|
2006
|
|
|
Sintomak hobetu egin daitezke eguzkiaren argiarekiko esposizioa handituz. Horretarako, pasealekua egin behar da, aire zabalean denbora eman behar da edo etxea edo lantokia egokitu behar da,
|
egunean zehar
leihoetan egoteko. Jasotzen den argi estimulua murrizteak zer esan nahi duen jakiteko, pentsatu behar da gela arrunt bat 150 eta 200 luxen artean dagoela, eta udako eguzki bizia 100.000 luxekoa dela.
|
|
|
Eguraldia oso hotza zen, airea bezain gardena, eta gelako leihoek gutxi egin zezaketen hotzaren kontra, zirrikitu guztietatik sartzen baitziren haizearen pirrintak. Egunetan eta
|
egunetan
leihorik zabaldu gabe ere, ez zegoen airea lizuntzeko beldurrik.
|
|
2009
|
|
|
–Leihotik garajeko teilatura pare bat metro bakarrik dago eta hortik lorategira jauzi bat besterik ez. Une hartan pentsatu nuen aurreko
|
egunean
leihoa zabalik utziko genuela, eta haizeak eginen zituela nik entzundako hotsak. Gainera, zure deia jaso eta kontuaz ahaztu nintzen.
|
|
|
Egoera kontrolatu horretan ere bizilagun batek ikus ditzake sugarrak bere etxeko leihotik. Etxe aurrean baditugu asko aspertzen diren bizilagunak,
|
eguna
leihotik begira ematen dutenak.
|
|
|
betikotzat ere bai, Gabinok ez baitzuen giro hura baizik arnastu betidanik; horregatik zegoen, ziurki, harri eta zur, apur bat deseroso ere bai, norabide hartan emandako pauso bakar batek berarekin ekar zezakeen orbetarren espazio espiritualarekiko haustura?: leiho batera eta paisaia batera ohitua dagoen norbait halatsu egongo litzateke, baldin eta gauetik
|
egunera
leihoa eta paisaia aldatuko balizkiote; eta, halere, Gabinok ondotxo zekien historia ez zela bere lehen arnasaldiarekin hasi, fosilak ziren bere beste zaletasunetako bat?, mundua mundu baitzen inor munduratu aitzin ere, eta iragana iragan: milaka eta milaka urteko iragana, gizakiek modu batean edo bestean janzten zutena, interesen arabera, bandera bat hemen eta beste bat hor?
|
|
|
Konbertsio bat bezalakoa izan zen, buru buruan sartu baitzitzaion ezen berari ere fraide hegalariaren etorkizuna zetorkiola: hark bezala, Domingok ere txoriekiko mirespena zuen, baina bazuen, gainera, Cupertinoko Josek ez bezala, jainkozko marka edo seinale bat, ez baitzuen jada dudarik ezen marka hura jainkozkoa zela?, bera jaio zen
|
egunean
leihotik kanario bat sartu, sehaska ertzean bere kanta kantatu eta berriro itzuli baitzen leihotik, auskalo nora; seguru fraide hegalariari ez zitzaiola antzekorik gertatu, bestela aipatuko baitzuen, bai, apaizak, makalak ziren-eta sermolariak horrelako ñabardurak ahazteko! Iraganean ez bezala, baina, zuhurra izango zen, eta ez zion inori esango; aitzitik:
|
|
|
Konbertsio bat bezalakoa izan zen, buru buruan sartu baitzitzaion ezen berari ere fraide hegalariaren etorkizuna zetorkiola: hark bezala, Domingok ere txoriekiko mirespena zuen, baina bazuen, gainera, Cupertinoko Josek ez bezala, jainkozko marka edo seinale bat –ez baitzuen jada dudarik ezen marka hura jainkozkoa zela–, bera jaio zen
|
egunean
leihotik kanario bat sartu, sehaska ertzean bere kanta kantatu eta berriro itzuli baitzen leihotik, auskalo nora; seguru fraide hegalariari ez zitzaiola antzekorik gertatu, bestela aipatuko baitzuen, bai, apaizak, makalak ziren-eta sermolariak horrelako ñabardurak ahazteko! Iraganean ez bezala, baina, zuhurra izango zen, eta ez zion inori esango; aitzitik:
|
|
|
Gabino, izan ere, bere giroan jaio eta bere giroan bizi izan zen, etxetik ikastetxera eta ikastetxetik etxera, non, ez batean ez bestean, arazo hura ez baitzen eztabaidatu ere egiten, arazoa arazotzat ere ez zutelako, ausaz, edo baztertu egiten zutelako, besterik gabe; bai, egia zen Felipek jakitera eman ziola azken bolada hartan beste errealitate bat, euskalduntasunarekin lotua, baina errealitate berri hura onartzetik zaharra ukatzerainoko tartea ez zen, ez, nolanahikoa!; non geratzen ziren, bada, gurasoekin eta anai arrebekin ikusi zituèn –plaza militarreko komandante eta teniente koronelek gonbidatuta– desfile militarrak, zeinetan buruzagi eta soldaduek Espainiako bandera baitzuten aberriaren alde odola ematerainoko sakrifizioaren sinbolo sakratutzat?; non geratzen ziren banda militarrak bandera haren ohorez jotzen zituèn martxak, edo soldaduek kantatzen edo ahopekatzen zituztèn kantuak eta himnoak, hitz handiz josiak eta bera –Gabino– hainbeste hunkitzen zutenak?; eta batez ere, non geratzen zitzaion egunerokotasun hura, espainiarren espainiartasunak moldatua eta guztira zabaldua, baita Euskal Herriko zokorik zokoenetara ere?; espainiartasun hura, bai, Gabinok, airea bera bezala, gauza ohikotzat eta normaltzat zuena... betikotzat ere bai, Gabinok ez baitzuen giro hura baizik arnastu betidanik; horregatik zegoen, ziurki, harri eta zur, apur bat deseroso ere bai –norabide hartan emandako pauso bakar batek berarekin ekar zezakeen orbetarren espazio espiritualarekiko haustura–: leiho batera eta paisaia batera ohitua dagoen norbait halatsu egongo litzateke, baldin eta gauetik
|
egunera
leihoa eta paisaia aldatuko balizkiote; eta, halere, Gabinok ondotxo zekien historia ez zela bere lehen arnasaldiarekin hasi –fosilak ziren bere beste zaletasunetako bat–, mundua mundu baitzen inor munduratu aitzin ere, eta iragana iragan: milaka eta milaka urteko iragana, gizakiek modu batean edo bestean janzten zutena, interesen arabera, bandera bat hemen eta beste bat hor... huraxe esaten ari zitzaion Felipe, azken batean, erarik zuzenenean esan ere, itzulinguruka ibili gabe, espainiartasunaren esentzia eta euskalduntasunarena aurrez aurre jarriz, Espainia ala Euzkadi, Euzkadi ala Espainia; esan nahi baita zalantzak hartuta behar zuela Gabinok, lehen harriduraren eta lehen deserosotasunaren ondotik; bertatik bertara zuen, baina, Felipe, Gabinoren zalantza irakurtzeko moduan zegoena, hain zen nabaria honen nora eza, eskuak deslai baitzituen –erpuruak, mamitik lotuta zituenak, gora eta behera mugitzen zituen, gainerako hatzak gurutzatuta zituen bitartean– eta begiak ere bai, ikusgune finko batean atseden hartu ezinik:
|
|
2011
|
|
|
Perfumea ere, arabiar loreetarik jalgitakoa omen zena, ez zirudien senarrak usaintzen zuenik. Anderea ilunetara begira egoten zen ohean,
|
eguna
leihotik kanpora so eman ondoren.
|
|
2012
|
|
|
Beharbada duela 40 urte leiho hori ez zen horren handia, edo itxita ere funtzionatu genezakeen, batzuk hurbiltzen ziren noizean behin leiho horretara. Gaur
|
egun
leiho hori irekita dago beti eta argi asko sartzen da. Mundua etengabe sartzen zaigu toki guztietatik eta leihoaren kristalaren kolorea guk erabaki dezakegu.
|
|
2016
|
|
|
|
Eguna
leihotik begira pasatzen duzu.
|
|
2017
|
|
|
Kalearen bestaldeko leihoan inolako arrastorik ez zen sumatzen, eta agian bazen garaia hori dena ahazten hasteko, eta tokiaz, bidaiaz disfrutatzeko. Ezinezkoa zen nire moduko tipo lasai eta horrelakoetarako indiferente batek
|
egunak
leiho baten aldamenean igarotzea, ausazko ikustaldi batengatik, agian gerta zitekeen zita batekin amesten.
|
|
2018
|
|
|
Hiru aste eman zituen etxetik irten gabe, bideo horiek ikusi, sistematizatu eta laburpenak egiten, eta arnasa behar zuen. Gainera, hiru
|
egunez
leihoan haize zakarra eta euri jasak sentitu ondoren, ateri ematen zuen. Burua lehertuko ez bazitzaion, eguzkia, zerua, kaleak ikusi eta haizea azalean sentitu behar zuen.
|
|
2020
|
|
|
Sendatuaren kontzeptua berez ez dugu gustuko, baina horrela izan behar du, herritar ugarik barruan jarraitzen duten arren, adinekoek adibidez. Oraindik goiz da beraientzat; txertoaren zain ematen dituzte
|
egunak
leihoetan, balkoietan, guri so, begirada galdua gure itzalei jarraikiz. Baina ez dute galdu ez begirada, ez ilusioa.
|
|
|
Parean bada beste emakume bat, gu baino hamar bat urte gazteagoa, La caramelera esaten dioguna, gozoki denda ezagun bateko alaba.
|
Eguna
leihoan igarotzen du. Dendako martxaz geuk baino gehiago jakin behar du derrigor.
|
|
2021
|
|
|
Gainera, Aberri
|
Egunean
leiho eta balkoiak ikurrinaz eta Nafarroako banderarekin apaintzeko deia ere egin du Euskal Herria Baterak.
|