|
2000
|
|
|
Gertatuak gertatu, Nafarroako Gobernua entzungor egiten ari da eta orain ez dio baimenik eman nahi Iruñean aspalditik ari den euskarazko irratiari. Hortik ikus gaur
|
egun
nafar agintariek euskara den Lingua Navarrorum i zer opa dioten.
|
|
|
Uste den baino askoz jende gehiagok har dezake partehorrelako proiektu batean. Adibidez, gaur
|
egun
Nafar Parlamentuko lehendakariaden Castejon jaunak, PSNko kidea izanik ere, onartzen du Euskal Herria badela kulturalki, sozialki eta historikoki; eskubide politiko batzuk ere badituela onartzeabakarrik falta zaio. Pertsona horri, eta Baztanen bere burua euskal herritar gisa hartuarren UPNri botoa ematen dion hainbati, une batean ea lapurtarrekin, gipuzkoarrekin, zuberotarrekin, arabarrekin eta bizkaitarrekin batera bere etorkizuna eraiki nahiduten planteatuko balitzaie, gaur egungo indar korrelazioa ez litzateke ordukoarenparekoa izango.
|
|
2007
|
|
|
2 2001etik 2006 bitartean Nafarroako Gobernuaren hizkuntza politika murriztaileak segitu du: euskararen erabilera instituzionala bazterrekoa egiten du eta erabilera soziala ez du sustatzen; helduek euskara ikastea eta haurrak euskarazko ereduetan matrikulatzea ez du instituzionalki bultzatzen, alderantziz ere,
|
egun
nafarren erdiek segitzen dute euren haurrak euskarazko hezkuntza publikoan matrikulatu ezin izaten. Halere, nafarren artean euskararekiko jarrera ez da makurtu13 eta ereduko matrikulek ez dute beheiti egin.
|
|
2008
|
|
|
Nafarroa Nafarroa Bairen atzapar beldurgarrietatik gerizatu nahian egin ditu egin dituenak. Bularra hanpaturik ibili da azken
|
egunetan
nafar abertzalea. Ez du horretarako aukera anitzik izan 2007ko udaz geroztik.
|
|
|
Izan ere, nire ustez,
|
egunotako
nafar eskuinaren barneko kalapitak haren indarra erakusten du gehiago, haren ahulezia salatzen baino. Sozialistek katixima navarristek berek baino hobeki dakitela erakutsirik eta, ondorioz, mendebaldeko arriskua betiko lekuturik, erregionalistek zorrak kitatzeari ekin diote.
|
|
2010
|
|
|
1.1 euskararen bilakaera demolinguistikoa zentsu erroldetako euskararen ezagutza datuei erreparatuta, azken 20 urteotan gertatu da ―datuak ditugunez geroztik lehen aldiz― nafar euskaldunen ehunekoak gora egitea. 1991 bitarteko portzentajeek beherako joera historiko etengabea erakusten zuten. orduz geroztik ordea, hiztunak galtzeko joera hori gelditu zen eta, doi doi bada ere, irauli ere.
|
egun
nafarren %10–12 dirateke euskaraz ongi egiten dutenak. euskaldunen ehunekoak nafarroako eremu guztietan egin du gora, nahiz eta indar beraz ez egin. aspaldian euskara galdu zuten eremu erdaldunduetan 1986an euskaldunen portzentajeak txikiak ziren eta hamabost urte beranduago nabarmenki berretuta agertzen dira. gainera, 2001eko zentsuak 15 urtetik beherakoendako (orain 25 urte baino gazteago ...
|
|
2011
|
|
|
Berari inoiz ez kulpatzako, zeren eta belaunekoz ere jarri da hori ekiditeko eta bera da gehien deitoratzen duenak.Arratsaldea mantsoegi doa, esan arte Gordoa, Galarreta eta Zalduondoko maisuak eta ni Gasteizera eramango gaituztela; ematen zuen baten batek martxan jarri izan zuela makabro selekzio bat; gero eta tentsio, larritasun, izu gehiago... Zalduondo, Narbaxa, Aspuru, Larrea, el Patio eta arratsaldeko 8etan, aurreko
|
egunetan
nafar falangistek eta erreketeek gogorrago zigortzeko, esaten baitzuten arabarrak bigun samarrak zirela, irekitako Gasteizko Nafar Zentroan esposaturik geunden. Sega gizona hurbiltzen ari zela ematen zuen denborarik gabe zerbait asimilatzeko.2 ordu egoera zail eta korapilatsu honetan egon ginen, ez aurrera ez atzera gaueko 10ak arte, ekarritako auto beltzetara berriz itzuli arazi gintuzten art... Ingenuitatea gurea, une horretan pentsatu genuenean berriz etxera eramango gintuztela, jakin gabe, dagoeneko gure etorkizuna erabakita zegoela.
|
|
2012
|
|
|
Ozpina ozpin, eta olioa olio, batak ez du bestetzat balio. Nafarroaren konkistaren bosgarren mendeurrena dela-eta, ezin ukatu ataka gaitzean aurkitu dela nabarrismoa, efemeridearen aurrean bere kontraesan nominala txukun antzean kudeatzeko galtza bete Landaben.
|
Egun
nafarra eta espainola izatea hautu bat den ber, elizkideei orain bost mende Nafarroako eta Gaztelako erresumek biribilketa alegeran bat egin zutela azaltzea hagitzez da zailagoa. Errazkeria deritzot ostera, bost menderen gainetik hirukoitz mortala egin eta, hara zergatik gauden gauden lekuan, esateari.
|
|
2016
|
|
|
Arau hori ezabatu egin behar da; bestela, biharko
|
egunean
nafarrak erotzen badira, Erreinu zaharraren identitatea pikutara bidal dezakete.Miguel SanzNafarroako lehendakari ohia
|
|
|
Gaur
|
egun
nafar jotak musika eta letra aurretik egina duten kantuak ditugu. Txapelketa, jaialdi eta emanaldietan jota berdinak entzun daitezke maiz, eta saritzen den bakarra interpretatzaileen ahotsa eta kantatzeko modua dira.
|
|
2018
|
|
|
Horren guztiaren ondorioz, gaur
|
egun
nafar bakoitzak 5.150 euro zor ditu. Egiazko datua izan arren, ez dirudi herritarra gehiegi asaldatzen denik.
|
|
2019
|
|
|
2017ko apirilaren 6an, egoera bidegabe hori zuzendu asmoz,
|
egun
Nafar Parlamentuan nagusi denaldaketaren gehiengo politikoak 2003ko Sinboloen Foru Legea indargabetu zuen, modu horretanikurrinaren debekuari amaiera emango zitzaiolakoan. Baina gauzak ez dira aldatu.
|
|
2022
|
|
|
Euskararen
|
Eguna
nafar administrazioetan
|
|
2023
|
|
|
Oztopo guztien gainetik, lau hamarkadatan egin den «inurri lanak» emaitzak eman dituela uste du eta horren adibidetzat jo du
|
egun
nafarren %26, 5 euskaldun izatea. «1986an, %10 besterik ez ziren.
|
|
|
Bengoetxearen hitzetan, 43 urtez legedi horren gerizpean sustatu den esparruak mendialderako soilik balio duen hizkuntza gisa irudikatu du euskara, gaztelera erabat normaltzat jo den bitartean. Oztopo guztien gainetik, lau hamarkadatan egin den «inurri lanak» emaitzak eman dituela uste du, eta horren adibidetzat jo du
|
egun
nafarren %26, 5 euskaldun izatea. «1986an, %10 besterik ez ziren.
|