Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 27

2009
‎Zelten arabera, negua Samain festa egunean, gure Santu guztien egunean abiatzen zuten eta, 3 hilabete pasatu ostean, otsailaren lehenean, Imbolg argi egunean bete eta abiatu udaberria. Noski, egun argiaren arabera, egun laburrenen neurrian ikusten zuten neurri maila hau. Argiak egiten zuen eguna indartsu eta argia gehien nabaritzen zuena landaredia zen.
‎Esan gabe doa, urtearen bi aldeak, gure urtaroek baino askoz hobeto seinalatzen zituztela haiek. Gure negua, izan ere, abenduaren azken aldean abiatzen denez, ordurako egun laburrenak pasatuta baititugu. Uda, aldiz, egun luzeenak iritsi orduko hasten dugu, egunen beherakoari segika.
‎Neguak, eguna ttipitzen eta maxkaltzen doanean, gauaren mesedetan, txikitze horren azken 50 egunak hartzen ditu, urteko iluntsuenak, eta hazierako beste 40ekin neguko 92ak osatu. Beraz, negua, hiru hilabetetako egunik laburrenek betetzen zuten haientzat: azaro abendu urtarrilekoek.
2010
Egun laburrenei dagokie negukoak izatea, luzeenei udako bezainbat. Esaerak lekuko:
‎Bazuten arrazoirik gure aurreko zeltar jakintsu zintzo haiek udaberriari muga ipini eta udari ataka zabaltzeko, maialehenean, maiatzaren lehen egunetan, alegia. Guk orain ez bezala, haiek egun laburrenak (gau luzeenak) sartzen zituzten euren neguan: Santu guztien egunetik Kandelario bitartean, alegia.
‎Baina esprint epel eta axkartuak bere pausoa orekatzera ekarri du arnasestuka bederen. Urteko egun laburrenak euriz ilunago suertatu dira: elur zuriz argitu beharrean aurkitu dira aurten.
‎Asterix eta Obelix gaurkotik aurrera neguan genituen. Samain festa egunez sartzen ziren, urteko egunik laburrenen aurrean justu. Asko inporta biei ere, edabe magikotik potintxoa betetzeko lain Asterixek bazuen, eta Obelix pozik basurde gehiago zetozelako neguan.
‎28 egun dauzkagu. Erdibideko abenduaren 21ean, hortxe, zehazki, urteko egunik laburrena. Arratsaldetik 3 minutu irabaziak ditu (gaurko arratsean 4), baina goizetik beste 4 minutu berandutu behar baitu alferkerian faroltxo dabilen eguzkiak.
‎Kontua, zein izango zen, bada? Atzo ilunabarrean neguan sarturik omen garena, eta horrek azkar zabaldu du solasa egunik laburrenaren asuntoetara ere. Antzerako kontu eta solasik beste hainbat mahairen inguruan, edo otorduren batean, edo ardo tragoren baten aitzakian erabilia izango dela ohartuta, bihoa, argitze aldera, kontu horien iturri xuxmurra nondik datorkigun.
2019
‎Asteak igaro dira. Esparruaren inguruetako arbolek hostoak galdu dituzte, eta neguan sartu ahala egunak laburrago dira.
‎Egunak 13 minutu galtzen ditu abenduan, 18tik 25era dauden egun labur murritzenetara iritsi artekoan. Noski, tenperatura ere hotzetik ibili behar, nahi eta nahi ez.
‎Nolanahi ere, abendu dugu azken hilabete honen izen eta deitura. Baditu, gajoak, ohikoa duen eguraldiaz aparte, eta egun laburrarena dela-eta, makina bat esaera zahar ondo lapatuta daramatzanak. Nor bere tenporako, arbia abendoko, edo, zein euskalkitan esan, beste hau ere ez da herrena:
‎Azaroaren azken aste parea, egunik laburrenak arrimatzearekin batera, negu  negukoa gerta daiteke: barrualdetik izotz latzak, ibar eta bailara, kosta aldetik fronte beti berrien errosario atergabea ez bada.
‎Badatoz lehen izotzak. Eguna labur, gau goiztiri luzeagoak, oskarbiak aise pasarazten ditu ihintzak izotzetaraino (Ik. Urriak 21koa).
Egunik laburrenetan, eguzkia zikoizkerian dabilenean, tenperatura bera ere zimurtuta, ezin askatuz egon ohi da. Hotz-beroaren jokoa extu eta labur konpondu ohi da gauaren eta egunaren artean:
‎Hotz-beroaren jokoa extu eta labur konpondu ohi da gauaren eta egunaren artean: ezin asmatu, beraz, abenduko egun labur eta gau luzeotan fantasia gehiegiko konturik: epelalditxo laburren bat besterik.
‎Neguko egun laburretan garenean, hotzak bi neurri izan ohi dituela gogoratu nahi nuke: bat da termometroetatik damaigutena, hutsik ez duena, halaxe dena.
‎Kontu hartu zidan atzo lagun batek, egunik laburrena ez al duten Santa Luziarena seinalatzen, ea nik zergatik seinalatzen nuen beste egunen bat izan ohi dela, abenduko 7 edo... arratsa argi irabazitan hasten deneko mugatzat. Ea esaera honek argi ematen dion:
‎Santa Luzia egunarekin lotuta, ziur, urteko egun laburrenak inguru hauetan. Abenduko eguna, argitu orduko iluna.
‎22 Neguko egun laburrenak
‎Nire lagun Pilarrek bota zidan lehengoan beste askok botata sarri iristen zaidan galdera: ea nola zen neguko egun laburrenen kontu hori. Ez al zen, ba, Santa Luzia eguna egunik laburrena?
‎ea nola zen neguko egun laburrenen kontu hori? Ez al zen, ba, Santa Luzia eguna egunik laburrena. Ea argitzen ditugun ondo kontuak.
‎Ez dago, noski, inor konbentzitu beharrik. Areago, eguna laburra deneko Erregeen eguneko hauetan.
2021
‎Astebete daramat desegindako ohean lokartzen. Goizeko kafe singleak ez nau guztiz esnatzen, eguna laburra da eta konturatzerako gaueko loak berriro ere leku berean aurkitzen nau. Kafea, eguzkia, loa.
2022
‎Neguko egun laburrak heldu zirenean, ilunabarra izaten zen guk afaltzen bukatzera  ko. Kalean elkartzen ginenean, itzaleztaturik egoten ziren etxeak.
‎Tierney jaunaren ordezkarietako batek kontratatu zuen O’Connor jauna barrutiko alderdi batean boto eskea egiteko, baina, egural  di ekaiztsua zegoenez eta botetan ura sartzen zitzaionez, Wicklow Streeteko Batzar gelan igarotzen zuen O’Connor jaunak eguna  ren parte handi bat, Jackekin, etxezain zaharrarekin, sutondoan eserita. Hantxe zeuden, eserita, egun laburra iluntzen hasi zuenez geroztik. Urriaren seia zen, egun goibel eta hotza kanpoan.
2023
‎Harategia are ilunagoa iruditu zitzaidan; egia esan, neguko egunak laburragoak izanik, kasik ilunpetan heldu ginen. Untxi zintzilikatu baten odolak amarena iragar  tzen zuen.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia