|
2003
|
|
|
Peio Aintxart Etxeberri eta Gorka Torre Demoen eledunak dira. Aipatu dituzten aldarrikapen politikoak hiru dira gaur
|
egun
Iparraldean: euskal departamendua, euskararen ofizialtasuna eta euskal presoen hurbiltzea.
|
|
|
Gaueko harrapari nordikoen artean, elur hontzak edo lapoi karaboak daude. Eguneko harrapariak, gaur
|
egun
iparralderantz zabalduak, arrano beltza edo kornea bezalako korbidoen ale batzuk dira. Iparraldeko uretako hegaztiak ere erosi dira:
|
|
|
–Den mendreeneko euskaldun usaina dakarren guztiaren aurka ari dira, herrialde oso bat kriminalizatzen darraite; denak preso sartuko ote gaituzte? Ezin onartuzko egoera batean gaude gaur
|
egun
Iparraldean eta nik goraki salatzen dut hori!
|
|
2008
|
|
|
Duela hilabete batzuk hasi ginen. Emili Leizagoien, lehenagoko lehendakaria, Hegoaldeko gazteen bilkura batera joan zen eta han gazte
|
eguna
Iparraldean egitea aipatu zuten. Motibatu gintuzten eta Saran egitea erabaki zen.
|
|
2009
|
|
|
Herriko informazioak ia hasieratik izan du tokia euskarazko prentsan; aldizkaria elebiduna izanik ere, herrietako gertakariak euskaraz zabaltzen ziren maiz.Horren adibide, 1887an Baionan sortu zen Eskualduna astekaria dugu, non herrietako informazioa aldizkariaren zutabe garrantzitsua bilakatu baitzen. Desagertuzenean, Herria astekariak hartu zuen lekukoa eta gaur
|
egun
Iparraldean argitaratzen den tokian tokiko euskarazko aldizkari bakarra da Herria.
|
|
2010
|
|
|
Gaur
|
egun
iparraldean ere ari gara lanean: Hendaian etxebizitza batzuk egiten ari gara.
|
|
2012
|
|
|
Horrezaz gain, %13, 1 jatorrizko elebidunak dira eta euskara, eta erdara izan dute lehen hizkuntza. Azkenik, aipatzekoa da gaur
|
egun
Iparraldean 16 urtetik gorako elebidunen %13 euskaldun berriak direla, eta gehienak oso gazteak.
|
|
2013
|
|
|
Hala ere, niri, bestea gustatzen zitzaidan, Leizarraga, baina ezin esan! Nire ustez, hura izan behar zen bidea, baina horretarako zabala izan behar zen, ez motza, eta inongo espanturik gabe onartu behar ziren gaur
|
egun
Iparraldean, oraindik, bizirik diren hitz eta forma asko. Hemen, garbizale, estu jokatu zuten.
|
|
|
Kanpaina hau bultzatzen ari da egunotan Nafartarrak taldea Usurbilen.Iparraldean lehen mailako garrantzia duten erakundeek bultzatu dute Lurzaindiaren sorrera: Euskal Herriko Laborarien Batasuna (ELB) sindikatuak, Euskal Herriko Laborantza Ganbarak, 1.000 familia eta baserritar multzoa biltzen dituen Inter AMAP elkarteak, beste batzuren artean.Nekazariak desagertu ez daitezen borrokanGaur
|
egun
Iparraldean urtero 1.000 hektarea lur on galtzen da, etxeak, fabrikak edo azpiegiturak egiteko, sarritan espekulazio hutserako. Bitartean lur falta gero eta handiagoa daukate baserritik bizi behar dutenek.
|
|
2015
|
|
|
Baina ELB, bere izenak dion bezala, Euskal Herrian sortu zen, eta hori hautu politiko bat zen, garai hartako panoraman ez zena erraza onesteko... Gaur
|
egun
Iparraldeak ez du oraindik koadro instituzionalik, baina Iparraldearen eremuan elkarte edo egitura bat sortzea oso normalizatua da. Imajinatu behar da, duela kasik 35 urte, gauza hori oso arraroa zela eta susmoz betea...
|
|
|
Ipar Euskal Herriko Herriarteko Lankidetzarako Erakunde Publikoa (HELEP) Gaur
|
egun
Iparraldean diren herri elkargo guziak bateratuko lituzkeen HELEP aren alde bozkatu du aho batez Ainhoako Herriko Kontseiluak, azaroaren 12an. Proiektu hori Departamenduko prefetak proposatu die Iparraldeko herri guziei.
|
|
2016
|
|
|
Demografiazko (eta, horren ondorioz, demolinguistikazko) aldaketek eragindako distortsio handirik ez baldin badago tartean, segurutzat eman liteke baieztapen kezkagarri hori. Gaur
|
egun
Iparraldean euskaraz mintzo den jende gehiena, proportzioz ugariena eta, seguruenik, euskarazko harreman sarez, solaskidez eta mintzagaiz aktiboena, zaharr (en) a da adinez. Hiztun aktibo horiek ari dira oro har, motibo biologiko jakinengatik, lehenik galtzen.
|
|
2017
|
|
|
Badirudi gaur
|
egun
Iparraldean erakundeen arteko loturen gaia dela erronkarik nagusiena, baldin eta eraginkortasunik galdu nahi ez badugu; aldi berean, euroeskualdeko eta Europako testuinguruan aukera bikaina izan daiteke.
|
|
|
Nafarroako Dantzari Eguna Urte guziz egiten den Nafarroako Dantzari
|
Eguna
Iparraldean iraganen da aurten lehen aldiz. Lurralde huntako dantza taldeak Donibane Garazin elgarretaratuko dira maiatzaren 6an, ibiakoitzarekin.
|
|
2020
|
|
|
Hurrengo ihesaldian ez zutela harrapatuko zin egin zion bere buruari, eta plan zehatz bat prestatu zuen Felipe Zelai preso kidearekin batean. Honek muga ondo ezagutzen zuen, Abaurregainekoa izaki, eta horri esker lortu zuten 1944ko irailaren 6an Ezkabatik ihes egin eta bi
|
egunen buruan
Iparraldera igarotzea. Baina bi lagun hauek ez zuten askatasunaz gozatzeko aukera handirik izan, ez zuten bizi izandako infernutik urruntzeko ahaleginik ere egin, dagoeneko mugatik barrura sartzeko prestatzen ari ziren makiekin egin baitzuten topo eta haiekin borroka egiteko eman baitzuten izena.
|
|
|
Beraz Iparraldeko artistak ez badu Iparraldean aterabiderik atzematen eta Hegoaldean ere ez (dakidanez Iparraldeko artisten lanak ez dira agertzen inongo Hegoaldeko bildumetan, ez Artiumen, ez inon...), Bordelera joan da haren lana FRACeko (Fonds Regional d’Art Contemporain) bilduman sarrarazteko edo Parisera FNACekoan (Fond National d’Art Contemporain). Horrek esan nahi du gaur
|
egun
Iparraldean sortua eta ekoiztua izan den artea modu batez edo bestez Iparraldetik betirako desagertuko dela.
|
|
2022
|
|
|
3) Gaur
|
egun
Iparraldean erabilerak bere hartan jarraitzen du eta Hegoaldean hainbat idazlek ere bide hori errespetatzen du.
|
|
|
Hura, gerora, nafarlapurtera literario deitu izan da, eta, 1944an, Piarres Lafitte-k Grammaire basque navarro labourdin litteraire lanean deskribatu zuen. Eredu hori erabiltzen dute gaur
|
egun
Iparraldean, zenbait aldaketa gorabehera, eta Iparraldeko batua deitzen dute. Barietate horrek izaera lokalagoa du:
|
|
|
Euskararen egoera ez da ona gaur
|
egun
Iparraldean. Hori dela eta, euskaraz mintzatzekotan, bertako gazteak derrigorturik daude sare sozial zabalak sortzera; hots, hainbat herritako lagunak izatera, eta besta egiteko tenorean ere alde batetik bestera mugitzera.
|
|
2023
|
|
|
Baina, borrokari esker, proiektu batzuk, bederen, ezeztatuak izan ziren, eta sustatuak izan ziren, aldiz, beste gisako batzuk, herritarrek sortuak, bai laborantza munduan, bai kooperatibetan, bai ikastoletan. Hala ere, gaur
|
egun
Iparraldean euskara ari da galtzen, Jojok erran duen arrazoiengatik, zeren bada jende kolonizatze ikaragarri bat: urtean hiru lau edo bost mila jende sartzen dira kanpotik Euskal Herrira, eta emeki emeki euskaldunak gutiengoan izanen gara.
|
|
|
Hiru
|
egun
Iparraldean eta demokrazia aldarrikatzen duzu jada.
|