euskaraz eta euskal giroan gozatzen dute futbolaz.
|
|
2017
|
|
|
Eta hain zuzen ere, espediente penala da gaur
|
egun
umeekin lotura duten profesional guztiei eskatu ohi zaiena. Dokumentu bidez frogatu behar izaten dute langile guztiek inoiz ez dutela haurren aurkako sexu erasoen aurrekaririk izan.
|
|
2018
|
|
|
Adibidez, I motako diabetesa nerabezaroan agertzen da; aldiz, artrosia ohikoagoa da zahartzaroan agertzea. Beste gaixotasun batzuk, garai batean adinarekin erlazionatzen zirenak, gaur
|
egun
umeengan agertzen hasi dira, kolesterolemia adibidez.
|
|
2019
|
|
|
Garai modernoak: zergatik da zailagoa gaur
|
egun
ume bat haztea?
|
|
|
Herriko ume eta gaztetxoek Axpen egoteko eta jolasteko gune bat izan dezaten, ludoteka bat zabaldu du Atxondoko Udalak. David Cobos alkateak jakinarazi duenez,
|
egun
ume asko dago Axpen, eta horiei leku bat jartzea" beharrezkoa" da.
|
|
2020
|
|
|
«Beste haurrik baduzu, autozaintzarako astia oso mugatuta daukazu: eskola
|
egunetan
umeei jarraipen akademikoa egin behar diegu, eta horrek denbora asko eskatzen du».
|
|
2021
|
|
|
Maitek minakaz jarraitzen eban. Gaua bertan igaro genduan, baina hurrengo
|
egunean
umea jaio egin zan. Mutiltxoa.
|
|
|
Gure identitate nagusia produktore eta kontsumitzaile izatea bihurtu ote da? Badirudi gero eta zailagoa dela gaur
|
egun
umeak eta helduak bereiztea.
|
|
|
Horretarako, Edortak kontatu digun moduan, lursailak erosi zituen. Hain zuzen ere Iturburuko muinoan, Urdaibai itsasadarraren erdigunean, gaur
|
egun
umeen kolonia deitzen zaion lekuan.
|
|
|
Lezioak urduri errezitatzen ziren eta hitz batean akats ortografikoa egiteak krimen kapitala zirudien. Ez zen
|
egunik
umeek hanka sartze gehiago egiten zutenik, edota maistraren nerbioak hain larri egoten zirenik.
|
|
|
Baina, jakina, badaezpada, prekauzioz, protokoloa bete behar. Bigarren kasuan, gainera, amatxori bere gelan giltzapetuta egoteko agindu zioten, eta hamar
|
egunean
umeekin batere kontakturik ez izateko. Y ya sabes, ahora, por precaución, no te acerques a los txikis, que ya veo (datuetan) que todavía son pequeñitos (5 eta 7 urtekoak).
|
|
2022
|
|
|
poto famatuak. Baina apurka apurka poltsatxoak nagusitzen joan dira eta gaur
|
egun
umeentzako hamaiketako eta askarietako produkturik kontsumituenen artean daude. Haren arrakasta erosotasunean datza, batez ere:
|
|
|
Bernedo askatasuna zen: ederra behar zuen
|
egunez
umeekin jostatu, zikindu, irri egin, eta haurrek lo hartu ondoko begirale bilera amaigabeak garagarnoz bururatzea. Horiek guziak egin zituen Lidek, edo uste ukan zuen egin zituela, baina bere baitara preso pasatu zituen hamar egunak.
|
|
2023
|
|
|
Diktadurearen ostean eskolan euskerea ikasteko joerea be asko zabaldu zan, eta gaur
|
egun
ume guztiek ikasten dabe euskeraz. Hiru urterako danak dagoz eskolatuta, lehenago ez bada, eta hori da gaur egun umeon jarduera nagusia.
|
|
|
Diktadurearen ostean eskolan euskerea ikasteko joerea be asko zabaldu zan, eta gaur egun ume guztiek ikasten dabe euskeraz. Hiru urterako danak dagoz eskolatuta, lehenago ez bada, eta hori da gaur
|
egun
umeon jarduera nagusia. Ha ta guzti be, kirola, musika, eskulanak, txangoak eta dana dalako jarduerak be oso araututa beteten dabez.
|
|
|
Kalabaza denporan, kalabazeari begiak eta egiten eutsiezan eta bidean ipini jentea bildurtzeko. Horren haritik, esan behar da gaur
|
egun
umeen artean Halloween ospatzea zabaldu dala, beste herri gehienetan moduan. Kalabazak, aramuak, mozorroak eta ipinita, umeek Arimen gaua jaia egiten dabe.
|