|
2003
|
|
|
Joan den otsailean iragarri zen sindikatu abertzaleen arteko ekintza sindikal bateratua, eta azkeneko hilabete hauetan ispilatu da hainbat agerralditan: martxoaren 3an, Gasteizen bost langile hil zituzteneko urteurrenean; martxoaren 8an, emakume langilearen
|
egun
nazioartekoan; martxoaren 13an, «Egunkaria»ren eta euskarazko prentsaren aldeko lanuzte eta mobilizazioetan, gerraren kontrako lanuzteetan, Aberri Eguneko adierazpenetan eta abarretan. Elkarlaneko bide horretan barrena, litekeena da batasuna sendotuz joatea eta helburu nagusiago batzuetan ados jartzea, betiere subiranotasunaren eta klase sindikalismoaren estrategia oinarri dutela.
|
|
|
Haurrak, joera handiagoa Espainiako amesgaiztoen azterketa konparatiborik ez dagoenez, terapiaren arduradunak aurrez aurre daude. Pilar Martínezek eta Elena Mirók tesina bat zuzendu dute, gaur
|
egun
nazioarteko ikerketa taldeek erabiltzen dituzten datuak probatzen saiatzeko, eta unibertsitateko biztanleria desoreka horrek gainerako gizarte sektoreek baino proportzio handiagoan duen egiaztatzeko. Buru nahasteen eskuliburu diagnostiko estatistikoaren arabera, amesgaizto arazoak dituzten biztanleen ehunekoa %6 ingurukoa da.
|
|
2004
|
|
|
Karbono dioxidoaren (CO2) emisioak kalkulatzeko ere prestatuta egongo da, baita urik eza edo gaixotasun infekziosoen hedadura bezalako mehatxuei aurrea hartzeko ere. Asmamen horrekin, espainiar ikertzaileek gaur
|
egun
nazioarteko zentroetan soilik dituzten baliabideak eskuratu ahal izango dituzte. “Espainiak mundu teknologiko berrian duen lehia abantaila handitzen lagunduko du”, adierazi du Zientzia eta Teknologia Ministerioaren bozeramaile batek, proiektuaren zati bat UPC eta IBMrekin finantzatu duenak.
|
|
2006
|
|
|
Erromatarrekin errukula kontsumorako biltzen zen, berreskuratu den ohitura. Duela gutxi arte belar txartzat jotzen da, eta gaur
|
egun
nazioarteko ospea du goi sukaldaritzan.
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, zehaztu du agian “neurrizko” eragina izango duela, izan ere, Aljeriako gasak Espainiako merkatuaren horniduran duen pisua murriztu egin da azken urteetan, birgasifikazio instalazio berriak abian jarri direlako eta beste herrialde batzuekin hornidura kontratuak sinatu direlako. Industriako titularrak nabarmendu du, halaber, gas naturalak gaur
|
egun
nazioarteko merkatuetan dituen prezioak baxuak direla, eta horrek “aldeko erresistentzia marjina” ematen duela eta berehala ez dela igoerarik izango iragartzen duela. Ildo horretatik, ziurtatu du energia horren prezioak hurrengo berrikuspenean jaitsiko direla ziurrenik, eta apirilaren 1ean sartuko dela indarrean, kanalizazio bidezko petrolio gas likidotuekin (GLP) eta butanoarekin gertatu den bezala.
|
|
|
Gizarte sareaz ari garenean, esan behar dugu nolabait sare horrek ere badaukala oso eragin (input) erraza arrantzaz arduratzen den administrazio autonomikoan. Arrantza inguruko politikak transferituta daude eta Eusko Jaurlaritzak kudeatzen du sektore hori; baina, aldi berean, arrantzaren inguruko arazoak gaur
|
egun
nazioartekoak dira eta bereziki Europako Batasunaren inguruan konpontzen dira. Hori dela medio, kofradien eta Jaurlaritzaren artean elkarrekin lan egiteko kultura politiko komuna nahiko finkatuta dago.
|
|
2008
|
|
|
Espainian egiten da
|
egun
nazioarteko adopzio gehien, Ameriketako Estatu Batuen ondotik.
|
|
|
Aurten desagertzeko zorian dauden espezieen zerrendan (UICN) agertuko da. Baum ek zehaztu zuen gaur
|
egun
nazioarteko uretan marrazoen arrantza ez dagoela inongo agintarik mugatuta, NBEren ebazpen batek izan ezik, horrek murrizketak ezartzeko eskatzen baitu. Adituaren esanetan, praktika krudelenetako bat da hegatsak tiburoitik atera eta itsasora itzultzea.
|
|
2009
|
|
|
Ondorengo
|
egunetan
nazioarteko izarrez beteta izan dugu alfonbra gorria: Ian McKellen, Maribel Verdú (Premio Nacional de Cinematografía), Ang Lee, John Cusack, Naomi Watts, Pilar López de Ayala eta Chiara Mastroianni, besteak beste.
|
|
|
Txostenean eransten denez, erregimen frankista amaitzean, krimenhaiek ez ziren modu inpartzialean argitu eta ez ziren kontuan hartu erreparaziotikukatuak izan ziren biktimen eskubideak; ez eta bitarteko eraginkorrak jarri erehaien eskubideen defentsan; egiaren jakinarazpenean eta justizia erdiestean. Gaurko
|
egunean
Nazioarteko Zuzenbideak giza eskubideen bortxaketa larria pairatuduten biktimei ordainak ematera behartzen ditu Estatuak, funtsezko eskubideakjorratzen dituzten hainbat tratatutan jasotzen den bezala (ikus liburu honetakoJoana Falxaren artikulua eta Jon Landari egindako elkarrizketa).
|
|
|
Laburbilduz, biktimek egia jakiteko daukaten eskubidea ez da oraindik sistematikoki eta modu orokorrean bermatzen Euskal Herrian, eta emandako urratsakpositibotzat jo behar diren arren, gaur
|
egun
nazioarteko exijentziak erabat betetzendirenik ezin da kontsideratu, batez ere kontuan hartzen bada arlo guztietan indarhandiena ekimen pribatuetatik datorrela.
|
|
2010
|
|
|
8) Ingelesa da gaur
|
egun
nazioarteko hizkuntza nagusia, eta hori baliagarria izan daiteke bai estatu bat/ hizkuntza bat eredua aldatzen laguntzeko, eta baita ‘lingua franca’ moduan erabiliz, gutxiengoen hizkuntzak ez oztopatzeko ere.
|
|
|
Ingelesa da gaur
|
egun
nazioarteko hizkuntza nagusia, eta hori baliagarria izan daiteke bai estatu bat/ hizkuntza bat eredua aldatzen laguntzeko, eta baita ‘lingua franca’ moduan erabiliz, gutxiengoen hizkuntzak ez oztopatzeko ere.
|
|
|
Azken
|
egunetan
nazioarteko begirada guztiak Yemenen daude, abenduaren 25ean Detroiten atentatua egiten saiatu zen pertsonak aitortu egin baitu Al Kaidak prestakuntza eman ziola herrialde hartan.
|
|
|
Euskal gastronomiak oihartzun erraldoia hartu du azken
|
egunotan
nazioarteko agerkarietan. Udako erdialde honetan ozen entzun da nonahi, gure mugez haraindi, euskal sukaldarien lanaren berri.
|
|
|
Globalizazioaren dimentsio soziala
|
egun
nazioarteko agendaren gaietariko batda, nazioarteko agentzia eta erakunde pribatu zein publikoen txosten gehienekpobreziari eta desberdintasunei berariazko arreta bat eskaini izanak erakustenduenez. Pobrezia eta desberdintasunak ezabatzea edo murriztea gure gizarteglobalaren funtzionamendu egokirako oinarrizko betekizun bezala ageri dira.Azken urteotan pobrezia modu zabalean aintzakotzat hartua izan den arren etanahiz eta ardura hau harrigarria egiten ez den arren, desberdintasunaren kontzeptuaduela oso gutxi barneratu da.
|
|
2011
|
|
|
Artelanak altxor nazional gisa jotzen dira askotan, eta horietako asko gerra baten ondoren etorritako konkistatik eskuratu dira. Estatu lapurreta horiek
|
egun
nazioarteko gatazka diplomatiko ugari sortzen dituzte, nahiz eta mendeak igaro obra lapurtu zenetik. Inperialismo kultural mota honetatik eratorritako kasuak asko dira.
|
|
2014
|
|
|
Ondorengo
|
egunetan
Nazioarteko Dialektologia Biltzarra egin zuen Akademiak Bilboko Plaza Barrian.
|
|
2016
|
|
|
unitate erabili izan dira historian zehar. Praktikotasunagatik, gaur
|
egun
Nazioarteko Neurri Sistema
|
|
|
" Euskal Herriak beste herriekin izan gura duen harremana askatasun osoz aukeratzeko eskubidea du. Gaur
|
egun
nazioarteko komunitatea osatzen duten estatuekiko eta gainerako erakunde politikoekiko harremanaz erabakitzeko eskubidea du. Nazioarteko foro eta organismoetan baldintza berdintasunez eta ahots propioaz parte hartzeko eskubidea du, nazioartean dagozkion eskubide eta betebeharrak konplituz, bere askatasun horretatik abiatuta, herri, nazio nahiz estatu guztien arteko elkartasuna eta begirunea bultzatzeko".
|
|
|
15 Kanadako Auzitegi Gorenak, Quebeceko aldebakarreko sezesioari buruzko irizpenean, aitortzen du autodeterminazio printzipioa gaur
|
egun
nazioarteko zuzenbidearen printzipio nagusi bat dela. Honela jasota dago 114 puntuan:
|
|
|
Honela jasota dago 114 puntuan: " Herriek beren kabuz jarduteko eskubidearen existentzia hain onartua dago gaur
|
egun
nazioarteko konbentzioetan, ezen printzipio horrek ‘konbentzio’ batena baino goragoko estatutua hartu baitu eta nazioarteko zuzenbidearen printzipio orokor gisa jotzen baita" (Cassese, A. (1995): Self Determination of Peoples.
|
|
|
Auziaren oihartzuna mundu mailakoa izan zen. Hemezortzi
|
egunez
nazioarteko hedabideak Euskal Herrira begira egon ziren. Azkenean, komandante fiskalak berretsi egin zituen ez sei, bederatzi heriotza zigor baizik –hasieran baino hiru gehiago– eta 519 kartzela urte.
|
|
2017
|
|
|
1967an Sei Eguneko Gerra irabazi ondoren, estatu judua Gazara, Jerusalem Ekialdera eta Zisjordaniara zabaldu zen, eta, nazioarteko erakundeetatik kritikak jaso arren, kolonizazioa indartuz joan zen urtetik urtera. 500.000 israeldar bizi dira gaur
|
egun
nazioarteko legediaren aurka altxatutako kokalekuetan, ehun kokaleku baino gehiago guztira; eta denak Zisjordanian daude, 2005ean Gazatik kolonoak indarrez ebakuatu ondoren. 1949an markatutako Armistizio Lerroa ez zuen Israelek gehiago errespetatu, eta Itun Zaharreko Judea eta Samaria lurralde historikoetara itzuli ziren juduak.
|
|
|
Izan ere, magnitude jakin bat neurtzeko hainbat unitate erabili izan dira historian zehar. Praktikotasunagatik, gaur
|
egun
Nazioarteko Neurri Sistema (SI) erabili ohi dugu.
|
|
|
Hauek bereziki beharrezkoak dira itsas munduan, ontziak kostaz kosta, portuz portu ibiltzen direlako. Gaur
|
egun
nazioarteko komunikazioa batez ere Ingelesez bideratzen da (12), baina garai batean Ingelesak ez zuen orain duen indarra (ekonomikoa).
|
|
2019
|
|
|
Maltako Gobernuak atzo baieztatu zuen Alemaniak, Frantziak, Irlandak, Luxenburgok, Portugalek eta Errumaniak hartuko dituztela Ocean Viking ontziko 356 migratzaileak. Hamalau
|
egunez
nazioarteko uretan itxaroten egon ondoren, pertsona horiek Valletako portuan (Malta) lehorreratzeko baimena jaso zuten. Frantziak adierazi du migratzaile gehienez arduratuko dela; guztira, 150 izango dira.Joseph Muscat Maltako lehen ministroak atzo jakinarazi zuen Valletako portuan lehorreratzeko baimena eman ziola Ocean Viking i, Mugarik Gabeko Medikuak eta SOS Mediterranee erakundeek pleitatutako ontziari.
|
|
|
Gaur
|
egun
nazioarteko hainbat abestitan zabaltzen diren letra matxisten aurrean, berdintasunagaz eta estereotipoen hausturagaz lotura duten kantuak sustatu gura dituzte lehiaketagaz. Riosek esan du gazteak inplikatzea dela helburu nagusia.
|
|
2021
|
|
|
Elkargoak Frantziako Giza Eskubideen Ligari dei egiteko bidea aipatu zuen ere Erremundegik, estatuak eta Europa presionatzeko bideez aritzerakoan. Legarretak ere dio Frantziako Poliziak bideratu" kontrol arrazistak" eta kanporaketak" ilegalak" direla, eta gaurko
|
egunean
nazioarteko akordioak ez dituela betetzen Frantziako Estatuak, tartean," Schengen hitzarmenaren gainetik pasatzen" delako. Bide hau serioski aztertzeko denbora hartu behar dela dio Rodierrek.
|
|
|
Adibide gisa jarri ohi da makina erremintaren sektorea. Nazioartean prestigio handia izan dute Euskal Herrian ekoitzitako makinek, baina
|
egun
nazioarteko konpetentzia handiari egin behar diote aurre, eta bestelako zerbitzuak eskaini behar dituzte: besteak beste, makina horiek erabiltzen dakiten pertsonal kualifikatuak.
|
|
|
Galdera bi horiei erantzuna emateko, hots,
|
egun
nazioarteko arbitrajean giza eskubideak bermatzen diren edo ez aztertzeko, Giza Eskubideen Zuzenbidearen eta Inbertsio Zuzenbidearen arteko harremanari egin behar diogu so, Giza Eskubideen Zuzenbidea arbitraje prozesuan aplikatzen den eta, hala denean, zein eratan egiaztatuz. Halaber, giza eskubideen bermea ezbaian jartzen duten faktoreei erreparatuko diegu, jada aurreratu dezakegularik, hasierako hipotesi gisa, gure ustez, tamalez, inbertsio arbitrajean giza eskubideen lekua oso txikia dela.
|
|
2022
|
|
|
Britainiarrak britainiarrak direnez gero, Erresuma Batuak eta bere seme kutun AEBek ez zuten amore eman nahi, eta ez zuten ofizialtzat hartu mundu osoan ofiziala izan zen neurketa sistema hamartarra, gaur
|
egun
Nazioarteko Neurketa Sistema bihurtu dena, eta Sistema Inperiala edo jarraitu zuten, bere hazbete, akre edo galoiekin. Hala ere, esan beharra dago nahiz eta gaur egun ofiziala ez izan AEBetan Nazioarteko Neurketa Sistema, 1970 urtetik gero eta erabiliagoa dela hezkuntza, zientzia, teknologia zein industria munduan.
|
|
2023
|
|
|
Ohikoa da bizilagunari uzten saiatzea, hark entrega dezan. Bada, antzeko zeozer gertatzen ari da gaur
|
egun
nazioarteko merkataritzan: Mendebaldeko gobernuek jarritako zigorren ondorioz, Errusia hartzaile duten merkantzia asko haren auzo herrialdeetara iristen ari dira, eta horiek arduratzen ari dira orain banaketa amaitzeaz.
|
|
|
Ezinbesteko adibidea da Arrasaten (Gipuzkoa) Jose Maria Arizmendiarrieta apez gazteari esker sortu kooperatibagintzaren esperientzia, mundu mailan ezaguna dena. Garaian aitzindaria izan zen eta gaur
|
egun
nazioarteko enpresa talde handia da, bost kontinentetan hedatua. Kooperatiba taldekoak dira, besteak beste, Laboral Kutxa bankua, Fagor Taldeko kooperatibak eta Mondragon Unibertsitatea.
|