|
2010
|
|
|
1793an, errepublika berriak herri mintzairen suntsipenerako politikari ekin zion, gaur
|
egun
oraindik indarrean dagoena.
|
|
|
Garai honetan lehenagoko harrizko tresna traketsak askoz landuagoak bihurtzen dira, tresna fin finak eta leunak sortuz. Gaur
|
egun
oraindik mantentzen diren lanabes batzuen izenek sorburua neolitoan dutela erakusten dutela esan liteke, guztietan (h) aitz erroa aurkitzen baitugu, lanabes hauek harriz egiten zirenean asmatuak izan zirelako seinale, segur aski:
|
|
|
95. Uadraseko batailan moroei kendutako kanoiak fundituz egin ziren gaur
|
egun
oraindik Madrileko Diputatuen Kongresuan nagusi diren bi metroko lehoi handiak.
|
|
2011
|
|
|
" Euskal poeta landu eta kultorik gehienek nahi dute eta saiatzen dira, gure
|
egunetan
oraindik ere, bertsolarien imitazioa hizkuntzean ez bada, bai adieraziriko sentimenduetan[...]. Egia da aspaldi honetan aipatzen dela euskal letren berpizte bat baina erabiltzen ohi diren kontzepzio sinplistegiek, bai hizkuntza eta bai ideologiarekikoek eramanen dute gure literatura berria soilik debozionezko eskuliburuak egiten ziren garaian izan zen bezain idor, esklerotiko eta aspergarri". 42
|
|
2012
|
|
|
Halaber, egun bereko gauean inguruko mangledietatik ezin kontatuzko karamarroak jalgi ziren, itsasora beren bidean gorpuok ediren zituztenak, bada, ondoko
|
egunean
oraindik haietatik jaten segitzen zuten. Hain ugariki oldartu ziren ustekabeko hazkurriaren gainera, non hondartzak eta bideak estalki gorriz jantziak ziruditen.
|
|
2015
|
|
|
Era berean, gure inkontziente afektiboaren oinarria oraindik ere Ez dok hamairuko kultura da. Benito Lertxundik eragindako iparraldeko lirika herrikoiaren eguneraketa, edo Laboak egindako euskal poesiaren musikatzea
|
egun
oraindik ere 80ko rock erradikala (Kortatu) edota azken momentuko pop guztia (Ken Zazpi) baino eraginkorragoak dira.
|
|
2016
|
|
|
Historia kontatzen duen kameraren begiak egoitza bat izan ohi du, munduaren erdigunea alegia: Atenas, Erroma, Bizanzio, Madril, Paris, Londres, Berlin, New York Alde horretatik, kosmosaren irudikapen indoeuroparrak neurri handi batean indarrean dirauela esan genezake, gaurko
|
egunean
oraindik nork bere erdigunea munduaren erdigune bilaka dadin saiatzea, eguneroko ogia dugulako.
|
|
|
Herriaren erdian zegoen zuhaitz baten enborrean sarturik egon ohi zen, eta nornahik hura behar izanez gero bertatik hartu eta bukatutakoan bere lekuan utzi ohi zuen. Zuhaitza egon zeneko lekua erakusten dute gaur
|
egun
oraindik" (Hartsuaga, 2004).
|
|
|
Herriaren erdian zuhaitz baten enborrean sarturik egon ohi zen, eta nornahik hura behar izanez gero bertatik hartu eta bukatutakoan bere lekuan utzi ohi zuen. Zuhaitza egon zeneko lekua erakusten dute gaur
|
egun
oraindik" (Hartsuaga, 2004).
|
|
|
Bigarrena: bikingoak ibilitako lurralde guztietan udal jabetzaren kontzeptua zabaldu zen, gaur
|
egun
oraindik Eskandinabian eta Eskozian horren aztarnak bizirik dirautelarik (euskal udal hitza ere litekeena da hortik etorri izana. Ikus http://www.academia.edu/2448696/ ZER_ DA_ UDALA edo" Zer da Udala" artikulua ale honetako ERASKINAK atalean.
|
|
|
Petrolio upelaren balioa, hura erauztea kostatzen denaren arabera kalkulatu ohi da, petrolioak berez baliorik ez bailuen. Jabetzapekotzat jotzen denari ez diogu baliorik esleitu ohi, gero esklabuen lanarekin gertatu bezala, edo gaur
|
egun
oraindik etxekoandereen lana BPGaren kalkuluetan sartzen ez den bezala. Gogoeta hauek erakusten digute ekonomiak bere buruari" zientzia" esan eta aseptikotasun zientifikoan murgilduta baitlegoan jardun arren, hainbat aukera kulturalen oinordeko dirauela.
|
|
|
Gizakiak Naturaren jabe ikusten du bere burua, beraz, Naturarekin zernahi egiteko eskubideaz hornituta, eta bestetik, Naturaren sekretu guztiak ezagutzeko grina pizten zaio, hura kontrolpean duela sinesteko, sinbolikoki bederen. Bi ezaugarriokin jaiotzen da gizaki modernoa, gaur
|
egun
oraindik dirauena.
|
|
|
Nerabe hitza sekula entzun ez duen nerabea bere aitaren ondoan, errepidearen bazter batean, entzuten duten baina ikusten ez duten konpainiaren zain. Goizeko seiak dira, eta
|
egunak
oraindik gauaren kolorea du. Jaizubia konpainiaren aurretik abiatzen da aita, alaba aldamenean duela.
|
|
2017
|
|
|
Urik gabe, defentsak suntsiturik eta etsaien artilleriaren suak inguraturik, bosgarren
|
egunean
oraindik eusten zieten erasoei. Ekainaren 15eko erasoaren ostean Arredondok egoera gehiago luzatu nahi ez zuenez, larderiaz errenditzeko eskatu zien; Sardak, ostera, hori egin baino lehen gotorgunea leherraraziko zuela erantzun zion, hots baldintzarik gabeko errendizioa onartezina zela, eta, harrokeria puntu batez erantzi zion Arredondori, ondo bazeritzon, beste eraso bat agintzera arriskatu zitekeela.
|
|
|
Arazoa estatuak" bere" ez diren estatu nazioetara hedatzen direnean sortzen da, eta hauxe da kasurik arruntena munduan. Historian zehar, eta gaur
|
egun
oraindik ere, zenbait estatu zabaldu edota egituratu dira, beste zenbait nazio(= hizkuntza) beren baitan" biltzen" dituztelarik. Orduan, hizkuntz komunitateen artean berdintasunik ez bada, batek bakarrik besteei dagozkien eginkizunak betetzen baditu, beren funtzio guztiak bete ezinean gelditzen diren mintzairek galtzeko bidea hartzen dute ezinbestez.
|
|
|
Duela hamabost hogei mila milioi urte espazioko materia guztia (espazioa bera barne) bildurik omen zegoen gune batean. Izugarrizko leherketa baten ondorioz materia zabaltzen hasi zen eta hala segitzen du gaur
|
egun
oraindik ere. Leherketa hori Big Bang (Leherketa Handia) da deitzen eta kosmosaren abiapuntu gisa hartzen.
|
|
2018
|
|
|
Joan Uharte Donibanekoa. Berez, egile honek ez zuen Iruñearekin erlazio esturik izan, Donibane Garazikoa baitzen baxenabartarra izatea batere goxo ez zen garaian, baina ekarri nahi dut orrialde hauetara Iruñeko Magisteritza Eskola zaharrak pentsalari humanista honen izena zuelako eta, gaur
|
egun
oraindik ere, irakasletza ikasketak Nafarroako Unibertsitate Publikoan daudelarik, izena ematen baitio Giza, Gizarte eta Hezkuntzako Fakultatearen aldizkariari. Espainiako errege erreginak Nafarroa konkistatu zutenean, hainbat urtez gorde zuten Nafarroa Beherea Nafarroa Garaiari loturik, baina azkenean Pauen zegoen benetako nafar erregeari eman zioten, defendatzeko zaila zelako eta Nafarroa Garaia inoiz ez zelako gehiago saiatuko agintzatik askatzen, Espainiako errege erreginak gelditzen zen Nafarroa gutxitu hura birrinduko baitzuten.
|
|
|
Ez da hau Iruñeko elizetan gaur egun ikusten dugun babeserako hondar bakarra. San Nikolas hirigunean eraikitako elizak izaera hori bera erakusten du gaur
|
egun
oraindik ere. Izen bereko plazatik elizari begiratuta, babeserako dorre karratua agertzen zaigu XIII. mendeko elizaren gainetik.
|
|
|
Agiri batean adierazten den bezala, Petri Rodakoak Santa Zezilia elizaren aurrean zegoen lur eremu batean etxe asko eraikitzeko eta han bizitzeko agindua eman zuen.77 Hauxe har daiteke San Zernin Burguaren sorreratzat. Erabaki honi zor zaio, seguru aski, hiriaren atal horren planoan gaur
|
egun
oraindik ikus daitekeen hexagono itxurako trazaketa. Trazaketa erregularrak eta auzoaren tamaina handiak erakusten digute biztanle berrien etorrera garrantzi handikoa izan zela.
|
|
|
Itzako diapiro laminarra. mozketak, denak gorrikarak, ohi dutenez, kontraste ederrean azpiko margen kolore grisarekin. Era berean, ohartuko gara Argak gaur
|
egun
oraindik ere errekarriak garraiatzen dituela eta erripen oinarria higatzen ari dela. Zenbait tokitan, ibaiak ur gutxi dakarrenean, ur azpiko margek osaturiko hondoa ikus daiteke; adibidez, Alemanetan, hau da, Txantrearen eta Arantzadiko meandroaren artean.
|
|
|
Pasealekua ez zegoen orduan, hesia gaurko eraikinen aldera baitzegoen. Gaur
|
egun
oraindik ikusgai daude orduko horma atal batzuk. Gaur egun pasealekua Arga aldera ixten duen harresia, Redingo eta Labriteko bastioiak barne, geroago egin zuten konkistatzaileek, XVI. mendean.
|
|
2019
|
|
|
OHARRA. Andaparak beti konpontzen eta beti hautsiak, egin zuten noizbait harearrizko bloke handi landuzko lan eder eta sendoa, gaur
|
egun
oraindik Lekuingo errekaren gainean ikus daitekeena. Artola batek eraikia nonbait, Artolaren Obra toponimoa sortu zuen.
|
|
|
1. Primeramente una de Martin de Elosta. Garai hartan Potroa etxea jaun honena zen, eta baliteke Erasoten
|
egun
oraindik Potroko borda denekoa izatea, Malkorreko buruan huntzak hartuxea dagoena. Hona maizterren saileko datua:
|
|
2020
|
|
|
Atzo irakurri nuen, 27an utziko omen zaie etxe zokotik ateratzen. Zazpi
|
egun
oraindik! Eta orduan ere, irteerak ez direla izango Marinok eta haren anaia Ismaelek mendiko landa berde berdeetara egiten zituztenak bezalakoak, baizik eta urriak eta neurtuak.
|
|
2021
|
|
|
Lokuzio, esapide edo esamolde hauetako batzuk jaso eta aztertzen saiatuko naiz hurrengo lerrootan. Horietako batzuk esan dut, ezen bildumatxo honek, jakina, mugak izanen baititu, eta muga horiek direla eta, soilik nire belarrietara zein begien bistara agertu izan zaizkidanak eta
|
egun
oraindik Euskaltzaindiaren Hiztegia n agertzen ez direnak hartuko dute bertan tokia.
|
|
|
Ukuilua egokitu. Etxarri Aranatzen eta Urdiainen erabiltzen dute,
|
egun
oraindik, abeltzainek.
|
|
|
Gure D letrak, jatorrian, ate bat irudikatzen zuen, M k uraren mugimendua, N k sugea eta O k begia. Gaur
|
egun
oraindik, jakin gabe ere, gure testuak paisaiak dira, eta, haietan, itsasoaren olatuak margotzen ditugu, haietan agertzen dira, mehatxari, animalia arriskutsuak eta kliskarik egiten ez duten begiradak.
|
|
|
Hitzen konstelazio honen oihartzunak ez dira oraindik itzali. Entziklopedia irudidunak antzinakopaidea erreskatatu zuen en kyklospaidea esamoldetik heldu da, gaur
|
egun
oraindik ere bere oihartzuna duena Wikipediaren esperimentu global eleaniztunean.
|
|
|
Baina hauek guztiak egiteko ere balio izan zuten: ohar pertsonalak, etxeko kontabilitatea, negozio txikietako merkataritza oharrak, artxiboak, gutunak eta gaur
|
egun
oraindik irakurtzen ahal ditugun poemen lehen bertsioak. Ovidiok Maita bidean, bere eskuliburu erotikoan, maitale klandestinoei ohartarazten die kontu handiz ezaba ditzatela esaldi labainak taulatxo bat berriz erabili baino lehenago.
|
|
|
Ezin da esan globalizazioa erromatarrek asmatu zutela, mundu helenistiko zatituan ere existitu baitzen, baina gaur
|
egun
oraindik ere txunditzen gaituen perfekzio mailara goratu zuten. Inperioaren bazter batetik bestera, gaur egungo Espainiatik Turkiara, hiri erromatarren konstelazio bat handituz zihoan, gero eta zabalagoa, eta hiriak elkarri lotuak zeuden galtzada sendo eta ongi eginei esker, hain ongi eginak ezen haietako asko oraindik ere existitzen baitira.
|
|
2023
|
|
|
Defentsarako Sardak bi taldetan banatu zituen bere gizonak, batzuek fusilak kargatzen zituzten bitartean besteek tiro egiten zuten eten gabe. Urik gabe, defentsaksuntsiturik eta etsaien artilleriaren suak inguraturik, bosgarren
|
egunean
oraindik eusten zieten erasoei. Arredondok hiru bider bidali zituen bere gizonak gotorlekuaren kontra eta hiruretan atzera bota zituzten setiatuek.
|
|
|
. Etxea erretzen zitzaion familiari dirua bildu eta eman egiten zioten elkarteko kideek; Baxe Nafarroan etxe erre eskean ibiltzen ziren, sosak biltzeko onartutako kausa baitzen. Aezkoan (N), gaur
|
egun
oraindik ere, asegurua eraikin erreari teilatu berria ordaintzeko da.
|