Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 12

2008
‎Kalkuluek diote Ilargiak urrutiratzen segituko duela ehuneko hirurogei handitu arte gaur eguneko distantzia. Ordurako, Lurreko errotazioa motelduta egongo da, eta egunaren iraupena Ilargiaren hilabetearen berdina izango da, eta biak izango dira berrogeita hamabost egun ingurukoak [7] (esaldi horretako' eguna' gaur egungo egunaren iraupena da). Une horretan, Lurraren deformazioa eta Ilargiarena simetrikoak izango dira bien arteko norabidearekiko, hau da, Ilargitik ikusita ere Lurrak beti erakutsiko du alde bera, eta beste aldea ezkutuan gordeko du, baina hori gertatu arte milaka milioi urte dira.
‎Kalkuluek diote Ilargiak urrutiratzen segituko duela ehuneko hirurogei handitu arte gaur eguneko distantzia. Ordurako, Lurreko errotazioa motelduta egongo da, eta egunaren iraupena Ilargiaren hilabetearen berdina izango da, eta biak izango dira berrogeita hamabost egun ingurukoak [7] (esaldi horretako' eguna' gaur egungo egunaren iraupena da). Une horretan, Lurraren deformazioa eta Ilargiarena simetrikoak izango dira bien arteko norabidearekiko, hau da, Ilargitik ikusita ere Lurrak beti erakutsiko du alde bera, eta beste aldea ezkutuan gordeko du, baina hori gertatu arte milaka milioi urte dira.
2015
‎Hemen, 2p+ a, biratutako angelua da (2p, bira bat, radianetan eta, a, angelu gehigarria), w0 Lurraren errotazio abiadura angeluarra eta TE, eguzki egun baten iraupena. Berez, a angelu gehigarria ere egunaren iraupenaren mendekoa da, alegia, Lurrak egun batean osatzen duen angelua Eguzkiaren orbitan zehar:
‎V Lurraren translazio abiadura Eguzkiaren inguruan, eta R, Eguzkirainoko distantzia. Angelu gehigarri hori goiko ekuazioan ordezkatuz, honako adierazpen hau lortzen da eguzki egunaren iraupenerako:
‎w0= 7.292210 rad/ s. Kalkuluak eginez, eguzki egunaren iraupen hau ateratzen zaigu: 86.400 s (60)= 1.440 minutu (60)= 24,00 h. Horregatik, gure erlojuek 24 orduko egunak neurtzen dituzte zehatz mehatz, egunero egunero berdin berdinak, urteko edozein egunetan, horixe da-eta Eguzki egun baten batez besteko iraupena.
‎Alabaina, adierazpen horretako bi magnitude, R eta V, ez dira konstanteak izaten urtean zehar. Horregatik, eguzki egunaren iraupena ere (TE) ez da konstantea, aldakorra baizik, eta horregatik izaten du Eguzkiak atzerapena edo aurrerapena, erlojuekiko, urteko egunaren arabera. Gorabehera horien azalpenari Denboraren ekuazio deritzo [56].
‎V/ R terminoak balio minimoa atzematen du afelioan (a angelu minimoa) V/ R= 1.93410 rad/ s, eta balio maximoa perihelioan (a angelu maximoa) V/ R= 2.06710 rad/ s. Bata eta bestea eguzki egunaren iraupenean ordezkatzen baditugu, (1) ekuazioan, 8 segundo luzeago ematen du perihelioan batez bestekoak baino, eta 8 segundo laburrago ematen du afelioan batez bestekoak baino (7.9 segundo dira, baina hamarrenak ez ditugu zehaztuko).
‎Beraz, orbitaren eliptikotasunaren eraginez, eguzki egunaren iraupenak oszilatu egiten du; 24 ordu balioko du, doi doi, urtean bi egunez bakarrik, afelioaren eta perihelioaren arteko erdiko egunetan hain juxtu (apirilak 5 eta urriak 3 inguru). Perihelioan, berriz (urtarrilak 4 inguru), 24 ordu baino zortzi segundo gehiago iraungo du, eta afelioan, berriz, zortzi gutxiago (uztailak 4 inguru).
‎23,5 ko angelua osatzen dute. Eguzki egunaren iraupena kalkulatzeko (1 ekuazioa), Ekuatorea hartu behar dugu erreferentzia gisa (ezker eskuin osagaia soilik neurtu behar dugulako, alegia, Eguzkia meridiano berera iristea, eta ez bere desplazamendu bertikala); beraz, Lurraren V eta Lurraren R Ekuatorearen planora proiektatu behar dira.
‎gora eta behera ere bai. Eguzki egunaren iraupena kalkulatzeko, Eguzkiaren abiaduraren osagai horizontala bakarrik hartu behar da kontuan, alegia, meridiano berera iristeko behar duen denbora. Eguzkiaren desplazamendu bertikalak ez du eraginik ordua kalkulatzeko.
‎Denetara, (1) ekuazioan, eguzki egunaren iraupena kalkulatzeko, R ren ordez Rcosd ordezkatu behar da, eta V ren ordez, Vcosd, baina ez biak aldi berean: iraupen maximoa kalkulatzeko, V abiaduraren proiekzioa maximoa denean, eta R posizioarena minimoa, alegia, bi solstizioetan:
‎Beraz, eguzki egunaren iraupenak hogei segundo gehiago dauzka (erlojuen 24 orduak baino) bi aldiz urtean (solstizioetan), eta hogei segundo gutxiago urtean beste bi aldiz (ekinokzioetan) (20,3 segundo dira, baina hamarrenak ez ditugu zehaztuko).
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia